واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: دست نامرئي ارتش در اعتراضات پاكستان
نویسنده : اسماعيل باقري
ورود طاهر القادري، مؤسس منهاجالقرآن و رهبر حزب تحريك عوامي به پاكستان در اواخر جولاي و سپس تظاهرات اعتراضآميز حزب تحريك و انصاف عمران خان به دلايلي خوشايند نواز شريف نخست وزير نبود و به همين دليل از فرود هواپيماي وي به اسلامآباد جلوگيري شد و طاهر القادري در فرودگاه لاهور مورد استقبال هوادارانش قرار گرفت و اولين اقدام او ديدار با ژنرالهاي پاكستاني و صحبت در خصوص اوضاع سياسي- امنيتي و اقتصادي- فرهنگي بود. مهمترين شعار قادري اين بود كه اسلام، دموكراسي، امنيت و آزادي بيان مورد غفلت دولت نواز شريف قرار گرفته و مطالبات مردم و مبارزه با فساد سياسي و اقتصادي ناديده گرفته شده است و اعلام ميكرد هدف من از ورود به پاكستان پيگيري مطالبات و حقوق مردم است.
با توجه به چنين وضعيتي اعتراضات مردمي به شكل آرام در لاهور شكل گرفت اما به خشونت كشيده شدن تظاهرات در لاهور در 26 تير (17 ژوئن) و يك ماه بعد اعلام راهپيمايي از لاهور به سمت اسلامآباد براي گراميداشت كشته شدگانشان، به نوعي زمينه گسترش اعتراضات عليه دولت نواز شريف را فراهم آورد. در ابتدا هر دو حزب مخالف دولت خواستار استعفاي نواز شريف از نخست وزيري بودند با اين تفاوت كه طاهرالقادري به دنبال انقلاب و احياي ارزشهاي اسلامي بوده و عمران خان اعلام ميكند كه در انتخابات پارلماني 2013 تقلب صورت گرفته است. از حدود 12 روز پيش كه تظاهرات و راهپيمايي احزاب مخالف به سمت اسلامآباد شروع شد، به تدريج خواستههاي مخالفان جديتر شده و احزاب ديگري از جمله حزب مجلس وحدت مسلمين پاكستان و ديگر احزاب به صف مخالفان پيوستهاند و به گفته چوهدري شجاعت رهبر حزب مسلم ليگ قائد، ارتش ضربالاجل 48 ساعتهاي به نواز شريف داده است تا وي از نخست وزيرياش استعفا داده و طبق قانون اساسي رفراندوم برگزار و دولت موقت تشكيل شود.
واقعيت اين است كه در تحولات پاكستان، همواره نقش ارتش، دولت، احزاب و گروههاي مذهبي قدرتمند تعيينكننده بوده است. در بنبست سياسي بهوجود آمده در پاكستان به نوعي همين عناصر حضور جدي دارند، يعني ارتش و دولت پاكستان به نوعي بازيگران اصلي و به عبارت بهتر مسببان اصلي وضعيت سياسي فعلي هستند. در واقع مخالفت حزب تحريك عوامي طاهر القادري و حزب تحريك و انصاف عمران خان تا حدود زيادي برآمده از سياستهاي ارتش پاكستان است. اختلافات دولت و ارتش پاكستان از آنجايي شروع شد كه دولت نواز شريف قصد داشت با امتياز دادن به طالبان پاكستان و برگزاري مذاكرات صلح به نوعي مديريت تحولات كشور به ويژه در ارتباط با گروههاي مذهبي افراطي و طالبان را به عهده بگيرد؛ امري كه به شدت مورد مخالفت ارتش و اياساي پاكستان قرار گرفت.
كشته شدن حكيمالله محسود، رهبر طالبان پاكستان توسط هواپيماهاي بدون سرنشين امريكا، درست يك روز مانده به اولين مذاكره جدي دولت با طالبان پاكستان نيز، به نوعي هم موجب ايجاد اختلاف بين دولت و طالبان پاكستان شد و هم رويكرد ارتش و دولت پاكستان را نسبت به برخورد با طالبان پاكستان مشخص ساخت. پس از اين اختلافات بود كه انجام عمليات تروريستي طالبان در فرودگاه كراچي، حملات خشونتآميز در اسلامآباد و كويته و ديگر موارد در دستور كار گروههاي تندرو طالبان قرار گرفت.
با اين توصيف، يكي از مهمترين دلايل بروز بن بست سياسي در پاكستان اختلافات جدي دولت نواز شريف با ارتش پاكستان، در خصوص نحوه مديريت تحولات سياسي و به نوعي به دست گرفتن ابتكار عمل جريانهاي افراطي و تندرو در پاكستان است. در واقع مواجهه با طالبان پاكستان كه ارتش عمدتاً مبارزه با اين گروههاي تندرو را در دستور كار داشت و دولت نواز سعي ميكرد با آنان مذاكرات صلح برگزار كند، مهمترين اختلاف دو طرف را تشكيل ميداد.
اختلاف ديگر در خصوص گسترش روابط با هند و بحث بررسي اتهامات پرويز مشرف بود؛ البته موارد ديگري نيز وجود دارد كه در اين مجال نميگنجد. بنابراين آنچه كه بيش از همه اهميت دارد، بحث بر سر مديريت تحولات سياسي كشور و گرفتن نقش بيشتر در پاكستان است. در ابتداي ورود طاهر القادري نيز، كارشناسان اعلام ميكردند كه تظاهرات مخالفتآميز عليه دولت نواز با چراغ سبز و حمايت ارتش پاكستان به دو دليل عمده صورت ميگيرد: كسب حمايت دولت نواز از سياستهاي ارتش به ويژه در نحوه برخورد با طالبان پاكستان و افزايش بودجه دفاعي كه در كنفرانس امنيتي اسلامآباد نيز مطرح شد و دوم ايجاد زمينه براي خروج پرويز مشرف از كشور.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۲ شهريور ۱۳۹۳ - ۲۰:۵۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]