محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855705396
یک محقق فرهنگ عامه گلستان: سینهزنی نشسته سیستانیهای مقیم گلستان قابلیت ثبت ملی را دارد
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یک محقق فرهنگ عامه گلستان:
سینهزنی نشسته سیستانیهای مقیم گلستان قابلیت ثبت ملی را دارد
محقق فرهنگ عامه و مدیر بنیاد مردمی نیمروز گلستان گفت: سینهزنی نشسته سیستانیهای مقیم گلستان، نوحه «بحر طویل»، در کنار «چاوشی» و «شبیهخوانی» این قوم قابلیت ثبت معنوی ملی را دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، با آغاز ماه محرم دلهای سوخته به سوی کعبه و میکده عشق حسینی رهسپار خواهد شد که با شروع فصل عاشقی سیستانیها هم از این قائده مستثنی نیستند و با شرکت در میعادگاه عاشقان و محبان اهل البت(ع) (حسینیه سیستانیها) به سوگ سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین(ع) مینشینند. آیینهای محرم به گواه تاریخ از گذشتههای دور تاکنون میان مسلمانان به ویژه شیعیان باشکوه و جلوه خاصی برگزار شده است در این بین از آنجا که سیستانیها نخستین خونخواهان امام حسین(ع) و یاران با وفایش هستند و در بدترین شرایط که به دستور بنی امیه در منابر جهان به اصلاح اسلام آن زمان به خاندان پیامبر(ص) و مولای متقیان حضرت علی(ع) دشنام داده میشدآ اما نیاکان سیستانیها حتی به قیمت تراشیده شدن سر زنانشان در معابر، حاضر نشدند این ننگ را بپذیرند و برای ماه محرم ارزش خاصی قائل هستند و آداب و رسوم وِیِژهای هم دارند. محقق فرهنگ عامه و مدیر بنیاد مردمی نیمروز گلستان در این خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در گرگان گفت: اگرچه اصل و اساس برپایی آیینهای محرم، عزاداری برای سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، اهل بیت و یاران با وفایش و زنده نگه داشتن ارزشهای والای قیام عاشورا است، اما با توجه به تغییر شرایط جامعه در طول قرنها و سالها تغییرات و تفاوتهایی در نحوه انجام مراسم ویژه ماه محرم در برخی نقاط ایجاد شده است. محمد آذری خاطرنشان کرد: با این حال بهرهگیری از سنتهای محلی و بومی ویژه محرم در بین سیستانیهای گلستان هنوز در بیشتر نقاط این استان پابرجا است؛ بررسی رخدادهای تاریخی و متون تاریخی توسط کارشناسان «بنیاد فرهنگی نیمروز» نشانگر این است که تاریخ به خوبی گواه ارادت ویژه مردمان خطه سیستان و سیستانیهای گلستان به اهل بیت (ع) را میدهد که در هر شرایطی برای حفظ آرمانها و توسعه تفکر اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تلاش کردهاند. وی در خصوص آداب و رسوم سیستانیهای گلستان در ماه محرم نیز عنوان کرد: نوحهخوانی، سینهزنی، زنجیرزنی، شبیهخوانی یا تعزیهخوانی و خواندن زیارت عاشورا از جمله آیینهای معمول سیستانیها در استان گلستان و مازندران در ایام محرم به شمار میرود. آذری اضافه کرد: در اول محرم و شروع ماه عزای سالار شهیدان و یاران با وفایش سیستانیهای گلستان رسومی خاص دارند که به عنوان مثال میتوان به مراسم «سیاه پوشان» یا «مشکی پوشان» است که مداحان به همراه بزرگان و امنای حسینیه سیستانیها و مراسم خاص لباس سیاه را به تن جوانان میکنند. وی ادامه داد: همچنین تنی چند از بزرگان و پیرغلامان خوش صدا در گذشته روی پشت بام منازل، حسینیهها و مساجد رفته با خواندن اشعاری حزن‌انگیز و مراثی مردم را از آمدن ماه محرم آگاه میکردهاند. آذری متذکر شد: رسم علم بستن و آماده کردن علم و سیاه پوش کردن حسینیه سیستانیها و مساجد و تکایا و منازل از دیگر رسوم سیستانیها است. محقق فرهنگ عامه اقوام گلستان ادامه داد: البته در کنار این رسوم، سیستانیها با برپایی محفل و مجلس دعا و قرائت قرآن تلاش دارند عشق و ارادت خودشان را به سالار شهیدان(ع) نشان دهند. «پخت قلور» (حلیم سیستانی) و «شله زرد»، امتناع مردم سیستان از پخت غذا در سه روز قبل از واقعه عاشورا، پشت بام رفتن ریش سفیدان، تلاوت قرآن و ذکر دعا برای اعلام رسیدن ماه محرم و برگزاری مجالس روضه و عزاداری، نیز از دیگر رسوم سیستانیهای گلستان در ماه عزاداری سالار شهیدان است از جمله آداب خاص مردم در ماه محرم و 18 روز پس از آن است. مدیر بنیاد نیمروز ادامه داد: شبیهخوانی یا تعزیه از اصلیترین برنامههای سیستانیها در گذشته و امروز است که به «شووی گردانی» یا «شبیهخوانی» معروف است و در اکثر روستاهای سیستان و هر جا که سیستانیها هستند اجرا میشود که اکنون برجستهترینش در بخش «وشمگیر» و «شهر انبارالوم» و در «زابل آباد» و ... است. تعزیه در سیستان به صورت روز شمار اجرا میشود؛ به این صورت که شبیهخوانان هر روز ماه محرم را به یکی از یاران امام حسین (ع) مثلا حضرت علی اکبر (ع) یا حضرت ابوالفضل (ع) اختصاص میدهند. آذری با اشاره به مراسم آغازین روزهای محرم در بین سیستانیهای گلستان، بیان کرد: از دیرباز با آغاز نخستین روز از ماه محرم امامان جماعات، پیش‌نمازان مساجد، هیئت امنای مساجد و حسینیهها و بزرگان فامیل و طایفه با جمع کردن مردم و سخنرانی در مساجد و محافل مذهبی و خانوادگی، مردم را از اهمیت این ماه آگاه میسازند و با روایت احادیث مختلف سعی دارند مظلومیت امام حسین(ع) و نقش وی در اسلام و همچنین عظمت این ماه را به نمازگزاران و خانواده و فامیلهای وابسته منتقل کنند. نقش زنان سیستانی در عزاداری محرم و جایگاه محرم در بین زنان سیستانی مدیر بنیاد نیمروز در خصوص نقش زنان سیستانی در عزاداری محرم و جایگاه محرم در بین زنان سیستانی تشریح کرد: در ماه محرم زنان سیستانی دست از انجام کارهایی مثل حصیربافی و صنایع دستی بر می‌دارند و بیشتر سعی دارند خود را با ذکر، تسبیح، نماز، روضهخوانی و برگزاری مراسم «رووایی» یا «ارده» که نوعی مرثیهسرایی سوزناک است و شرکت در مجالس عزاداری مانوس کنند. این مسئول توضیح داد: در «رووایی» (رباعی) زنان سیستانی حتی در مرگ عزیزانشان با اشاره به مصائب خاندان پیامبر(ص) و به خصوص حضرت زینب (س) به صاحب عزا تسلی داده و یاد و خاطره شهدای کربلا را گرامی می‌دارند. آذری در خصوص سایر موارد و آداب و رسوم سیستانیهای گلستان عنوان داشت: از جمله آداب و رسوم سیستانیها در ماه محرم پرهیز از برگزاری آیین ازدواج، جشن تولد و خرید لباس نو است حتی مردان نیز از اصلاح سر و صورت در دهه محرم خودداری میکنند. وی ادامه داد: سیستانیها در دهه اول محرم و به ویژه روزهای تاسوعا و عاشورا دست از کارهای غیرضروری و حتی در روز نهم و دهم محرم پخت و پز که نیاز به روشن کردن آتش داشته باشد پرهیز میکنند و به هیچ وجه تنور را روشن نمیکنند، چراکه بحث تنور «خولی» و ... همیشه سینه عاشقشان را به درد آورده است. سیستانیها در جواب فردی که در روزهای تاسوعا و عاشورا از ایشان درخواست انجام کاری که ضرورت ندارد و حاضر به انجامش به احترام این روزها ندارند ضربالمثلی به کار میبرند با این مضمون «در ای روز گرگه وه گله نمزنه» یعنی در این روز گرگ هم به گله نمیزند و برای شکار نمیرود به نوعی نشان‌دهنده بزرگ بودن این روز و مصیبت است. مردان سیستانی در ماه محرم از اصلاح سر و صورت خود پرهیز میکنند همچنین علاوه بر اینکه در بیشتر نقاط سیستان و همچنین سیستانیهای گلستان و مازندران، زنان و مردان در ماه محرم از اصلاح سر و صورت خود پرهیز میکنند و زنان علاوه بر شرکت در مجالس عمومی حسینهها، مجالس ویژهای در منازل خود برگزار و مبلغههایی که به «روضه خوان» معروف هستند برای شرکت کنندگان در مراسم سخنرانی و مرثیهسرایی میکنند. محمد آذری با اشاره به اهمیت جایگاه بزرگان و سالخوردگان در بین سیستانیها و جایگاه آنان در هیئتها و دستههای سینهزنی، گفت: در دستههای عزاداری و حسینیههای سیستانیها در استان گلستان و مازندران علاوه برنشانهای عمومی عزا و ماتم و علامتهای سیاه و سبز و پارچه نوشتهها در صف نخست بزرگان محل و سالخوردگان و معتمدین و سپس مردان و پسران و کودکان سینهزن و پس از آن زنجیرزنان حرکت میکنند. محقق فرهنگ عامه سیستانی در گلستان در مورد هزینههای مراسم محرم نیز بیان کرد: در حسینیه سیستانیها و در بین سیستانیهای گلستان علاوه بر اینکه غالب لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیهخوانی از نذورات مردم تهیه میشود، غذای هیئتها نیز از طریق همین نذورات و کمکهای مردمی تهیه میشود. بدین گونه که هر وعده اعم از شام یا نهار بانی دارد که از گذشتههای دور مرسوم و معروف است؛ به عنوان مثال در روستای «سارلی» روز هشتم «حاج ابراهیم ناصری» و دهم »حاج یوسف ابراهیمی» و در مینودشت روز دهم «حاج فیض محمد ته کر» و یا در گرگان روز ششم «طایفه چاری» و یا طایفه «سراوانی» و یا طایفه «سندگل» خرج میدهند و این از چندین نسل قبل همین گونه در بین سیستانیها استمرار داشته است، اکثراً روز دهم غذاهای نذری مردم را معمولاً «حلیم سنتی» که به آن «قلور» گفته میشود تشکیل میدهد. آذری در خصوص مراسم ویژه شام غریبان گفت: در این شب مردم به مساجد و حسینیهها میروند و چراغها را خاموش میکنند و در نور شمع به سوگواری میپردازند و با تشکیل دستههای چندنفره جوانان با خواندن اشعار و مراثی سوزناک لحظات حزنانگیزی را فراهم میآورند که اصطلاحا «دل سنگ» را خون میکند. محقق فرهنگ عامه اقوام و سیستانیهای گلستان با نگاهی به تاریخ عزاداری سنتی در سیستان به برخی آیینهای سنتی از جمله «حمل خیمه گاه حسینی»، شهدای کربلا و کاروان اسرا، خاطرنشان کرد: علاوه بر «شووی گردانی» و یا «شبیهخوانی» که سیستانیها بسیار اهمیت میدهند موضوع کاروان اسرا و ... نیز اهمیت بالایی دارد. آذری افزود: همچنین «سقاخوانی» اوج ارادت مردم این خطه را به حضرت اباعبدالله (ع) نشان میدهد به طوری که در این ایام ارادتمندان به امام حسین (ع)در حالی که با یک دست مشک آب و با دست دیگر کاسهای در دست دارند به یاد تشنه لبان کربلا، عزاداران را سیر آب میکنند. وی افزود: برخی از سقاها در گذشته اشعاری نیز در قالب مرثیهسرایی میخواندند. مدیر بنیاد فرهنگی مذهبی بنیاد نیمروز گفت: علاوه بر تعزیه که در هر روز به یکی از یاران سالار شهیدان و شهدای مظلوم کربلا اختصاص دارد از گذشتههای دور هر یک از روزهای دهه نخست ماه محرم را نیز به نام و یاد اهل بیت و یاران امام حسین (ع) را گرامی داشته و می‌دارند. مثلاً روز چهارم محرم که به عزاداری حر نام گذاری شده مردم همراه با برگزاری مجالس عزا، نذورات خود را نیز در قالب غذاهای گرم تهیه و بین عزاداران توزیع میکنند. روز پنجم به نام فرزندان حضرت زینب (س )، روزهای ششم تا هشتم به یاد حضرت قاسم و حضرت علیاکبر(ع)، نهم به نام حضرت ابوالفضل و دهم به نام و یاد سالار شهیدان حضرت اباعبداللهالحسین عزاداری میشود عزاداری تاسوعا و عاشورا که از بامداد آغاز میشود و تا عصر ادامه دارد هیئتها با حرکت از مقابل حسینیهها و تکایا با نوحهخوانی و سینهزنی به سمت امامزادهها و گلزار شهدا رفته و در این محل به عزاداری میپردازند. خیل عظیم جمعیت که یک پارچه سیاهپوش هستند شور خاصی به آیین عزاداری میدهد بیشتر خیابانهای منتهی به امامزادهها و گلزار شهدا و شهدا گمنام مملو از عزادارانی است که در دستههای متعدد حرکت میکنند. در بیشتر حسینیه و مساجدی که سیستانیها در این استان کثریت و مشارکت دارند مردان و پسران جوان و نوجوان در دستههای سینهزنی و زنجیرزنی و بانوان در پشت هیئتها حرکت میکنند. محقق فرهنگ عامه اقوام گلستان و مدیر بنیاد نیمروز در خصوص سایر آداب و رسوم سیستانیها در ماه محرم گفت: یکی از رسوم سیستانیها موضوع «چاووشی» یا «چه وهشی» است که عموما یکی از پیرمردان یا مداحان با صدای حزن‌انگیز و زیبا اشعاری در راستای قیام عاشورا را میخواند و مردم و جمعیت را آماده سینهزنی و شروع مراسم میکند و در اصل نوعی فراخوان برای شروع مراسم است. وی در خصوص سایر آداب و رسوم سیستانیهای گلستان در ماه محرم با اشاره به روبرو شدن دستههای عزاداری و هیئتهای مذهبی گفت: در بین سیستانیها مرسوم است که از شب چهارم محرم به بعد از حسینیه سیستانیها دسته عزا به صورت سینهزنی و زنجیرزنی برای عرض تسلیت به مساجد و تکایای دیگر میروند. آنچه در این بین خیلی مهم و حزن انگیز است زمان رسیدن دو هیئت و دسته زنجیرزنی به هم است که با حرکت علم دو هیئت به هم سلام داده و مداحان و پیرغلامان با خواندن اشعاری زیبا و حزنآلود به صورت بحث و بیت و پسش و پاسخ ادای احترام کرده و همچنین به هم دیگر بابت حضور در مجلس عزای حسینی تسلیت میگویند که این صحنه بسیار غمانگیز است که برای مشاهده ابیات و اطلاعات بیشتر به سایت بنیاد نیمروز و حسینیه سیستانیهای گرگان مراجعه فرمائید. سینهزنی «شنستکا» یا نشسته یا سه ضرب سیستانیها محمد آذری در خصوص نوع سینهزنی سیستانیها یادآوری کرد: سیستانیها دارای نوع خاصی از سینهزنی هستند که به سینهزنی «شنستکا» یا نشسته یا سه ضرب است که مداح با خواندن اشعار و مراثی معروف به «بحرطویل» که حاوی اشعار حماسی و زیبا در بزرگی و جنگاوری و حق بودن لشکر فرزند پیامبر (ص) و یارانش است در زمان دم نوحه یا واگفت؛ سینه زنان که روی زانو نشستهاند به زانو زده و به حالتی که نشان از افسوس و حسرت از شهادت سالار شهیدان (ع) و یاران با وفایش است در آغاز شروع نوحه با کوبیدن دست روی زمین به این معنی که عقیده دارند که زمین را به شهادت میگیرند که زمین تو شاهد باش که ما عزادار خاندان عصمت و طهارت(ع) هستیم روی کنده زانو بلند شده و سینه میزنند و در زمان سینهزنی نیز که به سرعت دستها به سینه کوبیده شده و سراسر شور و شعور است. محقق فرهنگ عامه سیستان افزود: بزرگان حسینیه سیستانیها با حضور در مساجد و هیئتهای سیستانی استان گلستان ضمن آموزش این نوع سینهزنی و نوحهخوانی در پی احیا و توسعه این سبک سینهزنی سنتی سیستانیها هستند. وی از مسئولان میراث فرهنگی گلستان و مازندران دعوت کرد که با حضور در حسینیه سیستانیها در گرگان، گنبدکاووس و سایر شهرهای استان گلستان و مازندران و مشاهده این آداب و رسوم نسبت به ثبت این مراسم در میراث معنوی و ناملموس اقدام کنند. ======================== گزارش از محمد آذری مدیر بنیاد نیمروز ======================== انتهای پیام/2307/ذ40
93/08/04 - 00:10
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
گوناگون
پربازدیدترینها