واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: نگاه شما: اقتصاد نفتی؛ چالشی استراتژیک
بخش «نگاه شما» برای ارائه و معرفی «نگاه» مخاطبان «تابناک» به همه موضوعات است. هر مخاطب «تابناک» میتواند با مد نظر قرار دادن شرایط همکاری با این بخش، «نگاه» خود را ارسال کند تا در معرض دید و داوری دیگر مخاطبان قرار گیرد.
کد خبر: ۴۶۷۸۸۷
تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۳ - ۱۱:۴۵ - 20 January 2015
علی بهاری - طلبه سطح عالی حوزه علمیه قم: این روزها همه از قیمت نفت می گویند. نفتی که در سراشیبی سقوط قرار گرفته و گویا قصد ندارد به وضع سابق برگردد.
در این نوشتار دنبال تحلیل سیاسی نیستیم تا از نقش عربستان و امریکا برای زمین زدن روسیه، ایران و ونزوئلا سخن بگوییم. ماهیت این نوشته اساسا سیاسی نیست. بلکه می خواهیم بررسی کنیم و ببینیم آیا می توان در این شرایط راهکاری جست تا کشور از یک آسیب عمیق اقتصادی مصون بماند و یا حداقل جراحتش سطحی تر شود؟
به گمان نویسنده این سطور، ایران کشوری است که به راحتی می تواند شدید ترین تحریم ها را مدیریت کرده، آن را به سکوهای پرش توسعه تبدیل کند. توطئه قیمت نفت هم از این قاعده عام، استثناء نشده است. البته در این مسیر باید به نکاتی کلیدی توجه داشت:
1: توجه به ظرفیت های کشاورزی: با توجه به این که کشور ما از نعمت چهار فصل و تنوع آب و هوایی برخوردار است، با سرمایه گذاری در بخش های کلیدی این بخش، می توان درآمد سرشاری نصیب کشور کرد و به همان میزان از سهم نفت در بودجه کاست. با تاسف باید گفت در چند سال اخیر ایران که روزی جشن خودکفایی گندم گرفت، سالیانه چند میلیون تن گندم از کشورهای خارجی وارد کرد و طبیعتا به همان میزان کشاورزان زحمت کش این میهن محروم ماندند. در شان کشوری که هژمونی امریکا در منطقه را به چالش کشیده و با غول قدرتمند لیبرالیسم درافتاده و بنیان های معرفتی غرب را متزلزل کرده، نیست که گندمش یعنی اساسی ترین نیاز غذایی مردمش را از کشورهای خارجی تهیه کند. چرا وقتی می توانیم با یک برنامه ریزی خردمندانه و مبتنی بر اصل نفی سبیل (1)، در بسیاری از حوزه های کشاورزی خودکفا شویم، دست وابستگی اقتصاد سوی بیگانگان دراز شود؟؟ چرا باید در آمارها بخوانیم بیش از 90 درصد آب کشور در کشاورزی مصرف می شود در حالی که بازدهی و بهره وری که مهم ترین اصل توسعه است، بسیار بسیار پایین باشد؟؟ چرا بسیاری از کشاورزان به جای کاشت گندم، ذرت، جو و سایر غذاهای استراتژیک و کلیدی که نقشی اساسی در ایجاد امنیت غذایی کشور ایفاء می کنند، میوه های مختلف بکارند؛ میوه هایی که بعضا آب بیشتری مصرف می کنند و ما با صادرات آن در اصل داریم آب خود را صادر می کنیم (این مسئله در اقتصاد آب، آب مجازی نام دارد ) اخیرا رییس مرکز آمار ایران در جلسه ای به خبرنگاران گفت: طبق آمارها، در چند سال اخیر از تعداد زمین های کشاورزی کاسته شده و شمار باغ ها افزایش یافته اند!! این سخن دقیقا صحت مدعای ما را اثبات می کند که کشور در خطر کاهش تولید محصولات اساسی و غذاهای اصلی است. (همه ی این نکات با چشم پوشی از تبدیل مزارع کشاورزی به ویلاهای آن چنانی و تغییر شغل کشاورزان به سرایداری چنین ویلاهایی بیان شد)
2: توجه به مشاغل خانگی: خدا را باید سپاس گفت که در کشور ما خانواده نقشی محوری دارد و بلایی که در غرب بر سرش آمد، بر ما نازل نشده است و هنوز از جایگاهی اساسی و محوری برخوردار بوده، به منزله ی ستون اجتماع می باشد. می توان از چنین ظرفیت بزرگی در اجتماع، مانند موتوری پرقدرت برای توسعه کشور بهره گرفت و بسیاری از گره های اقتصادی که با دندان لیبرالیسم باز نمی شود را با دست خانواده گشود. اگر کارگاه های خانوادگی کوچک تاسیس شود و اعضای خانواده کنار هم به کاری تولیدی مشغول باشند، هم می توان از ظرفیت بانوان در اقتصاد استفاده بیشتری کرد ( به گونه ای که با وظیفه مادری شان در تعارض نباشد) و هم می توان اشتغال گسترده ای برای جوانان این مملکت فراهم ساخت و نیز می توان محصولات تولیدی این کارگاه ها را در بازار های خارجی به فروش رساند و در کنارش سبک زندگی دینی را به جهانیان نمایاند و هم زمان دست نفت را از اقتصاد کشور کوتاه ساخت. آری با یک تدبیر ساده، می توان امید را به خانواده های ایرانی بازگرداند.
3: توجه به کارآمدی سبک زندگی دینی: سبک زندگی دینی دریای بسیار گسترده ایست که هر کسی به فراخور علاقه و گرایشش سخنی درباره اش می راند و از اعماقش گهری بیرون می آورد. دینی که طبق باور ما باورمندانش قرار بود در همه ی عرصه های زندگی مان وارد شود و روش زیستن را به ما بیاموزاند، متاسفانه در 17 رکعت نماز روزانه و روزه ماه رمضان خلاصه شد. آری چوب غفلت خود را می خوریم و کاسه ها را بر سر تحریم های غربی می شکنیم.
یکی از اساسی ترین مصادیق سبک زندگی دینی، روحیه ی اکتفاء به ضروریات و قناعت محوری است. بی گمان اگر قناعت، ساده زیستی و توجه به ضرورت ها در میان مردم به خوبی جا افتاده بود، امروز خانواده های ایرانی تا این حد از فشار تحریم ها آسیب نمی دیدند و بید معیشت شان از باد تحریم نمی لرزید!! در حدیثی از امیر مومنان علیه السلام می خوانیم: ( مَنِ اقتَصَرَ عَلى بُلغَةِ الكَفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الراحَةَ وَ تَبَوَّأَ خَفضَ الدَّعَةِ؛) (2)
هر كس به مقدار كفايت، قناعت كند، آسايش مى يابد و براى خويش زمينه گشايش فراهم مى كند.
قناعت، نکته ای کلیدی است که امام علی علیه السلام به آن سفارش کرده، آن را زمینه گشایش و آسایش معرفی نموده اند. اما عدم توجه به این نکته اساسی، کشور را به شدت آسیب پذیر کرد و کار را به جایی رسانید که یک کشور مرتجع، سلفی و دور از تمدن با توطئه ی کاستن از قیمت نفت بتواند مسئولان کشور را به اضطراب بیندازد و خواب آرام و روان بی دغدغه را از آنان بگیرد!!
امید که توجه به نکات فوق بتواند بر استحکام پایه های اقتصاد بیفزاید و فشار تحریم ها را بکاهد و زمینه ایجاد تمدن اسلامی را فراهم نماید.
پی نوشت:
(1) اصل نفی سبیل برگرفته از آیه 141 سوره مبارکه نساء است که می فرماید: ( لَن يَجْعَلَ اللّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً ) یعنی خداوند برای کافران راه سلطه ای بر مومنان قرار نمی دهد. به عبارت دیگر کفار نباید به هیچ عنوان برتری، سلطه و استیلایی بر مومنان پیدا کنند. از آن جایی که وابستگی غذایی یکی از بدترین انواع سلطه کفار بر مومنان است، لذا ضروی است طبق این اصل هر چه سریعتر، زمینه این استیلاء و سطله از بین برود.
(2) کافی(ط-الاسلامیه) ج 8 ، ص 19 - نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 540 ، حكمت 371
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]