محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843700244
کتاب المسالک و الممالک بکری منتشر شد
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
کتاب المسالک و الممالک بکری، یکی از بهترین کتاب های جغرافیای تمدن اسلامی از سوی پژوهشکده تاریخ اسلام به بازار نشر عرضه شده است. مؤلف آن بزرگ ترین جغرافی دان زمان خود در اندلس بود و دو کتاب جغرافیای وی مهم است. کتاب المسالک وی با این که به طور ناقص باقی مانده، بسیار ارزشمند است و اطلاعات ذی قیمتی ارائه می دهد. در معرفی این کتاب آمده است: ابی عبید عبدالله بن عبدالعزیز بن محمد البکری اندلسی در سال 405 هـ. ق. در شهر شلیطش به دنیا آمد. خانواده اش پس از سقوط امویان اندلس، فرمانروایی کوچکی را در در شلیطش در جنوب غربی شبه جزیره ایبری به وجود آوردند، اما هنگامی که امیران عبّادی اشبیلیه بر امارت نشین پدرش تسلط یافتند، وی به ناچار به همراه فرزندش بکری به قرطبه رفت که پس از سقوط امویان اندلس، تا مدتی اهمیت خود را به عنوان مرکز فرهنگی و پناهگاه امیران قدرت یافته ولایات حفظ کرده بود. در آنجا بکری درس خود را به پایان برد و پس از آن مدتی وزیر المریا بود و به مأموریت سیاسی به دربار معتمد بن عبّاد امیر شاعرپیشه عبّادی رفت و چون معتمد توسط مرابطین شکست خورد، بکری بار دیگر به قرطبه بازگشت و در سال 456 هـ.ق. به المریا رفت و به عنوان وزیر آنجا انتخاب شد. وی فعالیت ادبی خود را تا هنگام وفات در سال 478 هـ.ق. ادامه داد. بکری به اعتبار قاطبه مردم اندلس، بزرگترین جغرافیدان آن زمان اندلس بود. به روایت دوزی، او حدود هزار اثر داشته و بزرگترین و مهمترین اثر او همان است که به نام «المسالک و الممالک» نامیده شده و در زمان حاضر، جز قسمت هایی از عراق و ساکنان نواحی ساحل دریای قزوین و اندلس چیزی از آن کتاب باقی نمانده است. قسمت خاص این اثر به مصر و قسمت دیگری از آن به افریقیه شمالی و سرزمین سیاهان تعلق دارد که این قسمت، بیشترین وصف ها و ارزش ها را دارد. علاقه بکری به جغرافیا، رنگ مستقل نگرفت، بلکه به نسبت زیاد مانع تمایلات ادبی او بود. بکری با آنکه هرگز از اندلس بیرون نرفت، دو کتاب جغرافیا به جا نهاد که شهرت فراوان یافت، یکی از دو کتاب وی عنوان المسالک و الممالک دارد که در آن به روش قدیم از وصف راه ها و منزل ها سخن آورده و بلاد مختلف جهان اسلام را شرح داده است. ترکیب کتاب جامع، اما اسلوب آن خشک است. هدف مؤلف در مرحله اول، جوابگویی به نیازمندی های اداری بود؛ ولی استطرادهای دلچسب و گاه مدارک مهم دارد که به چند علت و از جمله نداشتن نقشه، نمی توان کتاب را به مکتب بلخی نسبت داد. تألیف این کتاب در حدود سال 460 هـ.ق. بوده، ولی متن کامل آن به جا نمانده، در صورتی که تا سال های اخیر پیوسته نسخه های آن به دست آمده است. همه باقی مانده کتاب، وصف آفریقای شمالی، مصر، عراق، مردم اطراف دریای قزوین و بعضی از قسمت های اسپانیا است و همین باقی مانده نیز تماماً چاپ نشده است. مفصل ترین توصیف وی از آفریقای شمالی است که به برکت چاپ و ترجمه د. سلان در دسترس قرار گرفته است. در این قسمت، بکری از کتابی به همین عنوان از مؤلفی متقدم به نام ابن ورّاق از مردم سده چهارم هجری که از او سخن داشته ایم، استفاده کرده است که با نام محمد تاریخی نیز مشهور است، اقتباس کرده و بعضی قسمت های کتاب جغرافیای خود را از نوشته های ابراهیم بن یعقوب، بازرگان یهودی برده فروش گرفته است. قسمت هایی از کتاب المسالک و الممالک بکری به وسیله روزن چاپ شده که منابع متعدد داشته و یادداشت های ابراهیم ابن یعقوب در توصیف سرزمین صقلابیان از آن جمله بوده است. بکری به مدارک دیوانی قرطبه دسترسی داشته و مطالب لازم را برای توصیف راه ها از آن مدارک بیرون آورده است. مسلماً بکری با نوشته های مدون نیز آشنایی کامل داشته است، در قسمت خاص صقلابیان نفوذ جیهانی و مسعودی و ابن رسته در اثر او محسوس است. به علت انتساب او به مغرب، مراجعه به منابعی که در مشرق معروف نبود، برای وی آسان بود. یاقوت از کتاب او استفاده برده و دمشقی، جغرافی دان قرن هشتم هجری، مراجعه فراوان به کتاب وی داشته است. بکری بیشتر آثار خود را که مبتنی بر یادداشت های بی شمارش بود، قبل از مداخله های سیاسی و نظامی مرابطین در اسپانیا و خلع پی درپی ملوک الطوایف نگاشت. او مدت زیادی ساکن اشبیلیه بود و هنگامی که ردریکودیاز یا «اِل سید» برای جمع آوری مالیات برای آلفونسوی ششم به آن شهر وارد شد، در آنجا حضور داشت. پس از آنکه سلطان یوسف بن تاشفین مجدداً قرطبه را پایتخت اندلس کرد، بکری در آنجا اقامت گزید و در سال 487 یا 496 هـ.ق. در همانجا درگذشت. گرچه ظاهراً هرگز از شبه جزیره ایبری خارج نشده بود، بیشتر عمرش را وقف جغرافی کرد، او در عین حال در کلام و فقه اللغه و گیاه شناسی نیز متخصص بود. مهم ترین تألیف بکری، مسالک است که بخشی از آن به صورت قطعه هایی طولانی موجود است و تنها قسمتی از آن به چاپ رسیده است. چنان که از عنوان آن برمی آید، بکری بر آن بود تا به رسم معمول، کتابش راهنمایی برای مسافرت های زمینی و دریایی باشد؛ از جمله برآوردی از مسافت های میان شهرها و منزل گاه ها را به دست داده است. در مواردی، وصف سواحل آن قدر دقیق است که خواننده فکر می کند که منبع نویسنده متنی از دوره رواج دریانوردی عرب در غرب دریای روم (مدیترانه) یا دوره قبل از آن بوده است. توصیف او از شهرها نیز غالباً بسیار دقیق است و مطالبش درباره نام جاهای مغرب و افریقیه و بلاد سودان، یعنی «سرزمین سیاهان» در کمال، چیزی از وصف های او کم ندارد. این کتاب، مطالب سیاسی، تاریخی، اجتماعی و حتی قوم نگاری را نیز در بر می گیرد و به همین دلیل دست کم درباره غرب دنیای اسلام از ارزش بی حدی برخوردار است. این قسمت که بی تردید از همه قسمت های دیگر کتاب مهم تر است، بخش آفریقایی کتاب درباره غرب دنیای اسلام با نام کتاب «المُغرب فی ذکر بلاد افریقیه و المغرب» است که از مدت ها پیش به صورت متن و ترجمه فرانسوی به وسیله دو.سلان در دسترس بوده است. بکری اطلاعات جالبی درباره راه های صحرا، و وصفی از ادریسیان و مرابطان و جنبش موحدان دارد. بیشتر واژگان بکری اسپانیولی است. وی از لحاظ اقتصادی غرب در قرن چهارم و پنجم هجری اطلاعاتی درباره اوزان و مقادیر، هزینه زندگی، مناسبات بازرگانی و داد و ستد، فرآورده ها و کالاهای گرانبها دارد؛ کتاب او حتی به صورت ناقص اش حاوی اطلاعات زیادی است. همان طور که اشاره شد بکری همچنین مطالب بسیار ارزنده ای درباره ادریسیان به ویژه ورود ادریس اول به همراه غلامش راشد و کمک های واضح عامل برید مصر به او دارد. همچنین اطلاعاتی درباره دخالت های امویان اندلس در مغرب اقصی. از اطلاعات بسیار مهم دیگری که بکری در کتاب خود وصف کرده، پیدایش چند پیامبر دروغین بربر است که در میان یکی از قبایل بربر مغرب اقصی به دعوت قبیله خود پرداختند. در پایان کتاب نیز اطلاعات بسیار ارزنده ای درباره عبدالله بن یاسین، رهبر مرابطین و چگونگی دعوت او در میان بربرها آمده است. همچنین به بسیاری از احکامی که توسط رئیس مرابطین وضع شده، اشاره شده است. بکری در این کتاب، به شرح مسیرها و شهرهای زیر پرداخته است: شهرها و روستاهای مشهور در مسیر راه مصر تا برقه و مغرب؛ راه اوجله تا واحات؛ راه اطرابلس به قابس؛ راه از شهر قابس تا سفاقس؛ راه از سفاقس به قیروان؛ راه از سفاقس به مهدیه؛ بیان افریقیه و شهرها و مرزهای آن و اینکه چرا افریقیه نامیده شد و بیان شگفتی های آن؛ بیان مسجد قیروان؛ بیان شهر قیروان؛ بیان شهر رقّاده؛ بیان شهر مهدیه؛ شهر جلولا؛ شگفتی های افریقیه در سرزمین های کتامه؛ شهر سوسه؛ بیان شهر تونس؛ بیان شهر قرطاجنّه؛ بیان شهر قسطیلیه؛ راه از شهر قیروان به قلعه ابی طویل؛ راه دیگر از قیروان به قلعه ابی طویل؛ راه از قیروان تا شهر بونه؛ بیان شهر بونه؛ راه از قیروان تا طبرقه؛ راه قلعه ابی طویل تا شهر تنس؛ راه از قیروان به بندر زیتونه؛ راه از شهر اشیر به بندرگاه دجاج؛ راه از شهر اشیر به شهر جزایر بنی مزغنّی؛ راه از قیروان به تنس؛ راه از غزّه تا تیهرت؛ راه از تنس تا اشیر؛ راه از تیهرت تا دریا؛ راه از دریا به قیروان؛ راه از تنس به تیهرت؛ بیان شهر تلمسان و اطراف آن تا مغرب؛ بیان قلعه هایی که در ساحل تلمسان است؛ بیان لنگرگاه ها و پیوستگی آنها با هم؛ مسیر حرکت کشتی ها از اسکندریه به انطالیه؛ راه از وجده به فاس؛ بیان سرزمین نکور؛ اما راه از شهر نکور به شهر قیروان؛ بیان شهر سَبَته؛ بیان طنجه؛ راه از شهر طنجه به شهر فاس؛ راه از سبته به فاس؛ بیان شهر فاس؛ بیان ممالیک برغواطه و پادشاهان ایشان؛ راه از شهر فاس تا شهر قیروان؛ راه از شهر فاس تا سجلماسه؛ بیان سجلماسه؛ راه از سجلماسه تا اغمات؛ بیان شهر اغمات؛ راه از شهر اغمات وَرَیکَه تا کاروانسرای قوز؛ راه از شهر اغمات تا شهر فاس؛ راه از شهر درعه تا سجلماسه؛ راه از شهر تامدلت تا شهر اودغست؛ بیان شهر اودغست؛ راه از اودغست تا سجلماسه؛ راه از شهر اغمات تا سوس؛ راه از وادی درعه در صحرا؛ بیان سرزمین های سیاهان؛ درباره فرغانه و رفتار مردم آنجا؛ راه از غانه به سوی تادمکّه؛ راه از تادمکّه تا غدامس.
9 تیر 1393 ساعت 17:39
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]
-
گوناگون
پربازدیدترینها