تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 15 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام موسی کاظم (ع):رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله هرگاه ميهمان داشتند، با او غذا مى‏خوردند و دست ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1821048031




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

واکاوی جهانی رو به زوال


واضح آرشیو وب فارسی:الف: واکاوی جهانی رو به زوال
حمید رضا امیدی سرور،8 شهریور 93

تاریخ انتشار : شنبه ۸ شهريور ۱۳۹۳ ساعت ۲۰:۵۷
برج فرازاننویسنده: باربارا تاکمنترجمه: عزت‌الله فولادوندنشر ماهی، چاپ اول ۱۳۹۲شمارگان ۱۰۰۰ نسخه۷۱۶ صفحه، ۴۲۰۰۰ تومانفروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با ۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کند، در صورت تمایل اینجا کلیک کنید.****  سوم ژانویه ۱۸۸۹ در تورین ایتالیا، غریبه‎ای از سر همدردی با اسبی مفلوک که زیر ضربات شلاق صاحبش به‌جان‌آمده، گردن او را آغوش گرفته و یالش را نوازش می‌کند و سپس در میان دیدگان متعجب دیگران از پای افتاده و نقش زمین می‎شود.از حاضران درصحنه کسی نمی‌دانست آن مرد با جثه نحیف، سبیل پرپشت و رفتار غریبش مهم‎ترین فیلسوف قرن نوزدهم و جهان مدرن، از منظر آیندگان خواهد بود. کسی که پیامبرگونه کسوف فرهنگ و تمدن غرب را پیش‎بینی کرده بود، از انحطاط آن گفته و ضرورت بازاندیشی در ارزش‎ها و بازآفرینی ارزش‎هایی نو را به میان آورده بود. اشاره او به ابتذال روح آلمان (در آن روزگار)، نیاز به فرصت زیادی نداشت تا درستی‌اش، با توجه به نتایج دهشت‌باری که به همراه داشت اثبات شود.تا آن زمان هنوز کسی اهمیت سخن فردریش ویلهم نیچه را جدی نگرفته بود؛ اما خود او هیچ‌گاه در عظمت آراء و آثارش شک نکرد. جان رنجور و روح زخم‌خورده ‎او توان آن را نداشت که به‌تنهایی این صلیب را بر دوش بکشد. پس‌ازآن واقعه در تورین، ناخواسته و به‌ناچار صلیب را وانهاد و جنون پیشه کرد و ده سال آخر عمر را در سکوتی سنگین و با نگاهی عمیق به چشم‌انداز روبه‎روی خود نگریست که آرام‌آرام قدم به قرن پرحادثه بیستم می‎گذاشت. نیچه درست در آستانه این قرن چشم از جهان فروبست، اما رخ‌داده‌ای پسین جهان نشان داد پاره‌ای از مهم‌ترین گفته‌هایش، انطباق بسیاری با واقعیت‌های جهان آینده دارد. به سرعت عظمت دستاورد فکری‌اش کشف شد و روزبه روز ستایش کنندگانش افزون گشت. چنان‌که حتی آلمانی ها نیز (هم‌وطنان مغرورش) از آن‌همه انتقاد که در حقشان روا کرده بود، چیزی به دل نگرفتند.کتاب برج فرازان اثر باربارا تاکمن از منظر طرح ایده جهانی در حال زوال و انفجار، در نوع خود مهر تأییدی است بر همین ماجرا که به شیوه خاص خود به واکاوی ویژگی‌ها و خصلت‌های جهانی می‌پردازد که شتابان به‌سوی فاجعه پیش می‌رود.تاکمن در مقدمه برج فرازان آورده: «موضوع این کتاب واپسین سال‌های عصری است که به علت پیری یا در اثر حادثه به آغوش مرگ نرفت، بلکه در بحرانی نهایی که خود از حقایق بزرگ تاریخ است منفجر شد و از هم پاشید.»و این درواقع همان برداشتی‌ست که از که فلسفه ورزی‌های نیچه درباره جهان مدرن و ضرورت برپای داشتن ارزش‌های نو نیز می‌توان دریافت. تاکمن بر این عقیده است که: پدیداری به این بدخیمی و نحوست، مانند جنگ جهانی اول، از یک عصر طلایی برنمی‌خیزد و همچنین باور دارد که برای یافتن علت‌های این واقعه سهمگین باید در چهارچوب جامعه به جستجو رفت و به‌عبارت‌دیگر به‌جای دولت‌ها جوامع را مدنظر قرارداد.اثبات درستی دیدگاه تاکمن که بن‌مایه‌ی این پژوهش ژرفنگرانه را می‌سازد چندان دشوار نیست؛ وقتی به یادآوریم که بعد از اعلان‌جنگ (جهانی اول) مردم بسیاری از شهرهای اروپا به رقص و پای‌کوبی پرداختند و سربازان بسیاری از مجالس رقص یا کارناوال‌های شادی و رژه سربازان راهی خونین‌ترین میدان جنگ تاریخ تا آن زمان شدند. از این منظر به‌یقین می‌توان گفت مردم نه به‌اجبار دولت‌ها که با خواست و میل و رغبت درونی راهی جنگ شدند؛ چراکه جنگ خواست روح جمعی این ملت‌ها بود. ازاین‌رو تاکمن به شکلی آگاهانه و از سر هوشمندی برای یافتن علت‌های واقعی چنین رخدادی به سراغ لایه‌های اجتماعی رفته و ملت‌ها را موردتوجه قرار می‌دهد. او در واقع برای واکاوی اجتماعی ریشه‌های رخداد جنگ جهانی اول به مرور زندگی و احوالات جوامعی که درگیر این رویداد بوده‌اند پرداخته است.پس به‌روشنی پیداست شروع جنگ جهانی اول به دلیل ترور ولیعهد امپراتوری اتریش بهانه‌ای واهی بیش نبوده. نه‌ نزد دولت‌هایی که رقابت‌های پنهان و آشکارشان، اروپا را به انبار باروت بدل کرده بود و نه حتی نزد مردمی که دست‌افشان و پای‌کوبان آغوش به روی جنگ می‌گشایند، بی‌آنکه بدانند در حقیقت بر لبه‌ی پرتگاه، مجلس بزمی خونین به پاکرده‌اند.زمانی این حقیقت آشکار شد که خیل سربازان مجروح و معلول نومید از جبهه‌ها به خانه بازگشتند، بی‌آنکه کاری از عهده آنان کاری برآید جز روایت صحنه‌های دهشت‌بار این جنگ. قحطی و گرسنگی و سربازانی که ناچار به گدایی روی آورده بودند، باعث شد که مردم با چشمانی باز شده بر واقعیت های جنگ این بار پایان آن را روزشماری کنند.همان مردم وقتی مجلس شادی پایان جنگ را ترتیب دادند، شمار مردان جوان به خاک افتاده به حدی رسیده بود که دختران جوان غیابشان را به‌وضوح احساس می‌کردند و شانس ازدواج با مردان جوان نصیب هر دختری نمی‌شد، چراکه بیشتر مردان جوان یک نسل کشته‌شده بودند.جهان بعد از جنگ جهانی اول دیگر آن جهان پیشین نبود، از منظر کلان نقطه پایان گذاشت، بر چهار امپراتوری روسیه تزاری، اتریش – هنگری، آلمان و عثمانی که سده‌ها قدمت داشتند. سوای این ازنقطه‌نظر فکری نیز شالوده نظام‌های فکری و اخلاقی گوناگونی را پیچید و ارزش‌های جدیدی را بنیان نهاد.از این منظر پر بیراه نیست اگر جهان مدرن امروز را تا حد زیادی حاصل رخدادهایی این‌چنین در آن مقاطع خاص بدانیم.اما چرا چنین شد؟ این سوالی‌ست که پاسخ دادن به آن نه‌تنها به درک ما از گذشته یاری می‌رساند، بلکه به فهم ما برای دوری جستن از رخ‌داده‌ای مشابه کمک شایانی خواهد کرد.باربارا تاکمن برای پاسخ دادن به این مهم، به سراغ برشی بیست‌وپنج‌ساله از ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ (آغاز جنگ جهانی اول) می‌رود. تاکمن با در نظر این برش زمانی می‌کوشد به خواننده نشان دهد که چه روی داد که چنین فاجعه در اروپا و جهان واقع شد.این درست که انتخاب چنین مقطعی امکان آن را می‌دهد که نویسنده در ابعادی گوناگون و با عمق بیشتر بدان بپردازد، اما درعین‌حال این سؤال به میان می‌آید که وقایع این ربع قرن خود تابع کدامین رخداد‌ها بوده است؟ هرچند این تسلسل تاریخی را شاید بتوان به تمام تاریخ پیش و پس‌ازآن تعمیم داد، اما فرض بر این است مخاطب کتابی در این سطح کم‌وبیش باید با کلیات آن آشنا باشد. این نکته برای مخاطب غربی که این کتاب برای آن‌ها نوشته‌شده امری بعید به نظر نمی‌رسد. اما برای خواننده فارسی‌زبان دانستن برخی پیش‌زمینه‌ها ضروری و اجتناب‌ناپذیر بوده و از همین جهت عزت‌الله فولادوند مترجم نامدار این کتاب، در مقدمه‌ای خواندنی و ارزشمند مروری دارد به مهم‌ترین اتفاقاتی که در قرن نوزدهم واقع‌شده تا مدخل مناسبی باشد برای مخاطبان فارسی‌زبان کتاب که با اشراف لازم وارد متن کتابی شود که با سبکی منحصربه‌فرد گفتنی‌های بسیارش را بابیانی ژرف‌نگر به مخاطب ارائه می‌کند.از مقدمه فولادوند که بگذریم، برج فرازان در هشت فصل نوشته‌شده است. در فصل نخست «آرمان و عمل» تاکمن برای آنکه شمه‌ای از فضای فکری و فرهنگی جامعه اروپایی را ترسیم کند، به سراغ آنارشیست‌ها در خلال سال‌های ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ رفته است که به دلیل ترسیم رویای دلکش جامعه بدون دولت، بدون قانون، بازارشان در چهارگوشه دنیا داغِِ داغ بود.نویسنده در فصل دوم «آرمان و عمل» به سراغ کشور انگلستان می‌رود که پایبندی به ارزش‌های سنتی گذشته و اشرافیت دیرینه را نمایندگی می‌کند. سنت‌هایی که نقشی اساسی در زندگی فردی و اجتماعی مردم این کشور بازی می‌کنند. در فصل سوم «پایان یک رؤیا» تاکمن به سراغ آمریکا در حدفاصل سال‌های ۱۸۹۰ تا ۱۹۰۲ می‌رود؛ قدرت نوظهور آن ایام که برخلاف انگلستان که چشم گذشته و سنت‌ها دارد، به آینده می‌نگرد.در فصل چهارم «من طالب پیکارم» فرانسه در حدفاصل سال‌های ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۹ دستمایه کار قرار گرفته است. دورانی که این کشور درگیر ماجرای خیانت یا عدم خیانت ستوان دریفوس است. در یک‌سو امیل زولا و گروهی که به‌عنوان روشنفکر خطاب می شوند، قرار دارند و در دیگر سوی میدان آنتی سمیتیسم های ناسیونالیست که موجه‌ترینشان همچون موریس بارس معتقد است با فرض بی‌گناهی ستوان دریفوس نیز نباید با تجدید دادرسی او، امنیت ملی و احساسات ناسیونالیستی فرانسویان خدشه‌دار شود. نکته‌ای که زولا و همفکرانش برنمی‌تابند و این لحظه تولد هویتی تحت نام روشنفکر در مناسبات سیاسی و اجتماعی ست. در فصل پنجم «طبل پیوسته بانگ» تاکمن به واپسین سال‌های قرن نوزدهم در لاهه می‌رود و به پیشنهاد تزار جوان روس (نیکلای دوم) می‌پردازد که از ملت‌ها دعوت می‌کند برای محدود ساختن تسلیحات به یکدیگر بپیوندند. کنفرانسی سراسر شادی و بدگمانی میان دُولی که کمتر از دو دهه بعد با بکار گرفتن این تسلیحات علیه یکدیگر، خونین‌ترین جنگ جهان را پی می‌ریزند. فصل ششم «حال و هوای نرونیسم» به آلمان در فاصله ۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴ می‌پردازد، مردمانی که خود فرهیخته‌ترین مردم روزگار می‌دانند اما نمی‌فهمند چرا در آن‌سوی مرزها تنها موسیقی آن‌هاست که به‌عنوان تنها شاخص برتری‌شان شناسایی می‌شود. در فصل هفتم با عنوان انتقال قدرت، تاکمن دوباره به انگلستان باز می‌گردد، بزرگ‌ترین قدرت سنتی و استعمارگر تاریخ جهان که در آستانه افول قرار دارد.و فصل پایانی کتاب نیز با عنوان مرگ ژورس (۱۸۹۰ تا ۱۹۱۴) به سوسیالیست اروپایی در آن ایام می‌پردازد که بر اساس دیدگاه‌های فلسفی مارکس درباره انقلاب‌های کارگری، در گوشه و کنار اروپا و به‌ویژه روسیه در حال سازمان‌دهی کردن هوادارن خود هستند و جنگ جهانی اول سرعت به نتیجه رسیدن انقلاب کارگری آن‌ها را که نقشی تعیین‌کننده در آینده جهان بازی می‌کند، سرعت می‌بخشد. آنچه کتاب برج فرازان از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند این است که نویسنده تنها به روایت تاریخی رخداد‌ها نمی‌‌پردازد و حتی به روایت تحلیلی تاریخ نیز بسنده نمی‌کند؛ بلکه چشم‌انداز پهناوری را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. چشم‌اندازی که در آن جنبه‌های گوناگون حیات انسان در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخ جهان مورد بررسی قرارگرفته است. عصری که نقطه اوج تغییرات در تاریخ بشر بود؛ دگرگونی‌هایی که در اثر انقلاب علمی و صنعتی رخ می‌داد، بیش از هر زمان دیگری شتاب داشت و به‌عنوان دستاوردی مدرن وارد زندگی مردم شده و بر آن تأثیر می‌گذاشت. روزگاری که مردم «بیش از امروز به ارزش‌ها و معیارها اطمینان داشتند، معصوم‌تر بودند به این مفهوم که امیدشان به بشریت بیشتر بود؛ اما نه از آرامش بیشتر بهره می‌بردند و نه آرام‌تر می‌زیستند.»تاکمن برای واکاوی چنین دورانی از ابعاد گوناگون مؤثر در آن روزگار سخن به میان می‌آورد؛ از چهره‌های جریان ساز فکری و هنری گرفته تا اوضاع‌واحوال سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم که با رویکردی جامعه‌شناسانه و ژرف‌نگر و بیانی هنرمندانه چون یک ادیب روایت می‌شود. بی‌اغماض عزت‌الله فولادوند نیز با ترجمه‌ای در اوج فصاحت آن را به فارسی برگردانده تا از جذابیت نسخه اصلی کتاب هیچ کم نداشته باشد. غنای شگفت انگیز محتوای کتاب، سبک جذاب نویسنده و نهایتا ادبیت متن بازگو کننده این نکته است که تاکمن باوجود کتاب‌های نه‌چندان پرتعدادش (او ۱۱ کتاب منتشر کرده)، بیهوده در جایگاه ریاست انجمن مورخان آمریکا و نیز فرهنگستان هنر و ادبیات آمریکا ننشسته و جایزه پولیتزر را نیز از آن خود نکرده است.این کتاب به ما کیفیت و ابعاد گوناگون حیات اجتماعی و سیاسی جهانی را نشان می‌دهد که می‌تواند خاستگاه رخ دادی چنین بلاخیز و دوران‌ساز باشد؛پس به همان نسبت که می‌تواند عبرت‌آموز باشد به درک جهان امروز نیز یاری می‌رساند.تکمله!بی‌تعارف جا اشاره شود به سواس و دقت تحسین برانگیز نشر ماهی که با استانداری فراتر از سطح متعارف بازار نشر ایران، این کتاب را در حد شایستگی‌اش در اختیار مخاطبان فارسی‌زبان قرار داده است؛ کتابی که چاپ نخست آن درگذشته توسط ناشر دیگری وارد بازار شد اما دیده نشد! نشر ماهی دو کتاب دیگر تاکمن سلام اول (ترجمه حسن افشار)و توپ‌های ماه اوت (ترجمه محمد قاعد) را نیز باکیفیتی مشابه منتشر کرده است.







این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]
[مشاهده در: www.alef.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن