واضح آرشیو وب فارسی:فارس: محیط زیست به زبانی ساده /1
رسوب ریزگردها پدیدهای نوظهور در خلیج فارس
رسوب ریزگردها از جمله پدیدههای نوظهور است که محیط زیست خلیج فارس را با تهدید روبهرو ساخته است. حدود هزار تن ریزگرد به ازای یک کیلومتر مربع در محیط خلیج فارس رسوب میکند.

به گزارش خبرنگار جامعه فارس، مطالب متنوعی در خصوص محیط زیست خلیج فارس به چاپ میرسند. بعضی از این نوشتهها دارای قدمت تاریخی بیش از 20 سال هستند به عنوان مثال عنوان میشود که آلودگی خلیج فارس 44 برابر بیشتر از سایر پهنههای آبی است. منشاء این ارقام غیر کارشناسی مشخص نیست و معلوم نیست که چرا برخی از کارشناسان غیر دریایی بدون آنکه نسبت به اندازهگیری نمونههای آب، آبزی، رسوب و یا گیاه اقدام نمایند، این نوع ارقام را در نوشتههای خود و بدون ذکر منبع اعلام میدارند. جهت آشنایی بیشتر با وضعیت محیط زیست خلیج فارس آمار و ارقام زیر که در گزارش اخیر سازمان منطقهایی حمایت محیط زیست دریایی آمده است و به نوعی حاصل گذشتههای دریایی مشترک 8 کشور حاشیهنشین خلیج فارس است، ارائه میشود. خلیج فارس با حدود 2500 کیلومتر طول و 200 الی 300 کیلومتر عرض، مساحتی بیش از 239000 کیلومتر مربع دارد حداکثر عمق خلیج فارس بین 90 تا 100 متر در اطراف جزیره تنب بزرگ و ابوموسی، لاوان و فارسی و عمق متوسط آن حدود 25 متر میباشد بیش از 1600 گونه ماهی (حدود 500 گونه ماهی در خلیج فارس و 1142 گونه در دریای عمان)، 15 گونه میگو، 20 گونه پستاندار دریایی، 5 گونه لاک پشت دریایی و بیش از 90 گونه پرنده، و تنوع بسیار زیادی از پلانکتونها را تا کنون در آن گزارش کردهاند. حدود 8% از کل آبسنگهای جهان با بیش از 50 گونه تنوع در خلیج فارس و دریای عمان یافت میشوند که دو سوم آن به علت آلودگی نفتی در معرض خطر و نابودی قرار دارند. تخمین زده شده است که سالانه جمعیتی بالغ بر 22 میلیون قطعه پرنده هر سال زمستان را در این منطقه با استراحت و تغذیه میپردازند. جنگلهای مانگرو Mangrove forest تاکنون در 65 کشور جهان شناسایی شدهاند، شامل 63 گونه از 17 خانواده و 24 جنس است. که دو گونه حرا و چندان در ایران پراکنش دارند. وزارت نفت در کاشت درختهای حرا و احیاء زیستگاه آنها بسیار فعال بوده است. گونههای در معرض خطر و نیازمند حمایت و حفاظت و بسیار ارزشمند مانند انواع پستانداران دریایی، لاکپشتهای دریایی، مانند کوسه کولی، کر، اسبک ماهی پنج گونه لاکپشت دریایی از دو خانواده در خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد که همگی در فهرست سرخ IUCN و جز گونههای در خطر انقراض یا آسیبپذیر قرار گرفتهاند. پدیدههای قدیم و جدید بخش زیادی از اثرات سو بر اکوسیستم دریایی خلیج فارس به علت تغییرات فیزیکی در ساحل است که در این رابطه میتوان به استحصال زمین بیش از حد توان خلیج فارس اشاره کرد. لایروبی بنادر نیز از جمله این فعالیتها به شمار میآیند. جنگهای متعدد در سالهای گذشته فشار مضاعفی بر اکوسیستم خلیج فارس وارد کرده است. هشت سال جنگ تحمیلی و هدفگیری پالایشگاهها، ترمینالهای نفتی و حتی به صورت مستقیم به آتش کشیدن نفتکشها موجب ورود مواد نفتی به خلیج فارس شد. اما بدترین و مخربترین حادثه برای خلیج فارس ورود 9 میلیون بشکه نفت خام از چاههای کویت بوده است. سالانه حدود 1.2 میلیون بشکه نفت وارد آبهای خلیج فارس میشود که عمدتاً ناشی از تردد نفتکشها و بروز حوادث برای آنها است. گرچه غلظت هیدرو کربورهای نفتی در آبهای خلیج فارس بیش از دریای شمال (سه برابر) و دریای کارائیب (دو برابر) است، لیکن از استانداردهای محیط زیستی تجاوز نمیکنند. به طور کلی ریزش مواد نفتی سرانه جمعیت منطقه خلیج فارس حدود 5 برابر کشور آمریکا است. علاوه بر تردد نفتکشها سایر منابع ایجاد آلودگی نفتی شامل پتروشیمیها و پالایشگاهها میشود. آلودگی نفتی بزرگترین تهدید محیط زیستی خلیج فارس است. رسوب ریزگردها از جمله پدیدههای نوظهور است که محیط زیست خلیج فارس را با تهدید روبهرو ساخته است. حدود هزار تن ریزگرد به ازای یک کیلومتر مربع در محیط خلیج فارس رسوب مییابد. تخلیه غیر اصولی و غیر مهندسی تلخ آب گرم آب شیرین کنها یکی از تهدیدات جدی برای اکوسیستم خلیج فارس به شمار میآید. از تعداد 22 هزار واحد آب شیرینساز، 60 درصد منطقه خاورمیانه و خصوصا کشورهای عربی حاشیهنشین خلیج فارس استفاده میشوند تخلیه آب موجب افزایش شوری، بالا رفتن غلظت عناصر و همچنین افزایش دما و کدورت آب میشود. ورود گونههای غیر مهاجم از طریق تخلیه غیر قانونی آب توازن تهدید جدی برای حیات خلیج فارس به شمار میآید. صیادی در خلیج فارس برخلاف دریاهای بالنسبه پایدارتر مناطق گرمسیری، محیط غالباً خشک و نیمه گرمیسری محدوده خلیج فارس و دریای عمان به طور معمول دارای تنوع کمتری از گونههای ماهیان است. خلیج فارس بیش از 500 گونه ماهی دارد که بیشتر آنها سطح زی یا بستر زی هستند. برای سایر زیستگاهها نیز حدود 125 گونه شناسایی شده است. وجود گونههای بسترزی، گونههای مربوط به مناطق مرجانی، گونههای مزوپلاژیک و سطح زی، ماهیان باتی بلاژیک و بسترزی یا باتی دمرسال موجب رونق فعالیت صیادی در این منطقه گردیده است. به طوری که حدود 150 هزار صیاد با حدود 12 هزار فروند شناور معادل 500 هزار فرصت شغلی و تولیداتی معادل 374 هزار تن آبزیان را فراهم آوردهاند. در حال حاضر حدود 43 درصد از میزان صید حاصله در آبهای جنوب معادل 160 هزار تن متعلق به صید ماهی تن است که در تاریخ صید و صیادی کشور بیسابقه است. فشار اضافی بر منابع آبزیان و استفاده ناصحیح از تورهای غیر متعارف آسیبهای جدی به منابع زنده خلیج فارس وارد ساخته است. انتهای پیام/
93/05/22 - 12:11
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 125]