محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832693756
زیرآب حوض را هم زدند |اخبار ایران و جهان
واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: زیرآب حوض را هم زدند
بچه که بودیم در کودکستان و دبستان همه با هم دسته‌جمعی می‌خواندیم: «تو حوض خونه ما؛ ماهی‌های رنگارنگ بالا و پایین می‌رن. با پولکای قشنگ کلاغه تا می‌بینه. کنار حوض می‌شینه می‌خواد ماهی بگیره...»
کد خبر: ۴۸۳۶۹۳
تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۳۹۳ - ۲۳:۰۶ - 14 March 2015
جام‌جم نوشت:
بچه که بودیم در کودکستان و دبستان همه با هم دسته‌جمعی می‌خواندیم: «تو حوض خونه ما؛ ماهی‌های رنگارنگ بالا و پایین می‌رن. با پولکای قشنگ کلاغه تا می‌بینه. کنار حوض می‌شینه می‌خواد ماهی بگیره...»
الان هم خود شعر برایمان نوستالژی شده و هم آن خانه ای که وسط حیاطش ماهی های رنگارنگ داشت. الان در این آپارتمان هایی که شبیه به قوطی کبریت هستند طراحی و اجرای «حوض» دیگر معنایی ندارد. بسیاری از خانه ها حیاط ندارند و آنهایی هم که حیاط دارند آنقدر کوچک و نقلی اند که نمی شود وسطش حوضی را تصور کرد. صاحبخانه ها حوض های قدیمی را تخریب کرده و سطح حیاط را با موزاییک پوشانده اند تا تعداد ماشین بیشتری در حیاط منزل جا شود.
پدیده ای مفید برای همه اعضای خانواده
حوض که یکی از عناصر اصلی معماری ایرانی محسوب می شود در گذشته کاربردهای زیادی داشت. در تابستان ها افرادی که روی ایوان بساطشان را پهن می کردند از تماشای رقص ماهی های داخل حوض لذت می بردند. باد کم جان تابستان از روی حوض عبور می کرد و کمی خنک می شد و وقتی با رطوبتش تن ها را نوازش می داد ساکنان خانه جانی دوباره می گرفتند. گلدان های رنگارنگ را روی دیواره های حوض می چیدند تا ترکیب آب و گل و باغچه و ماهی همچون یک تابلوی زیبای نقاشی جلوه گری کند. هندوانه را داخل حوض می انداختند تا گرمایش را به حوض ببخشد و خنک و خوشمزه شود. وقتی مهمانی دعوت می کردند همه میوه ها را داخل حوض می ریختند و رنگین کمانی از خوردنی های خوشمزه در زیر آب ایجاد می شد. همه اعضای خانه به گونه ای با حوض در ارتباط بودند. مادرها کنار حوض رخت می شستند و لباس ها را داخل آن آب می کشیدند. پدربزرگ ها وقتی پا به حیاط می گذاشتند، کت خودشان را به خانم خانه می دادند و به سمت حوض می رفتند و با وضو وارد خانه می شدند. پسربچه ها که عاشق آب تنی بودند، لباس ها را از تن در می آوردند و دوان دوان داخل حوض می پریدند و....
حوض وسط خانه هیچ وقت تکراری نمی شد؛ چون هر روز و هر ساعت رنگ عوض می کرد. در بهار آبش زلال و شفاف بود و میزبان قطره های باران می شد. تابستان ها آبی رنگ می شد و شب ها نور سفید مهتاب را قاب می گرفت. در فصل پاییز برگ های زردرنگ روی حوض جا خوش می کردند و در زمستان نیز لایه های یخ جایگزین برگ های پاییزی می شد.
«آب حوضی»؛ پیرمردی که همیشه خیس بود
در سال های نه چندان دور صاحبان مشاغل مختلف در کوچه و خیابان راه می افتادند و با صدای بلند هنرشان را به گوش همه می رساندند. آن موقع جمله کوتاه «آب حوضیه، آب حوضیه...» را زیاد می شنیدیم. «آب حوضی» پیرمردی بود که بیشتر در تابستان سر و کله اش پیدا می شد. لباس های خیسی داشت که نشان می داد تازه از سر کار برگشته و هنوز عرقش خشک نشده به فکر تمیز کردن یک حوض جدید است. او شلوار کوتاه و نصفه و نیمه ای داشت؛ چون می دانست هر چه لباس هایش کمتر خیس بشود کمتر سرما می خورد. مرد «آب حوضی» آب کثیف و گندیده حوض را با سطل خالی می کرد و داخل باغچه می ریخت. وقتی می رفت سطح حوض از تمیزی برق می زد و داخلش آنقدر زلال بود که محو تماشای کاشی های کف حوض می شدی. مادربزرگ ها و پدربزرگ ها بعضا پسربچه های شیطان و بازیگوش را از این موجود دوست داشتنی می ترساندند. آنها می گفتند: «آروم باشین؛ هر کی اذیت کنه می گم آب حوضی بیاد ببردش...» بعد از شنیدن این جمله بچه ها لام تا کام حرف نمی زدند. «آب حوضی» ظاهر نامرتبی داشت؛ ولی آرام بود و کاری به کار کسی نداشت.
توی حوضی که ماهی نیست...
در فرهنگ شفاهی خودمان چند ضرب المثل پرکاربرد داریم که در آن به فضای «حوض» اشاره شده است. می گویند «توی حوضی که ماهی نیست قورباغه سپهسالاره» منظور از این جمله این است که وقتی جای آدم های با استعداد و توانا خالی باشد؛ مردمان متوسط و ضعیف خودنمایی می کنند و مدیریت همه چیز را به دست می گیرند. بعضا شنیده اید که طرف بعد از خوردن یک شربت طعمش را نمی پسندد و با ناراحتی می گوید: «مثل آب حوض بود» یعنی این شربت طعمی نداشت و سرد و گوارا هم نبود؛ درست مثل آب حوض.
ضرب المثل دیگری که خیلی کاربرد دارد اصطلاح «زیرآب زنی» است. در ادارات و شرکت های خصوصی در طول روز بارها این جمله را می شنویم. کارمندان شاکی هستند که چرا یک نفر آمار غلطی به مقام بالاترشان داده و به اصطلاح زیرآبشان را زده است. برای یافتن ریشه این اصطلاح باید به حدود صدسال پیش برویم. در خانه های قدیمی که لوله کشی آب تصفیه شده نبود، زیرآب در انتهای مخزن آب خانه ها بود که برای خالی کردن آب، آن را باز می کردند. این زیرآب به چاهی راه داشت و روش باز کردن زیرآب این بود که کسی درون حوض می رفت و زیرآب را باز می کرد تا لجن ته حوض از زیرآب به چاه برود و آب پاکیزه شود. در همان زمان وقتی با کسی دشمنی داشتند، برای این که به او ضربه بزنند زیرآب حوض خانه اش را باز می کردند تا همه آب تمیزی را که در حوض دارد از دست بدهد. صاحب خانه وقتی خبردار می شد خیلی ناراحت می شد چون بی آب می ماند، این فرد آزرده به دوستانش می گفت: «زیرآبم را زده اند.» این اصطلاح که زیرآبش را زدند ریشه از همین کار دارد. امروزه زیرآب زدن خطرات جدی تری دارد. طرف نه تنها آب تمیزش را از دست می دهد، بلکه در آستانه اخراج قرار می گیرد و نانش هم آجر می شود. احتمالا اقدام زیرآب زنی رفتار پرکاربردی بوده که بعد از صد سال در فرهنگ شفاهی مردم حفظ شده است. این روزها خبری از حوض و لجن و مخزن آب نیست؛ ولی روزانه میلیون ها نفر به زیر یک حوض مجازی می روند و زیرآب آن را باز می کنند!
از حوض «علی کوچولو» تا حوض «مهمان مامان»
کارگردان های سینما و تلویزیون هر وقت می خواهند فضای خانه های ایرانی قدیمی را توصیف کنند از عنصر «حوض» در معماری خانه کمک می گیرند. در فیلم «مهمان مامان» یکی از بهترین سکانس ها جایی است که گربه به ماهی داخل حوض حمله می کند و جوانی که دانشجوی رشته پژشکی است به کمکش می شتابد. همه اهالی خانه دور حوض جمع می شوند و کمک می کنند تا ماهی زنده بماند. در سریال قصه های مجید چندبار «بی بی» را می بینیم که کنار حوض نشسته و دارد رخت هایش را می شوید. در فیلم های کمدی قدیمی معمولا این صحنه مشترک وجود دارد که دو نفر با هم دعوا می کنند و یک نفر داخل حوض می افتد! در فیلم «چارچنگولی» جواد رضویان نیمه شب از خواب بیدار می شود و برای غسل کردن داخل حوض آب می پرد.
از همه اینها زیباتر و قدیمی تر خانه «علی کوچولو» بود. همان خانه ای که «اتاقش طاقچه داره / حیاطش باغچه داره / باغچه که دورش گلکاری / کنار حوضش بلبلی...»
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[مشاهده در: www.tabnak.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها