واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس از یک وسیله سنتی گلابگیر در همدان گزارش میدهد
نیچههای 150 ساله مولود راسته آهنگرها
گلابگیر یا نیچه، بیش از 150 سال است که در همدان ساخته شده و از آن برای عرقگیری از گیاهان مختلف استفاده میشود.
به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، از گذشتههای دور ساخت انواع مختلف صنایع دستی در همدان جریان داشته و وجود راستههای مختلفی چون حلبیسازها، آهنگرها و دیگر راستههای صنعتی از میزان بالای رونق آن خبر میدهد. یکی از دستگاههای دستیساز که از گذشته در همدان تولید میشده و همچنان نیز متقاضی دارد، دستگاههای گلابگیر و نیچه است که توسط آن میتوان عرق انواع گیاهان چون نعنا و گلاب را گرفت. بدون تردید یکی از برجستگیهای همدان، وجود عطاریهایی است که از گذشتههای دور مشغول به فعالیت هستند. عطاری و وجود داروهای گیاهی باعث شد تا وسایل مورد نیاز تهیه داروها گیاهی نیز در همدان به وجود آید، برخی از این ابزارها تاکنون خود را در جوامع بشری حفظ کرده و قابل استفاده هستند؛ نیچه و گلابگیر نیز یکی از همین وسایل است. از همین رو برای آشنایی با چند و چون این دستگاه به خیابان اکباتان بازار آهنگران رفتیم و میهمان کارگاه مرتضی زمانی، یکی از استادکاران آهنگری همدان شدیم و از وی در مورد این وسیله جویا شدیم. *استقبال بالای مردم از نیچه مرتضی زمانی در تشریح این وسیله در گفتوگو با فارس اظهار کرد: گلاب گیر از دو قسمت تشکیل شده که شامل دیگ و ظرف مخصوص گلابگیر و یا عرقگیر است؛ هر گیاهی که عرق آن باید گرفته شود در دیگ قرار میگیرد و در قسمت بالایی که یک مخروط داخل استوانه است و به دو قسمت مجزا تقسیم میشود، آب سرد ریخته میشود. وی با بیان اینکه سپس ملات را در حرارت مستقیم قرار میدهیم تا بخار شود، افزود: بخار با دیوار قسمت بالایی که آب یخ قرار گرفته برخورد و مایع میشود و در نهایت عرق گیاهی مانند عرق نعنا، بومادران، آزربه و... از شیرهای تعبیه شده خارج میشود. این آهنگر همدانی درباره قدمت این وسیله گفت: استادکار من در حال حاضر 76 سال سن دارد، استاد وی نیز 90 سال سن دارد و هر دو آنها شغل پدرانشان ساخت گلابگیر بوده، بنابراین با حساب سرانگشتی حدس میزنیم نیچه حداقل 150 سال است قدمت داشته و در همدان ساخته میشود. وی اظهار کرد: در حال حاضر میزان استقبال مردم از این وسیله بیشتر شده و آنها ترجیح میدهند عرقیات گیاهی مورد نظر خود را بهداشتیتر و با خیال راحت در خانه تهیه کنند. البته عطاریهای همدان نیز از این وسیله استفاده کرده و عرقیات گیاهی را به این طریق آماده میکنند. زمانی با بیان اینکه در همدان تقریبا 100 عطاری وجود دارد که عرقیات گیاهی تهیه میکنند، خاطرنشان کرد: دستگاههای برقی پیشرفته گلابگیر هم ساخته شده است، اما کارکرد این دستگاه سنتی را ندارد و نتوانستند با اقبال عمومی مواجه شوند. این آهنگر تأکید کرد: انواع مختلفی از گلابگیر وجود دارد اما بهترین آن که کار با آن نیز آسان است در همدان ساخته میشود. وی اظهار کرد: پنج تا 6 گلابگیر روزانه در این کارگاه ساخته میشود و قیمت آن بنا به جنس استفاده شده در ساخت آن، از 30 هزار تومان تا 300 هزار تومان تمام میشود.گلابگیرها از ورق گالوانیزه و استیل ساخته میشود که از دهانه 28 سانتی متری به بالا وجود دارد. *فعالیت 90 کارگاه نیچه سازی در همدان وی تأکید کرد: گلابگیرهایی که از ورق استیل ساخته میشوند بهتر و حداقل تا پنج سال کارایی دارند اما اگر با گالوانیزه ساخت شود حداکثر یک سال کار میکند. این آهنگر همدانی با اشاره به اینکه حدود 90 کارگاه نیچه سازی در همدان وجود دارد و به این کار مشغول هستند، گفت: استانهای اصفهان، فارس، لرستان، بوشهر و شهرهای اطراف همدان چون اسدآباد، ملایر و نهاوند از مشتریهای دائمی و پایدار این گلابگیرها هستند و هر ماه سفارشهای عمدهای به کارگاههای همدان میدهند. وی بیان کرد: اگر جنس دیگ زیرین مسی باشد از لحاظ بهداشتی سالمتر است و هم اینکه از نظر کارکرد بهتر عمل میکند چرا که هم زودتر داغ و بلافاصله هم خنک میشود. این آهنگر خاطرنشان کرد: اگر جنس قسمت بالایی عرقگیر استیل باشد، زنگ و شوره نمیزند و مدت بیشتری هم کار خواهد کرد. به نظر میرسد این اثر را میتوان به عنوان یک صنایع دستی در استان همدان به ثبت رساند و به عنوان صنعتی در همدان به کشور معرفی کرد و به عنوان یک صنایع دستی مطرح ساخت که تحقق آن توجه مسئولان امر را میطلبد. انتهای پیام/89033/خ20
93/10/22 - 14:17
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 69]