واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
ساخت باغهای ایرانی در همه شهرهای ایران از آنجا که نقش و تاثیر باغ های سنتی ایرانی به عنوان میراث طبیعی و تاریخی کشور در ایجاد فضای مطلوب شهری را نمی توان نادیده گرفت بنابراین قرار شده است در هر شهر بدون باغ یک باغ جدید ایرانی احداث شود.
تاکنون 9 باغ ایرانی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده که حفظ و نگهداری آنها در دستور کار میراث فرهنگی قرار گرفته و از شرایط مطلوب تری برخوردار است، اما دیگر باغ های ایرانی که تعداد آنها به هزار باغ می رسد، اکنون در وضع مناسبی به سر نمی برد و نیازمند توجه جدی مسئولان است. باغ پاسارگاد شیراز به عنوان مادر باغ های ایرانی، باغ ارم شیراز، باغ چهل ستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ ماهان کرمان، باغ اکبریه بیرجند، باغ دولت آباد یزد، باغ پهلوان پور مهریز یزد و باغ عباس آباد بهشهر، 9 باغ ایرانی ثبت شده در فهرست یونسکو است. مدیر پایگاه میراث جهانی باغ های تاریخی ایران، باغ های ثبت جهانی شده را نمونه باغ های ایرانی عنوان می کند و با بیان این که باغ های ایرانی، مجموعه ای از میراث تاریخی، طبیعی و معنوی را در خود دارد، در گفت وگو با جام جم می افزاید: رایزنی هایی با شهرداری های کشور انجام شده تا هر شهر ایرانی یک باغ ایرانی داشته باشد، به این ترتیب که حاشیه تمام باغ های ایرانی موجود از زباله ها پاکسازی شود و ساخت و سازها در اطراف باغ ها با الگوی معماری باغ های ایرانی مطابقت داشته باشد.به گفته ناصر مشهدی زاده دهاقانی، براساس قراردادی که با شهرداری ها منعقد شده است، در شهرهایی که باغ ایرانی وجود ندارد، باغ هایی به سبک و سیاق باغ های ایرانی احداث شود که این باغ ها باید در مکانی باشد که اولا مشخصات معمولی یک باغ را داشته باشد و دیگر این که دارای درخت های کهنسال باشد. وی توسعه شهری، ساخت و سازهای بی رویه و هجوم بیش از حد گردشگران را مهم ترین دلیل نابودی باغ های ایرانی اعلام و تصریح می کند که فقط با ساماندهی زیرساخت های گردشگری می توان عوامل نابودی و تهدیدکننده این باغ ها را کاهش داد.مدیر پایگاه میراث جهانی باغ های تاریخی ایران، تعداد باغ های ایرانی شناسایی شده را هزار باغ اعلام می کند که 9 مورد آن به ثبت جهانی رسیده و قرار است پرونده های بیشتری از این باغ ها برای ثبت در فهرست باغ های جهان تهیه شود. یک کارشناس میراث فرهنگی نیز با اشاره به ویژگی های باغ ایرانی می گوید: نمونه بارز هنرهای بومی و سنتی و بویژه هنر باغ سازی در کشورهای اسلامی در باغ های ایران قابل مشاهده است.سیامک علیزاده باغ را در دیدگاه گذشتگان میعادگاه زمین و آسمان و بهترین مکان برای تجربه عرفانی می داند که سرداران و پادشاهان هنگام فتح یک سرزمین و به نشانه پیروزی، جایی را بر می گزیدند و با هدایت آب به آن مکان، آن را محصور و برای آسایش و آرامش خود کوشکی را هم در آن بنا می کردند. باغ ایرانی، باغی از بهشت وی بااشاره به این که اکنون می توان نمونه این باغ ها را از بغداد تا قرطبه و از اصفهان تا کشمیر، مشاهده کرد، به ویژگی های دیگر باغ ایرانی اشاره می کند و می افزاید: تامین آب و نظارت بر توزیع آن و تشبیه این باغ ها به اجزای تشکیل دهنده باغ ها در بهشت، از ویژگی های آنها و عاملی برای احترام گذشتگان به باغ ها به شمار می رفت، در حالی که اکنون مردم، مسئولان و حتی طراحان، به نظمی که در اجزای تشکیل دهنده باغ ها و چیدمان گیاهان، درختان و جوی های آب وجود دارد، بی توجه هستند. این استاد دانشگاه باغ های ایرانی را دارای ویژگی های خاص معماری دانسته و تصریح می کند: از آنجا که درونگرایی بودن، یکی از اصول معماری ایرانی بوده، باغ ها نیز از این امر تبعیت کرده و معمولا دورتا دور آنها با دیوار محصور بوده است که این مساله علاوه بر ایجاد یک حفاظ، باعث می شود که وقتی انسان از فضای بیرون به داخل باغ وارد شود، چیزی بسیار متفاوت مشاهده کند. به گفته وی، در ساخت باغ های ایرانی همچون دیگر آثار هنری، سعی شده که از بیهودگی پرهیز شود، به همین دلیل در باغ ها هم مانند ساختمان ها، بوته، گیاه یا جزء بی مورد و اضافی پیدا نمی شود. علیزاده با بیان این که در محل باغ ها علاوه بر درختان، گل ها و آب نماها، گاهی اوقات یک کوشک در محور اصلی باغ ساخته شده که در مرکز یا در بالای آن قرار گرفته است، یادآور می شود: به طور مثال در باغ دلگشای شیراز، این کوشک تقریبا در وسط و در باغ گلشن و باغ ارم در بالای باغ قرار گرفته است. به گفته وی، معماری کوشک ها نیز در جای خود قابل مطالعه و بررسی است، زیرا پلانی که در این کوشک ها به کار رفته، معمولا چهارگوش یا هشت گوش است که این نقشه تداعی کننده صورت ازلی یا خاطره قومی ما و همان سرچشمه ای است که می تواند روح ایرانی را مخصوصا در روزهای سخت و متلاطم سیراب کند و به او کمی آرامش ببخشد. این کارشناس و پژوهشگر درباره اهمیت حفظ باغ های ایرانی می گوید: باغ های موجود جزئی از یادگارهای اجداد ما و گنجینه هایی است که نیاکان به میراث گذاشته اند و از آنجا که نمونه ازلی و تمثیلی از باغ بهشت است که در اوستا و قرآن وصف آن به میان آمده و وعده آن به پاکان و مومنین داده شده است، آینه تفکر و پناهگاه روح تماشاگر است، ضمن این که ایجاد شادی و سرور می کند.علیزاده با اشاره به این که متاسفانه در باغ سازی و پارک سازی فعلی، این اصول سنتی و حکمتی رعایت نمی شود، می گوید: متاسفانه باید اذعان کرد که در این زمینه نیز غفلت کرده ایم و باغ های فعلی هیچ بویی از سنت های زیبای گذشته که با روح ایرانی هارمونی داشته، نبرده است و همچون دیگر نمونه های شهرسازی و معماری امروز، سرشار از بیهودگی، برونگرایی و بی هویتی است. وی با تاکید بر این که ضرورت دارد به باغ ایرانی به مثابه یک پدیده فرهنگی نگاه کرد، می افزاید: باغ های ایرانی در دوران مختلف تاریخی ساخته شده و اشتیاق مردم به باغ سازی و پرورش درخت و معماری سنتی تا دوران قاجار وجود داشته است، اما در یک قرن اخیر، به سوی انحطاط رفته، به همین دلیل باغ های معاصر ایرانی، دستخوش بیهویتی و اغتشاش شده است. به همین منظور قرار است، نخستین جشنواره ملی باغ های تاریخی ایرانی، هشتم تا یازدهم مهر در بیرجند، مرکز خراسان جنوبی برگزار شود. این نمایشگاه با شعار «هر شهر ایران، یک باغ ایرانی» و با هدف معرفی باغ های ایرانی و ضرورت حفظ و نگهداری آنها برگزار خواهد شد و برگزاری نمایشگاه آثار هنری مرتبط و نشست های تخصصی از برنامه های تدارک دیده شده اصلی و جانبی این جشنواره خواهد بود.
دوشنبه 27 مرداد 1393 1:30 بازدید:6
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 161]