محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830270770
-متخصص ادبیات فارسی را نمی‌توان از چین وارد کرد
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
با دکتر منوچهر اکبری، استاد دانشگاه و رئیس بنیاد دانشنامه‌نویسی ایران متخصص ادبیات فارسی را نمی‌توان از چین وارد کرد زبان و ادبیات فارسی هنوز هم جایگاهی را باید در دانشگاه‌ها پیدا نکرده و مانند اغلب دیگر رشته‌های شاخه علوم انسانی در سردرگمی‌های خاص خود به سر می‌برد، سردرگمی‌هایی که کمترین آنها مربوط به مشکلات بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این رشته است، حال بماند که هنوز نتوانسته‌ایم چنان که شایسته است برای پاسداشت، حفظ و پویایی این زبان به‌عنوان دومین زبان جهان اسلام در دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی مدون و دقیقی داشته باشیم.
وجود چنین دغدغه هایی ما را بر آن داشت تا پای صحبت های دکتر منوچهر اکبری بنشینیم، مردی که سابقه ریاست بر دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را دارد و اکنون رئیس بنیاد دانشنامه نویسی ایران است. اکبری سال ها تجربه همکاری در کنار بزرگان و پیشکسوتان این عرصه را دارد، بزرگانی همچون علامه شهیدی و قیصر امین پور که از پیشوند زنده یاد برای آنها استفاده می کنیم تا دیگرانی چون شفیعی کدکنی، جلیل تجلیل، مظاهر مصفا و ... که عمرشان دراز باد. آخرین بار که برای گفت وگو مقابل شما نشستم، ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را بر عهده داشتید، آن زمان یکی از اهدافی که دنبال می کردید استقلال دانشکده ادبیات بود اما گویا به عمر مدیریت شما قد نداد؟ همین که در ذهن شما استقلال رشته زبان و ادبیات فارسی و دانشکده شدن آن همچنان مانده است، دلیل اهمیت موضوع است و اگر به من و دوره مدیریتم و تدریسم هم قد ندهد ان شاءالله به سن شما می رسد! حالا چه شد که به شما قد نداد؟ این داستان آن زمان با یک گیری برخورد کرد، کسی که دانشگاه را اداره می کرد خیلی علاقه مند به ادبیات نبود و متاسفانه چون به هر حال در ایران فرد اغلب تصمیم گیری می کند این ماجرا به نتیجه نرسید، اما خدا را شکر این خبر را می دهم که ما آن رشته ادبیات محض مون اکنون به چهار رشته گسترش پیدا کرده است و در چهار گرایش دکتر می گیریم که البته همین زمینه ساز استقلال رشته هم می تواند باشد زیرا در قوانین آمده است که دانشکده باید سه رشته مستقل داشته باشد. ما الان چهار تا داریم یک ادبیات محض که در همه جا هست، ادبیات حماسی و غنایی و ادبیات عرفانی. اگر در یک جمله بخواهید بگویید این رشته مهم است و باید مستقل در دانشگاه ها باشد چه می گویید؟ از نظر من ضرورت بلامنازع است اگر ما در یک رشته در جهان حرف اصلی را بزنیم و معتبرترین مدرک را صادر کنیم، آن رشته زبان و ادبیات فارسی است. همه هم اقرار می کنند که مدرک معتبر و بین المللی زبان فارسی از دانشگاه تهران صادر می شود. نکته دیگری که در این میان وجود دارد بحث بازار کار است، در همین حالت فعلی حتی ما تعداد بالای فارغ التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی داریم که با احترام به شما و همه این عزیزان متاسفانه اغلب شان نه نسخه خوان خوبی هستند، نه ویراستار خوبی و نه حتی یک معلم، حالا اگر قرار بر توسعه باشد و استقلال، آیا نباید فکر کرد این سیل خروجی کارشناس و کارشناس ارشد و دکتر ادبیاتی در جامعه قرار است چه کاری انجام دهند؟ حتی در رشته های مهندسی مان مبحث کلانی به نام رابطه علم و صنعت حل نشده است، ما در دانشگاه تهران چند سال پیش گفتیم رشته ادبیات کاربردی ایجاد کنیم، دقیقا با همین رویکردی که شما دغدغه دارید که این فارغ التحصیل کارشناسی ادبیات باید چه کند، حالا آن فارغ التحصیل مهندسی هم ممکن است در بازار کار و عمل مشکل داشته باشد ولی بالاخره می رود داخل یک کارگاهی و شش ماه، یک سال، کنار یک استادکار باتجربه می ایستد و آن دانسته های علمی اش را با تجربه عملی پیوند می زند و تطبیق می دهد به قول معروف آچار می گیرد دستش و می شود مهندس. ما در ادبیات می آییم به طرف از هر چمن گلی نشان می دهیم، نه به قول شما ویراستار خوبی می شود نه داستان نویس و البته این را هم بگویم که با جنابعالی نظرم یکسان نیست که توقع تصحیح نسخه خطی خوانی داشته باشیم. توقع شما از کسی که از هر چمن گلی چیده و دیده، چیست؟ کسی که دو واحد سنایی گذرانده نباید از او انتظار سنایی شناسی داشت، اگر همه دوره تحصیلی تان را سنایی بخوانید باز هم نمی توانید ادعا کنید سنایی خوانده اید! 66 هزار بیت شاهنامه، آیا در دو واحد قابل تدریس است؟ نیست دیگر... اگر آن ادبیات کاربردی که ما مطرح کردیم اجرایی می شد همین مشکلات را برایش چاره اندیشیده بودیم، ولی گفتند اصلا مقطع لیسانس گرایش ندارد.کل صورت مساله را پاک کردند. گفتیم طرف می تواند در این چهار سال طوری تربیت شود که یک ویراستار خوب شود. گوینده رادیو خوب شود. معلم خوب شود، ما اگر مجری سمینار و کنگره هم تربیت کنیم برای این فارغ التحصیلان کار وجود دارد.الان هم آدم های توانمند که ادبیات خوانده اند در همین فضاها مشغول هستند. به هر حال نشد، من اعتقادم این است که دغدغه اصلی ذهن متولیان و برنامه ریزان کشور رشته ادبیات فارسی نیست به زبان ما و هویت زبانی و علمی ما که از بستر ادبیات منتقل می شود، نمی اندیشند. شعار می دهیم که فارسی، زبان دوم جهان اسلام است، خب شما چه سرمایه گذاری برایش کرده اید؟ بماند که خیلی ها که اهل ادبیات نیستند، برای ادبیات تصمیم می گیرند! در همه مقاطع آموزشی هم همین طور است، در دبیرستان هم همین طور است دبیر ادبیات آن قدر شأن و جایگاه ندارد که یک معلم ریاضی فیزیک و ... دارد، کلاس ادبیات و انشاء، آن قدر که شیمی جدی گرفته می شود در هیچ مدرسه و موسسه ای جدی گرفته نمی شود، خدایی می شود؟ نه! همین چند روز پیش یکی از دانشجوها می گفت آقای دکتر، رشته ما زندگی ساز نیست، گفتم یعنی چی؟ گفت یعنی نمی توانیم شکم خودمان را سیر کنیم، خب اینها همه مساله است، هم از نظر مادی و هم از نظر اعتباری ما دچار کمبود توجه به این رشته هستیم. چند روز پیش شنیدم یک دانشگاه غیردولتی، امسال 200 دانشجوی دکتری ادبیات گرفته است! خب برای چی گرفته است؟ آن دانشگاه دلش و دغدغه اش اصلا ادبیات و زبان فارسی نیست، از نگاه آنها آن 200 نفر یعنی ۲۰۰ تا ۵۰ میلیون تومان، اینجوری می بینند آن دانشجو را، ۵۰ میلیون می بینند و می گویند به من هم ربطی ندارد، من باید این ۵۰ میلیون را از دست ندهم. این می شود چوب حراج بر سر رشته ادبیات زدن! شما درست می گویید، ولی به نظرم یک نکته دیگر این است که تدریس ادبیات در دانشگاه را اگر بخواهم مقایسه کنم با رشته مثلا پزشکی و مهندسی مثل این است که فقط به آن دانشجوها طب بوعلی و سنتی بیاموزیم، یا آقای مهندس فقط سازه های قرن ۴ و ۵ را بشناسد و نداند که امروز برای ساختن برجی چون میلاد چه چیزی و چه روش هایی موجود است. ضرورت این که گفته می شود رشته ادبیات فارسی باید گرایش های مختلفی داشته باشد، همین است. اما این که تصور کنیم اگر از گذشته ادبیاتمان فاصله بگیریم همه مشکلاتمان برطرف می شود، اشتباه است. ادبیات کلاسیک ما اوج خلاقیت هنری و ادبی را در خود دارد. برخی از آنها شاهکار ادبی محسوب می شوند. مگر دانشجو بدون خواندن سعدی می تواند یک نامه اداری صحیح بنویسد؟ اما این که در حافظ و سعدی و کلیله و دمنه بمانی این هم به نوعی جور است چون زبان کلیله، زبان امروز ما نیست، ولی می توان با مطالعه ادبیات کلاسیک، به زبان امروزی شیواتری دست یافت. به هر ترتیب باید در مقطع لیسانس با مطالعه آثار کلاسیک از پایه قوی شد و در مقاطع تحصیلی بالاتر به ادبیات داستانی یا نقد ادبی پرداخت. پس از آن اگر در مقطع کارشناس ارشد و دکتری، داستان نویس یا منتقد ادبی نشد و کارایی لازم را نداشت، آنگاه باید به کارایی رشته شک کرد. ولی اگر فردی که چهار داستان ادبی خوانده و با تصور علاقه به ادبیات در این مسیر موفق نشده، از ابتدا نباید پا به این رشته می گذاشت. در واقع او مخاطب خوبی است. بله مخاطب خوبی است، ولی تولیدکننده و خلاق نیست. از سوی دیگر، اگر دانشجو نویسنده خوبی باشد با خواندن کلیله و دمنه و دیگر آثار کلاسیک می تواند از آنها در متون خود بهره ببرد. نکته دیگری که در گرایشی شدن اهمیت دارد، تربیت دانشجو برای کسب یک کرسی خاص است. در دنیای امروز دانشجو با انتخاب گرایشی در آن تبحر پیدا می کند. مثلا با پژوهش بر فردوسی کرسی فردوسی پژوهی را کسب می کند. بیشتر دانشجوهای ما تصور می کنند که باید به همه جوانب یک عرصه تسلط داشته باشند. مگر می شود برای مثال به همه جوانب عرفان تسلط داشت؟ اما دانش و تسلط بر عرفان مثلا حافظ یا مولوی امکان پذیر است. برای مثال آنه ماری شیمل استاد عرفان مولوی بود. به قول شاعر «یک عمر می توان سخن از زلف یار گفت / در بند آن مباش که مضمون نمانده است» اگر کسی متخصص حافظ باشد براحتی می تواند زندگی اش را در این کشور اداره کند. کرسی هم محدود به شاعران نمی شود. ادبیات کودک، نقد ادبی، داستان نویسی، روایت نویسی، مستندنگاری، نقد نمایش و فیلم و ... به گمانم فیلمنامه نویسان ما از رشته و دانشکده ادبیات باید بیرون بیایند. در صورتی که رشته ادبیات نمایشی را به دانشگاه هنر واگذار کرده اند. در حالی که می توانست یک رشته بین رشته ای باشد. اتفاقا پرسش بعدی ام در همین زمینه بود. یکی از خلأ هایی که این روزها در سینما و تئاتر ما به آن اشاره می شود این است که ما متن قوی نداریم. آیا نمی توان اقدامی صورت داد تا پیوندی بین این دو رشته برقرار شود؟ دقیقا، این کار امکان پذیر است. به همان صورت که رشته جامعه شناسی ادبیات تعریف شده است، ادبیات و هنر، ادبیات و فلسفه، ادبیات و عرفان و ... می توانند به صورت میان رشته ای پیوند برقرار کنند. برای مثال، ما دو واحد نقدادبی به دانشجویان ارائه می کنیم و انتظار داریم که منتقد شوند. مگر چنین چیزی امکان دارد؟ در حالی که با پیوند نقد و ادبیات می توان رشته ای ارائه کرد تا دانش آموختگان آن به صورت حرفه ای در جامعه فعالیت داشته باشند. برای مثال کتاب های درسی ما بدون آن که نقدی بر آنها صورت گیرد هر سال تجدید چاپ می شوند. این وظیفه منتقد است که آنها را بررسی کند و نقاط قوت و ضعف آن را مشخص کند. ما اگر دانشکده ادبیات تأسیس کنیم، این دانشکده ظرفیت آن را دارد که طی دو سه سال پذیرای 2000 دانشجوی خارجی باشد. ما باید علاقه مندان زبان فارسی را در کشورمان تربیت کنیم. ما باید رشته ای داشته باشیم که فقط مترجم فارسی تربیت کند. چه نیازی است که دانشجوی خارجی که می خواهد مترجم زبان فارسی شود برخی از دروسی را بخواند که برایش ملال آور است؟ نکته دیگر این است که ما با این همه دانشجوی ادبیات باز هم یک عالم نسخه تصحیح نشده داریم. به نظر شما در این خصوص چه باید کرد؟ ضمن این که این خلاء را نمی شود مثل وارد کردن دکتر و مهندس از چین پُر کرد. ما باید گرایش نسخه شناسی تعریف کنیم. یعنی دانشجو پس از خواندن لیسانس بیاید 32 واحد نسخه شناسی بخواند تا بداند وظیفه اش این است آن هزاران هزار نسخه ای که در کتابخانه ملی و کتابخانه آیت الله مرعشی و آستان قدس رضوی و مجلس دیگر کتابخانه های کشور قرار دارد، تصحیح و چاپ کند و این گونه تا آخر عمرش هم برای او کار است. کسی که روی نسخه خطی کار می کند مثل آن باستان شناسی است که آثار جدیدی کشف می کند، تعداد آثار تاریخی و فرهنگی ما را بالا می برد. مگر نسخه شناسانی چون حائری، استاد منزوی و ... به این مملکت خدمت نکرده اند. با وجود این، ادبیات یا رشته ای با عنوان آموزش زبان فارسی تا چه اندازه توانسته برای مردم خودمان مفید باشد؟ به نظر می رسد، پژوهش های محققان ادبیات ما بروز چندانی در سطح اجتماع ندارند. کاملا درست است. ما علاوه بر اینها برای زبان مردممان نیز باید بیندیشیم. ولی ما هیچ برنامه ای برای این جمعیت 70 میلیونی نداریم. ما فکر می کنیم فرهنگ عمومی بر عهده ارشاد یا مثلا سازمان تبلیغات است. این روزها گویش های ما با درگذشتن پیران معمر در حال دفن شدن است. وقتی یک گویش از بین می رود چه سرمایه عظیمی از بین می رود. گویش های متعدد نشانی از توسع و ظرفیت یک زبان است. ما نباید اجازه دهیم این گویش ها از بین بروند. خوشبختانه برخی از دانشجویان ما در رساله های خود به بررسی این گویش ها می پردازند. آنها در گفت وگو با افراد محلی، صدای آنها را ضبط می کنند، واژه ها را به صورت فونتیک ثبت می کنند و در پایان نامه تدوین می کنند که کار بسیار ارزشمندی است. گروه فرهنگ و هنر
چهارشنبه 6 اسفند 1393 ساعت 01:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 94]
-
گوناگون
پربازدیدترینها