واضح آرشیو وب فارسی:فارس: محسن جوادی در همایش «جهان انسانی، حکمت اسلامی»
فلسفه اسلامی با تز هیوم موافق نیست/غزالی نقد جدی بر اخلاق فیلسوفان یونانی ندارد
رئیس گروه اخلاق دانشگاه قم گفت: علی رغم اینکه عدهای گفتهاند فلسفه اسلامی چیزی شبیه تز هیوم است اما در حکمت و فلسفه اسلامی ما گسست بین باید و هست وجود ندارد، بنابراین فلسفه اسلامی با این تز موافق نیست.
![خبرگزاری فارس: فلسفه اسلامی با تز هیوم موافق نیست/غزالی نقد جدی بر اخلاق فیلسوفان یونانی ندارد خبرگزاری فارس: فلسفه اسلامی با تز هیوم موافق نیست/غزالی نقد جدی بر اخلاق فیلسوفان یونانی ندارد](http://media.farsnews.com/media/Uploaded/Files/Images/1393/08/10/13930810000413_PhotoA.jpg)
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، نخستین روز همایش «جهان انسانی، حکمت اسلامی» به همت کانون اندیشه جوان و مؤسسه اشراق با حضور حمید طالب زاده، رئیس گروه فلسفه دانشگاه تهران و دبیرکارگروه تحول علوم انسانی، حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و محسن جوادی، رئیس گروه فلسفه اخلاق دانشگاه قم در تالار کمال دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد. در پایان این مراسم محسن جوادی درباره «مسئله دانش و ارزش و نگاه فلسفه اسلامی به این موضوع» گفت: ابتدای بحثم باید به صحبت هیوم اشاره کنم که گفت بسیاری نظامهای اخلاقی که در ارسطو وجود دارد و حتی نظریه امر الهی مشکل دارد و همینطور بین باید و هست فاصله زیادی است. آنچه امروز میگوییم دانش است با آنچه که ارزش میگوییم به لحاظ ساختار منطقی گسست دارد با وجود اینکه نظام اخلاقی ارسطو اخلاقیات خوبی را مطرح کرده و آنقدر مورد پذیرش بوده که افرادی چون غزالی که تکفیرگر هم بودهاند هیچ کجا راجع به اخلاق نقد جدی به فیلسوفان یونانی ندارند غزالی در یک جایی میگوید که اگر حرف حسابی در اندیشه یونان هست در بحث اخلاق است! وی با اشاره به اینکه هیوم درباره روش رایج اندیشه اخلاقی میگوید که این روش سست و بی بنیاد است که اگر کسی بدان توجه کند میفهمد پایش لرزان است، چون از عالم دانش به ارزش نقل مکان میگوید، افزود: از زمانی که هیوم این مباحث را مطرح کرد شارحین و ناقدین زیادی همین چند جمله را مطرح کردهاند، بنده خودم دو جلد مجموعه مقالات دارم که البته باز هم بیش از اینهاست. چندین نکته اینجا مبهم است که باید بدان توجه شود اول اینکه آیا هیوم فقط یک شکل منطقی را مطرح کرد؟ او هیچ حرفی درباره واقعیت قضیه نزده است بنابراین اگر داستان هیوم متافیزیکی است او خودش نخستین ناقد حرفش است. جوادی با تأکید براینکه پوزیتویستها به یک معنا خود را از هیوم هم عمیقتر دیده و نتیجه میگیرد که چیزی به نام دانش اخلاق وجود ندارد، گفت: در میان شارحین غربی تز هیوم بیشتر تلقی متافیزیکی شده که واقعیت اخلاق وجود ندارد و آنچه ما بدان تعبیر فلسفی میدهیم چیزی که است که زرورق اخلاقی دارد. وی در بخش دیگری از سخنانش درباره اندیشه فلسفی اسلامی گفت: بحثهای اخلاقی در جهان اسلام پراکندگی دارد این اشکال هم بدان وارد است وظیفه ما این است که برگردیم و ساختار پراکنده را اصلاح کنیم، الان نمیشود از یک منظر قضاوت کرد چرا که بی توجهی به این مباحث یعنی بی توجهی به تمدن اسلامی، ما از روی تنبلی یک خط را گرفتهایم و میرویم. شاید این قضاوت که اخلاق ما ضعیف شده درست نباشد بحث عظیم اخلاق در عرفان اسلامی را نمیشود نادیده گرفت. جوادی درباره اهمیت اخلاق حکمی و فلسفی گفت: برخی در فلسفه اسلامی گفتهاند چیزی شبیه تز هیوم است مثلاً در آثار ابن سینا یا حتی شهید مطهری هم این را می گویند که آثار ابن سینا گسست بین باید و هست را نشان میدهد، ولی این برداشت در بین بسیاری متفکران بزرگ از جمله لاهیجی و آیتالله مهدی حائری نقد شده که در حکمت اسلامی گسست بین باید و هست وجود ندارد، بنابراین باید گفت فلسفه اسلامی با این تز موافق نیست. با این حال مبنای بسیاری مسائلی که در فضای اخلاقی و تمدنی امروز جهان هست در خیلی نظریات و نظامات و ساختارهای اخلاقی میبینیم و همه یک جور تأثیر هیوم است شاید درست نباشد گفت که حتی کانت که اخلاقش در تقابل هیوم بود، به همت هیوم از خواب جزمیت بیدار شد و تحت تاثیر هیوم در اخلاق قرار گرفت. انتهای پیام/
93/11/13 - 18:29
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]