تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
دستگاه آب یونیزه قلیایی کره‌ای
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1870894052
دکتر محمد ابراهیمی آیا روند آسیب پذیری آموزش عالی ادامه پیدا می کند؟
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: دکتر محمد ابراهیمی
آیا روند آسیب پذیری آموزش عالی ادامه پیدا می کند؟
مجموعه ی مدیریتی که طی یکسال گذشته بر این دستگاه حاکم شده اند به جای مصروف داشتن تمام توان خود در راستای اهداف عالیه نظام آموزشی، به حواشی سیاسی پرداخته اند که در صورت دوری نگزیدن از این گونه مسائل، در آینده آسیب ها و لطمات جبران ناپذیری متوجه حرکت علمی در کشور می شود.
یکی از مولفه های تحقق تمدن اسلامی حرکت علمی شتابان است حرکت علمی کشور موضوعی اساسی برای آینده کشور و جامعه و حتی برای دنیای اسلام است. تحقق این حرکت علمی مستلزم ایجاد زمینه هائی در فضای دانشگاه ها و مدیریت علمی کشور است تا مبادا این حرکت متوقف و یا کند شود که در این صورت هرگونه توقف در این مسیر و یا کُندشدن شتاب موتور علمی کشور، با عقب‌گرد همراه خواهد بود. ایران در علم وفناوری رشد خوبی را در دهه گذشته تجربه کرده است. شاخص اصلی این رشد، افزایش مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی، تولید علم و افزایش توان فناورانه در برخی حوزه‌ها نظیر زیست‌فناوری، نانوفناوری و انرژی هسته‌ای بوده است. مشکل اصلی که هم اکنون گریبان گیر حرکت علمی کشور مطرح می باشد شروع حرکت علمی نیست؛ زیرا درک و ضرورت این مسأله همواره نزد مسئولان نظام بوده و سنگ بنای این حرکت عظیم از سال ها پیش شروع شده و در این زمینه نیز موفقیت های چشمگیری حاصل شده است. آنچه ضرورت این مقوله-ی مهم را موجب شده، و همان گونه که رهبر معظم انقلاب، همواره در خصوص آن، هشدار دادند، کند و یا متوقف شدن این حرکت است. به نظر می رسد یکی از دغدغه های مهم و به جای دلسوزان نظام که چه بسا زیان های آن تا سالیان سال جبران ناپذیر باشد، غفلت لحظه ای از این دستاورد گران بها باشد که در این صورت، لازم است چشمان بیداری پیوسته مراقب آن باشند. از این منظر درک این نکته چنان مهم می باشد که مقام معظم رهبری در سخنانشان بدان تأکید می نمایند که: «دانشگاه نباید در اختیار کسانی قرار گیرد که پیشرفت کشور را به هیچ می انگارند، بلکه باید در اختیار کسانی باشد که عاشق پیشرفت علمی ایران هستند و اهمیت آن را برای سرنوشت کشور و ملت درک می کنند». با تلاش روزافزون یک دهه ی گذشته شاهد رشد کیفی و کمی و حرکت علمی جدیدی در کشورمان هستیم که در نوع خود قابل تامل و کم نظیر است. چنانچه سیر صعودی این روند به نقطه بسیار حساسی رسیده که با نقش آفرینی و حفاظت از آن، می توان ثمره و نتیجه ی عینی آن را مشاهده نمود. در کشور ما که در وضعیت کنونی آماج انواع و اقسام دشمنی ها از جانب نظام سلطه و در مرکز فشارها و تحریم های بین المللی واقع شده بنابراین در چنین فضایی برای رشد و پیشبرد اهداف خود باید تمام توان و ظرفیت های خود را در جهت افزایش قدرت ملی افزایش دهد. همان گونه که می دانیم یکی از پایه های اصلی و تاثیرگذار در توان قدرت ملی هر کشوری، بالابردن همه ی جوانب بخصوص در زمینه ی علم و تکنولوژی است. نقش و گسترش روزافزون فناوری های نوین در ارتقای قدرت نرم، بیش از پیش مهم و تاثیرگذارتر است. از این رو کشورها تلاش دارند بخش بزرگی از راهبردها و تصمیم گیری ها در سطح کلان را بر محور تولید و کسب دانش قرار دهند. آنچه در یک سال گذشته در تغییر و تحولات صورت گرفته در بزرگترین مجموعه اداره کننده حرکت علمی کشور یعنی وزارت علوم دیده می شود چیزی جزء حاکم شدن دیدگاه یک جریان سیاسی خاص، و به حاشیه کشاندن این مجموعه نبوده است. نقش و جایگاه وزارت علوم در راهبری حرکت علمی کشور با عنایت به فرمایشات مقام معظم رهبری در مناسبت‌های مختلف و همچنین افق ترسیم‌شده در سند چشم‌انداز، هدف آموزش عالی کشور در پایان گستره زمانی این سند را می‌توان چنین بیان داشت: «دستیابی به جایگاه اول علمی و فناوری در سطح آسیای جنوب غربی(شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) و برخوردار از دانش پیشرفته در تولید علم و فناوری با اتکاء بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی». با نگاهی اجمالی به سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها و اهداف کلان در راستای اعتلای حرکت علمی کشور، نقش و جایگاه کلیدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیش از پیش نمایان می شود: - دستیابی به جایگاه دوم علمی و فناوری در منطقه و تثبیت آن در پایان برنامه پنجم؛ - برنامه‌ریزی، بررسی و تدوین سیاست‌ها و اولویت‌های راهبردی در حوزه‌های آموزش عالی، تحقیقات و فناوری و نظارت و ارزیابی پیشرفت امور در زمینه‌های مذکور؛ - گسترش و ارتقاء کیفیت آموزش‌های عالی و اهتمام نسبت به دستیابی و توسعه فناوریهای ویژه و نو، همچون نانوفناوری، زیست فناوری، فناوریهای مربوط به اطلاعات و ارتباطات، هوافضا، هسته‌ای، زیست‌محیطی و انرژی‌های نو؛ - تقویت جنبش نرم‌افزاری و ترویج پژوهش و تقویت روحیه تحقیق و علم‌دوستی؛ - تعمیق و گسترش علوم، معارف، ارزش‌های انسانی و اسلامی و اعتلای جلوه‌های هنر و زیبایی‌شناسی و میراث علمی تمدن ایرانی اسلامی؛ - افزایش کارآیی، اثربخشی و توسعه تحقیقات کاربردی و نیز اصلاح نظام آموزشی کشور در حوزه‌های آموزش عالی، و آموزش فنی و حرفه‌ای و متناسب‌نمودن آموزش و پژوهش با نیازهای واقعی جامعه و تمهید زمینه‌های رشد مهارت‌ها و استعدادها در جهت ایجاد اشتغال و رفع نیازهای کشور از طریق تحکیم و توسعه پایدار و ارتباط مؤثر و مفید دانشگاهها با صنعت و جامعه کاربرد در بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور؛ - کاربردی کردن آموزش‌های عالی (دروس، پروژه‌ها، رساله‌ها و…) در راستای تأمین نیروی انسانی متخصص و متعهد مورد نیاز کشور و توسعه منابع انسانی و مدیریتی؛ - ایجاد نگرش معرفتی، ارزشی و اسلامی به دانش و فناوری و تربیت نیروی انسانی کارآمد و متعهد برای مدیریت کشور بر مبنای اصول و جهان‌بینی اسلامی؛ - ایجاد انگیزه در اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی وابسته در تعریف پروژه‌ها و رساله‌هایی که در مسیر حل مشکلات و برطرف‌کردن نیازهای واقعی صنایع متفاوت و کشور و مسائل اساسی اجتماعی و فرهنگی جامعه می‌باشد؛ - ایجاد انگیزش در دانشجویان رشته‌ها و گرایش‌های متفاوت در پیگیری و شناخت مشکلات صنعتی و مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه و حرکت در مسیر رفع این مشکلات و مسائل. دولتمردان و سیاستگذاران نظام جمهوری اسلامی و در راس آنها مقام معظم رهبری همواره بر این نکته تآکید نموده اند که یکی از راه های اصلی در مقابله با دشمنان و پیشبرد اهداف عالیه نظام، رشد روزافزون ایران در کسب علم و شکافتن مرزهای دانش توسط دانشمندان و متخصصان بومی و تمایز با رقبا در این زمینه می باشد. آنچه در مناسبات پیچیده کنونی و در عرصه ی اقتدار ملی کشورها به چشم می آید این است که دانش و قدرت به عنوان دو بال بسیار قوی و مستحکم، یکدیگر را قوام می بخشند. از آن رو که سرشت قدرت به نحوی اساسی و بنیادین وابسته به توانایی کشورها در کسب فناوری های نوین می باشد لذا تاکیدات و نگرانی مقام معظم رهبری در این زمینه بخصوص در چند سال اخیر و توجه همه جانبه به چنین موضوعی طبیعی است. در برنامه ای که وزیر سابق به مجلس ارائه داد به تنوع بخشی به منابع مالی دانشگاهها اشاره شده بود ولی در ادامه ی کار اقدام قابل توجهی صورت نگرفت و در این زمینه تنها به طرح موضوع استفاده از ظرفیت خیرین اکتفا شد و حتی در ادامه، برای جذب خیرین آموزش عالی نیز تلاشی نشد. با این وجود آن چه در وزارت علوم و فضای دانشگاه ها مشاهده می شود چیزی جز فقدان برنامه و راهبرد مشخص، روزمرگی و انفعال بر آن نیست. حرکت علمی کشور در راستای دستیابی به مرزهای نوین دانش، در همه ی عرصه های محتلف از اقتصاد تا دانش نظامی و روانی- رسانه ای، می تواند کشور را در رقابت و مقابله با سایر کشورهای دنیا چند گام به پیش ببرد. بنابراین همان گونه که در بیانات مقام معظم رهبری و همچنین مسئولان و دلسوزان نظام به شکل بارزی مطرح بوده و هست، نوع نگاه مجموعه مدیران علمی کشور و ایمان به لزوم این حرکت علمی است. به گفته رهبر معظم انقلاب دانشگاه نباید در اختیار کسانی قرار گیرد که پیشرفت علمی کشور را هیچ می انگارند. اما آنچه در یک سال گذشته در تغییر و تحولات صورت گرفته در بزرگترین مجموعه اداره کننده حرکت علمی کشور یعنی وزارت علوم دیده می شود چیزی جزء حاکم شدن دیدگاه یک جریان سیاسی خاص، و به حاشیه کشاندن این مجموعه نبوده است. اقدامات و رویکرد اصلی که هدف آن به تشنج کشاندن فضای علمی دانشگاهها می باشد. از همان ابتدای روی کارآمدن این دیدگاه سیاسی مسموم شاهد مسائل و مصائبی از جمله بازگرداندن دانشجویان ستاره دار به دانشگاه ها که روزی پیاده نظام جناحها و گروههای سیاسی خاص بودند، احیای انجمن های منحله ای که روزی با نام اسلامی بودن در دانشگاهها و استفاده از امکانات و بودجه بیت المال به هتک حرمت و اقدام علیه نظام می پرداختند، انتصاب کسانی که نقشی فعال در فتنه 88 داشتند و حتی توسط وزارت اطلاعات نیز رد شدند و بالاخره تغییر سریع و ناگهانی روسای دانشگاهها و روی کار آوردن افرادی که هدف و تلاشی جز وارد کردن دانشگاهها به مسائل حاشیه ای و سیاسی و تبدیل دانشگاهها به باشگاه سیاسی نداشته و ندارند. در صورتی که مقام معظم رهبری بارها در این زمینه تاکید نموده اند که: «مسئولان ذیربط و مدیران دانشگاهها باید با جدیت از تبدیل مراکز علمی به محل جولان و فعالیت‌های جریان‌های سیاسی جلوگیری کنند. آرامش دانشگاهها، زمینه‌ساز و شتاب بخش حرکت علمی کشور است و اگر خدای نکرده این آرامش ضربه بخورد، حرکت علمی متوقف می‌شود و ایران به عقب باز می‌گردد». مسیری که وزارت علوم طی یک سال گذشته پیموده است عملا خلاف جهت طرح رشد روزافزون حرکت علمی کشور در چند سال گذشته می باشد. متاسفانه برخلاف فرمایشات مقام معظم رهبری مدیریت این وزارتخانه به دست افرادی افتاده است که از ریشه و اساس با روند رو به رشد علمی کشور سر ستیز دارند و گویا هدفی غیر از به حاشیه بردن این روند در خود نمی بینند. رهبر معظم انقلاب همواره در سخنان خود میزان و معیاری برای سنجش درست حرکت علمی در دانشگاهها و مراکز علمی کشور ارائه داده اند که در این خصوص می تواند بسیار راهگشا باشد. ایشان در این زمینه فرموده اند: «خب، حالا توقعى که ما داریم و این توقع، توقع زیادى هم نیست، یعنى آن زمینه‌اى که انسان مشاهده می کند - این روحیه هاى پرنشاط شما، این دلهاى پاک و صاف، این ذهنهاى روشن، این جوّال بودن فکرهاى شما که انسان در عرصه‌هاى مختلف از نزدیک شاهد است - این امید را و این توقع را به انسان می بخشد، این است که فرآورده‌ى دانشگاه جمهورى اسلامى - نه به نحو استثنا بلکه به نحو قاعده - چمرانها باشند؛ نه اینکه چمرانها یک استثنا باشند. این امید، امید بى‌جائى نیست». بنابراین با روندی که متاسفانه بر فضای مدیریتی این وزارتخانه و دیدگاه مدیران و روسای دانشگاهها در انتصابات دیده می شود این است که کدام طرح و برنامه با نگاه راهبردی در وزارت علوم وجود دارد که بتواند امثال چمرانها را تربیت و به کشور تقدیم نماید؟ گذاشتن افرادی که سابقه ی آنها در بطن تحولات دانشگاهها در گذشته به بدی حک شده است و در کشاندن فضای دانشگاهها به حاشیه نقش اساسی داشته اند چه کمکی می تواند به پیشبرد اهداف علمی کشور نماید؟ چشم انداز آینده وزارت علوم امروزه آنچه به عنوان اهداف راهبردی دانشگاه در چشم انداز آینده در نظر گرفته می شود، تربیت دانشجویان و نیروهای متعهد و متخصص در راستای تامین خواسته ها و نیازهای جامعه اسلامی می باشد. در صورتی که عملاً می بینیم دانشگاهها با این رسالت فاصله ی بسیاری دارند. اما متاسفانه دانشگاهها و وزارت علوم خود را در قبال جامعه و اسناد بالادستی پاسخگو نمی بینند. آنچه در در صحنه ی عمل مشاهده می شود این است که مجموعه ی مدیریتی که طی یکسال گذشته بر این دستگاه حاکم شده اند به جای مصروف داشتن تمام توان خود در راستای اهداف عالیه نظام آموزشی، به حواشی سیاسی پرداخته اند که در صورت دوری نگزیدن از این گونه مسائل، در آینده آسیب ها و لطمات جبران ناپذیری متوجه حرکت علمی در کشور می شود. در یک نگاه اجمالی نظام آموزش عالی کشور و بالطبع وزارت علوم با چالش های فراوانی روبرو هستند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم. دانشگاهها در قبال رفتارها و خروجی‌‌های خود مسئولیتی پذیر نیستند. در واقع مشخص نیست که سیستم «نظارت، ارزشیابی، اعتبارسنجی و تضمین کیفیت» که در نقشه جامع علمی کشور بدان اشاره شده است به چه نحوی در مورد دانشگاهها قابل اجراست؟ عدم پاسخگویی نظام آموزش عالی یکی از مشکلات بزرگی که گریبانگیر نظام آموزش عالی است، نبود پاسخگویی است. دانشگاهها در قبال رفتارها و خروجی‌‌های خود مسئولیتی پذیر نیستند. در واقع مشخص نیست که سیستم «نظارت، ارزشیابی، اعتبارسنجی و تضمین کیفیت» که در نقشه جامع علمی کشور بدان اشاره شده است به چه نحوی در مورد دانشگاهها قابل اجراست؟ طی یک سال گذشته، سیاست هایی از سوی وزارت علوم سیاست‌های جهت پاسخگو بودن دانشگاهها اعلام شده است. موارد متعددی از جمله افزایش کیفیت اعضای هیئت‌علمی و تنوع‌بخشی به منابع مالی دانشگاه مشاهده می شود و در این مورد از دانشگاهها خواسته شد تا برنامه عملیاتی خود را در سال 93 برای اجرای این سیاست‌ها اعلام کنند. با وجود مشکلاتی نظیر عدم اولویت‌بندی مسائل اما هنوز برای اجرایی شدن وجود داشت همین سیاست ناقص طی یکسال گذشته اقدام قابل‌توجهی انجام نشده است. تنوع بخشی منابع مالی دانشگاهها تنوع منابع مالی در دانشگاهها با مسائل و شرایط اقتصادی در یک رابطه معکوس قرار دارد. کاملا واضح و روشن است که دانشگاهی که صرفا از منابع مالی دولتی استفاده می کند در مواقع و شرایط حساس اقتصادی در تنگنای مسائل مالی قرار می گیرد حال آن که اگر دانشگاهی بتواند از منابع مالی متعددی بهره ببرد در نتیجه کمتر در معرض آسیب ها و مسائل اقتصادی مانند اعمال تحریمها در چند سال اخیر مواجه می شود. چنانچه دانشگاهها بتوانند برای تامین منابع مالی خود ارتباط موثری با سایر سازمانها و نهادهای دولتی مانند بخش صنعت، نظامی، کشاورزی، خدمات، بهداشت برقرار کند هم می تواند در جهت توانمندسازی دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی گام موثری بردارد و هم بخشی از نیازهای ملی و منطقه‌ای در کشور را برطرف نمایند. با این اقدام سازنده ارتباط موثری بین نیازهای دانشگاهها و پروژه هایی که در سایر بخشهای دولتی در حال انجام هستند ایجاد خواهد شد که منجر به هم افزایی در راستای تامین نیازهای ضروری کشور خواهد بود. در برنامه ای که وزیر سابق به مجلس ارائه داد به تنوع بخشی به منابع مالی دانشگاهها اشاره شده بود ولی در ادامه ی کار اقدام قابل توجهی صورت نگرفت و در این زمینه تنها به طرح موضوع استفاده از ظرفیت خیرین اکتفا شد و حتی در ادامه، برای جذب خیرین آموزش عالی نیز تلاشی نشد. ارتقای سطح کیفی اساتید دانشگاهها آنچه امروز به عنوان نقص کلی در نظام ارتقای اساتید دانشگاهها دیده می شود این است که آیین نامه ارتقای اعضای هیئت‌علمی دارای مشکل عمده است. علیرغم تولید مقالات متعدد و گره خوردن آن با سطح ارتقای اساتید لذا روح مقاله محوری همچنان بر فضای دانشگاهها حاکم بوده بدون اینکه اندکی به نیازهای اساسی و مشکلات جامعه توجه جدی شود. جستجو کرد. طبیعی است با این نظام ارتقای سطح کیفی در اغلب اساتید دانشگاهها به سمت ارائه مقالات ISI و آن‌هم مقالات متوسط و یا گاهاً بی کیفیت سوق داده می شوند. مقالاتی که به لحاظ علمی نیز بهره کافی نداشته و بی ارتباط با نیازهای کلی کشور تولید می شوند. متاسفانه توجه به این امر در برنامه ی وزارت علوم مغفول مانده است. در این زمینه اقدام جدی در راستای جهت‌دهی پژوهش‌ها به سمت رفع نیازهای کشور و عدم تناسب جذب دانشجو با نیازها و اولویت‌های کشور و … مشاهده نمی‌شود. با این اوصاف تا حدودی مسأله روشن می شود و آن اینکه وزارت علوم طی یک سال گذشته به اولویت‌بندی خود در حل مشکلات نظام آموزش عالی کشور نپرداخته و حتی آنجایی که دستورالعملی صادر شده است تحول جدی صورت نگرفته است.
93/08/06 - 09:59
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها