محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844167236
بررسی سازوکارهای نظام کنترل تعاملی در سیره امام علی (ع)
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
بررسی سازوکارهای نظام کنترل تعاملی در سیره امام علی (ع)
امر به معروف و نهی از منکر می‌تواند نواقص نظام‌های کنترل رسمی سازمان را جبران کند. این سازوکار را می‌توان به‌عنوان ویژگی ممتاز نظام کنترل در سیرة مدیریتی امام علی(ع) برجسته نمود.
بخش اول چکیده کنترل تعاملی، به‌عنوان یکی از نظام‌های کنترل، در بستر ارتباطات و تعامل طرفینی بروز می‌یابد. مدیران به‌منظور دستیابی به اطلاعات مناسب در راستای اعمال کنترل، از کنترل تعاملی استفاده می‌کنند. این پژوهش با هدف شناسایی سازوکارهای کنترل تعاملی در سیره امام علی(ع)، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مطالعة سیرة مدیریتی ایشان می‌پردازد. پس از بررسی‌های انجام‌شده، دو دسته سازوکارهای رسمی و غیررسمی در نظام کنترل تعاملی ایشان طراحی شد. سازوکارهای رسمی کنترل تعاملی در سیرة ایشان، شامل اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی، کسب اطلاعات از مجاری رسمی، و ارائة بازخور می‌باشد. سازوکارهای غیررسمی کنترل تعاملی در سیرة ایشان، مواردی از قبیل امر به‌معروف و نهی از منکر، کسب اطلاعات از مجاری غیررسمی، و آموزش سرمایه‌های انسانی در خارج از تعاملات سازمانی را دربرمی‌گیرد. در نهایت، این نتیجه به‌دست آمد که امام علی(ع) برخی از سازوکارهای غیررسمی کنترل تعاملی را برای جبران نواقص کنترل رسمی در سازمان به کار می‌گرفت. کلیدواژه‌ها: کنترل تعاملی، سیرة علوی، ارتباطات، اطلاعات، انحراف، کنترل اجتماعی. مقدمه کنترل، از وظایف مهم مدیریتی است که با وظایف دیگر نیز در ارتباط است. کنترل، تحقق برنامه‌های از پیش‌تعیین‌شده را تضمین، و دستیابی به نتایج موردنظر را ممکن میسازد. سازمان‌ها از هر نوع و شکلی که باشند، به‌شدت به کنترل نیازمندند؛ اما نوع کنترلی که به کار می‌برند، می‌تواند بسیار متمایز و متفاوت از دیگر سازمان‌ها باشد. بر این اساس، تشخیص نوع کنترل، موضوعی دارای اهمیت برای مدیریت است، مدیران پیش از اقدام به وظیفة کنترلی خویش، باید یک نظام کنترل اثربخش را طراحی و آن را در سازمان ایجاد کنند. یکی از نظام‌های کنترل که توسط پژوهشگران حوزة سازمان و مدیریت مطرح شده است، نظام کنترل تعاملی است که مدیران را ملزم می‌کند تا با تلفیق بحث‌های ارتباطات و کنترل، به ایجاد یک نظام کنترل تعاملی اقدام نمایند. موضوعات سازمانی به دلیل تفاوت‌های ارزشی و فرهنگی سازمان‌ها، جهان‌شمول نیستند. نظام کنترل تعاملی نیز از این قاعده مستثنا نیست و سازمان‌ها به دلیل تفاوت‌های فرهنگی‌شان، باید سازوکارهای کنترل تعاملی متناسب با فرهنگ و ارزش‌های خویش را طراحی و اجرا کنند. این پژوهش با هدف شناسایی و کشف برخی سازوکارهای کنترل تعاملی بر اساس ارزش‌ها و فرهنگ اسلامی، سیرة مدیریتی امام علی(ع) را در دوران زمامداری ایشان بررسی می‌کند. استنباط سازوکارهای نظام کنترل تعاملی در سیرة علوی می‌تواند گامی مؤثر در راستای تحقق مدیریت اسلامی باشد. این پژوهش با شناسایی مسئله، آن را در قالب این پرسش آغازین مطرح می‌کند: «سازوکارهای نظام کنترل تعاملی در سیرة مدیریتی امام علی(ع) چیست؟» بر این اساس، با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی، به سیرة امام علی(ع) در دوران مدیریت ایشان پرداخته می‌شود و پس از برشماری نمونه‌ها و جریان‌های تاریخی، داده‌های گردآوری‌شده تحلیل و بررسی می‌گردند. تعریف اصطلاحات کنترل تعاملی، اصطلاحی ترکیبی از دو واژة کنترل و تعامل است که در ادامه، هر کدام تعریف می‌شود. کنترل: کنترل، فرایندی است که از طریق آن، عملیات انجام‌شده با فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده تطبیق می‌شوند. در واقع، فرایند کنترل به مقایسة بایدها و هست‌ها می‌پردازد و فاصلة وضع موجود تا وضع مطلوب را اندازه می‌گیرد؛ و از طریق آن می‌توان فهمید که آیا پیش‌بینی‌های برنامه‌ریزان درست بوده است یا خیر (رضائیان، 1380، ص496). تعامل: فرهنگ لغت وبستر، در تعریف تعامل چنین می‌گوید: رفتار و فعالیت‌های اثرگذار و دوجانبه را تعامل گویند (www.webster-dictionary.org). لازمة تبادل، تحقق یک ارتباط است؛ زیرا ارتباط، عنصر مهم و حیاتی تعامل محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو، فرایند ارتباطات در تحقق یک تعامل مناسب، نقش مهمی را ایفا می‌کند؛ چنان‌که تعامل در فرهنگ لغت، به‌معنای تبادل و ارتباط تعریف می‌شود (آذرنوش، 1379، ذیل واژة تعامل). بنایراین، تعامل از مادة «عمل» در باب تفاعل، بیانگر مشارکت و انجام کار به‌صورت طرفینی است. نظام‌های کنترل تعاملی: (Interactive Control Systems) نظام‌های رسمی اطلاعات‌اند که مدیران برای دخیل کردن خود در فعالیت‌های تصمیم‌گیری زیردستان به کار می‌گیرند. به‌عبارت‌دیگر، نظام‌های کنترل تعاملی، نقطه اتکای مدیران ارشد محسوب می‌شوند؛ زیرا نظام‌های یادشده، اطلاعاتی را که مورد توجه ریاست است و برای ارتباط با زیردستان به کار می‌رود، فراهم می‌کنند (Simons, 2000, p. 215). ماهیت کنترل تعاملی نظام‌های کنترل تعاملی، به‌مثابه نظام اطلاعات رسمی مدیران استفاده می‌شوند تا مدیران به‌طور قانونی و شخصی در فعالیت‌های تصمیم‌گیری زیردستانشان مداخله نمایند. مدیران، برنامه یا شبکه‌ای را برای گفت‌وگو فراهم می‌سازند تا از این طریق، اطلاعات بیرونی را جمع‌آوری کنند. (Harlez and Ronge, 2009, p. 6). عنصر اساسی در نظام کنترل تعاملی، اطلاعاتی است که در فرایند کنترل، مدیران را یاری می‌رساند. مدیران در فرایند کنترل، اعم از تدوین شاخص، مقایسه و ارزیابی و اقدامات اصلاحی، به اطلاعات نیاز دارند. ایجاد کانال‌های ارتباطی می‌تواند جریان اطلاعات را برای اعمال کنترل تسهیل نماید و به مدیران کمک شایان‌توجهی برساند. مدیران برای جستوجوی راه‌های جدید عرضة محصولات و خدمات در بازارهای پویا، به نظامی نیاز دارند که شباهت زیادی به نظام هواشناسی برای جست‌وجو و تشخیص الگوهای تغییر داشته باشند. ایستگاه‌های زمینی، دما، رطوبت و فشار هوا و سرعت و جهت باد را به‌دقت اندازه‌گیری می‌کنند (Simons, 2000, p. 214). نظام‌های کنترل تعاملی با ویژگی‌های طراحی تکنیکی آن تعریف نمی‌شوند؛ بلکه بر اساس چگونگی استفادة مدیران از نظام‌های یادشده تعریف می‌شوند. مدیران به‌محض دریافت گزارش‌ها، آن را به‌دقت مطالعه می‌کنند؛ سپس از این اطلاعات، در پرسش‌نامه‌های اقدامات و اندیشه‌های زیردستان استفاده می‌نمایند. مدیران ارشد، نظام‌های کنترل تعاملی را برای ایجاد انگیزه و جستوجوی اطلاعات در کل سازمان به کار می‌گیرند (Ibid, p. 251). مدیران راهبر می‌دانند، تمام کاری که می‌توانند انجام دهند این است که به کارکنان اطلاعات بدهند؛ آن‌گاه کارکنان تصمیم می‌گیرند تا کار را برای موفقیت سازمان انجام دهند (گلاسر، 1384، ص91). مدیران جلساتی برای طوفان مغزی(Brain Storming) برگزار می‌کنند و از تمام اطلاعات ممکن، برای درک تغییر شرایط استفاده می‌شود. مدیران از کارکنان می‌خواهند تا تغییرات پیش‌بینی‌نشده را تشریح کرده، برنامة کاری خود را عرضه کنند. در نتیجه، اطلاعات جدید و جریان یادگیری، از طریق جلساتِ گفت‌وگو، از آخرین ردة سازمان به سطوح عالی انتقال می‌یابد (Simons, 2000, p. 216). مدیران می‌توانند از نظام کنترل تعاملی، برای کسب اطلاعات از محیط بیرونی سازمان اقدام کنند و با به‌کارگیری عوامل انگیزشی، اطلاعات مناسب را از رقبا و محیط بیرونی به دست آورند. کارکردهای تعامل در کنترل کنترل درصدد کشف امور نامطلوب، شناسایی فرصت‌ها و رویارویی با اوضاع پیچیده در سازمان است (شیرازی، 1389، ص115). تعامل، کمک شایان‌توجهی به تشخیص انحرافات می‌کند و فرصت‌های بالقوة محیطی را در اختیار مدیران قرار می‌دهد. از سوی دیگر، سازوکارهای تعاملی، با فراهم ساختن اطلاعات مناسب برای مدیران، میزان عدم اطمینان را فرو می‌کاهند و توان رویارویی با وضعیت‌های پیچیده را هموار می‌سازند. مدیران برای دریافت پاسخ‌های مساعد از واحدهای تحت کنترل، باید از یک نظام ارتباطات منظم و فعال در سازمان برخوردار باشند. نظام ارتباطات، افزون بر تبادل اطلاعات، باید اطلاعات را طبقه‌بندی کند و به مدیران گزارش دهد. مدیران پس از دریافت گزارش‌ها، نسبت‌به کنترل، اقدام می‌کنند (افجه‌ای، 1388، ص 152-153). کنترل تعاملی، به دلیل وابستگی آن به تعامل و ارتباطات فزاینده بین مدیران و افراد (اعم از کارکنان سازمان یا افراد خارج از سازمان)، مستلزم اقدامات مناسب توسط هریک از طرفین تعامل و ارتباط می‌باشد. ازاین‌رو، مدیران و کارکنان در اجرای نظام کنترل تعاملی، هریک وظیفة خاصی را انجام می‌دهند. وظیفة مدیران و کارکنان، در جدول (1) ترسیم شده است (Simons, 2000, p. 217). جدول 1: وظایف مدیران و کارکنان در نظام‌های کنترل تعاملی کارکنان مدیران تسهیل فرایند تعامل انتخاب نظام تعاملی مورد استفاده زمان‌بندی جلسات رودررو با زیردستان، برای بحث دربارة اطلاعات موجود تقاضای پاسخ‌گویی مدیران عملیاتی سازمان در زمینة اطلاعات موجود ویژگی‌های کنترل تعاملی نظام کنترل تعاملی، نوع منحصربه‌فردی از نظام‌های کنترل به‌شمار نمی‌آید. در واقع، مدیران می‌توانند از هر نظام کنترلی، برای تأمین برخی از نیازها به‌صورت تعاملی استفاده کنند (Simons, 2000, p. 216). هر نظام کنترلی برای اینکه به‌صورت تعاملی مطرح شود، باید پنج ویژگی داشته باشد: 1. پیش‌بینی موقعیت‌های آینده، مبتنی بر اصلاحِ اطلاعات رایج؛ 2. اطلاعات باید به‌سادگی قابل درک و فهم باشند؛ 3. توسط همة مدیران در تمام سطوح سازمانی به کار رود؛ نه اینکه فقط مدیران ارشد آن را به کار برند؛ 4. نظام کنترل باید آغازگر و اقدام‌کننده برای اجرای برنامه‌های اقدام اصلاحی باشد؛ 5. نظام کنترل باید اطلاعاتی پیرامون عدم اطمینان‌های مرتبط با سازمان را ارائه کند. عدم اطمینان به این معناست که اطلاعات کامل در رابطه با رویدادهای محیطی و آنچه ممکن است حادث شود، در دسترس نیست (ایران‌نژاد پاریزی، 1391، ص143). به‌منظور پاسخ دادن به مسائلی که در زمینة رقبا مطرح است، اطلاعات، نیاز اساسی تلقی می‌شود (پورتر، 1385، ص125). محدودیت‌های کنترل تعاملی سازمان‌های متوسط یا بزرگ، نظام‌های رسمی متعددی برای کنترل و سنجش عملکرد دارند. بیشتر این نظام‌های کنترلی به‌صورت تشخیصی استفاده می‌شوند؛ درحالی‌که ممکن است تنها از یک نظام کنترل تعاملی استفاده کنند (Simons, 2000, p. 225)؛ زیرا نظام کنترل تعاملی، دارای سه محدودیت اقتصادی، شناختی و راهبردی است. الف) محدودیت اقتصادی توجه مدیران، منبعی نادر و هزینه‌بر است. کنترل تعاملی، زمان زیادی از وقت مدیران را به خود اختصاص می‌دهد. بنابراین، هزینة اقتصادی زیادی را بر سازمان تحمیل می‌کند. ب) محدودیت شناختی توانایی افراد در پردازش اطلاعات متفاوت، محدود است. مدیران با به‌کارگیری نظام کنترل تعاملی، با حجم انبوهی از اطلاعات مواجه خواهند شد که مشکل پردازش آنها را فراهم خواهد آورد. از سوی دیگر، تلاش مدیران برای تحلیل اطلاعات فزاینده، ممکن است آنها را به تحلیلی سطحی یا نادرست سوق دهد. ازاین‌رو، مدیران از به‌کارگیری نظام کنترل تعاملی در سازمان پرهیز می‌کنند؛ مگر در موقعیت‌های بحرانی. ج) محدودیت راهبردی به‌کارگیری نظام‌های چندگانه به‌صورت تعاملی، سبب پراکنده شدن علائم نشان‌دهندة موارد مهم می‌شود و چون ارتباطات، به تمرکز نیاز دارد، تمرکز را با مشکل مواجه میسازد (Ibid). نقش تعامل در نظام کنترل عامه (کنترل اجتماعی) هیچ‌گاه نمی‌توان از سازوکارهای کنترل رسمی و سازمانی اطمینان حاصل کرد؛ مگر اینکه رسالت کنترل بر عملکرد، به همة افراد جامعه تفویض شود. با توجه به تعداد زیاد خط‌مشی‌ها، طرح‌ها، تصمیم‌ها و برنامه‌های عملیاتی و اجرایی، ملاحظه می‌شود که کنترل اثربخش همة اینها امکان‌پذیر نیست؛ مگر در متن یک نظام اجتماعی منسجم و متحد که همة افراد جامعه، آگاهانه و هوشمندانه به اهداف نظام کلان متعهد باشند (پورعزت، 1390، ص196). کنترل اجتماعی مستلزم وجود بسترهای مناسب برای ارتباطات و تعامل بین افراد در جامعه و سازمان می‌باشد. در بستر این تعامل می‌توان یک سازوکار کنترلی را ایجاد نمود. کنترل اجتماعی، یک سازوکار کنترلی است که در آن، همة افراد جامعه، به‌طور غیررسمی می‌توانند برخی از رفتارها و عملکردها را کنترل و انحرافات را اصلاح کنند. اثربخش ساختن کنترل از طریق عامة مردم، الزاماتی را به دنبال دارد که عبارت‌اند از: 1. شفاف‌سازی برنامه‌های عملکرد حکومت در سطوح گوناگون؛ 2. درخواست مکرر از مردم برای اظهار نظر؛ 3. عرضة شاخص‌های ارزیابی عملکرد حکومت به مردم؛ 4. ارائه بازخور صادقانه از نتیجه، بر اساس شاخص‌های تعریف‌شده؛ 5. ایجاد یک بانک اطلاعاتی جامع برای ذخیره‌سازی برنامه‌ها، گزارش‌های عملکرد، نتایج ارزیابی‌های عملکرد و دیدگاه‌های عامة مردم دربارة آن (همان، ص197). در کنترل اجتماعی، افراد در تعاملاتی که با هم دارند، از انحرافات موجود آگاه می‌شوند و متعهدانه درصدد رفع و اصلاح آن برمی‌آیند. نظام کنترل تعاملی می‌تواند زمینه‌های تحقق یک نظام کنترل عامه یا اجتماعی را فراهم سازد؛ به‌گونه‌ای‌که افراد در تعاملات خویش، به اهداف سازمان متعهد باشند و هرگونه انحراف از اهداف را کنترل و اصلاح کنند. کنترل در سیرة مدیریت علوی امام علی(ع) به‌خوبی می‌دانست که در رهگذر نفس اماره، هر لحظه بیم آن می‌رود که کارگزاران به ورطة سقوط و خیانت سوق یابند. بدین منظور، به‌صورت مستمر و به مناسبت‌های گوناگون، مدیران را پند می‌داد و از غلتیدن در فساد و تباهی برحذر می‌داشت. امام(ع) با این اقدام کنترلی درصدد بود تا لغزش و اشتباهات زیردستان خویش را به پایین‌ترین حد برساند (الهامی‌نیا، 1379). در نهج‌البلاغه، بیش از بیست نامه وجود دارد که امام به استانداران و عاملان خود در سرزمین اسلامی نوشته است. با توجه به مضامین و مفاهیم این نامه‌ها روشن می‌شود که آن حضرت در آن روزگار که ارتباطات به‌سختی تحقق می‌یافت، بر عملکرد کارگزاران و فرایند کارها نظارت قوی داشته است و آنها را به‌موقع کنترل می‌کرد و در صورت بی‌توجهی، عزل می‌نمود (طاهری، 1384). امام در برخی نامه‌ها که می‌فرمایند: «بلغنی»؛ یعنی «به من گزارش رسیده است که...» (ر.ک: نهج البلاغه نامه‌های 3 ، 18 ، 20 ، 40). از این بیان متوجه می‌شویم که چندین دستگاه اطلاعاتی، تجسسی و نظارتی قدرتمند، اخبار و گزارش‌ها را به آن حضرت می‌رسانده‌اند. چارچوب مفهومی پژوهش این پژوهش پس از مرور مطالعات انجام‌شده در حوزة کنترل تعاملی، کارکردهای کنترل، و رابطة آن با کنترل اجتماعی، کنترل تعاملی را در دو دستة سازوکارهای رسمی و غیررسمی دنبال می‌کند. کنترل تعاملی به دلیل ابتنا بر فرایند ارتباطات، بالتبع از طریق کانال‌های ارتباطی رسمی و غیررسمی محقق خواهد شد. به همین دلیل، این پژوهش سازوکارهای کنترل تعاملی در سیرة امام علی(ع) را در دو بخش سازوکارهای رسمی و غیررسمی دنبال می‌کند. الف) سازوکارهای رسمی سازوکارهای رسمی در نظام کنترل تعاملی، بر استفاده از کانال‌های ارتباطی به‌منظور تشخیص انحراف و اقدامات اصلاحی تأکید دارد. مدیران در نظام کنترل تعاملی، کانال‌های ارتباطی رسمی را ـ که در سازمان موجود می‌باشد ـ برای اعمال کنترل به کار می‌گیرند و از این طریق با محیط درونی و بیرونی تعاملاتی برقرار می‌سازند تا بدین‌وسیله انحرافات رخ‌برتافته را تشخیص داده، اقدامات لازم را برای اصلاح آنها انجام دهند. ب) سازوکارهای غیررسمی سازوکارهای غیررسمی، برخلاف سازوکارهای رسمی، محدود و مقید به راه‌های مشخص و رسمی نیستند؛ بلکه خارج از کانال‌های ارتباطات رسمی، کنترل و انحراف‌زدایی را مدنظر قرار می‌دهند. کنترل تعاملی از طریق سازوکارهای غیررسمی، شامل مواردی است که تعامل و ارتباطات افراد به‌صورت غیررسمی برقرار می‌شود. افراد در چنین تعاملاتی می‌توانند به مشاهدة انحرافات واکنش نشان دهند و به شیوه‌‌های گوناگون غیرسازمانی، درصدد رفع و اصلاح آن برآیند. سازوکارهای غیررسمی کنترل تعاملی، این امکان را فراهم میسازد تا به‌موقع به انحرافات واکنش نشان داد و اقدامات اصلاحی را به‌کار گرفت؛ زیرا در برخی موارد، سازوکارهای بوروکراتیک اداری و رسمی‌سازی برای اعمال کنترل تعاملی، ممکن است زمان‌بَر بوده، یا علاج انحراف بعد از وقوع آن، نا‌ممکن باشد. ازاین‌رو، سازوکارهای غیررسمی در کنترل تعاملی می‌توانند به مدیران جهت اقدام کنترلی به‌موقع، یاری رسانند. تحلیل یافته‌های پژوهش سازوکارهای کنترل تعاملی در سیرة امام علی(ع) در دو دستة رسمی و غیررسمی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفتند، و برای هر کدام، مواردی از سیرة ایشان استخراج شد. سازوکارهای رسمی کنترل تعاملی برخی از سازوکارهای رسمی کنترل تعاملی که از سیرة امام علی(ع) استخراج گردیده‌اند، بدین شرح می‌باشند: الف) اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی اطلاع‌رسانی یا شفاف‌سازی، سازوکاری است که نقش بسیاری در کنترل تعاملی دارد؛ زیرا از طریق آن می‌توان رفتارهای اختیاری افراد را کنترل نمود. از سوی دیگر، از طریق آن می‌توان اعتماد افراد سازمان و جامعه را جلب کرد و آنها را در مسیر اهداف و راهبردهای سازمان قرار داد و از همکاری آنها بهره‌مند شد. امام علی(ع) در اجرای کنترل تعاملی، همواره از سازوکار شفاف‌سازی استفاده می‌کرد و از طریق نامه‌نگاری، ایراد خطبه و ارسال سفیر، اقدام به ارائة اطلاعات درست و شفاف می‌نمود. ایشان به‌منظور اجتناب افراد از وقوع در انحرافات رفتاری و عملکردی، اطلاعات لازم را به آنان ارائه می‌کرد و از این طریق، درصدد کنترل رفتار و عملکرد افراد برمی‌آمد؛ ازاین‌رو، با استفاده از سازوکار شفاف‌سازی، این هدف را دنبال می‌نمود. این سازوکار می‌تواند به‌منزلة مکمل دیگر نظام‌های کنترل در نظر گرفته شود. در ادامه، برخی از مهم‌ترین اقدامات شفاف‌سازی آن حضرت برای کنترل رفتارهای انحرافی، ذکر می‌شود. 1. اطلاع‌رسانی از حوادث جنگ صفین امام علی(ع) با ارسال نامه به مردم شهرهای دور‌دست که از ماجرای جنگ صفین اطلاع درستی نداشتند و یا اطلاعات نادرستی را دریافت کرده بودند، آنها را آگاه کردند و با اقدام شفاف‌سازانة خویش، آنها را از حقیقت ماجرای جنگ صفین باخبر ساختند (نهج‌البلاغه، نامه 58). عدم ارائة اطلاعات شفاف و روشن به مردم، می‌توانست موجب بروز انحرافات جدید شود و با اقدامات فریبکارانة معاویه، مردم را از همراهی و تشریک مساعی با زمامداران اسلامی بازدارد. 2. شفاف‌سازی برای جذب نیرو و بسیج منابع امام علی(ع) به‌منظور تجهیز سپاه و بسیج منابع برای مقابله با دشمن، از سازوکار شفاف‌سازی بهره می‌برند. ایشان در ماجرای جنگ جمل، برای تجهیز نیرو، از شهرها و زمامداران درخواست اعزام نیرو نمودند. در این بین، ابوموسی اشعری، حاکم وقت کوفه، با القای شبهه مانع پیوستن مردم به سپاه امام علی(ع) شد. حضرت نیز به‌منظور کنترل رفتارهای انحرافی رخ‌برتافته در شهر کوفه، به سازوکار شفاف‌سازی متوسل شدند و با ارسال نامه برای مردم کوفه، درصدد کنترل وضعیت انحرافی موجود در آن شهر بر‌آمدند (همان، نامه 1 و 57). 3. اطلاع‌رسانی در ابلاغ مدیریتی امام علی(ع) در نامه به مردم مصر، با تصریح به ویژگی‌های مالک اشتر، وی را زمامدار و حاکم مصر معرفی کردند (همان، نامه 38). آن حضرت در تعامل با مردم شهرها، با ارائة اطلاعات شفاف، درصدد هدایت رفتار و عملکرد آنها در راستای تحقق اهداف نظام اسلامی بودند. سازوکار شفاف‌سازی، موجب می‌شد تا افراد آگاهانه رفتاری را برگزینند که در جهت تحقق اهداف نظام اسلامی باشد. حضرت در نامه‌ای که به زمامدار یمن نگاشتند، وی را مأمور ساختند تا مردم را از محتوای نامه آگاه سازد. ازاین‌رو، در فرازی از نامه فرمودند: «فَإِذَا وَرَدَ عَلَیْکَ کِتَابِی هَذَا فَاقْرَأْهُ عَلَى مَنْ قِبَلَکَ مِنْ أَهْلِ الْیَمَن»؛ وقتی نامه‌ام را دریافت نمودی، آن را برای مردم یمن بخوان (مجلسی، 1403ق، ج42، ص259). منابع آذرنوش، آذرتاش، فرهنگ معاصر، تهران، نشر نی، 1379. ابن أبی الحدید، عبد الحمید‌بن هبه الله، شرح نهج البلاغه، تحقیق ابراهیم محمد ابوالفضل، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1404ق. ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410ق. ابن اعثم کوفى، أبومحمدأحمد، الفتوح، بیروت، دارالأضواء، 1411ق. افجه‌ای، سیدعلی‌اکبر، مدیریت اسلامی، تهران، جهاد دانشگاهی، هشتم، 1388. الهامی‌نیا، علی اصغر، «نظارت بر کارگزاران در حکومت علوی»، حکومت اسلامی، 1379، ش 18، ص 238-262. ایران نژاد پاریزی، مهدی، مدیریت در هزاره سوم، تهران، مدیران، 1391. بلاذری، احمدبن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت، دار الفکر، 1417ق. پورتر، مایکل، استراتژی رقابتی، جهانگیر مجیدی، عباس مهرپویا، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، دوم، 1385. پورعزت، علی اصغر، مبانی مدیریت دولتی، تهران، سمت، اول، 1390. ثقفی‌کوفی، الغارات، جلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، انجمن آثار ملی، 1353ش. رضائیان، علی، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت، سوم،1380. رضائیان، علی، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، تهران، سمت،ششم، 1382. شیرازی، علی، مبانی سازمان و مدیریت، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، 1389. شوشتری، قاضى نور الله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، قم، مکتبة آیة الله المرعشى النجفى، 1409ه‌ق، چاپ اول. طاهری، حبیب الله،«نظارت (اصلی از اصول مدیریت) از دیدگاه قرآن و سنت»، مجله فرهنگ مدیریت، 1384، شماره10، صص87-102. عباس‌نژاد، محسن، سیره مدیریتی امام علی(ع)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه، 1389. فانی، علی اصغر، عباسی، طیبه، «بازخور360درجه»، تدبیر،1382، چهاردهم،شماره137، مهر82، صص32-26. کریمی، علی، زندگی نامه تاریخی امام علی(ع)،قم، انتشارات مؤسسه شیعه شناسی، 1389. گلاسر، ویلیام، مدیریت بدون زور و اجبار، نسرین، ملکی، تهران، گندمان-دایره، چهارم، 1384. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ه‌ق، چاپ دوم. مفید، محمد‌بن محمد، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، تحقیق علی میرشریفی، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ه‌ق الف، چاپ اول. ــــــــــــــ، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ه‌ق ب، چاپ اول. یعقوبی، احمدبن أبی یعقوب اسحاق‌بن جعفربن وهب‌بن واضح، تاریخ الیعقوبى، بیروت، دارصادر، بی تا. simons. Robert, Performance Measurement and Control Systems for Implementing Strategy, Prentice-Hall, 2000. Harlez. Yannick de, Rongé. Yves De, Interactive Control Systems : Review and Discussion of the Empirical Literature, Paper presented at the Management Accounting منبع: فصلنامه پژوهش های مدیریتی – شماره 5 ادامه دارد ...
93/07/04 - 22:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 137]
-
گوناگون
پربازدیدترینها