تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805186032
حلقه مفقوده تولیدات دامی در ایلام
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۳ - ۱۰:۲۸
دومین میزگرد چالش‌های فراروی دامداران ایلامی در ایسنا، با محوریت بررسی مشکلات واحدهای گاوداری برگزار شد و پاسخگویی مدیرگروه اعتبارات بانک کشاورزی استان به مسائل مطرح شده، از این میزگرد مناظره‌ای ساخت که در آن چراهای گوناگونی مطرح شد که مسئول پاسخگویی به آنها، جهاد کشاورزی استان است. محرومیت از یارانه و شرایط استان که مشکلاتی را برای گاوداران به وجود آورده است و سود واحدهای غیرفعال و مشکل‌دار از مزایای تسهیلات، از محوری‌ترین مباحث عنوان شده در این میزگرد بود. تولیدکنندگان دانش تولید ندارند «بهزاد عزت‌پناه لطیفی» مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان ایلام در ابتدای این میزگرد دغدغه تولید در بخش کشاورزی و مشکلات موجود در این حوزه را از انگیزه‌های تشکیل این میزگرد و عامل رغبت کارشناسان در این میزگرد عنوان و اظهار کرد: مسائل تولید بخش کشاورزی و چالش‌هایی که در این حوزه وجود دارد، بحث تازه و جدیدی نیست، تقریباً ما همه‌ساله با این مسائل مواجه هستیم و هرساله بواسطه شدت این مشکلات، مسائل پررنگ‌تر می‌شوند، اما نکته‌ای که باید مدنظر قرار گیرد، این است که اگر تولید در بخش کشاورزی مشکل دارد، تنها یک دلیل مشخص ندارد، بلکه معلول علت‌های چندگانهای است. وی تصریح کرد: امروزه بر خلاف گذشته برای بهره‌برداری به صرفه، دانش و آگاهی حرف اول را می‌زند و عدم این دانش، متأسفانه الآن یکی از مسائل مبتلا‌به بهره‌برداران بخش کشاورزی است که مشکلات زیادی هم برای بانک و هم برای بخش تولید استان ایجاد کرده است و بر این اساس در این سال‌ها طرح‌های زیادی در زیر بخش‌های مختلف معرفی شده که نیازمند ساماندهی جدی هستند. تولید را فدای آمار اشتغال کرده‌ایم به گزارش ایسنا، مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان ادامه داد: تولید را فدای اشتغال کرده‌ایم، یعنی برای اینکه بگوییم اشتغال ایجاد می‌کنیم، توجهی به تولید نمی‌کنیم، مثلاً آمار می‌دهیم که فلان اندازه اشتغال ایجاد کرده‌ایم، ولی چه اندازه این اشتغال برای سال آینده پایدار است؟ آیا تداوم دارد؟ یا اشتغال مجدد ایجاد می‌کند؟ عزت‌پناه لطیفی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این بخش را عدم دانش و آگاهی بهره‌برداران دانست و تصریح کرد: ما افرادی داریم که بدون اینکه کوچک‌ترین اطلاع و آگاهی راجع به مسائل تخصصی که می‌خواهند کار کنند، داشته باشند، معرفی می‌شوند و طرح می‌گیرند، هزینه زیادی بابت آنها صورت می‌گیرد، چه از محل تسهیلات بانک و چه از محل غیرتسهیلاتی که خودشان با قرض کردن و یا فروختن ماشین و منزل ایجاد می‌کنند. وی مدعی شد: متاسفانه از سوی سازمان جهادکشاورزی قبل از شروع کار، کوچک‌ترین اقدامی در راستای آگاهی‌بخشی به این افراد صورت نمی‌گیرد. فرد به صرف اینکه بیکار است یا در بخش دیگر شاغل بوده و دوست دارد در این بخش هم فعالیت کند، بدون اطلاع و آگاهی در این زمینه، درخواست مرغداری می‌دهد که نمونه آن را در سال ۹۰ داشتیم که برای هر واحد حدود 500 میلیون تومان هزینه شد و تسهیلات عمده‌ای برای انجام این طرح‌ها، پرداخت شد و فرد برای تأمین مابقی هزینه‌ها، دار و ندار خود را فروخت. مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان با بیان اینکه فرد باید بداند که تولید مرغ چگونه است؟ تأمین مواد اولیه به چه صورت انجام می‌شود؟ و فروش چگونه است؟ تصریح کرد: تولید کننده ما هنوز توانایی برقراری تعامل با این بخش‌ها را ندارد و بعد از یک و یا دو بار جوجه‌ریزی شکست می‌خورد و منابع هم از دست رفته، فکر می‌کند که چه اشتباهی کرده است و مشکلات را به بانک منتقل و عنوان می‌کند آقای بانک که این همه پول را به من داده‌اید، من شکست خوردم، کمکم کنید، سازمان جهاد کشاورزی که پروانه بهره‌برداری به من داده‌اید، من شکست خورده‌ام کمکم کنید، که البته در اینجا درمان درد، مشکل است، چرا؟ چون با مبالغ میلیاردی مواجه می‌شویم، 500 میلیون تومان تسهیلات با سود دوران مشارکت به یک میلیارد تومان رسیده است. لذا طرف، بضاعت مالی‌اش اجازه نمی‌دهد که این خسارت را جبران کند. عزت‌پناه لطیفی ادامه داد: اولین قدم باید آگاهی‌بخشی باشد، باید قبل از ارائه هر طرحی، حداقل طرح پایلوتی در استان توسط دستگاه متولی وجود داشته باشد، مثلاً جهاد کشاورزی یک مرغداری برای آموزش افراد داشته باشد، طرح پرواربندی داشته باشد، باغ داشته باشد که افراد با کم و کیف اجرای طرح آشنا شوند و بعد اقدام کنند که اگر در همان طرح آزمایشی، مشکلات را دیدند، شاید منصرف شوند؛ اما این طرح‌ها در حال حاضر آوای دهل از دور شنیدن است. وی در جواب این سؤال که با تمام این تفاسیر بانک از سازمان جهادکشاورزی بیشتر متضرر می‌شود، ولی چرا بانک خودش اطلاع‌رسانی نمی‌کند؟ چرا روی سایت بانک فقط از پرداخت تسهیلات خبر منعکس می‌شود و خبری از اطلاع‌رسانی این طرح‌ها نیست؟ به ایسنا گفت: در قانون برای هر کدام از بخش‌ها رسالت خاصی تعریف شده است، مأموریت بانک کشاورزی، پرداخت تسهیلات با مطالعه طرح توجیهی است، همراهی با بهره‌بردار در حین مشارکت مدنی، ساخت ساختمان و تأسیسات و خرید ماشین‌آلات و بعد از بهره‌برداری نیز تأمین سرمایه در گردش است، بانک تأمین‌کننده مالی بخش کشاورزی است. دستگاه متولی و سیاست‌گذار رسالتی دارد، رسالت دستگاه تخصصی در اینجا چیست؟ ما در سازمان جهادکشاورزی بخشی به نام "ترویج و آموزش کشاورزی"، داریم که این بخش در این حوزه چه کارهایی در جهت توجیه بهره‌بردار انجام داده است؟ آموزش‌های ترویج کاربردی نبوده است مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان تصریح کرد: جهاد کشاورزی می‌تواند هم تئوری و هم عملی آموزش دهد. آموزش تئوری زیاد کاربردی نیست. یک هفته در روستایی یا در جای دیگر صحبت‌هایی گفته می‌شود و فرد می‌رود و تصویرسازی درستی در ذهن متقاضی ما ایجاد نمی‌شود، ولی آموزش عملی باعث می‌شود که تصور درستی در ذهن بهره‌بردار ایجاد شود. بخش‌های ترویج و تحقیقات جهادکشاورزی باید طرح‌های پایلوت و آموزشی داشته باشد که متقاضیان یک دوره در معرض مستقیم آموزش قرار بگیرند و بعد از آن وارد چرخه تولید شوند، ولی متاسفانه بهره‌بردار ما خام وارد چرخه تولید می‌شود که این از مشکلات ماست. عزت‌پناه لطیفی با بیان اینکه قسمت دوم مشکلات دامداری در استان، نبود بازار مواد اولیه در این بخش است که مرغداری و پرواربندی‌های ما را دچار مشکل کرده است، تصریح کرد: باید سیاستی برای ذخیره‌سازی مواد اولیه در استان برای زمان‌های پیک مصرف وجود داشته باشد که متأسفانه الان چنین چیزی وجود ندارد، تولیدکننده فقط باید دغدغه تولید داشته باشد، در حالی که دغدغه‌ی تأمین مواد اولیه، فروش، بازاریابی و امور دیگر را نیز دارد و بدون اینکه مجالی برای تولید داشته باشد، از بازاری آشفته سر در می‌آورد. وی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت پرواربندی در استان، تأمین دام است. دامی را که قرار است پروار کنیم باید در استان موجود باشد تا بعد از آن وارد پرواربندی شویم. ما از استان‌های دورتر دام می‌خریم و هزینه حمل‌ونقل هم به قیمت خرید ما اضافه می‌شود و ممکن است نژاد دام خریداری شده متناسب با اقلیم ما نباشد، بنابراین زنجیره تولید در استان ما ناقص است، چون از روز اول تولید را زنجیره‌ای نگاه نکرده‌ایم و حلقه‌ای و جزیره‌ای عمل کرده‌ایم که الآن مشکلات آن بروز کرده است، یعنی اگر گاوداری شیری داریم 5 رأسی و ۱۰ رأسی هستند، در صورتی که می‌توانیم ۳۰۰ تا ۵۰۰ رأسی داشته باشیم که هم تلیسه و هم گوساله پرواری تولید کند تا بهره‌بردار هم متضرر نشود. مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان با بیان اینکه بخش فروش در استان به ویژه در بخش پرواربندی مشکل دارد و ظرفیت فروش ما تعریف نشده است، به همین دلیل پرواربندی ما در استان تعطیل یا نیمه تعطیل است، تصریح کرد: بازار فروش تبعات ناگواری برای تولیدکننده دارد، چون بازار فروش در استان وجود نداشته و فکری برای آن نشده است. در سنوات گذشته 72 میلیارد تومان در طرح توسعه کشاورزی پرداخت کرده‌ایم و عملاً آنچه آمارها نشان می‌دهد طرح اجرا شده، ولی نتیجه ملموسی گرفته نشده است. معامله در بازار ایلام نسیه است عزت‌پناه لطیفی با طرح این سؤال که چرا همه مرغداری‌ها، پرواربندی‌ها و طرح‌های گاوشیری در استان مشکل دارند، تصریح کرد: بازار فروش در استان وجود ندارد و دامدار مجبور است برای فروش به استان‌های دیگر برود. معامله در بازار ما نسیه است و بهره‌بردار ما مجبور است گوساله پرواری که ۹ ماه تا یک سال پروار کرده و قیمت زیادی دارد را با چک و به صورت نسیه بفروشد، چون اگر نفروشد، ضریب تولید آن کاهش می‌یابد. دام از یک سنی به بعد فقط هزینه دارد. وی عدم ثبات قیمت را مشکلی کشوری در این عرصه دانست و تصریح کرد: نوسانات شدید قیمت‌ها، مرغداران ما را با شکست مواجه کرده است. قیمت تمام‌شده مرغ 4 هزار تومان، ولی در بازار 3 هزار تومان است، چه کسی می‌تواند این مشکل را حل کند، سؤال اینجاست که با وجود ذخیره مرغ زیاد در انبارهای پشتیبانی امور دام، دلیل واردات مرغ چیست؟ بانک با مشکل مواجه می‌شود، چون بهره‌بردار نمی‌تواند قسط پرداخت کند، تقصیری هم ندارد، چون دولت، مرغ برزیلی را با نرخ پایین‌تری وارد می‌کند، لذا تولید مرغدار ما روی دستش می‌ماند. همیشه افت قیمت مرغ داشته‌ایم ولی به شدت شرایط کنونی نبوده است. تولید بخش کشاورزی در ایلام ناقص و مریض است به گزارش ایسنا، مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان با بیان اینکه مرغدار اگر الآن تقاضای سرمایه در گردش کند، ما این سرمایه را در اختیارش می‌گذاریم، ولی دقیقاً یک جاده یک‌طرفه است که می‌رود و دیگر برنخواهد گشت، گفت: مشکل اصلی تأمین سرمایه در گردش و تسهیلات نیست، بلکه تولید ما در استان مریض و ناقص است، سودشان هزینه‌ها را پوشش نمی‌دهد، قارون هم باشد کمرش می‌شکند. سایر بانک‌ها تجاری کار می‌کنند، ولی ما مختص کشاورزی هستیم. عزت‌پناه لطیفی تصریح کرد: روال کار در این بخش باید این‌گونه باشد که در کارگروهی، افراد دارای اهلیت، تخصص و پشتوانه مالی و خوش‌حساب و دارای زمین مناسب برای اجرای طرح، معرفی و تولید کنند، هم‌چنین باید نرخ برگشت سرمایه در حدی باشد که کارشناس ما تایید کند. وی ادامه داد: ما اعلام می‌کنیم که فلان فعالیت توجیه ندارد، می‌گویند چه کسی چنین چیزی گفته است، مگر ما هم‌مرز عراق نیستیم؟ الآن واحدهای مرغداری ما در سطح کشور خیلی زیاد هستند، بالغ بر 2 میلیون تن مازاد مرغ در کشور داریم که می‌گویند صادر کنید. قیمت تمام‌شده مرغ ما نسبت به تمام دنیا بالاست و وزن مرغ تولیدی ما استاندارد نیست، استاندارد 1.5 کیلوگرم است، ولی الآن تولید ما 2 تا 3 کیلوگرم است. هم‌اکنون ایلام رتبه اول پرداخت تسهیلات طرح توسعه کشاورزی را در کشور دارد. کارآفرینان دنبال میز کار هستند «مجید ناظری» دامدار و مدرس دانشگاه در ادامه این میزگرد به ایسنا گفت: در سال 84 در استان ایلام 41.1 درصد فعالیت بخش کشاورزی داشتیم و در سال 91 به 24.5 درصد رسیده است، در بخش کشاورزی در آن سال در کشور 5 میلیون و 100 هزار نفر فعالیت داشته‌اند و در سال 92 این تعداد به 4 میلیون نفر رسیده است، یعنی بیش از یک میلیون کاهش داشته است و تعداد طرح‌هایی که از سال 84 تا 91 در بخش کشاورزی صادر شده، سیر صعودی داشته است که در این سال‌ها بخش کشاورزی با وجود وضعیت اقلیمی و اینکه خیلی خشکسالی نداشته‌ایم و بحرانی نبوده است در 2 سال آخر این مدت، طرح هدفمندی یارانه‌ها اجرا شده است، چه تأثیری گرفته است؟ اول اینکه هزینه انرژی برای بخش کشاورزی 400 تا 600 درصد افزایش داشته است، هزینه دستمزد 25 درصد افزایش داشته، هزینه حمل‌ونقل به‌شدت افزایش داشته است و باعث شده خیلی‌ها از این بخش خارج شوند، چون صرفه اقتصادی ندارد. وی با بیان اینکه افزایش نرخ بهره بانکی نیز بر همه این موارد اضافه شده است، تصریح کرد: برای یک تولیدکننده به صرفه نیست که با بهره‌های بانکی موجود، سرمایه‌گذاری کند و توجیه هم ندارد. شاید در بخش خدمات توجیه داشته باشد، اما در بخش تولید این‌گونه نیست، چون نه قیمت مواد اولیه و نه قیمت مواد تولیدی داریم، نه بازار مصرف را می‌توانیم کنترل کنیم، به دلیل اینکه ماده‌ای که کشاورز تولید می‌کند، عمدتاً فسادپذیر است، چه در بحث گوشت، چه مرغ و شیلات و غیره به سنی که می‌رسند، باید حتماً به فروش برسند. این دامدار ادامه داد: متأسفانه مسئولان تمام مشکلات را می‌دانند و آگاهند که تولیدکننده مقصر نیست و حتی سوء مدیریت هم ندارند. قبل از اینکه طرحی به کسی داده شود، باید صلاحیت و اهلیت او بررسی شود، اهلیت فقط در بحث مالی نیست، ثروت را می‌توان تولید کرد، ولی اگر دانش نداشته باشیم، آن ثروت را ضایع می‌کنیم. فرصت‌ها را نباید از دست داد. خیلی از این مسائل برای کشور ما فرصت هستند و شاید نتوانیم با پول آنها را به دست آوریم. وی ادامه داد: در اجرای برخی کارها، روبه‌جلو که نمی‌رویم هیچ، بلکه پس‌رفت نیز داریم، وقتی فعالیت در بخش کشاورزی از 41 درصد به 24.5 درصد می‌رسد، چقدر طول می‌کشد دوباره به آن وضعیت برگردیم؟ آیا دنیا با فناوری جدید منتظر ما می‌ایستد؟ بحث مطرح‌شده زنجیره تولید همانند بحث کارآفرینی سال‌های گذشته است که حتی برای آن واحد دانشگاهی نیز منظور شد و عملاً وقتی با یک دانشجو فارغ‌التحصیل مواجه می‌شویم و راجع به کارآفرینی از او می‌پرسیم، میز کار دولتی می‌خواهد! که نشان می‌دهد در آن بخش هم موفق نبوده‌ایم. اراده‌ای برای رفع مشکلات بخش کشاورزی در استان وجود ندارد این مدرس دانشگاه تصریح کرد: روز اول در طرح توجیهی گاوداری شیری نوشته می‌شود، بهره‌بردار به ازای هر گاو باید 5 هکتار زمین دیم یا 3 هکتار زمین آبی داشته باشد، ولی این سوال به ذهن می‌رسد که چرا به گاودار صنعتی در مهران و دهلران زمین نمی‌دهند، اما به افراد غیربومی داده می‌شود. هیچ‌گونه اراده‌ای برای رفع مشکلات بخش کشاورزی در استان وجود ندارد و وقتی‌که پای آمار می‌آییم، باید تولیدات محصولات دامی به 10 میلیون تن در برنامه پنج‌ساله پنجم برسد. سال گذشته 6 میلیون تن شیر تولیدشده و 600 هزار تن لبنیات وارد کرده‌ایم، درحالی‌که الآن انباشت لبنیات داریم. ناظری اظهار کرد: من تولیدکننده به فکر این هستم که وامم را تمدید کنند، پس به فکر کیفیت تولید نیستم تا چکم پاس شود. مشکلات ما زنجیره‌ای به‌هم‌پیوسته است و هیچ‌کس به فکر بهبود تولید نیست و مسئولان فقط به دنبال آمار هستند، 3 سال پیش در لبنان بودم و دیدم دریافت تسهیلات بانکی به راحتی خوردن یک قهوه است، ولی بعد از آن ناظری بر خرج‌کرد وام من قرار می‌دهند، در حالی که در ایران برعکس است بعد از گرفتن وام کسی به سراغ فرد نمی‌آید، در صورتی که بر اساس عقود اسلامی، ما و بانک شریک هستیم. تولیدکننده فکر می‌کند بانک او را اذیت می‌کند عزت‌پناه لطیفی مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان، در واکنش به اظهارات این دامدار گفت: تولیدکننده وقتی متقاضی وام است، فکر می‌کند اذیت می‌شود، چون آن مواردی که مورد نظر بانک است را از همان روز اول ندارد مثلا فرد برای تسهیلات 500 میلیون تومانی باید 550 میلیون تومان وثیقه آورده باشد و می‌روند وثیقه را قرض می‌کنند، یعنی فرد 20 میلیون تومان به رفیقش می‌دهد که سندش را 5 سال به فرد قرض دهد، یعنی برای گرفتن وام هزینه می‌کند و بعد از گرفتن آن بخشی از وام به‌جای این هزینه‌ها می‌رود، چون اهلیت مالی ندارد و بعد برای آوردن سند اذیت می‌شود، فکر می‌کند بانک او را اذیت می‌کند. وی ادامه داد: کسی که سرمایه‌گذار است باید 20 درصد آورده نقدی داشته باشد، ولی چون ندارد به هر دری می‌زند و ما را از طرق مختلف تحت‌فشار قرار می‌دهد، مشخص است که فرد از ابتدا مشکل دارد، بانک مطالبه غیرقانونی از فرد ندارد، منتهی طرف توانایی پاسخ ندارد. بدون استثنا ما هم در بخش سازندگی و هم بخش مشارکت مدنی خوب عمل می‌کنیم، انحراف پایین است، ما اول عقد مشارکت مدنی با او انجام می‌دهیم و به تناسب پیشرفت فیزیکی، تسهیلات می‌دهیم، بعد از اینکه مشارکت مدنی تمام شد، کار را به فروش اقساطی تبدیل می‌کنیم، یعنی بانک سهم خود را به مشتری می‌فروشد و دیگر بانک با مشتری شریک نیست و از آن موقع به بعد لنگ زدن فرد به وجود می‌آید و نظارت بر عملکرد و تولید فرد از بضاعت بانک خارج است و نمی‌توانیم برای هر طرح یک کارشناس بگذاریم. مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان تصریح کرد: فرد متقاضی احداث دامداری باید از قبل آموزش لازم را کسب کرده باشد تا تولید مناسبی داشته باشد. سرمایه در گردش هم تعیین می‌کنیم. نوسان قیمت‌ها در زمان‌های مختلف کفایت سرمایه در گردش ما را از بین می‌برد که دودش به چشم همه می‌رود. «حمید ناظری»، دامدار و مدرس دانشگاه در این میزگرد به ایسنا گفت: ما مهندس ساختمان کشاورزی و دامداری نداریم. مهندس عمومی این کار را برای ما انجام می‌دهد که بر اساس نیاز روز دامداری‌ها ساخته نمی‌شود. من واحد دامداری‌ای خریده‌ام که چند سالی از ساختش گذشته ولی چون اصولی احداث نشده حدود 2 سال است که در داخل آن کار تغییرات را انجام می‌دهم، شرایط باید کنترل شده باشد تا بتوانیم موفق باشیم. عزت‌پناه پاسخ داد: از دو سال گذشته جهاد کشاورزی ناظر سازه را با مشارکت نظام‌مهندسی ساختمان در نظر گرفته است، اما مشکل این است که مهندسین از اول مبلغی از بهره‌بردار گرفته و اصلاً به سر ساختمان نمی‌آیند و فقط پشت میز نظارت می‌کنند. خرج و دخل دامداران با هم نمی‌خواند ناظری تصریح کرد: زمان پرداخت سرمایه در گردش یکی از مشکلات ماست. اوج خرید ما خردادماه است، یعنی در چرخه 45 روز اگر توانستیم نهاده‌های مورد نیاز را ذخیره کنیم، سال موفقی خواهیم داشت وگرنه راه به جایی نخواهیم برد، الآن یونجه کیلویی 1000 تومان است و ما هم شیر را 1000 تومان می‌فروشیم، این موازنه هیچ‌وقت برابر نمی‌شود و حتی هزینه‌های حمل از شهرهای اطراف نیز اضافه می‌شود، یک بسته شبدر در دزفول 900 تومان است، ولی تا به محل گاوداری برسد، 3000 تومان تمام می‌شود. گاودار دزفولی تولید دارد و من هم تولید می‌کنم. گاودار دزفولی شرکت پگاه در کنار خود دارد و شیر را با دریافت یارانه کیلویی 1200 تومان می‌فروشد، ولی من در ایلام نهاده را به قیمت 3100 تومان تهیه می‌کنم، اما شیر را 900 تومان می‌فروشم و کارخانه شیر و لبنیات هم ندارم و از طرفی مردم ما لبنیات را سنتی مصرف می‌کنند و از آن طرف سرمایه در گردش هم برج 12(اسفندماه) به من داده می‌شود که هیچ دردی از من دوا نمی‌کند و در جای دیگر هزینه می‌شود و باید برج 6 هم بازپرداخت آن را به بانک آغاز کنم که هیچ پولی در دست ندارم. عزت‌پناه پاسخ داد: بانک یک موسسه اقتصادی است و منابع ما نیز محدود است و این منابع از دو کانال تأمین می‌شود، یک قسمت از محل وصول مطالبات، یعنی تسهیلات اعطایی به مردم باید به بانک بازپرداخت شود که بالغ بر 90 درصد منابع ما از این طریق و مابقی از محل تجهیز منابع تامین می‌شود. در حال حاضر تسهیلاتی را که پرداخت می‌کنیم از محل اعتبارات تکلیفی و غیرتکلیفی بلوکه شده است که بازگشت پیدا نکرده است و بازار رقابت برای جذب سپرده‌ها که باید بر اساس نرخ بانک مرکزی باشد و محل درآمدی برای مردم است، مردم را به سمت بانک‌های خصوصی که سود غیرمتعارف می‌دهند سوق داده و مردم در آنجا سپرده‌گذاری می‌کنند. وی با بیان اینکه منابع داخلی ما اصلاً قدرت پرداخت ندارد و بالغ بر 580 میلیارد تومان در منابع قرض‌الحسنه انحراف داریم، چون وام ازدواج هم پرداخت می‌کنیم، تصریح کرد: به دلیل این انحرافات، بانک مرکزی ما را تهدید به بستن حساب‌هایمان کرده است. ما به دلیل افت منابع مجبور بودیم از منابع بانک مرکزی برداشت کنیم و باید سالانه 34 درصد سود آنها را بپردازیم ولی در بخش کشاورزی با نرخ 13 و یا 14 درصد پرداخت می‌کنیم و مابه‌التفاوت باید از منابع بانک پرداخت شود که به همین دلیل پرداخت‌هایمان با چالش مواجه شده است. این مسئول بانکی تصریح کرد: زمان تسهیلات سرمایه در گردش به بازپرداخت فرد وام گیرنده بستگی دارد و اگر در موعد مقرر بازپرداخت شود وضعیت بهتر خواهد بود، ولی همیشه تأخیر وجود دارد، درحالی‌که اگر کسی سرمایه در گردش می‌خواهد باید تسهیلات گرفته شده را پرداخت کرده باشد. مثلاً اگر کسی سال گذشته 100 واحد سرمایه در گردش دریافت کرده الآن می‌گوید 130 واحد به من بدهید که 100 واحد به‌جای بدهی قبلی‌اش پاس شود که 30 واحد دریافت کرده باشد در نتیجه مبلغ محدودی دست بهره‌بردار را می‌گیرد و هیچ دردی دوا نمی‌کند که مانده تسهیلاتش را متورم می‌کند. ناظری، دامدار حاضر در این میزگرد ایسنا در این زمینه در پاسخ به مطلب فوق گفت: مسئولان همه‌چیز را می‌دانند اما کل بار را به دوش تولیدکننده می‌اندازند، یعنی هر کس در جامعه در حال تولید ثروت است اصلاً به فکر تولیدکننده نیست. چرخه بازتولید ثروت در جامعه باید تغییر کند. عزت‌پناه، نماینده بانک کشاورزی در این میزگرد ادامه داد: بانک در این چرخه‌ای که ایجادشده چه کاری می‌تواند انجام دهد که نکرده است؟ سپرده ما 2500 میلیارد تومان و تسهیلات پرداختی ما 8 هزار و 500 میلیارد تومان در استان ایلام است. ناظری، دامدار گفت: زمانی که معادله خود بانک با هم نمی‌خواند وای به حال من تولیدکننده. عزت پناه، پاسخ داد: چون ما نتوانسته‌ایم منابع خود را تأمین کنیم از بانک مرکزی قرض کرده‌ایم، کاش به‌جای 500 مرغداری 100 مرغداری داشتیم ولی درست کار می‌کردند و فعال بودند. ناظری گفت: الآن بانک با فرد خوش‌حساب، خوب تا نمی‌کند من بدهی‌هایم را پرداخت کرده‌ام و اگر الآن یک بخشودگی از طرف دولت اعلام شود شامل حال بنده نمی‌شود، چون تسهیلاتم را پرداخت کرده‌ام. تشویق شامل حال کسی می‌شود که طرح غیرفعال دارد و بدهکار بانکی است. بانک‌ها فقط به دنبال ارائه آمار هستند. در ایوان واحدهای دامداری مجتمع فارغ‌التحصیلان از 40 واحد به 12 واحد رسیده‌اند. چرا بانک پول را به تولیدکننده فعال نمی‌دهد؟ عزت پناه، در ادامه‌ی این میزگرد گفت: در جامعه ما کسی که پول دارد خودش را درگیر تولید نمی‌کند، به بخش بازرگانی و خدمات می‌رود. چون ارزش افزوده این بخش‌ها بیشتر است و دغدغه‌ای ندارد. کسی که وارد بخش تولید می‌شود آگاهی ندارد و نمی‌داند چه بدبختی‌هایی در پیش‌رو خواهد داشت و نداشتن سرمایه هم در این عرصه قوز بالا قوز است. ناظری در ادامه‌ی این میزگرد گفت: سرانه مصرف شیر در داخل کشور 85 کیلوگرم است درحالی‌که در بدترین کشور در دنیا به 170 کیلوگرم می‌رسد و در کشورهای اروپایی تا 700 کیلوگرم می‌رود و به ازای هر واحد گاو شیری 700 یورو در اروپا یارانه می‌دهند و در کشور ما نه‌تنها خبری از یارانه نیست بلکه سیاست سال آینده کشور برای من دامدار مشخص نیست. من باید بدانم که سیاست دولت در بحث تولید کشاورزی چیست؟ گندم سال آینده 1115 تومان است، 15 درصد افزایش قیمت دارد. آیا من با این افزایش می‌توانم قیمت شیر را بالا ببرم؟ باید از سیاست دولت اطلاع داشته باشم. دولت در قانون در برنامه 5 ساله پنجم خرید تضمینی را مشخص کرد ولی کجاست؟ قیمت مصوب شیر 1440 تومان است در حالی که 1700 تومان قیمت تمام شده کمیسیون کشاورزی است، 1440 تومان مصوب هم هنوز محقق نشده است. الآن شیر را از 900 تا 1300 تومان می‌فروشیم و دولت می‌گوید که چون به کارخانه تحویل نمی‌دهید یارانه نمی‌دهم. این دامدار با بیان اینکه دولت شیر با درصد چربی 4 را 1100 تومان از من دامدار می‌خرد و بعد شیر با یک درصد چربی را 2800 تومان می‌فروشد، تصریح کرد: نمی‌دانم چرا اگر گاوداری‌های فعال تقاضای صنایع تبدیلی کنند موافقت نمی‌شود. جو فروشی کنم خیلی بهتر از گاوداری است، ممکن است خنده‌دار باشد، اما تنها دلیل ادامه فعالیت ما علاقه به این کار است. به گزارش ایسنا، ناظری کار مأموران تلقیح مصنوعی در گاوداری‌ها را قابل‌بحث دانست و گفت: این مأموران مثل خرید شانسی دوران بچگی گوی را می‌چرخاند و می‌گوید اسپرم خوبی برایت انتخاب می‌کنم، با این شرایط یعنی ما گاودار نیستیم ما طویله‌دار هستیم. وی گفت: احداث گاوداری جهادکشاورزی در روستای چالاب مهران، نشان می‌دهد که اصلاً مکان‌یابی و کارشناسی نشده که در دمای 50 درجه تابستان گاو شیری چگونه گرما را تحمل کند. اگر مهندس سازه کشاورزی داشتیم احداث گاوداری در پشت سد ایلام را که حوزه آبریز سد و شرب مردم است را تائید نمی‌کرد. عزت‌پناه در پاسخ گفت: الآن جلسه برگزار می‌شود و فشار وارد می‌کنند بیاییم در همان حوزه که قبلاً شکست‌خورده‌ایم دوباره طرح اجرا کنیم، چه اصراری وجود دارد که در حوزه سد ایلام طرح اجرا کنیم. تعدد طرح باعث اشتغال نمی‌شود. باید طرحی اجرا شود که تثبیت شود و تولید را افزایش دهد. کل دنیا به بخش کشاورزی یارانه می‌دهد، یارانه بخش کشاورزی طوری است که دولت باید حتماً دخالت مستقیم داشته باشد. متأسفانه یارانه‌ها در جهت هدر رفت منابع خرج می‌شوند. یارانه‌ها اشتباه و در بخش‌های غیرضروری هزینه می‌شوند. همه مسائل و مشکلات را می‌دانیم اما کی حل شود دست ما نیست. ناظری ادامه داد: یک کار تولیدی 15 کار جانبی را به همراه دارد. الآن بحث بیمه همگانی مطرح‌شده مگر سلامت جامعه با چه چیز میسر می‌شود؟ مگر این سلامت غیر از مسائل غذایی است؟ شیر در جامعه ما حکم دارو و واکسن دارد. اگر یارانه به مرغدار داده شود مرغ ارگانیک تولید می‌کند، اهمیت مصرف شیر به حدی است که قانون‌گذار برای کارمندان در اماکن آلوده روزانه 2 لیوان شیر در نظر گرفته است ولی آیا واقعاً این چنین است؟ استرس، همنشین دامداران «محسن ملکی‌زاده» نماینده حقوقی اتحادیه دامداران استان و گاودار مجتمع فارغ‌التحصیلان ایوان، در میزگرد ایسنا گفت: دردها را همه می‌دانند. در اینجا بهره‌بردار هیچ گناهی ندارد، ولی از چپ و راست به ما تحمیل شده و هیچ قدرت انتخابی نداریم. حکم بازداشت برخی دامداران ما به خاطر بدهی بانکی صادر شده، شب و روز استرس دارند و باید به فکر تولید هم باشند، درحالی‌که نمی‌توانند حتی به واحد تولیدی خود سر بزنند. وی ادامه داد: مسئولان اذعان دارند که دامدار هیچ تقصیری در این فرایند ندارد. در بحث تسهیلات بخش دامپروری تمام کارشناسان می‌گویند که در بخش گاوداری شیری اقساط باید 15 ساله باشد تا بازپرداخت شود. الآن هر گاوداری 25 رأسی 500 تا 600 میلیون تومان هزینه دارد، در طول 5 سال هم باید بازپرداخت شود، آن هم با 25 رأس که شرایط اقلیمی و آب و هوایی و هزاران مولفه دیگر به او تحمیل می‌شود. بنده به‌عنوان یک بهره‌بردار اشتباه کرده‌ام این اشتباه باید در یک جایی قطع شود نه اینکه ادامه یابد. طرح‌های توجیهی فرمالیته هستند. اعضای مجتمع فارغ‌التحصیلان ایوان روز اول فارغ‌التحصیل بیکار بودند ولی الآن بیکار بدهکارند. نماینده حقوقی اتحادیه دامداران استان با بیان اینکه در برخی از کشورها، دولت حتی ساختمان را هم برای بهره‌بردار آماده می‌کند که با خیالی راحت کار کند و می‌گوید محصولت را می‌خرم، علوفه‌ات را هم آماده می‌کنم و یارانه هم می‌دهم، یعنی دولت به دنبال پیشگیری است تا تولید در بهترین شرایط شکل گیرد، تصریح کرد: در اینجا وضعیت برعکس است، یارانه برای درمان گذاشته می‌شود و برخی به زبان بی‌زبانی می‌گویند ادامه ندهید، ولی ما در جایی قرار گرفته‌ایم که راه برون‌رفتی نداریم و فقط به دنبال تمدید تسهیلات از سوی مدیریت بحران هستیم و جهاد سودهایمان را بدهد، بنابراین پیشنهاد من این است که تسهیلات تولیدکننده کم‌بهره و درازمدت باشد. عزت‌پناه، نماینده بانک کشاورزی در جواب این پیشنهاد گفت: سیاست‌گذار شورای پول و اعتبار بانک مرکزی است و ما استان کوچکی هستیم و این پیشنهاد اجرایی و عملیاتی نیست. خرید تضمینی شیر، راه حل مشکلات دامداران ناظری دامدار و مدرس دانشگاه در واکنش به این پاسخ گفت: راهکار عملی این است که قیمت تمام‌شده واقعی به اضافه حاشیه سود نصیب دامدار شود که اگر این مهم محقق شود دیگر نیازی به دریافت تسهیلات نیست. در حال حاضر که دولت قیمت شیر را 1440 تومان اعلام کرده چرا من نمی‌توانم شیر را به این قیمت بفروشم؟ دولت به هر قرص نان 40 تا 60 تومان اضافه کرد هیچ اتفاقی نیفتاد. دولت همه ضرایب را برای من بالا می‌برد (آب، سوخت، برق) 700 هزار تومان پول آب برای من آمده است که اگر آب می‌فروختم خیلی بهتر از شیر بود. در بحث شیر 1440 تومان مصوب شده است، کارخانه‌ها موظف شده‌اند که 1250 تومان خرید کنند تا 190 تومان دولت یارانه بدهد. وی ادامه داد: در ماه 10 تن تولید شیر دارم که با احتساب قیمت فروش شیر به کارخانه 2 میلیون تومان در این بخش ضرر دارم، اگر این 2 میلیون تومان را یا دولت یا بازار در قالب یارانه به من بدهد، مشکل حل می‌شود. شیر را هنوز 1440 تومان مصوب نفروخته‌ام، ولی سبوس دولتی از 300 به 550 تومان افزایش قیمت داشته اما قیمت شیر هنوز تغییر نکرده است. عزت‌پناه گفت: می‌گویید ما در استان کارخانه داریم، که این توان را دارد که شیر استان را بخرد و فرآوری کند و عرضه نماید منتها با قیمت مصوب، این کار را نمی‌کند. ناظری تأکید کرد: مسئولان به ما می‌گویند کارخانه، شیر شما را به قیمت مصوب نمی‌خرد، حداقل بخشنامه کنند که در سطح استان که با سایر استانها ساختار متفاوتی دارد شیر را در داخل شهر بفروشیم تا مشکلی پیش نیاید، ولی می‌گویند مجوز نمی‌دهیم چون تصمیم‌گیری کشوری است، بله! اما وحی منزَّل که نیست. عزت پناه گفت: یک حلقه از زنجیره تولید شما کارخانه‌های شیر هستند اگر بتوانید با آنها تعامل کنید که باقیمت مصوب شیر شما را بخرند کلی از مشکلات شما برطرف خواهد شد. ملکی‌زاده، دامدار و نماینده حقوقی اتحادیه‌ی دامداران استان گفت: تعاون روستایی کشور اعلام کرد با سرمایه این تعاونی و با مشارکت کارخانه‌های استان ایلام، کارخانه شیر خشک در ایلام احداث شود و ما نیز در این راستا با کارخانه‌ها، حضوری صحبت کردیم که با مشارکت تعاون روستایی خط تولید شیرخشک نیز احداث شود و فقط نیازمند یک دستگاه خشک‌کن است، ولی متأسفانه باز هم همکاری نکردند و هیچ دستگاهی هم وجود ندارد که فشاری به آنها بیاورد، چرا که اگر خط تولید شیر خشک داشتیم دیگر نمی‌خواست منت بکشیم تا شیر ما را بخرند. ایلام، بخشنامه‌ی خاص خود را می‌خواهد «محمدرضا قدم‌خیری» رییس اتحادیه دامداران استان در میزگرد ایسنا، اظهار کرد: اگر بخواهیم مشکلات‌مان را تیتر کنیم زیاد هستند و باید راهکار هم داشته باشیم. سیاست‌گذاری متمرکز بر نظام بانکی ما در این بخش یکی از مشکلات موجود دامداری است. در بالا تصمیم می‌گیرند آن‌هم بدون توجه به وضعیت ما در منطقه و بخشنامه‌ای برای استان می‌آید که مسئولان اجرایی استان مجبورند اجرا کنند، یعنی سیاست برای مازندران و خوزستان و ایلام یکسان است، غافل از اینکه استان ایلام مشکلات خاص خود را دارد و جایی مانند خوزستان از زیرساخت‌ها و نعمت‌های خدادادی بهره‌ی بیشتری دارد و مازندران نیز کشورهایی در همسایگی خود دارد که همه‌جوره سودده هستند ولی کشور همسایه ما یعنی عراق فقط مصرف‌کننده است. وی با بیان اینکه سیاست‌های متمرکز برای ما مشکل‌ساز شده‌اند و دولت باید با توجه به وضعیت مناطق مختلف کشور قانون وضع کند، تصریح کرد: در بحث دانش و علم روز دامداران نیز مشکل داریم. دامدار ما آن دانش راهگشا را ندارد و کسی که می‌خواهد در این زمینه کاری کند مدیریت ترویج مهم‌ترین مرجع او است و اگر درجایی دامدار ما دانش دارد و بانک هم خوب عمل می‌کند، بازار فروش برای فرآورده و تولید او وجود ندارد. قدم‌خیری گفت: دو کارخانه شیر در ایلام وجود دارد که انحصاری عمل می‌کنند و هر طور بخواهند شیر می‌خرند؛ و از طرفی فرهنگ مصرف مردم ما سنتی است که در افزایش مشکلات ما بی‌تأثیر نبوده است. رییس اتحادیه دامداران استان گفت: عدم وجود نقدینگی، دامدار ما را با مشکل مواجه کرده است. پول را زمانی به دامدار می‌دهند که هیچ فایده‌ای ندارد، سررسید وام‌های ما کم تنفس هستند و این از دیگر مشکلات دامداری استان است. بیان مشکلات به تنهایی فایده‌ای ندارد، باید راه‌حل پیدا کرد، آن‌هم راه‌حل‌هایی که منجر به انقلاب در دامداری ما شود، چون واقعاً این عرصه نیازمند انقلاب است. وی ادامه داد: خرید تضمینی شیر و گوشت باید وجود داشته باشد چرا که این تنها راه نجات دامدار از دست دلالان است. رییس اتحادیه دامداران در مورد مشکلات تولید گوشت هم گفت: کشتارگاه ایلام عظیم است، ولی آیا روزانه چند رأس دام در آن ذبح می‌شود؟ در حالی که در روستاهای «شباب» و «مهدی‌آباد» و «زرنه» روزانه به حدی دام ذبح می‌شود که قابل‌بیان نیست. شرکت پشتیبانی امور دام ما فقط مرکز نگهداری گوشت‌های برزیلی و استرالیایی شده است. راهکار این است که سیاست‌گذاران اول به دامدار خودشان برسند بعد به استرالیا و برزیل بروند، گوشت تولیدی، نیاز داخل را تأمین می‌کند. قدم‌خیری تأکید کرد: تا خرید تضمینی اجرا نشود موفقیت در دامداری معنا ندارد، در تأمین علوفه شرایط ما متفاوت است چون هزینه حمل اضافه می‌شود. چرا زمین‌های مستعد مهران و دهلران، به جای اصفهانی و کرمانی‌ها به ما واگذار نمی‌شود؟ ناظری، دامدار و مدرس دانشگاه گفت: در استان ایلام، مردم مشتاق محصولات محلی هستند که می‌تواند به دامدار کمک کند، به شرطی که سازوکار آن را درست کنیم. عزت‌پناه، مدیر گروه اعتبارات بانک کشاورزی استان ایلام در ادامه‌ی میزگرد گفت: بازده بخش کشاورزی این قدر نیست که فرد کار کند و سود کند و 21 درصد هم بهره بانکی پرداخت کند و چیزی در کیسه برایش باقی بماند. الآن بحث کم‌آبی در سطح کشور مطرح است، در اراضی کشاورزی جنوب استان هندوانه کشت می‌شود با آن همه مصرف آب، هندوانه مهم است یا علوفه برای دام؟ سیاست‌گذار باید قدمی بردارد، هندوانه را ممنوع نکند بلکه محدود کند، زمین هست آب هست ولی مدیریت صحیح نیست و این ظرفیت عظیم به کمک دامداری در استان ما نیامده است. وی گفت: قطب کشاورزی ما در جنوب استان است باید بر روی کاشت علوفه در جنوب استان که پردرآمد است سرمایه‌گذاری شود، کشاورز برای تولید و عرضه آن مشکل نخواهد داشت. کشاورزان باید محصولات با بازده را تولید کنند، ترویج جهادکشاورزی باید کشاورزان را آگاه و تشویق کند. سیاست‌گذاری کشت مناطق را چه کسی باید سامان دهد؟ در جنوب استان زمینه کشت علوفه هست و بازار فروش هم دارد. واحدهای غیرفعال منابع را به انحراف کشانده‌اند ناظری، دامدار و مدرس دانشگاه در تائید این اظهارات گفت: 650 واحد پرواربندی صنعتی و نیمه‌صنعتی با ظرفیت 39 هزار رأس در سطح استان ایلام وجود دارد، علوفه آنها کجاست؟ الآن به جهادکشاورزی مراجعه کنید باز هم با این وضعیت، واحد می‌دهند؟ چرا وضعیت بررسی نمی‌شود؟ آیا مواد اولیه هست؟ بازار فروش هست؟ چرا جهادکشاورزی فکری اساسی نمی‌کند؟ قدم‌خیری، رییس اتحادیه دامداران در ادامه گفت: تأمین علوفه باید تعیین تکلیف شود، تعیین تکلیف واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل در سطح استان باید اجرایی شود، یارانه سال گذشته به جیب افرادی رفت که غیرفعال بودند، چرا جهادکشاورزی مجوز تأسیس می‌دهد در حالی که طرح شکست‌خورده‌ای در کنار آن وجود دارد؟ ملکی‌زاده، دامدار و نماینده‌ی حقوقی اتحادیه دامداران استان گفت: یک مجتمع گاوداری که ساخته شود 300 میلیون تومان هزینه دارد، ولی هنگامی‌که در ضمانت بانک قرار بگیرد به جای 50 میلیون تومان محاسبه می‌شود، چرا؟ برای طبقه‌بندی بدهکاران بانکی تقاضا داریم کارگروهی تشکیل شود که واحد فعال و غیرفعال مشخص شوند، برخی از غیرفعالان این بخش دعا می‌کنند باران نبارد تا وام‌هایشان تمدید شوند. وی تأکید کرد: دامدار فعال حق خود را به کسی نمی‌دهد و متأسفانه غیرفعال‌ها منشأ تصمیم‌گیری برای ما شده‌اند و نفوذ هم دارند، برخی‌ها وام 7 .4 درصد می‌گیرند و در کلان‌شهرهایی مانند کرج خانه می‌خرند؟ چرا نظارتی نیست؟ عزت‌پناه در پایان این میزگرد گفت: واحدهای دامداری غیرفعال منابع بانکی ما را به انحراف کشانده‌اند. متاسفانه باید گفت که افراد غیرفعال دارای نفوذ هستند و حتی در بعضی از موارد مزایده ما را کنسل کرده‌اند، کسی که در بخش تولید تسهیلات می‌برد و در غیر تولید کار می‌کند باید جوابگو باشد، این افراد قبل از آمدن بخشنامه‌ای از آن خبر دارند، اموال‌شان را تا حد تملیک و مصادره برده‌ام و حکم جلب برایشان صادر کرده‌ایم، در بخش ما باید اتاق فکری با حضور دستگاه‌های مختلف ایجاد شود تا به این وضعیت کمک کند. دومین میزگرد دامداری به پایان رسید، میزگردی که در آن چراهای زیادی مطرح شد، چراهایی که موضوع گزارش‌ها و میزگردهای آینده در ایسنا، خواهند بود. تهیه و تنظیم: رضا نجفی، خبرنگار ایسنا، منطقه ایلام انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]
-
گوناگون
پربازدیدترینها