فرصت سوزی در نمایشگاههای گردشگری/ سهم ناچیز ایران از اقتصاد گردشگری در دنیا

واضح آرشیو وب فارسی:مهر:

اجتماعی > گردشگری و میراث فرهنگی گزارش مهر؛
فرصت سوزی در نمایشگاههای گردشگری/ سهم ناچیز ایران از اقتصاد گردشگری در دنیا
ایران با داشتن بیش از یک میلیون و 200هزار اثر و جاذبه تاریخی و دارا بودن شرایط بسیار خوب برای جذب توریست تا کنون نتوانسته سهم قابل قبولی از صنعت گردشگری را در جهان و حتی خاورمیانه از آن خود کند. این در حالی است که فرصتهای حضور در نمایشگاههای گردشگری بین المللی نیز به دلیل سهل‌انگاری مسئولان، حمایت نکردن بخش دولتی از بخش خصوصی و بی توجهی به غرفه آرایی و تهیه بسته‌های جذاب تبلیغاتی یکی پس از دیگری از دست می روند.

به گزارش خبرنگار مهر، هر سال صدها نمایشگاه گردشگری در جهان برپا می شود که برخی از آنها مشهورتر هستند و کشورها برای داشتن غرفه ای هر چند کوچک در گوشه ای این نمایشگاهها تلاش می کنند تا بلکه بتوانند بخشی از جذابیت های گردشگری کشورشان را به بازاریابان و فعالان گردشگری کشورهای دیگر معرفی کنند. در این میان ایران نیز که همیشه نداشتن بودجه را دلیلی برای عدم حضورش در این نمایشگاهها اعلام می کند، از این بازارهای جهانی غافل است و یا انقدر حضورش کمرنگ است که بودن و نبودنش چندان تفاوتی نداشت. در این میان ستادی برای حضور ایران در نمایشگاههای گردشگری تشکیل شد با نام ستاد تبلیغات و بازاریابی و نمایشگاههای گردشگری تا برنامه ریزی های لازم را برای حضور ایران در نمایشگاهها و بازارهای دیگر انجام دهد و برای تبلیغات گردشگری ایران در رسانه های خارجی فعالیت کند. اما بیش اینکه بخش خصوصی وارد حوزه فعالیت در نمایشگاههای گردشگری شود، حضور کارمندان دولتی در این نمایشگاهها پررنگ بود به همین دلیل ماموریت نمایندگان بخش دولتی که چندان دغدغه فروش بازار گردشگری را نداشتند با توزیع بروشورهای قدیمی و فاقد جذابیت به پایان می رسید. در این بین، تمام تلاش این ستاد به برگزاری نمایشگاههای داخلی ختم می شد و انتخاب کشورهای حوزه خلیج فارس و مسلمان به عنوان اولویت بازارهای گردشگری ایران. تا اینکه اعلام کردند قصد شرکت در بازارهای 62 کشور جهان را دارند ولی مسئولان ستاد تنها توانستند در 18 نمایشگاه حاضر شوند تا اینکه بودجه این ستاد نیز ته کشید و عملا این ستاد منحل شد. پس از آن سید حسن موسوی در سال 90 دستور بازنگری نمایشگاههای گردشگری و حضور ایران در این نمایشگاهها را داد و اعلام کرد که از این به بعد بخش دولتی باید تسهیل کننده حضور بخش خصوصی در نمایشگاههای بین المللی باشد. اولویتهای حضور ایران در نمایشگاههای گردشگری بازهم حضور ایران در نمایشگاهها چندان رضایت بخش نبود چون بخش خصوصی بدون حمایت دولتی ها به تنهایی در این نمایشگاهها شرکت می کرد . منوچهر جهانیان معاون سابق گردشگری کشور در این باره گفته بود: سالانه هزینه قابل توجهی از بخش دولتی صرف حضور در نمایشگاههای گردشگری اروپایی می شود اما تعداد گردشگرانی که از این کشورها به ایران عزیمت می کنند، چندان قابل توجه نیست. هزینه بر بودن حضور ایران در نمایشگاههایی که بازخوردی ندارند باعث شد تا معاونت کردشگری با کانون جهانگردی و اتومبیلرانی نمایشگاه های دارای اولویت را فهرست بندی کنند و در اقدامی 11 نمایشگاه از جمله jata ژاپن، topresa فرانسه، BIT میلان ایتالیا و FITUR اسپانیا از اولویتهای نخست ایران برای حضور در نمایشگاه های خارجی معرفی شدند. اولویتهای دوم و سوم حضور در نمایشگاههای بین المللی نیز منطبق با شرایط و امکانات مورد توجه قرار می گیرند و حضور در نمایشگاههای KOTFA کره، TTF هند، MITT مسکو و TT warshow لهستان اولویتهای بعدی معاونت گردشگری، کانون جهانگردی و اتومبیلرانی و بخش خصوصی تعیین شدند.

لادن تهرانی مدیر کل دفتر توسعه گردشگری، بازاریابی و تبلیغات هم گفته‌ بود:برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، سه اولویت براساس اهمیت و ضرورت تعیین شده است. چنانکه حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری کشورهایی مانند آلمان، انگلیس، فنلاند، اسپانیا، هنگ‌کنگ، چین، ترکیه و امارات در اولویت نخست و کشورهایی مانند عربستان، مالزی و تایوان در اولویت دوم و همچنین نمایشگاه‌های اکراین، آلماتی، قزاقستان و هندوستان نیز در اولویت سوم است. بدهی ایران به یک نمایشگاه معتبر گردشگری اما نتیجه این تصمیمات: ایران با 87 هزار یورو بدهی در نمایشگاه برلین وارد فهرست سیاه شد و اخطار گرفت که اگر این بدهی را پرداخت نکند نمی تواند در نمایشگاه بعدی حضور داشته باشد. در این باره، ابراهیم پور فرج رئیس جامعه تورگردانان کشور با اعلام این خبر به خبرنگار مهر گفت: 87 هزار یورو بدهی ایران به نمایشگاه گردشگری لندن است. مسئولان این نمایشگاه می‌گویند اگر امسال به شما غرفه دادیم به علت اعتبار شخص شما است نه دولت ایران. با این حال تغییر مداوم مدیریت های سازمان میراث فرهنگی در سال 92 نیز در کمرنگ شدن حضور ایران در بازارهای جهانی بی تاثیر نبود و اگر ایران غرفه ای هم در نمایشگاهی داشت به واسطه دلسوزی بخش خصوصی برای پیدا کردن بازارهای گردشگری خودش بود چون متولیان دولتی در حال عزل و نصب و قهر مدیران بودند و فرصتی برای تبلیغ جاذبه های گردشگری ایران نداشتند. با روی کار آمدن دولت یازدهم، رئیس سازمان میراث فرهنگی در نمایشگاه بین المللی گردشگری و هتلداری که بهمن سال گذشته برگزار شد، ادعا کرد یکی از اولویتهای کاری این سازمان جذب گردشگر خارجی است. مسعود سلطانی فر که همیشه بر حضور و فعالیت بخش خصوصی در فرایند توسعه گردشگری تاکید می کند، برگزاری نمایشگاههای گردشگری را موجب افزایش تعاملات فرهنگی کشور با سایر ملل دانست و گفت: نمایشگاه‌ها بستر مناسبی برای ایجاد ارتباط و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای توسعه گردشگری است. اما وعده حضور ایران در نمایشگاههای گردشگری و تاکید سلطانی فر بر این موضوع چندان محقق نشد زیرا با گذشت چهار ماه از اظهارات او، هنوز ایران در هیچ نمایشگاه گردشگری بین المللی حضور فعالانه نداشته است. هر چند که پیش از این منوچهر جهانیان معاون گردشگری سابق اولویت های حضور ایران در نمایشگاههای بین المللی گردشگری را در جدولی اعلام کرده بود اما مرتضی رحمانی موحد اطلاعی از این بررسی ها و ارزیابی ها برای تعیین اولویت های جدید ندارد و به خبرنگار مهر توضیح داد: شرکت در نمایشگاهها هدف است ولی باید این حضور نه تنها با برنامه ریزی انجام شود بلکه خروجی آن نمایشگاه در راستای توسعه گردشگری باشد. بنابراین اگر به این چارچوب نرسیم در نمایشگاهی شرکت نمی کنیم. وی ادامه داد: نمایشگاههای گردشگری زیادی برگزار می شود ولی مگر باید در همه آنها شرکت کنیم؟ برخی از نمایشگاهها مرکز بورس گردشگری در دنیا هستند مانند فیتور، آی تی بی، لندن و غیره. که ما از آنها غافل نیستیم و بسته های سفرمان را حتی در مقاصد جدید عرضه می کنیم منتها بیشتر نمایشگاههای مهم دنیا در نیمه دوم سال برگزار می شوند وسعت بازارهایی که این نمایشگاهها پوشش می دهند با نمایشگاههای کوچک دیگر قابل مقایسه نیست بنابراین باید با توجه به بودجه و امکاناتمان نمایشگاههایی را در اولویت قرار دهیم که دارای اثرگذاری بیشتری هستند امسال نیز حتما این تنوع مقصد را خواهید دید. اما با وجود این اظهارات و وعده متولیان گردشگری، فرصت سوزی در زمینه شرکت در نمایشگاههای گردشگری همچنان ادامه داد. نیمه دوم اردیبهشت ماه نمایشگاه گردشگری امارات برگزار شد و در آن تنها سازمان منطقه آزاد کیش و چند شرکت خصوصی حضور داشتند و غرفه های ایران به حدی کوچک بود که به چشم بازدید کنندگان نیامد. از سوی دیگر بررسی وعده های مدیران دولتی نشان می دهد هر معاون جدیدی که متولی امور گردشگری در ایران می شود بار دیگر مقاصد جدید گردشگری ایران را بازبینی می کند و اولویت های حضور ایران در نمایشگاههای خارجی را با استدلال های خود تغییر می دهد. شاید روزی برسد که برنامه حضور ایران در بازارهای گردشگری و نمایشگاههای بین المللی به ثبات برسد ولی تا کنون که این اتفاق نیفتاده و این صنعت هر سال تغییر مسیر می دهد. در این میان بخش خصوصی مجبور است به تنهایی برای تورهای گردشگری خود بازاریابی کند و امیدی به دولتی ها نداشته باشد هر چند که بازاریابی برای گردشگری ایران وظیفه بخش خصوصی نیست.