واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
تفاوت های اخلاقی زنان و مردان؛
برخی از نیکوترین اخلاق زنان، زشت ترین اخلاق مردان است
امیر مؤمنان در حکمت 234 نهج البلاغه به بیان برخی از تفاوت های اخلاقی مردان و زنان پرداخته و صفاتی چند را به عنوان برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان معرفی می کند.
به گزارش سرویس دینی جام نیوز، برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان، زشت ترین اخلاق مردان است، مانند: تکبر، ترس، بخل؛ هرگاه زنی متکبّر باشد بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد، و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ می کند، و چون ترسان باشد از هر چیزی که به آبروی او زیان رساند فاصله می گیرد.
امیر مؤمنان در حکمت 234 نهج البلاغه به بیان برخی از تفاوت های اخلاقی مردان و زنان پرداخته و صفاتی چند را به عنوان برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان معرفی می کند.
«خِیارُ خِصالِ النِّساءِ شرارُ خِصالِ الرِّجال: الزَّهو، و الجُبن وَ البُخل؛ فَاذا کانَتِ المرأَة مَزهُوَّةً لم تمَکِّن من نَفسِها، وَ اذا کانت بَخیلةً، حَفِظت مالَها و مالَ بَعلِها ، وَ إذا کانت جَبانَةً فَرِقَت من کُّل شی ءٍ یَعرِضُ لَها.»؛ برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان، زشت ترین اخلاق مردان است، مانند ،تکبر، ترس، بخل؛ هرگاه زنی متکبّر باشد بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد ، و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ می کند، و چون ترسان باشد از هر چیزی که به آبروی او زیان رساند فاصله می گیرد . (نهج البلاغه محمد دشتی / حکمت 234 ) اما در اینجا این سوال پیش می آید که مگر نه این است که تکبّر و ترس و بخل از صفات نکوهیده هستند پس چگونه است که این صفات می توانند نیکوترین خوی زنان باشد؟ آیا مدل اخلاقی زن و مرد متفاوت است؟
آنچه جزو اصول اخلاقی است معین است امّا باید میان اخلاق و رفتار تمایز قایل شویم. خلق ساختار کلی روح انسان را شامل می شود و رفتار بازتاب این ساختار است امّا این رفتار با توجه به شرایط از انسان صادر می گردد.
تکبر:
تکبر یک خوی ناشایست است اما روایت داریم که امیرالمومنین در جنگ خندق بعد از آنکه عمرو را کشت، وقتی از میدان به طرف مسلمین می آمد قدم ها را آهسته بر می داشت و خودش را خیلی رشید گرفته بود و متکبّرانه می آمد، پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: این نوع راه رفتنی است که خداوند جز در این موقع آن را مغبوض می دارد.
تکبر زن مطلقاً خوب نیست بلکه بسته به شرایط نیکوست و آن شرایط قرار گرفتن در مقابل مرد نامحرم است. این تکبّر باعث ایجاد یک حریم برای زن و یک دور باش برای مرد است.
ترس(جبن):
جبن نیز از جمله صفات نکوهیده است اما برای زن در شرایط خاص از جمله نیکوترین صفات است و آن زمانی است که عفّت یک زن به خطر می افتد. شجاعت برای زن خوب است و این شجاعت جزء اصول اخلاقی پسندیده است اما به بهانه شجاع بودن خود را به ورطه ایی انداختن که امکان خدشه دار شدن عفّت زن وجود دارد امری نامعقول است. شجاعت یعنی فداکاری و اگر در این مرحله شجاعت به خرج دهی در حقیقت خیانت به امانت کرده ایی زیرا عفّت یک نوع امانت نزد زن است. بنابراین حضرت توصیه می کنند که زن باید محتاط باشد یعنی رفتارش جبانانه باشد و آن هم هنگامی است که عفّت زن در خطر است.
بخل:
مقصود از بخل در این حدیث بخل در مال شخصی نیست. بخل به معنای آن صفت نفسانی که خُلق است نیز نیست بلکه به معنای ( رفتار ممسکانه) است نه از مال خود بلکه از مال شوهر و این اختصاص به زن ندارد و در غیر زن نیز هست.حضرت امیرالمومنین اول جواد و بخشنده بود بعد ممسک، بخشنده از مال خود و ممسک در مالی که عهده دار آن بود.
نتیجه:
این صفاتی راکه حضرت برای زنان به عنوان نیکوترین صفات برشمرده، نمی توان از زمره خُلقیات دانست، بلکه مقصود حضرت رفتار انسان با توجه به شرایط و موقعیت های خاص می باشد پس کبر ، بخل ، ترس، از جمله صفات نکوهیده به حساب می آیند اما رفتار متکبرانه ، رفتاری از سر ترس و رفتار همراه با بخل را می توان در برخی شرایط نیکو دانست.
منابع :
نظری دیگر در نهج البلاغه ؛ حسین علیزاده ، سید مجتبی ضمیری
شرح نهج البلاغه ؛ علامه قزوینی
شرح نهج البلاغه ؛ محمد تقی جعفری
۰۳/۱۰/۱۳۹۳ - ۱۰:۵۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]