واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
«جریانشناسی سیاسی در ایران» به چاپ یازدهم رسید یکی از اساسیترین مباحثی که میتواند باعث رشد و اعتلای سیاسی ـ اجتماعی یک جامعه شود، شناخت جریانهای سیاسی آن جامعه است. اعم از اینکه این جریانها، خرده جریان یا ضدجریان یا جریان اصیل باشند که حاکمیت و جامعه طالب آن است.
ظاهرا سابقه آنچه امروز به صورت مشخص به آن «جریان شناسی سیاسی» گفته می شود، به اواخر دهه 60 شمسی و انگیزه های سیاسی جریان های راست و چپ باز می گردد. پس از آن و با تعمیق نسبی سطح منازعه و صف بندی های جناحی در جامعه، که صورتی فکری ـ اندیشه ای و عملی به خود گرفته بود، جریان شناسی ها در میان محافل علمی نیز راه باز کرده و به فعالیتی معمول و متداول تبدیل شد. بر این اساس، از نمونه های شاخص آثار و کتب جریان شناسی سیاسی موجود می توان به کتاب «جریان شناسی سیاسی در ایران» اثر دکتر علی دارابی، استاد دانشگاه و جامعه شناس سیاسی تحولات سیاسی اجتماعی ایران و بخصوص انقلاب اسلامی اشاره کرد. کتاب «جریان شناسی سیاسی در ایران» در یک مقدمه و سه فصل و همراه جمع بندی و نتیجه گیری و نیز یک بخش ضمیمه با عنوان «مشخصات احزاب و تشکل های سیاسی کنونی در ایران» تدوین شده و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی آن را منتشر کرده است. نگاهی به شناسنامه کتاب نشان می دهد که در یک فاصله چهارساله و با شمارگانی بالای 25 هزار جلد به چاپ یازدهم رسیده است، این در حالی است که کتاب های با موضوع مشابه همچنان در چاپ های اول و دوم مانده اند. براستی علت و دلیل استقبال از این کتاب در جامعه و بخصوص محافل علمی و مجامع دانشگاهی چیست؟ به تحقیق مشخص است که دلایل استقبال از اثر حاضر را باید در موارد ذیل جستجو کرد: 1ـ کامل ترین و نسبتا به روزترین کتابی است که به شناخت جریانات مهم و تاثیرگذار در دیروز و امروز کشور پرداخته است. 2ـ ارائه تقسیم بندی جدید و تا حدودی نیز خالی از اشکال در کنار ارائه اطلاعاتی جدید که تاکنون در هیچ کتابی ذکر نشده است. 3ـ نگاه و رویکرد جریانی به رخدادها و تحولات سیاسی از امتیازات این اثر است. اهتمام نویسنده بر آن بوده است که رخدادها و تحولات سیاسی با نگاه جریان سازی آنها و سیر تکوین، تطور و تکامل جریانات سیاسی بررسی شود تا بتوان داوری درستی درباره جریانات سیاسی کرد. 4ـ تقوای علمی و برخورد منصفانه با بسیاری از جریانات و ذکر ویژگی ها و خدمات بسیاری از آنها در عین وجود تفاوت فکری از مختصات این کتاب به شمار می آید. 5 ـ مطرح کردن تقریبا تمام جریاناتی که از دوره پهلوی دوم تاکنون در کشور مطرح و موثر بوده اند. 6 ـ تمرکز کتاب بر جریانات سیاسی اسلام گرا از مزایای این کتاب محسوب می شود؛ زیرا تلاش شده است که همه جریانات سیاسی اولا بدرستی شناخته و مطرح شوند و ثانیا به اهداف، آرمان ها، رویکردها و راهبردهای آنها توجه شود. 7ـ یکی دیگر از ویژگی های کتاب، بررسی چرایی ناکارآمدی برخی جریان ها و احزاب به طور مشخص و مصداقی است. همچنین ارائه راه حل های خوب و دلسوزانه، مخصوصا در مواردی که تفاوت فکری نویسنده با جریان مزبور واضح است، از دیگر ویژگی های این کتاب است. 8 ـ بیش از هر نکته ای مزیت این کتاب در نقد و ارزیابی جریانات سیاسی است. بسیاری از آثار گذشته شاید فقط اشکالات و ایرادهای جریانات و صاحب نظران را بیان کرده اند بدون آن که آنها را نقد و ارزیابی کنند، در حالی که در اثر حاضر تلاش شده است دیدگاه ها و آرای جریانات و اشخاص، مطرح و سپس نقد شود. 9ـ به طور کلی چون نویسنده در بسیاری از بحث ها و جریانات سیاسی روز به طور مستقیم حضور داشته در برخی موارد از اموری سخن گفته شده که نو و بدیع است. به عنوان مثال اطلاعات و مطالبی که درباره اصولگرایی، آبادگران، جریان سوم، نوع دسته بندی ها و آرایش نیروهای سیاسی آمده برای نخستین بار است که مطرح می شود. با این حال در رابطه با کتاب پیشنهاد می شود با توجه به تداوم انشقاق جریانی و حزبی در فضای سیاسی جمهوری اسلامی، به روزرسانی کتاب مدنظر نویسنده قرار گیرد؛ همچنین با توجه به رسالت فرهنگی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی به عنوان ناشر کتاب، ترجمه این اثر به زبان های عربی و انگلیسی مدنظر قرار گیرد. دکتر مسعود مطلبی / عضو هیات علمی دانشگاه و سردبیر فصلنامه مطالعات سیاسی
 
پنج شنبه 7 اسفند 1393 ساعت 04:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]