واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آیا سهروردی زرتشتی بود؟
سهروردی و تفکرات او همیشه مورد بحث و جدل اندیشمندان قرار گرفته است. گروهی او را فیلسوفی مسلمان و معتقد میدانند و عدهای دیگر او را متفکری که به کیش کافران در آمد.یکی از موضوعاتی که همیشه دربارهی سهروردی به دفعات تکرار شده، این موضوع است که "آیا سهروردی زرتشتی بوده است؟" عدهای میگویند: "فلسفهی سهروردی ریشه در آموزه های آیین زرتشت دارد و در واقع شیخ اشراق نخستین ساماندهندهی کلیت تفکر فلسفی ایرانی است.آنها معتقدند او فردوسی ثانی بود و اگر فردوسی زبان و ادب پارسی را حیات جاودان بخشید، سهروردی حکمت ایرانی را زنده کرد. سهروردی آشکارا خود را زنده کنندهی حکمت ایران باستان میداند و تصریح میکند که «من در آنم تا مشرب و آیین حکیمان ایران باستان که همانا حکمت مبتنی و وحدت است بار دیگر زنده سازم.»این دسته از افراد معتقدند که ایرانیان از پس سالیانی که تحت ِ حکومت اعراب و آیین تازه قرار داشتند به تکاپو افتادند تا فرهنگ کهن خود را دوباره شکوفا کرده و بر قلهی افتخار بایستند. به زعم این گروه، ایرانیان گوهرهای گمشدهایی داشتند. گوهرهای گمشدهایی مانند "گوهر زبان"، "گوهر تاریخ" و "گوهر حکمت" که در سالهای بعد و به وسیلهی بزرگمردان ایرانزمین زنده شد و از غربت در آمد.عدهای میگویند: فلسفه ی سهروردی ریشه در آموزه های آیین زرتشت دارد و در واقع شیخ اشراق نخستین ساماندهندهی کلیت تفکر فلسفی ایرانی استدر مقابل این افراد گروه دیگری قرار دارند که او را نه یک زرتشتی که یک شیعهی معتقد داشته و میگویند: سهروردی بدون شک به شیعه نزدیکتر است، چرا که معتقد به امامت است و عقده دارد که امام، خلیفه و جانشین خدا بر روی زمین است و شاید همین اعتقاد باعث شد تا علمای "حلب" قتل او را واجب بدانند. جالب آنجاست که "ابن تیمیه" سهروردی را به سبب همین اعتقادش دربارهی امامت، تکفیر کرده است.اخیراً کتابی تحت عنوان «در امتداد وحی و عرفان: زیستنامه و رویكرد وحیانی و عرفانی شیخ اشراق در فلسفه» منتشر شده است که میتواند پاسخی باشد به تمام این سوالات. محمد ملکی، نویسندهی این کتاب دربارهی آن گفته است: این نوشتار در پی نشان دادن ارتباط اندیشه و آثار شیخ اشراق با قرآن است و نگاه قرآنی او به فلسفه را با استناد به آیات تبیین میكند.وی با اشاره به ذكر زندگینامهای مفصل از سهروردی در این اثر یادآور شده است: بسیاری از آثار درباره شیخ اشراق، صفحات اندكی را به زندگینامه وی اختصاص میهند، اما این كتاب زندگینامهای مفصل در حد صد و بیست صفحه را با استناد به كتابها و رسالات سهروردی از او ارایه میكند.سهروردی بیش از 1100 آیه را در كتابهایش به كار گرفته است، به همین دلیل ادعای زرتشتی بودن او یا تمایل او به این دین مردود استوی با بیان این كه «عدهای از اهالی اندیشه سعی دارند سهروردی را زرتشتی یا دارای گرایشهایی به این دین نشان دهند» ادامه داده است: این كتاب را میتوان پاسخی به این اندیشه در جهت رد آن آرا دانست. مستندات این اثر نشان میدهد كه شیخ اشراق از منابع اسلامی به ویژه قرآن استفادههای بسیار كرده است، تا جایی كه با استناد به آثار او مشخص شد وی بیش از 1100 آیه را در كتابهایش به كار گرفته است، به همین دلیل ادعای زرتشتی بودن او یا تمایل او به این دین مردود است.گفتنی است كتاب «در امتداد وحی و عرفان: زیستنامه و رویكرد وحیانی و عرفانی شیخ اشراق در فلسفه» در 360 صفحه و بهای 70000 ریال به تازگی از سوی انتشارات حقیقت منتشر شده است.گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 323]