تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 5 دی 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):هر كس بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم را قرائت كند خداوند در بهشت هفتاد هزار قصر از يا...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

رفع تاری و تشخیص پلاک

پرگابالین

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بهترین قالیشویی تهران

بورس کارتریج پرینتر در تهران

تشریفات روناک

نوار اخطار زرد رنگ

ثبت شرکت فوری

تابلو برق

خودارزیابی چیست

فروشگاه مخازن پلی اتیلن

قیمت و خرید تخت برقی پزشکی

کلینیک زخم تهران

خرید بیت کوین

خرید شب یلدا

پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان

کاشت ابرو طبیعی

پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا

پارتیشن شیشه ای

اقامت یونان

خرید غذای گربه

رزرو هتل خارجی

تولید کننده تخت زیبایی

مشاوره تخصصی تولید محتوا

سی پی کالاف

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1844453661




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

گزارشی از مجموعه 3 جلدی دائره المعارف فقه مقارن


واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری رسا:




گزارشی از مجموعه 3 جلدی دائره المعارف فقه مقارن خبرگزاری رسا ـ ارائه دیدگاه‌های عالمان مذاهب در فضایی مقایسه ای، فقه مقارن خوانده می شود، به عبارت دیگر، فقه مقارن فرارفتن از چارچوب یک مذهب و پرداختن به دیدگاه دیگر مذاهب است.



به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، فقه مقارن یا فقه تطبیقى، که در گذشته خلافیات نامیده مى شد و عهده دار مقایسه میان آرا و مبانى فقهى بود، پیشینه‏اى بسیار کهن دارد و به اولین سده‏هاى تالیف و تدوین در فقه و اصول باز مى گردد. در آغاز، علوم بشری بسیار محدود بود که همه آن در یک کتاب کوچک می‌گنجید. اما با مرور زمان و به هم پیوستگی افکار دانشمندان و ضمیمه شدن تجربیات بشری سپس انتقال آنها از نسلی به نسل دیگر علوم رو به گسترش نهاد و روز به روز این توسعه شتاب گرفت. ارائه دیدگاه‌های عالمان مذاهب در فضایی مقایسه ای، فقه مقارن خوانده می شود، به عبارت دیگر، فقه مقارن فرارفتن از چارچوب یک مذهب و پرداختن به دیدگاه دیگر مذاهب است نقش موسوعه‌ها و دائرةالمعارف‌هاجداسازی تخصص‌‌ها که لازمه قطعی و اجتناب‌ناپذیر گستردگی علوم و دانشهاست، ولی این به معنای جدایی مطلق علوم از یکدیگر نیست، و این سبب شده که گروهی از دانشمندان سالها زحمت بکشند و برای آگاهی اجمالی علاقه‌مندان از علوم گوناگون، به تدوین دائرةالمعارف‌ها و موسوعه‌ها دست زنند و اطلاعات اجمالی از علوم مختلف را در اختیار دانشمندان بگذارند.  این امر نوعی بازگشت به زمان بسیار دور یعنی دوران وحدت علوم است اما نه در آن سطح بلکه در سطحی بسیار بالاتر. به طور مقطعی در علم فقه نیز شاهد تدوین دائره المعارف های متعددی بوده و هستیم که اطلاعات فشرده ای از تمام ابواب فقه در اختیار می گذارد که گاه به صورت موضوعی و الفبایی و گاه به صورت ترتیبی است. ضرورت فقه مقارنارتباط نزدیک فرق اسلامی با یکدیگر و نشر آثار هر مذهب از طریق کتب و اخیرا اینترنت و امثال آن و همچنین پیوندهای تاریخی فقه مذاهب با یکدیگر ایجاب می‌کند که پیروان هر مذهب از مذاهب اسلامی فقه خود را در کنار فقه مذهب دیگر مطالعه کنند. این آگاهی از یک سو سبب حل بسیاری از پیچیدگی‌های مسائل فقهی می‌شود، چرا که فقه مقارن کمک شایانی به ریشه‌یابی مسائل مختلف فقهی و ابهام‌زدایی می‌کند؛ و از سوی دیگر موجب نزدیکی مذاهب اسلامی و علمای آن به یکدیگر و تقریب خواهد شد.  از اینجا ضرورت تدوین کتب فقهی جدید در زمینه فقه مقارن با توجه به مسائل روزٰ به خصوص به شکل دائرةالمعارف، در عصر ما بسیار روشن می‌شود. ولی به یقین ضرورت تدوین کتب فقهی جدیدی در زمینه فقه مقارن با توجه به مسائل روز، به خصوص به شکل دائرةالمعارف، در عصر ما بسیار روشن‌تر است، بلکه لازم است فقهای مذاهب اسلامی در جلساتی کنار هم بنشینند و به بررسی مسائل مشترک فقهی بپردازند و این امر گرچه به مقدار محدودی در حال حاضر انجام یافته ولی قطعا کافی نیست. به خاطر این احساس نیاز، تدوین دائرةالمعارف فقهی گسترده‌ای به صورت فقه مقارن، با در نظر گرفتن مسائل روز شروع شد تا آرای همه فقهای اسلام و دلایل آن را در برگیرد و محققان دو طرف بتوانند فارغ از مسائل کلامی و اعتقادی مورد علاقه خود، در مسائل فقهی تصمیم بگیرند. و اگر خداوند توفیق را رفیق سازد که این هدف تا پایان جامه عمل بپوشد به یقین خدمتی به پیشرفت علم فقه و کمک شایان توجهی به تقریب مذاهب اسلامی خواهد بود. نقش سازنده مسائل مستحدثه در گسترش فقه اسلامی از یک سو ما معتقدیم اسلام مخصوص «عصر و زمان معین» و «قوم خاص» و «مکان محدودی» نیست بلکه تمام پهنه زمان و مکان، قلمرو اسلام است. و از دیگر سو، هر روز موضوع تازه‌ای در زندگی انسانها پیدا می‌شود که حکم تازه‌ای را می‌طلبد و باید فقه اسلامی جوابگوی آن باشد. این امر پدیده مبارکی است که فقیهان اسلام را هر روز وادار به غور و مطالعه بیشتر و دقیق‌تر و عمیق‌تر در مبانی فقهی و اصول و فروع احکام و قواعد فقهیه می‌کند و مسائل تازه‌ای برای آنان کشف می‌شود. به همین دلیل امروز شاهد و ناظر کتابها و مقالات فراوانی هستیم که در پهنه مسائل مستحدثه به وجود آمده است. تعریف فقه مقارنفقه مقارن چنانکه از نامش پیداست فقهی است که مذاهب مختلف فقه را در کنار هم مورد مطالعه قرار می‌دهد و با توجه به روابطی که در میان این مذاهب است بسیاریاز نکات پیچیده، با توجه به این مقارنه حل می‌شود و افقهای وسیع‌تری را در بحثهای فقهی، در برابر انسان می‌گشاید. قابل توجه است کسی که مسائل فقهی را از این دریچه، مورد بررسی قرار می‌دهد می‌تواند در مسائل مختلف آرای دقیق‌تری ارائه دهد و ما از این روش برای نقد آرای مورد نظر بهره‌گیری می‌کنیم. آثار فقه مقارن1ـ فهم بهتر فقه شیعیفقه مقارن در مواردی برای فهم دقیق‌تر استنباط‌های شیعی ضروری است و برای فهم پاره‌ای از روایت‌های امامان علیهم‌السلام در عرصه استنباط، شناخت دیدگاه‌های عالمانی از اهل سنت که معاصر با آنان بوده‌اند، ضروری است و این از آن جهت است که اصحاب امامان علیهم‌السلام بسیاری از پرسش‌هایی را که به درون حلقه‌های درسی امامان جهت‌گرفتن پاسخ از امامان علیهم‌السلام منتقل می‌کردند، از خاستگاه مواجهه با فقه اهل سنت بود، به همین جهت روایات امامان علیهم‌السلام به دیدگاه‌های اهل سنت نظر داشتند و در صدد نقد و تصحیح این دیدگاه‌ها بودند.  فقه مقارن از آنجایی که زمینه تبادل بحث ها را فراهم می آورد، محققین را در فهم اختلاف نظرها، جهت اختلاف و ریشه های تفاوت یاری می رساند و جمله یعرف الاشیاء باضدادها را محقق می سازد. 2ـ ایجاد همگرایی فقهیبدون شک بررسی هماهنگ یک دانش در اندیشه‌هایی که هر کدام دارای اصول و مبانی مختلفی است، زمینه را برای گفتگوی علمی و نقد و نظر باز می کند و طرفین برای ایجاد یک مفاهمه علمی باید اصول مشترکی را به عنوان پایه قبول کنند و بحث را ادامه دهند. چاره‌جویی برای پیدا‌کردن اصول مورد توافق طرفین زمینه‌ای است تا در گفت‌و‌گوهای بعدی، نتایجی همسو‌تر و هماهنگ‌تر تولید شود. ایجاد اشتراک فقهی در مسائل مستحدثه با توجه به اینکه در این مقوله هنوز نظریه‌پردازی انجام نشده است این امکان را فراهم می‌آورد تا محققان مذاهب گوناگون فقهی در کنار هم به نظریه‌پردازی بپردازند و با نقد و نظر به نظری یکسان دست پیدا کنند. فقه مقارن افق‌های تاز‌ه‌ای را در برابر فقیه می‌گشاید و ادبیات علمی را تقویت می‌کند که همه این مسائل اهمیت فقه مقارن را نشان می‌دهد.به نظر می‌رسد فقه مقارن در روزگار معاصر از ضرورت بیشتری برخوردار است؛ اصلا جامعه امروز فقه مقارن را اقتضا می‌کند. آدم وقتی فضاهای دنیای اسلام را می‌بیند، احساس می‌کند بسیاری از عالمان نسل جدید نمی‌توانند مقارن نیندیشند و باید دنبال خاستگاه‌ها و دیدگاه‌ها و ادله دیگران هم باشند و راهی جز رفتن به سوی فقه مقارن نیست.  تأخیر در ورود به فقه مقارن یک آسیب جدی برای فقه ماست. حتی در گذشته فقه شیعه مشاهده می‌شود که ادوار قوی فقهی به صورت مقارن شکل گرفته‌اند. به عنوان نمونه فقه شیخ طوسی که اساس فقه شیعه است این‌گونه شکل گرفته است. یا علامه حلی که فقه شیعه را به یکباره از یک نقطه وارد یک فضای گسترده کرد، در فضای مقارن شکل گرفت. شهید اول و ثانی که فخر فقه شیعه‌اند و قوت فقه شیعه را به رخ همه کشیدند، در فضاهای مقارن فقه‌شان را تدوین کرده‌اند.  بنابراین فقه مقارن یک فرصت بزرگ برای جهان اسلام است؛ به ویژه در شرایط فعلی که گسترش ارتباطات همه جوامع را به هم نزدیک کرده است، عالمان ادیان و مذاهب نمی توانند نسبت به نظریات و اقوال دیگر عالمان بی تفاوت باشند. 3ـ گامی مؤثر در تقریب مذاهببررسی فقه به صورت مقارن از آنجایی که زمینه را برای مباحث علمی در لجنه‌های تخصصی فراهم می‌آورد موجب می‌شود تا اندیشمندان سایر مذاهب با نگاهی علمی به بحث بپردازند و با ریشه‌شناسی و فهم زیر‌ساختها، به چگونگی نتیجه‌گیری‌های فقهی در مسیر حل سوال علمی پی ببرند و از تهمت و افتراء و بدبینی نسبت به یکدیگر پرهیز کنند. 4ـ شناخت برتری‌های دانشیدانش فقه در تکاثر مذاهب و اندیشه ورزی فقیهان به ظرفیت‌های بی‌نظیری برای پاسخگوئی به مسائل روز و نیازهای بشر در عصر جهانی‌شدن دست یافته است که فقه مقارن در چنین فضایی می‌تواند محققان را در شناسایی بهترین مکانیزم برای پاسخ‌گوئی راهنمایی کند و بدون شک امتیازهای شیوه اجتهادی شیعه در این مطالعه تطبیقی برای همگان روشن خواهد شد. 5ـ  مقدمه اجرایی‌شدن فقه در جامعهفقه مقارن می‌کوشد تا با بحث و نظر و تبادل افکار و تضارب آراء، دیدگاه‌های علمی را در مقایسه قرار دهد تا جامعیت و بهرمند‌بودن از اسلوب علمی نظریات را محک زند. بی شک گفتگوی دانشمندان می‌تواند در غنی‌کردن نظریات بسیار مؤثر باشد و دانشمندان را با معادلات روز و چالش‌های موجود آشناتر سازد و زمینه را برای ایجاد قوانینی به روزتر و کارآمدتر در نظام جهانی یاری سازد. فقه مقارن با باز کردن باب نظریه پردازی، اندیشمندان را به یکدیگر نزدیک می کند و می تواند سهمی موثر در تنظیم قوانینی جهان شمول از راه اجماع اندیشمندان فراهم کند. از جمله کارهای ارزشمندی که در زمینه فقه مقارن در حال انجام است، دائره المعارف فقه مقارن است که توسط حضرت آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از اساتید و محققان حوزه علمیه قم تدوین و نگارش شده است. جلد اول دائره‌المعارف فقه مقارن که به چاپ سوم رسیده با تجدیدنظر و اضافاتی به مقدمات ضروری بحث‌های فقهی پرداخته است و بیست و دو عنوان ذیل را مورد بحث و بررسی قرار داده است:1ـ تعریف فقه در لغت و اصطلاح فقهاء2ـ  اهمیت فقه از نظر آیات و روایات اسلامی 3ـ  گستردگی قلمروی فقه اسلامی و شمول آن به تمام زوایای حیات فردی و اجتماعی4ـ برتری های فقه اسلامی بر قوانین وضعی و عرفی5ـ جایگاه فقه اسلامی در صحنه بین‌الملل و تعامل مذاهب فقهی با یکدیگر6ـ ادوار مختلف فقه اسلامی (فقه شیعه و فقه اهل سنت)7ـ منابع استنباط از دیدگاه های فقهای اسلامی (دیدگاه هر یک از دو مذهب به طور جداگانه)8ـ عدم وجود خلاء قانونی در فقه اسلامی9ـ انفتاح باب اجتهاد در هر عصر و زمان و نظرات مختلف دانشمندان اسلام در این زمینه10ـ  نقش زمان و مکان در استنباط احکام و تأثیرگذاری این دو در آراء فقهی11ـ علوم پیش نیاز برای استنباط فقه12ـ عوامل اختلاف آراء فقهاء،امری که مورد سؤال بسیاری از باحثین است.13ـ فلسفه احکام و کاربرد آن در فهم احکام و دائره شمول حکم14ـ اصطلاحات رایج در میان فقهاء15ـ ساختار مباحث فقهی و چگونگی تقسیم‌بندی ابواب فقه16ـ اصول حاکم بر مسائل مستحدثه، اصول و قواعدی که استنباط حکم در این‌گونه مسائل در پرتو آن صورت می‌گیرد.17ـ ادله جواز تقلید برای غیر مجتهد و دفع شبهات در این زمینه18ـ رابطه فقه و حکومت و چگونگی تشکیل حکومت اسلامی از دیدگاه فقهی19ـاحکام امضایی و تاسیسی و فرق میان این دو20ـ منابع شریعت یهود21ـ منابع شریعت مسیحی 22ـ مصادر تشریع در حقوق عرفی معاصر. به گفته مولف این دائره المعارف بر اساس فقه ترتیبی تهیه شده است و در آن به مسائل مستحدثه توجه خاص شده است. فصل پنجم دائره‌المعارف فقه شیعه به کلیات بحث فقه مقارن پرداخته است و دوره‌های فقه فقهای اهل بیت علیهم‌السلام را به بخش‌هایی همچون عصر حضور امامان معصوم علیهم‌السلام، عصر شکل‌بندی و تبویب فقه، عصر تحول در فقه و اجتهاد، عصر رکود و تقلید، عصر تجدید حیات فقهی اهل بیت علیهم‌السلام، عصر پیدایش حرکت اخباری‌گری، عصر تجدید حیات اجتهاد در عرصه فقاهت، عصر نوآوری فقهی، عصر ورود فقه به عرصه های گوناگون اجتماعی، تقسیم شده است و در هر باب به جمعی از فقهاء و مشخصات آن دوره پرداخته شده است. در این کتاب سپس به طبقه بندی دوره های فقه اهل سنت پرداخته شده است و شش دوره برای آن ذکر شده است: 1ـ  عصر صحابه و تابعین2ـعصر ظهور مذاهب فقهی3ـعصر توقف حرکت اجتهادی (یا عصر تقلید مذاهب اربعه)4ـعصر رکود فقهی5ـعصر بازگشت تلاش فقهی6ـعصر بیداری و احیای مجدد باب اجتهاد فصل هفتم این جلد از کتاب به «منابع اصلی و مورد اتفاق در استنباط و منابع مورد اختلاف در استنباط» پرداخته و در فصل نهم «انسداد و ادله آن، پیامدهای منفی انسداد باب اجتهاد، معتقدان به انفتاح باب اجتهاد و ادله آنها و دیدگاه‌های جدید و انفتاح مطلب باب اجتهاد» مورد بررسی قرار گرفته است. نگارنده نقش زمان و مکان در استنباط را مؤثر دانسته و به دو فصل «زمان و مکان و تأثیر آن در استنباط و شبهات و سؤالات» پرداخته است. جلد اول این دائره‌المعارف به مباحث اساسی فقه مقارن پرداخته است و پیرامون یکی‌بودن حکم الهی، فراوانی مشترکات فقهی و عوامل اختلاف فتوا بحث و بررسی شده است و منشا اختلاف فتاوی امور زیر بیان شده است: 1ـاختلاف در پاره‌ای از منابع استنباط احکام.2ـدسترسی یا عدم دسترسى به برخى از احادیث.3ـاختلاف در معیار وثاقت راویان.4ـ اختلاف در جهت صدور حدیث.5ـاختلاف در نسخ حکم.6ـاختلاف قرائت آیات یا نقل متون احادیث.7ـ اختلاف در دلالت آیات و روایات و فهم و تفسیر آنها.8ـاختلاف در ترجیح ادلّه معارض.9ـ اختلاف نظر در موارد حجیّت اصول عملیّه.10ـاختلاف نظر در مورد محدوده قواعد فقهیّه.11ـاختلاف در دایره حجیت عقل.12ـ اختلاف در اقسام اجماع.13ـ تأثیر شرایط اجتماعی در فتوای مجتهد. جایگاه فلسفه احکام در فقه اسلامی در رابطه با «اقوال در مسأله، آیات و روایات مربوط به فلسفه احکام و افعال خدا و اقسام فلسفه‌های احکام» مطالبی را به قلم آورده است.  البته نویسندگان دائره المعارف یادآور شده اند که نباید تصور کرد با همه این عوامل اختلاف فتوا، فقهاى اسلامى در کمتر مسأله اى اتّفاق نظر خواهند داشت، زیرا ملاحظه کتب فقهى فقهاى مذاهب نشان مى دهد که این عوامل موجب اختلاف شان در کلیّات ابواب فقه نشده، بلکه در کلیات فقهى اسلام هم فکر و هم نظر بوده، تنها در برخى مسائل فرعى اختلاف فتوا داشته اند. بدیهى است این اندازه اختلاف در فهم هم طبیعى است و هم در تمام علوم نظرى و عقلى رایج است، حتّى در علوم تجربى که مبتنى بر آزمایش هاى حسّى است و انتظار اختلاف نظر نمى رود، بسیار دیده مى شود که در تشخیص مریضى یک بیمار پس از معاینه و یا پس از آزمایش و رادیولوژى، اختلاف رأى بین پزشکان وجود دارد.مباحث «حکومت در ادیان الهی، ادله ضرورت تشکیل حکومت اسلامی، امتیازات حکومت دینی و سکولاریزم و انکار حکومت دینی» در فصل رابطه فقه و حکومت مورد کنکاش قرار گرفته است.  بحث های پایانی دائره المعارف فقه مقارن، پا را فراتر از چارچوب فقه مقارن مذهبی گذاشته است و به تفاوت منابع تشریع در ادیان دیگر همچون مسیح و یهود پرداخته است و حتی بخشی را به مصادر تشریع و مبانى حقوق در مکاتب حقوقى معاصر اختصاص داده است و مکاتبی همچون سودگرایی یا اصالت سود، مصلحت گرایی، مکتب های تحققی، پرداخته و این اندیشه ها را در بوته نقد و نظر قرار داده است. مسائل اقتصادی در میان انسان‌ها همیشه جزء مسائل صدرنشین اجتماع بشری بوده،و بسیاری از حوادث تاریخی: جنگ‌ها، صلح‌ها، اتحادها، جدایی‌ها، حتی جهت‌گیری‌های علوم و دانش‌ها و فلسفه‌ها به سوی آن بوده است، تا آن‌جا که بعضی از مکاتب مادی که راه اغراق را در پیش گرفته‌اند آن را موتور تمام حرکات اجتماعی بشر در طول تاریخ دانسته، ونام نیروی محرک تاریخ را برای آن انتخاب کرده‌اند. در عصر و زمان ما تأثیرگذاری امور اقتصادی بر روند گردونه تاریخ بیشتر و عمیق‌تر به نظر می‌رسد. چرا که از یک سو مظاهر زندگی مادی متنوع‌تر و پرجاذبه‌تر شده، و از سوی دیگر بر اثر ارتباط بسیار شدید و تنگاتنگ ملت‌ها رقابت‌ها افزون‌تر گشته، و از سوی سوم انسان‌ها بر اثر غلبه تفکر مادی‌گری حریص‌تر و دنیاپرست شده‌اند. در این میان اقتصاد اسلامی با ویژگی‌هایش می‌تواند در زندگی مردم جهان ورود کند و طرح نوی بیندازد و پیام‌های خود را به همه مردم جهان ارسال کند. بحث‌هایی که در جلد دوم این کتاب آمده نشان می‌دهد که چگونه علمای اسلام می‌توانند بر اساس اصول و قواعد مستحکمی که از کتاب و سنت به دست آنها رسیده و به حکم جاودانگی و جهانی‌بودن اسلام و زمان شمول و جهان‌شمول بودن آن پاسخ‌گوی این مسائل و حتی مسائل نوظهور دیگری که در آینده در روابط اقتصادی به وجود خواهد آمد، باشند. مطالب جلد دوم کتاب دائرةالمعارف فقه مقارن در واقع کلیات و مقدماتی برای ورود در جزئیات مسائل اقتصادی است. جلد دوم کتاب از چهار بخش « کلیات، خطوط کلی در اقتصاد اسلامی، عرصه‌ها در نظام اقتصادی اسلام و اخلاق و اقتصاد جمع‌آوری شده و بخش اول به «تعاریف، اهمیت و توانمندی مالی از منظر اسلام، اقتصاد جهانی در میان بن‌بست‌ها و چالش‌ها، مسائل مستحدثه در اقتصاد اسلامی» پرداخته که هر فصل به گفتارهایی تقسیم می‌شود. نظام اقتصادی اسلام مبارزه با فقر را یک اصل اساسی به حساب آورده، راه وصول به آن را مبارزه با ثروت‌اندوزی از یک‌سو، و زهد اسلامی به معنی ساده‌زیستن و پرهیز از زندگی تجملاتی از سوی دیگر و مبارزه با اسراف و تبذیر از سوی سوم، و حرکت جدی و برنامه‌ریزی شده به سوی عدالت و کم‌کردن فاصله طبقاتی از سوی چهارم می‌شمرد، همان اصولی که اقتصاد مادی غرب هیچ‌کدام از آنها را به رسمیت نمی‌شناسد و در مسیری بر ضد آن حرکت می‌کند بلکه بر خلافکاری‌های خود لباس قانون نیز پوشانده است. عناوین «مبانی اقتصاد اسلامی، اهداف و انگیزه‌ها در اقتصاد اسلامی، رفع فقر اصلی‌ترین هدف در نظام اقتصادی اسلام، توسعه اقتصادی یکی دیگر از اهداف مهم، اصول و قواعد راهبردی در اقتصاد اسلامی، نقش دولت در اقتصاد جامعه نظارت بر نظام اقتصادی» در بخش دوم و در بخش سوم «تقسیم عادلانه منابع، تولید، توزیع و چگونگی مصرف» دیده می‌شود. از ویژگی‌های اقتصاد اسلامی این است که نه چنان آزاد و رهاست که هر فعالیت اقتصادی که به سود بیشتر و زحمت کمتر بیانجامد را مجاز بشمرد و با گرفتن مالیات از مراکز رسمی قمار و فحشاء و مانند آن، آنها را در حمایت خود قرار دهد و نه چنان بسته است که همه منابع تولید را در اختیار دولت قرار دهد و همه را برده و بنده دولت کند.  بخش چهارم «حاکمیت اخلاق بر نظام اقتصادی اسلام، پرهیز از هرگونه اسراف، کنز و خروج ثروت‌ها از چرخه تولید، عدم تضاد زهد اسلامی با فعالیت وسیع اقتصادیو فضاسازی فرهنگی برای اقتصاد اسلامی» را مورد بررسی قرار داده است. فضاسازی فرهنگی برای رسیدن به یک اقتصاد مطلوب و مبتنی بر اصول عدالت و اخلاق از جمله اموری است که در اسلام پیش‌بینی شده، زیرا بدون این فضاسازی رسیدن به آن هدف بزرگ امکان‌پذیر نیست این مطلب با ارائه اصول کلی حاکم بر اقتصاد اسلامی تبیین شده است.انسان روابط پنج‌گانه‌ای دارد رابطه با خداوند، رابطه با خلق خدا (جامعه انسانی)، رابطه با حکومت، رابطه ای با محیط زیست و رابطه‌ای با خویشتن خویش که شرح هر یک به طور جداگانه در آن بخش آمده است. بنابراین بخش مهمی از این روابط، همان رابطه هر شخص با افراد دیگر جامعه است. در جلد سوم کتاب دائرةالمعارف فقه مقارن نقش درآمدهای مشروع و نامشروع در شکل‌گیری جامعه مورد بررسی قرار گرفته و یک دستور کلی و جامع درباره انواع درآمدها و روابط اجتماعی می‌دهد و خوردنیهای حلال و جایز برای انسان را تبیین شده است. احکام پنج‌گانه‌ای که در معاملات بین انسان‌ها وجود دارد، نگاه قرآن به انواع معاملات، آیات مربوط به خرید و فروش و آیاتی مربوط به سایر طرق دادوستد (غیر از بیع) و قواعد حاکم بر معاملات حرام مانند حرمت معاوضه بر محرمات، بطلان معاوضه بر اشیاء فاقد منفعت و مانند آن، غش در معامله، رشوه و درآمدهای قضات» را در جلد سوم کتاب می‌خوانیم. موضوعات «غنا و خوانندگی، تصویرگری و مجسمه‌سازی از دیدگاه اسلام معامله اشیاء ناپاک و آلوده، احکام قمار، دادو ستد اشیاء حلال که به حرام می‌انجامد، اخذ اجرت در برابر انجام واجبات و مستحبات، بیع مصحف به مسلمان و غیرمسلمان» از مباحث پایانی کتاب است که نویسنده و جمعی از محققان حوزوی به آنها پرداخته‌اند. جلد اول که با تجدیدنظر و اضافاتی به چاپ سوم رسیده در 712 صفحه و با شمارگان 2000 جلد و به قیمت 15000 تومان، جلد دوم که به تازگی منتشر شده در 552 صفحه و با تیراژ 2000 نسخه و به قیمت 15000 تومان و جلد سوم نیز که اخیرا به چاپ رسیده، در 478 صفحه و با تعداد 1000 نسخه و به قیمت 30000 تومان است. لازم به ذکر است، مجموعه سه جلدی کتاب دائرةالمعارف به قلم حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و جمعی از نویسندگان حوزوی از سوی انتشارات امیرالمؤمنین علیه‌السلام راهی بازار نشر شده است./992/ز502/س



۱۳۹۳/۳/۳۱






این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاری رسا]
[مشاهده در: www.rasanews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 36]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن