محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827739567
تاثير شوراهاي شهر بر كنشهاي اجتماعي - سياسي
واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: تاثير شوراهاي شهر بر كنشهاي اجتماعي - سياسي
عملكرد- صاحبنظران اجتماعي معتقدند كه براي ارزيابي كارايي و كارآمدي يك نهاد اعم از دولتي يا مدني بايد تاثير آن را بر كنشهاي اجتماعي و سياسي جوامع اجتماعي بررسي كرد.
تاثيري كه از نگاه آنها مي تواند مشخص كند كه اين نهاد تا چه ميزان بر لايه‌هاي مختلف اجتماعي تاثيرگذار بوده است. از سوي ديگر زماني يك نهاد مدني ميتواند مدعي شود كه در بين سطوح مختلف جامعه از مقبوليت و مشروعيت مطلوبي برخوردار است كه بتواند در گام نخست كارآمدي خود را به مردم اثبات كند. به عبارتي ديگر، دو گانه مشروعيت و كارآمدي است كه مشخص ميكند نهادهاي برخاسته از بطن جامعه تا چه ميزان توانسته‌اند با اثبات كارآمدي از مشروعيت و مقبوليت بيشتري در بين افراد جامعه بهره‌مند شوند.
جامعه‌شناسان تاثير شوراها بر مردم ايران را در سال‌هاي اخير از دو بعد تاثيرات بر كنشهاي اجتماعي و از ديگر سو كنشهاي سياسي مورد ارزيابي قرار مي‌دهند.
در بررسي تاثير شوراها بر كنشهاي اجتماعي نخستين مسئله‌اي كه مطرح مي‌شود تاثير شوراهاي ايران در توسعه اجتماعي كشور است، زيرا زماني ميتوان مدعي بود كه در كشور توسعه اجتماعي رخ داده كه نشانه‌هاي اين توسعه بروز يابد. هر گاه سرمايه اجتماعي در كشوري به حد مطلوبي رسيده باشد، ميتوان به‌دنبال آن مشاركت اجتماعي را در آن كشور انتظار داشت، زيرا اين سرمايه‌هاي اجتماعي هستند كه بستر اعتماد اجتماعي را فراهم كرده و بدين ترتيب مقدمات افزايش مشاركت مردم در سطوح مختلف جامعه را سبب مي‌شوند. حال شوراها به‌عنوان يك نهاد مشاركتي كه با جلب اعتماد مردم شكل گرفته و تدوام مي‌يابند در هر جامعه‌اي نشان‌دهنده ميزان توسعه‌يافتگي آن جامعه در سطوح اجتماعي هستند.
«اعتماد اجتماعي» سبب خواهد شد تا مردم به جامعه احساس تعلق كرده و همين احساس آنها را مجاب كند كه براي بهبود شرايط زندگي از بعد اجتماعي و اقتصادي گرفته تا سياسي، مشاركت خود را افزايش دهند و راي به حضور شوراهايي دهند كه مي تواند يكي از تجلي‌گاه‌هاي «اعتماد و مشاركت» آنها باشد.
تا زماني كه شبكه ارتباط جمعي تنظيم‌شده‌اي وجود نداشته باشد مردم احساس تعلق اجتماعي نكرده و همين امر سبب مي‌شود كه مشاركت شهروندان كاهش يابد. به همين دليل يك معيار مطمئن براي كاهش يا افزايش مشاركت جامعه در مسائل از خرد گرفته تا كلان، وجود يك شبكه ارتباط جمعي انسجام يافته است. شبكه ارتباط جمعي به اين معني است كه سازمان‌هاي رسمي يا غيررسمي مرتبط با بسترهاي اجتماعي بايد ارتباط مردم با همديگر و مردم با حاكميت را در مسيري مشخص تنظيم كنند و شوراها به‌عنوان يك نهاد مدني در اين ميان نقشي اصلي در شكل‌دهي اين شبكه‌هاي ارتباطي جمعي دارا هستند.
شوراهاي شهر و روستا سبب شده‌اند تا رابطه يكسويه از سوي حاكميت به مردم كه گاه آمرانه هم مي‌شود تبديل به يك رابطه دوسويه همراه با تعامل شود. اين دقيقا همان انتظاري است كه از شورا به‌عنوان يك نهاد مدني در ساختار توسعه اجتماعي انتظار مي‌رود.
مردم زماني به يك شبكه يا نهاد به‌عنوان نمادي از مشاركت اجتماعي اعتماد كرده و با آن همراهي مي‌كنند كه مطمئن باشند اين مشاركت و اعتماد براي آنها «سودي» در بر خواهد داشت؛ به عبارتي شوراها اولين گام تاثيرگذارشان بر جوامع شهري و روستايي ايجاد اين باور در ميان مردم بوده كه مشاركت آنها، و به تبع آن شكل‌گيري شوراها مجموعه‌اي از «منفعت» را نصيبشان ميكند.
همين تغيير ديدگاه در ميان مردم ايران است كه سبب شد تا آنها به سوي شوراها متمايل شده و آن را به‌عنوان تجلي‌گاه منفعت‌يابي از مشاركت‌هايشان انتخاب كنند؛ به عبارتي شوراها بستر تغيير تفكر عامه مردم و سوق دادن آنها به سمت توسعه اجتماعي هستند.
تاثير شوراها بر كنشهاي اجتماعي
در مقابل شوراها هم به‌عنوان يك نهاد نماينده مردم، بر كنشهاي اجتماعي و سياسي جامعه تاثير مي‌گذارند. شوراها نهادهاي نمايندگي هستند كه يك پا در جامعه داشته و يك پاي ديگر در سياست دارند و بدين ترتيب به نهادي دوسويه تبديل شده‌اند كه همزمان بر كنشهاي سياسي و اجتماعي مردم ايران تاثير مي گذارند؛ به عبارتي ميتوان گفت شوراها به خاطر جلب اعتماد و راي مردم از يكسو ريشه در جوامع داشته و از سوي ديگر به خاطر توزيع قدرت و منابع و تاثيري كه خواه ناخواه بر منافع گروهي دارند، ريشه در سياست دارند.
البته تاثير شوراها بر كنشهاي اجتماعي از طريق تنظيم و هدايت رفتارهاي مردم در 9 سال گذشته است. شوراها يك نوع هماهنگي و تكرارپذيري بر رفتارها ايجاد مي‌كنند و بدين طريق بر نهادينه شدن رفتارهاي اجتماعي مؤثر واقع مي‌شوند. مهم‌ترين تاثير شوراها بر كنشهاي اجتماعي را تاكنون انسجام‌بخشي به مطالبات پراكنده مردم ميتوان عنوان كرد.
شورا بايد بتواند مطالبات پراكنده را كه از سوي شهروندان يا روستائيان مطرح مي‌شود، منسجم كند و شايد اين مهم‌ترين بعد شورا از منظر اجتماعي است چون زماني كه مطالبات اجتماعي مردم از قشرهاي مختلف منسجم و طبقه‌بندي شود، مديريت محلي ميتواند بر پايه منابع و امكانات شهري به شكل كارآمدتري به رفع اين نيازها اقدام كند. به همين دليل انتظاري كه از يك جامعه ايده‌آل مي‌رود، انتخاب شوراها براي رفع مشكلاتشان به شكل هدفمند است.
مدرن شدن حركت به سمت پيچيدگي و انضباط است كه اين حركت هم با كاناليزه كردن مطالبات اجتماعي صورت مي‌گيرد و سبب مي‌شود رفتارهاي مردم نظم يابد. شوراها در ايران در حال طي كردن اين مسير به سوي مدرن‌شدن هستند؛ به عبارتي شوراهاي شهر و روستا مطالبات اجتماعي مردم را كاناليزه و منسجم كرده و رفتارهاي مردم را از آشفتگي خارج و به يك هنجارهاي مشخص تبديل مي‌كنند.
به همين دليل است كه شوراها را بستر تولد مديريت محلي در ايران مي‌نامند زيرا مديريت محلي رسالتش انسجام و يكپارچه كردن مطالبات جامعه، قرار دادن آنها در دسته‌هاي مشخص و استفاده از ظرفيت‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي جامعه براي اجراي آنهاست. دسترسي به اطلاعات محلي موجب مي‌شود تا شوراها بتوانند چشم‌انداز و سياست‌هاي واقعي و مبتني بر نيازمندي‌ها را براي جامعه محلي خود تهيه كنند.
در نظام‌هاي اداري متمركز كه ايران نيز در زمره آنها قرار دارد، سياست‌ها و برنامه‌هاي اداري از مركز براي تمامي قلمرو سرزمين صورت مي‌گيرد. اگرچه تمركز امور ميتواند تاثيرات مثبتي مانند سرعت در تصميم‌گيري و كنترل بيشتر بر محتواي امور داشته باشد اما از آن جا كه تنوع مسائل و مشكلات و گستره آنها در سرزمين‌هاي پهناور همگي در حيطه برنامه ريزي‌هاي متمركز قرار نمي‌گيرد، همواره شكاف ميان دستگاه‌هاي اداري و نيازمندي‌ها و مشكلات محلي وجود دارد كه يكي از دلايل اصلي آن نبود اطلاعات كافي از امور و تحولات آن نزد مركزنشينان است.
شوراها به سبب آنكه در محل شهر يا روستا تشكيل مي‌شوند در جريان زندگي روزمره قرار دارند و نزديك‌ترين اطلاعات را از مسائل دارا هستند. البته هرچه وسعت و اندازه جمعيت شهر بيشتر باشد، از اين مزيت شوراها كاسته مي‌شود و بزرگي شهر سبب ايجاد فاصله ميان اعضاي شوراها و مردم عادي مي‌شود.
از ديدگاه صاحبنظران شهري، شوراها گرچه در ابتداي شكل گيري نتوانستند چنين تاثيرگذاري را روي جامعه ايران داشته باشند اما در دور دوم، شكل‌گيري شوراها با انتظارات مشخص بود و همين امر سبب شد تا اين نهاد بتواند تاثير خودش را روي جامعه بگذارد. اين دوره از شورا گرچه ابتدا اعتماد مردم به خاطر تجربه نامناسب شوراي اول را به همراه نداشت اما توانست با انسجام‌بخشي به مطالبات پراكنده مردم و مديريت كارآمد، تاثير خودش را بر كنشهاي اجتماعي داشته باشد.
شوراها و كنش هاي سياسي
شوراها همان ميزان كه بر رفتارهاي اجتماعي شهروندان تاثيرگذار هستند، بر رفتارهاي سياسي جامعه هم تاثير دارند زيرا شوراها به خاطر رفع بخش وسيعي از مشكلات مردم قدرت برتري در ميان ساير نهادها از دولتي گرفته تا مدني بر هدايت افكار عمومي داراست و تشكل‌هاي سياسي همواره به‌دنبال دستيابي به چنين فرصت‌هايي هستند. به همين دليل نمي‌توان از تاثير شوراها بر كنشهاي سياسي غافل شد.
احزاب در سه دوره شوراها در كشور نشان داده‌اند كه متمايل ورود به تركيب شوراها هستند زيرا در شهرها به‌ويژه كلانشهرها، شورا همواره به خاطر نقش ويژه در توزيع و تنظيم منابع قدرت و ثروت بستر مناسبي براي ورود حزب به درون لايه‌هاي اجتماعي و برقراري ارتباط با آنها و همراه كردن مردم با خودشان هست. به همين دليل هم احزاب در سه دوره گذشته رقابت‌هاي سنگيني براي تسلط و نفوذ بر شوراها داشته‌اند.
از ديدگاه جامعه‌شناسان، شورا سبب مي‌شود علاوه بر آنكه جايگاه احزاب در ميان لايه‌هاي اجتماعي تقويت شود، كنشهاي سياسي مردم هم نظم يافته و اقشار مختلف با آگاهي، رفتارهاي سياسي را از خود بروز دهند.
مردم با ارزيابي و سبك و سنگين كردن عملكرد احزاب در يك دوره شورا، با رايي كه به اعضاي شوراها در دور بعد مي‌دهند در واقع يكي از ساده‌ترين و رايج‌ترين واكنش سياسي خود را در سطح محلي به احزاب سياسي نشان مي‌دهند و به اين ترتيب ميتوان مدعي شد كه شورا در كشور عاملي براي ورود احزاب به لايه‌هاي پايين اجتماعي و تنظيم كنشهاي سياسي مردم است.
البته شورا هم به‌عنوان يك نهاد نمايندگي در سه دوره نشان داده كه برايش مهم است كه ارتباط خودش با مردم را حفظ كرده و با پاسخگويي به مطالبات، مردم را با حزب سياسي مسلط برآن دوره همراه كند.
دو گانه مشروعيت و كارآمدي
شوراها حتي در كشور نشان داده‌اند كه در تعيين مشروعيت يك‌حزب حاكم چقدر مؤثر هستند. براساس الگوي حكمراني خوب شوراها با رعايت ويژگي‌هاي مشاركت پذيري، قانون مداري، عدالت‌خواهي و كاهش نابرابري مي‌توانند در افزايش كارايي مديريت حاكم كشور نقش داشته باشند و همين تاثير شوراها بر افزايش كارايي احزاب و گرو‌ه‌هاي سياسي است كه زمينه افزايش مشروعيت آن تشكل‌هاي سياسي را هم فراهم ميكند.
به عبارتي با در نظر گرفتن دوگانه مشروعيت كارآمدي در نظام سياسي‌ـ اجتماعي ايران، شوراهاي شهري و روستايي در سه دوره در تعيين مشروعيت احزاب به خاطر ميزان كارآمدي كه حزب مسلط براي آنها داشته، نقش ويژه‌اي داشته‌اند.
زماني كه شوراها بتوانند رضايت مردم را با رفع نيازها و مشكلاتشان جلب كنند به عبارتي كارآمدي خود را به مردم ثابت مي كنند كه در شوراي دوم و سوم شاهد آن بوديم.اثبات همين كارآمدي كافي است تا مشروعيت شورا و به تبع آن تشكل هاي سياسي كه آن را هدايت مي كنند هم فراهم شود.
اين موضوع را هم بايد مورد توجه قرار داد كه مشروعيت يك جناح يا حزب با راي مردم ثابت نمي‌ماند. حداقل شوراها در دور اول ثابت كردند كه گرچه با مشروعيت بالايي بر سر كار آمدند اما چون كارايي پاييني داشتند مشروعيت خود را از دست دادند. شوراي دوم هم گرچه با مشروعيت پايين كارش را آغاز كرد اما به‌دليل كارايي مناسب سبب شد تا علاوه بر آنكه مشروعيت خود را بالا برد با افزايش دوباره اعتماد عمومي زمينه افزايش مشاركت مردم در انتخابات دور سوم را هم فراهم كند.
به عبارتي ميتوان گفت كه شوراها از جنبه‌هاي مختلف بر جامعه تاثيرات خاص خودش را داشته است، از سويي سبب شده تا كنشهاي اجتماعي منسجم و نظم يافته و از سويي كنشهاي سياسي در لايه‌هاي پايين جامعه را هم وارد مرحله جديدي كرده و در مورد احزاب هم تاكنون اثبات كرده است كه نقش مؤثري بر مشروعيت بخشي به طيف‌هاي سياسي دارد.
تاريخ درج: 9 ارديبهشت 1387 ساعت 11:20 تاريخ تاييد: 9 ارديبهشت 1387 ساعت 22:25 تاريخ به روز رساني: 9 ارديبهشت 1387 ساعت 22:24
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 349]
-
گوناگون
پربازدیدترینها