تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 8 شهریور 1403    احادیث و روایات:  امام رضا (ع):اين (امام جواد(علیه الاسلام))مولودى است كه پر بركت ‏تر از او براى شيعه ما به دنيا ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1813117770




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

خداحافظ نوغان‌کاری ایران، سلام پیله‌های چینی/ گره‌های کور رشته‌های ابریشم


واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
خداحافظ نوغان‌کاری ایران، سلام پیله‌های چینی/ گره‌های کور رشته‌های ابریشم

خداحافظ نوغان‌کاری ایران، سلام پیله‌های چینی/ گره‌های کور رشته‌های ابریشم
تولید سالانه 185هزارجعبه تخم نوغان طی 10سال به 30هزارجعبه رسیده‌ است. به عبارت دیگر، 83درصد پیله ابریشم کمتری در کشور تولید می‌شود و 81درصد از افرادی که در این حرفه مشغول کار بودند، بیکار شده‌اند.
به گزارش نامه نیوز به نقل از روزنامه شرق، در بازار زیرطاقی تجریش میان شلوغی و ازدحام خریداران، تکه مقوایی به دیوار زده شده که بر آن نوشته شده است «کرم ابریشم موجود است». فروشنده جعبه‌ای کوچک مملو از برگ توت و کرم‌های چندسانتیمتری را جلو خود گذاشته که هرکدام هزارتومان قیمت خورده است. یعنی کرم‌هایی که باارزش‌ترین الیاف در جهان را تولید می‌کنند و روزگاری در ایران کاسبی‌شان سکه بود، امروز تبدیل به حیوان خانگی شده‌اند؟ فروشنده انگار پرسش‌هایی را که در ذهن می‌چرخد خوانده، می‌گوید: «دانش‌آموزان این کرم‌ها را برای درس علومشان می‌خرند. چند روزی اگر به این بینواها برگ توت سالم بدهند، می‌توانند یک پیله ابریشم داشته باشند.»

به نظر کرم‌های صنعتی حکایت تلخی پیدا کرده‌اند؛ کرم‌هایی که چرخ صنعت ابریشم ایران را می‌چرخاندند، امروز راهنمای آموزش بچه‌های ابتدایی شده‌اند. بررسی آمار تولید در این بخش، تلخی را به‌خوبی قابل درک می‌کند: تولید سالانه 185هزارجعبه تخم نوغان طی 10سال به 30هزارجعبه رسیده‌ است. به عبارت دیگر، 83درصد پیله ابریشم کمتری در کشور تولید می‌شود و 81درصد از افرادی که در این حرفه مشغول کار بودند، بیکار شده‌اند. از کارگاه‌های ابریشم‌بافی ایران که بیشترین آن به ترتیب در شهرهای کاشان، یزد، ‌اصفهان، هرات، تبریز، رشت و مشهد بوده‌اند، امروز ‌فقط ۹ دستگاه زری‌بافی و سه‌دستگاه مخمل‌بافی در کارگاه‌های میراث‌فرهنگی کاشان و اصفهان و تهران و ۲۰دستگاه شعربافی در کوچه‌پس‌کوچه‌های کاشان باقی مانده که همه بافندگان آنها هم بالای ۷۰سال دارند.

نزول بی‌سابقه صنعت ابریشم‌بافی هم دلیلی مشابه افت در سایر صنایع دارد. آن بلایی که ورود بی‌رویه کالاهای مشابه خارجی یا بهتر است بگوییم چینی بر سر بسیاری از تولیداتمان آورد، ابریشم را هم زمینگیر کرده است. واردات پیله خشک به کشور از سال 1383 به بعد اوج گرفت و در سال 1386 به بالاترین حد خود یعنی 540تن رسید. پس از آن، روند کاهشی تا سال 1389 ایجاد شد و واردات را به 205تن رساند. واردات بی‌رویه در سال 1383 با میزان 422تن و واردات سال 1386 با میزان 540تن در 10سال گذشته بی‌سابقه بوده است. بر اساس گفته فعالان بازار ابریشم، کاهش واردات در چندسال اخیر هم به دلیل اشباع بازار از محصولات وارداتی سال‌های 83 تا 86 بوده است. در این سال‌ها که دروازه‌های کشور به روی محصول چینی گشوده شد، در آن سوی ماجرا نیز دولت با قیمت‌های تضمینی‌ای که تعیین کرد، عملا از حمایت تولیدکنندگان انصراف داد. خرید تضمینی محصولات به‌عنوان یک سیاست قیمتی مناسب می‌توانست قیمت‌های بازار را به سمت قیمت تضمینی مورد نظر سوق دهد و حمایت از تولیدکنندگان را به همراه داشته باشد که این اتفاق رخ نداد.

پیله‌ها روی دست ابریشم‌کاران ماند

مقایسه تغییرات قیمت پیله در بازار و قیمت تضمینی و نیز تاثیر آن بر خرید، نشان می‌دهد هرگاه قیمت پیله در بازار اندکی بیشتر از قیمت تضمینی بوده، اکثر پیله‌های‌ تر تولیدی توسط بخش خصوصی خریداری شده است. رضا بشارت‌خواه، تولیدکننده پیله ابریشم می‌گوید: «در سال 1380 کمی افزایش در قیمت پیله در بازار، باعث شد حدود98/4 درصد پیله‌های تولیدی توسط بخش خصوصی خریداری شود. از اواسط سال 1380 پس از افت شدید قیمت پیله در بازار، دلالان که پیله ‌تر را در زمان عرضه با نرخ بالایی خریداری کردند، متضرر شدند. این مساله باعث شد در سال 1381 بخش خصوصی کمتر به بازار پیله ‌تر وارد شود. در نتیجه بازار خرید پیله تولیدی دستخوش تغییر شده و بخش خصوصی رغبتی برای خرید پیله نشان نداد. به این ترتیب قسمت عمده خرید توسط دولت انجام شد.» از سال 1385 به‌بعد، قرارگرفتن اعتبارات مصوب خرید تضمینی سبب شد بخش دولتی توان خرید تمام پیله تولیدی را نداشته باشد. به همین دلیل در سال 1386 تنها حدود 20/8 درصد پیله تولیدی توسط بخش دولتی خریداری شد. مقایسه قیمت تضمینی با قیمت پیله ‌تر، نشان می‌دهد اگرچه این دو عدد در سال 1383 و 1389 منطبق با یکدیگر بوده است اما در سال‌های دیگر از هم فاصله قابل‌توجهی داشته‌اند.

این ماجرا باعث شد که هزاران تولیدکننده پیله ابریشم بیکار شوند، کارخانه‌های ابریشم‌کشی به ورشکستگی برسند و صنایع پایین‌دستی آن هم تعطیل شود. فعالان بازار ابریشم ایران معتقدند که علت اصلی این بحران، ریشه در تعرفه گمرکی واردات پیله خشک ابریشم در سال 1381 دارد. در آن سال، نرخ تعرفه پیله خشک از 150درصد در سال 1380 به 35درصد در سال 1381 و نرخ تعرفه نخ ابریشم از 200 درصد در سال 1380 به 47درصد در سال 1381 رسید. این تغییر تعرفه رابطه بین تولید و واردات را مختل کرد و ضربه سال 1387 نیز بر شدت بحران افزود. نخریدن پیله‌های تولیدی از یک‌سو و بالارفتن روزبه‌روز هزینه‌ها هم از سوی دیگر، بر مشکلات ابریشم‌کشان افزود تا جایی که دیگر توان باقی‌ماندن در این حرفه از بسیاری سلب شد. رضا بشارت‌خواه که سال‌هاست در زمینه تولید ابریشم فعالیت کرده، درباره هزینه‌های تولید نخ ابریشم می‌گوید: «تا سال 90 که در این حرفه مشغول فعالیت بودم، هزینه پرورش هر جعبه تخم نوغان به‌طور متوسط 182هزارو150تومان بود. هر نوغاندار به‌ناچار برای خرید هر جعبه تخم نوغان هفت‌هزارو500تومان، برای تهیه برگ توت مورد نیاز پرورش هر جعبه تخم نوغان 22هزارتومان و همین‌طور برای کارگر روزمزد، کیسه‌گیری، حمل‌ونقل، استهلاک و بازسازی توتستان سرجمع 182هزارتومان هزینه می‌کرد.» محاسبات او نشان می‌دهد که هزینه‌ها از سال 1383 تا 1390، از 226هزارتومان برای سه جعبه به 546تومان رسیده؛ یعنی حدود 5/2برابر شده است.

این‌بار، تحریم‌ها به کمک ابریشم آمد

ابریشم در حال رسیدن به احتضار بود که یک روزنه باعث شد امیدها به احیای این صنعت زنده شود. این روزنه هم چیزی نبود جز تشدید تحریم‌ها. در سال‌های اخیر، تحریم‌ اقتصادی ایران توانست شرایط را برای کشورهای صادرکننده سخت کند. افزایش تحریم‌ها در سال 1391 و همچنین افزایش نرخ دلار و به‌صرفه‌نبودن واردات نخ ابریشمی، فرصت مناسبی را در اختیار فعالان صنعت نوغانداری قرار داد تا با سرمایه‌گذاری در این بخش، علاوه بر تامین نیاز نساجی و صنایع دستی، سبب افزایش تولید و کاهش هزینه تمام‌شده این محصول و افزایش روند تقاضای این الیاف شود. به این ترتیب، واردات ابریشم تا حدی کنترل شد و به عقب بازگشت.

با این‌همه، هنوز تا روزهای اوج این صنعت که ایران در آن به‌عنوان پنجمین تولیدکننده در جهان اعتبار داشت، فاصله وجود دارد. استان‌های شمالی دیگر رونق گذشته را ندارند و بازگرداندن واحدهای تعطیل‌شده هم کار آسانی نیست. در گذشته، پرورش کرم ابریشم در استان‌های گیلان، مازندران، خراسان، آذربایجان، اصفهان، یزد و کرمانشاه رایج بود و گلستان با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های بالایی که در صنعت نوغانداری کشور دارد، به‌عنوان مهد نوغانداری شناخته می‌شد. حالا این استان‌ها تا بازگشت به روزهای خوب خود فاصله زیادی دارند. رییس جهادکشاورزی استان گیلان در این‌باره می‌گوید: «وسعت توتستان‌های گیلان که مهم‌ترین استان تولیدکننده ابریشم است، در 10سال گذشته حدود 28درصد کاهش یافته و از 9هزارهکتار به 6/5 هزارهکتار رسیده است. وسعت توتستان‌های کشور نیز از 13/8هزارهکتار در سال 1380 به 10هزارهکتار کاهش یافته است.» با وجود همه دشواری‌ها و کمبودها، ولی یک نقطه اتکا برای بازگشت رونق به این حوزه وجود دارد و آن مزیت‌های اقتصادی تولید ابریشم است. به گفته دست‌اندرکاران این حوزه، نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه در این حرفه در مقایسه با سایر سرمایه‌گذاری‌ها نسبتا کم است و در بسیاری از نقاط کشور در ماه‌هایی از سال که روستانشینان درآمدی ندارند، به‌عنوان یک منبع مناسب در فصل بهار مطرح و با توجه به سهولت کار در این رشته، امکان اشتغال هرم جمعیت جوان، زنان و دختران جوان در آن امکان‌پذیر است.

صنعت ابریشم به صنعت فرش نیز متصل است؛ فرش ایران از پرطرفدارترین و باارزش‌ترین فرش‌ها در جهان است و این ارزش بسیار بالاتر می‌رود وقتی فرش‌ها با الیاف لطیف و خیره‌کننده ابریشم بافته شده باشد. درصد قابل توجهی از ابریشم تولیدی در ایران در تولید فرش استفاده می‌شود. این بازار پرظرفیت می‌تواند انگیزه لازم را برای از سرگیری تولید ابریشم داشته باشد. به‌جز بازار تجریش که در آن کرم ابریشم به فروش می‌رسد، می‌توان سری هم به بازار قالی‌فروش‌ها در بازار تهران زد و هنوز صدای خش‌دار آخرین نفس‌های صنعت نوغان‌کاری را در ایران شنید.



1393/5/5





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نامه نیوز]
[مشاهده در: www.namehnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


اجتماع و خانواده

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن