واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دستور زبان فارسی(تقسیمات اسم و کاربرد اسم)
در جدول زیر می توانید تقسیمات اسم را مشاهده کنید.
كاربرد اسماسم در جمله، نقش های گوناگونی را می پذیرد. كه عبارتند از: 1- نقش نهادی 6- نقش اضافی 2- نقش مسندی 7- نقش وصفی 3- نقش مفعولی 8- نقش تمیزی 4- نقش متمّمی 9- نقش بدلی 5- نقش قیدی 10- نقش ندایی نقش نهادی:اسم وقتی نهاد یا مسندالیه است كه امری یا چیزی را به آن نسبت دهند؛ به عبارتی در باره آن خبری داده شود. اسم هم به تنهایی و هم با همراهی وابسته هایی می تواند نهاد جمله باشد. مطابقت فعل با نهاداگر نهاد جاندار باشد، فعل در جمع و مفرد با آن مطابقت دارد: هما آمد – هما و بابک آمدند.اگر نهاد جمع غیرجاندار باشد، فعل را هم مفرد و هم جمع می توان آورد: شاخه ها شکست – شاخه ها شکستند.اگر نهاد جمع و اسم معنی یا اسم زمان باشد مانند روزها، سال ها، هفته ها معمولاً فعل را مفرد می آورند: سال ها گذشت، ولی وعده ها انجام نیافت. دشواری ها گذشت و پیروزی ها نزدیک است.گاهی از روی احترام برای نهاد مفرد، فعل جمع می آورند: استاد تشریف آوردند. پدرم فرمودند.اگر نهاد اسم جمع باشد معمولاً فعل آن را هم جمع و هم مفرد می توان آورد: جمعیت متفرق شدند = جمعیت متفرق شدبرخی از اسم های جمع فقط با فعل مفرد می آیند: گله مشغول چرا شد - قافله گذشت. نقش مسندی: خراسان، استان است. کاظم، برادر من است. نقش مفعولی: مفعول اسمی است که همراه فعل متعدی می آید و کار بر آن، واقع می شود: سعید را دیدم. کتابی خریدم.در زبان فارسی امروزی مفعول به چهار صورت می آید:همراه “را، در صورتی که مفعول، معرفه باشد مانند: علی را دیدم - باغ را خریدم. همراه “ی، در صورتی که مفعول، معرفه باشد مانند: مردی دیدم - باغی خریدم.بدون “را و “ی، در این حالت مفعول بیشتر بیان جنس می کند: حمید کتاب خریده است. با “را و “ی: اتوبوس مردی را در خیابان زیر گرفت.مفعول نیز مانند نهاد می توان ضمیر یا صفت جانشین اسم باشد: که را دیدی؟ او را دیدم. دانشمندی را دیدم. نقش متممی: متمم اسمی است که همراه یکی از حروف اضافه می آید و توضیحی درباره فعل می دهد:معصوم از خانه به مدرسه رفت. منصور مشق هایش را در کلاس با خودکار در دفترش نوشت.متمم نیز مانند نهاد و مفعول گاهی ضمیر یا صفت است نه اسم: علی از من کتابی گرفته است. من از راننده ای آدرس شما را گرفتم. کاربردها و نقش های اسم در جمله
منبع: ستور زبان فارسی تالیف گیوی و انوریگروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تنظیم: سمیرا بادامستانی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 813]