واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: روایت روحانی از موانع بومی سازی علم - محمدرضا عزیزی اسلامی و بومی کردن علوم انسانی در ایران، زاییده ذهن اندیشه گرانی است که دو کارکرد کارا بودن و توانایی طرح و حل مسأله را از این علوم توقع دارند. وقتی بیش از دو میلیون دانشجو در رشته های متعدد علوم انسانی در دانشگاه های کشور تحصیل می کنند و میلیون ها نفر نیز در همین رشته ها فارغ التحصیل شده اند.
کاملاً طبیعی است که پرسیده شود خروجی این همه دانشجو و فارغ التحصیل چه بوده؛ اگر اینها در رشته های جامعه شناسی، حقوق، روانشناسی، ادبیات و... تحصیل کرده اند، مسائل و مشکلات ما در این حوزه ها تا چه اندازه حل شده است؟ و... همچنان که اگر در کشور 5 میلیون پزشک داشته باشیم یا 5 میلیون نفر فقط در رشته های مهندسی تحصیلکرده باشند، انتظار تفاوت ها و پیشرفت های چشمگیرتری در حوزه های سلامت و مهندسی داشتن نیز طبیعی بود.
رئیس جمهوری روز گذشته و در مراسم قدردانی از برگزیدگان جشنواره خوارزمی همین نگرانی را بار دیگر مطرح کرد. رئیس جمهوری با انتقاد از فهم نادرست از مفهوم بومی و اسلامی کردن علوم اجتماعی و انسانی پرسید: «آیا در زمینه علوم انسانی دنیا هیچ آورده و دستاوردی ندارد؟ مقصود بومی و اسلامی کردن علوم انسانی این نیست که غیر از این بوم و سرزمین دانش مربوط به انسان و اجتماع در سرزمین دیگر نیست.»
روحانی همچنین با رد این نظریه که علوم انسانی فقط در سرزمین های اسلامی محقق شده است، گفت: «ابن خلدون یکی از متفکران اسلامی است که در تقسیمات جغرافیایی امروز متعلق به یک کشور اروپایی است. واقعیت این است که حکمت، دانش و علم مرز نمی شناسد و در اسلام و سخن پیامبر اسلام(ص) توصیه شده است که باید به دنبال علم رفت زیرا علم گمشده ماست.»
شهریور ماه 1388 نیز رهبر معظم انقلاب در جمع استادان، اعضای هیأت علمی، نخبگان و رؤسای دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی نکات مهمی را درباره وظیفه خطیر دانشگاهیان و استادان دانشگاه ها برای استمرار و جهش در حرکت علمی کشور مطرح کردند. ایشان با اشاره به تحصیل حدود دو میلیون دانشجو از سه میلیون و نیم دانشجوی کشور در رشته های علوم انسانی تأکید کردند: این مسأله نگران کننده است زیرا توانایی مراکز علمی و دانشگاه ها در زمینه کار بومی و تحقیقات اسلامی در علوم انسانی و همچنین تعداد استادان مبرّز و معتقد به جهان بینی اسلامی رشته های علوم انسانی در حد این تعداد دانشجو نیست.
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین با تأکید بر پرهیز از افزایش تشکیلات در بخش های مربوط به مسائل علمی خاطرنشان کردند: باید به جای افزایش تشکیلات، تشکل ها و سازمان های موجود را تقویت و کارآمد کرد و در وزارت علوم و دیگر مراکز، از انسان های عالِم، انقلابی، شجاع و خوشفکر بهره گرفت. معنای این سخنان رهبر معظم انقلاب توجه به ارتقای کیفیت محتواهای آموزشی و در نتیجه اعتبار بخشی به مدارک علمی بود.
در پی این رهنمودها بود که شورای تحول در علوم انسانی برای بررسی و آسیب شناسی سرفصل های آموزش علوم انسانی تشکیل شد تا چهار هدف اسلامی کردن، بومی سازی، روزآمدی و کارآمدی در چهار عرصه تبیین مبانی و مفاهیم فلسفی و اصولی علوم انسانی، استادان دانشگاه، دانشجویان و پایان نامه ها را محقق کند.
این اتفاقات نشان می دهد با وجود اینکه در سال های گذشته، اهداف و خواسته ها روشن بوده اما همچنان، عملکردها بر مدار کج فهمی و بدفهمی چرخیده و نمونه های آن، گسترش کمی دانشگاه ها و مراکز جذب دانشجو و در کنار آن نگاه امنیتی به دانشگاه ها و تفکیک جنسیتی دانشجویان و... در دولت گذشته بوده است. در واقع در حق هدف و آرمان اسلامی و بومی شدن خسرانی جدی صورت گرفته است. حاصل بد فهمی و تفسیر نادرست از مقوله اسلامی شدن و بومی شدن علم، این بوده که به تفاسیر اسلامی و دینی از مباحث و سرفصل های علمی، وجهی حکومتی، دستوری، قالبی و تنگ نظرانه و غیر علمی داده که کمترین تأثیر این نوع ارائه، دلزدگی و وازدگی دانشجویان از علمی است که آمیخته با مباحث اسلامی باشد.
*روزنامه ایران
اول**
12/11/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]