واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تجربه کاهش وابستگی بودجه به نفت تهران- ایرنا- روزنامه «آرمان» در یادداشت روز امروز -چهارشنبه- خود با عنوان «تجربه کاهش وابستگی بودجه به نفت» به قلم «محمود جامساز» نوشته است: مجلس شورای اسلامی در حال بررسی لایحه بودجه94 کل کشور است که اگر 20 درصد پیشنهادی دولت در مورد واریز صندوق توسعه ملی را در نظر گیریم و هر دلار از لایحه بودجه را همان طور که تعیین شده 3850 تومان محاسبه کنیم درآمد نفتی دولت متجاوز از 70هزار میلیارد تومان خواهد شد که بسیار دور از ذهن است. روند کاهش قیمت نفت از جولای (خرداد) سال 92 تا پایان ژانویه (دی) سال 93 حدود 90درصد بوده که نشانگر تحولات بازار نفت بر اساس تأثیرات سیاسی بیش از تحولات اقتصادی بوده است.
این تغییر در بازار عرضه و تقاضای نفت و کاهش 50 درصدی قیمت به هیچ وجه ازنظر اقتصادی طبیعی نیست و نشان می دهد که قیمت نفت علاوه بر تأثیرپذیری از مکانیسم عرضه و تقاضا از جریانات سیاسی نیز پیروی می کند. تولید «اویل شیل» آمریکا، کاهش واردات نفت آمریکا به میزان پنج میلیون بشکه در روز، کاهش رشد اقتصادی اروپا و کشورهای موسوم به اقتصادهای نوظهور و بحران ژاپن که تقاضای نفت را در جهان کاهش داد به علاوه مازاد تولید بر تقاضا قیمت ها را کاهش داده است اما رقابت قدرت های نفتی در بازار بین المللی برای سهم خواهی بیشتر از بازار با توسل به ابزارهای سیاسی در کاهش دامنه قیمت ها بیشتر اثر گذاشته است و کاهش قیمت نفت برخلاف دیدگاه عربستان سعودی که نتیجه می گیرد، اویل شیل آمریکا تاب تحمل زیان را نخواهد داشت در سطحی از قیمت تولید خود را متوقف می کند، گرچه در ظاهر بر عقلانیت نظری منطبق است اما باید دید که کاهش قیمت نفت به زیان آمریکاست یا به نفع آن.
طبیعتا کاهش قیمت نفت، بهای انرژی را کاهش داده و در نتیجه قیمت تمام شده قابل تولید را در این کشور که 25درصد از حجم اقتصاد جهان را در اختیار دارد منجر به افزایش قدرت خرید مصرف کنندگان شده و کشش تقاضا موجبات تحریک تولید را فراهم آورده و به افزایش رشد اقتصادی آمریکا منجر شده است. بر اساس پژوهش اداره انرژی آمریکا 10درصد کاهش قیمت نفت حدود 25/0درصد تولید ناخالص داخلی آمریکا را رشد خواهد داد.
به اعتقاد کارشناسان شاید سیاست آقای اوباما که بر افزایش رشد داخلی آمریکا و اشتغال اهتمام دارد و در این خصوص نیز موفق عمل کرده است باعث شود که به اویل شیل کمک مالی هم ارائه شود تا زیان خود را جبران نماید و در عوض رشد اقتصادی آمریکا افزایش یابد اما اگر چنین شود ممکن است مدت ها طول بکشد که عربستان به هدف خود که خارج شدن اول شیل آمریکا از تولید به سبب عدم صرفه اقتصادی است برسد و شاید قیمت ها در سال آینده نیز در همین سطح بماند زیرا کاهش بیشتر قیمت برای عربستان سعودی به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ جهان به معنای از دست دادن بخش اعظمی از درآمدهای ارزی است گرچه در روزهای اخیر بهای نفت کمی سیر صعودی یافت اما همان طور که تحلیل می شود نباید چندان به این روند دل بست زیرا نفت یک کالای استراتژیک است و اکنون نیز ابزاری برای پا انداختن اقتصاد روسیه از سوی آمریکا محسوب می شود زیرا 70درصد درآمدهای ارزی روسیه ناشی از حصول پترو دلار است؛ بنابراین نمایندگان لازم است به صورت واقع بینانه پایین ترین حد قیمت نفت را درنهایت بدبینی نسبت به تحولات نفتی تعیین کنند زیرا این امر فرصتی است برای کاهش وابستگی بودجه به نفت که سالیان طولانی هدف برنامه های اقتصادی کشور بوده و اسباب انتظام مالی دولت و صرفه جویی در هزینه ها و جلوگیری از اسراف و تبذیر را فراهم می آورد ضمن آنکه اگر بهای نفت افزایش یابد طبیعتاً مازاد درآمدهای ارزی نفتی به صندوق توسعه ملی واریز می شود و برای توسعه اقتصادی در اختیار بخش خصوصی مولد قرار می گیرد. در هر صورت تجربه تصویب بودجه سال آینده با کمترین وابستگی به نفت پایه و اساس بودجه های سال های بعد خواهد بود و اینکه چگونه بودجه از وابستگی به نفت رها شود.
منبع: آرمان
اول**1368**
29/11/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]