واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۵ بهمن ۱۳۹۳ (۱۸:۱۵ب.ظ)
کمترين تورم ماهانه ظرف 42 ماه گذشته شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي طي 42 ماه گذشته کمترين درصد تغيير ماهانه را داشته است.
به گزارش خبرگزاري موج به نقل از بانک مرکزي، شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي طي 42 ماه گذشته کمترين درصد تغيير ماهانه را داشته است. برهمين اساس عليرضا مقتدايي، مديرکل آمار اقتصادي بانک مرکزي، به تشريح اجزاي مؤثر در محاسبات شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي با تاکيد بر ارقام دي93 پرداخت که در ادامه اين توضيحات را ميخوانيد:
لطفاً در مورد محاسبات شاخص تورم توضيح دهيد.
سؤال بسيار کلي است. محاسبات شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي يک فرآيند بسيار پيچيده دارد. فرض کنيد 385 قلم کالا به عنوان نماينده اقلام سبد مصرفي خانوارهاي کشور در سال پايه تعيين شده است. ضريب اهميت هرکدام از اين اقلام در شاخص در سطح کل کشور از ميانگين موزون ضرايب اهميت در کل استانها به دست ميآيد؛ يعني به عبارت ديگر، ما 31 سبد استاني داريم که با توجه به ملاحظات تکنيکي اين 385 قلم کالا يا خدمت در همه استانها به عنوان اقلام سبد حضور دارند ولي ضريب اهميت آنها ميتواند از عدد صفر تا 100 باشد. البته 100 که غير ممکن است ولي صفر نه؛ يعني ميتواند يک قلم خاص در يک استان ضريب نداشته باشد (ضريب آن صفر باشد) در کل براي کشور يک سبد ملي که مشخصات فني سبد CPI را داشته باشد، انتخاب ميکنيم.
وزن هر قلم در سال پايه در هر شهر و استان مشخص است. پس با انجام قيمت گيري در هر شهر ميتوان شاخص قيمت را براي آن شهر هم محاسبه کرد اما از آن جا که تعداد نمونههاي بودجه خانوار براساس استان بهينه شده است، ارجح آن است که شاخص را در استان محاسبه کنيم يعني در ابتدا جمع موزون شاخص در هر قلم براي هر استان محاسبه ميشود و پس از آن سرگروه مربوطه و درنهايت شاخص کل قيمت استان محاسبه خواهد شد. ولي اگر بخواهيم شاخص قيمت يک قلم کالا را محاسبه کنيم ابتدا همان قلم را در استان محاسبه ميکنيم و با به دست آوردن جمع موزون در استانها به جمع موزون کل کشور ميرسيم. ميتوان گفت يک ماتريس چند بعدي است و درنهايت، به شاخص قيمت در يک ماه منجر خواهد شد.
چنانچه اين شاخص قيمت کل را بر همين مقدار در ماه قبل تقسيم کنيم، درصد تغيير شاخص نسبت به ماه قبل به دست ميآيد يعني درصد تغيير نسبت به ماه قبل برابر است با ميانگين موزون ضريب اهميت و تغييرات قيمت کل اقلام تقسيم بر مقدار مشابه در ماه قبل. چنانچه اين عدد را بر عدد شاخص ماه مشابه سال قبل تقسيم کنيم درصد تغيير نسبت به ماه مشابه سال قبل يا همان درصد تغيير نقطه به نقطه به دست ميآيد. در بعضي متون به آن تورم نقطه به نقطه هم گفته ميشود که ما ترجيح ميدهيم از اين اصطلاح استفاده نکنيم و نبايد با نرخ تورم اشتباه گرفته شود.
چنانچه عدد شاخص را در دوازده ماه متوالي جمع کرده و بر مقدار مشابه آن در دوازده ماه متوالي قبل آن تقسيم کنيم، نرخ تورم حاصل ميشود.
البته فرآيند، به اين سادگي که بيان شد، نيست. يکي از مهمترين کارها در اين زمينه جمعآوري قيمتها با پوشش زماني مناسب در طول ماه است به طوري که مسيرهاي قيمت گيري طوري انتخاب و اصلاح شوند که قيمتهاي مختلف در تمام روزهاي سال و در پوشش جغرافيايي متناسب داشته باشيم.
از طرف ديگر، کارشناسان مجرب آمار موضوعي تلاش ميکنند تا بتوانند اثر کيفيت را از داخل قيمت اقلام طوري احصاء کنند که قيمت اقلام با کيفيتهاي مشابه و همگن در دو دوره متوالي مقايسه شوند؛ به عبارت ديگر، ابتدا بايد اطمينان حاصل شود که اين دو قيمت که قرار است با هم مقايسه شوند مربوط به يک کالا هستند و قيمت يک کالا را با قيمت کالايي که از لحاظ کيفي اختلاف معني داري با کالاي قبل دارد، مقايسه نکنيم. اين فرآيند در حوزه محاسبات CPI از اهميت ويژه اي برخوردار است و متون علمي مربوطه همواره بر آن تاکيد ميکنند و اين تذکر را ميدهد که از اشتباه محاسباتي اجتناب گردد.
آيا ميشود در مورد درصد تغيير 0.3 درصدي شاخص کل نسبت به ماه قبل که در دي ماه اتفاق افتاد، توضيح دهيد؟
فکر ميکنم از نظر فني پاسخ سؤال شما را دادهام اما چنانچه بخواهيد درصد تغيير 0.3 درصدي را آناليز کنم، بايد وارد ريز محاسبات بشوم. ببينيد؛ تغييرات شاخص قيمت گروههاي اصلي شاخص کل که در طبقه بندي COICOP در نظر گرفته شده است در جداولي که در اختيارتان قرار دادهام آمده است.
همان طور که ملاحظه ميشود، گروه خوراکيها و آشاميدنيها که از ضريب اهميت بالايي برخوردارند 3/0 درصد کاهش داشته است. برخي از اقلام و گروهها نسبت به ماه قبل افزايش و برخي کاهش داشتند ولي اثر کاهشها بيش از افزايشها بوده است ليکن شاخص گروه خوراکيها و آشاميدنيها با کاهش مواجه شده است. براي مثال برخي از اقلام و زير گروههاي مهم به شرح جداول 3 و 2 تغيير کردهاند:
همان طور که ميبينيد، کاهش قيمت سبزيها نسبت به ماه قبل اثر افزايش شاخص قيمت برخي از اقلام خوراکي را خنثي کرده و شاخص کل گروه خوراکيها و آشاميدنيها را با 0.3 درصد کاهش مواجه نموده است. افزايش حدود 9 درصدي قيمت نان مربوط به باقي مانده افزايش قيمت نان از دهه دوم آذرماه بوده که در دي ماه ظاهر شده است. افزايش قيمت نان حدود 19 درصد شاخص نان را در آذر ماه افزايش داد.
البته ساير زير گروههاي اقلام غير خوراکي و آشاميدني هم تغييراتي داشتهاند که برآيند اثرات گروههاي دوازده گانه مذکور، شاخص کل را معادل 0.3 درصد افزايش داده است به افزايش برخي از اقلام و زير گروههاي غير خوراکي در جداولي که در اختيارتان گذاشتم، اشاره شده است.
از آنجايي که گروه مسکن، آب، برق و گاز و ساير سوختها که داراي ضريب اهميت بالايي در شاخص است داراي تغييرات قابل ملاحظه اي در دي ماه نبود، شاخص کل به تبع اين گروه مهم و تاثيرگذار بر نرخ تورم، جابجايي زياد نداشت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]