نگاهی به اظهار نظر وزیر نفت درباره پیامدهای رفع تحریم نفتی افزایش صادرات نفت؛ سود بیشتر یا ضرر استراتژیک؟

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نگاهی به اظهار نظر وزیر نفت درباره پیامدهای رفع تحریم نفتی
افزایش صادرات نفت؛ سود بیشتر یا ضرر استراتژیک؟
به نظر می رسد بیش از اینکه خود ما از نتیجه کاهش تحریم ها در حوزه مسائل نفت و گاز و نیز مبادلات بانکیِ مربوط بدان منتفع شویم، با این سیاستها و برنامه ها، رقبا و دشمنان ما استفاده بیشتری خواهند برد و این دقیقاً به ضرر ماست.

خبرگزاری فارس: افزایش صادرات نفت؛ سود بیشتر یا ضرر استراتژیک؟

خبرگزاری فارس: افزایش صادرات نفت؛ سود بیشتر یا ضرر استراتژیک؟

در هفته گذشته وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران به محض ورود به وین برای شرکت در نشست اوپک در اظهار نظری چنین گفت: «پس از برداشته شدن تحریم‌ها، در کمتر از 3 ماه، می‌توانیم 4 میلیون بشکه نفت در روز تولید کنیم». حال سؤال اینجاست که آیا با افزایش تولید و فروش نفت ایران در صورت برداشتهشدن تحریم، منافع کشور ما افزایش مییابد یا خیر؟ رهبری: ما نمی گوییم از نفت استفاده نشود، [بلکه] تکیه ما بر استفاده حداقلی از فروش نفت خام است باید گفت پاسخ سؤال فوق، موضوع اختلاف و مجادلهای بین متخصصان و دلسوزان نظام و اقتصاد کشور است. از سویی دسته اخیر نگران کاهش منابع ارزی و به دنبال رونق صادرات و تراز تجاری مثبت هستند و از سویی دیگر عده اول نگران از آینده اقتصاد کشور و به طور کلی آینده نظام جمهوری اسلامی هستند که برای رفع وابستگی به نفت و فروش و صادرات و در نتیجه درآمدهای آن، در تلاش اند چرا که این وابستگی را به ویژه در شرایط تحریم و فشار و نیز در غیر آن برای مجموعه نظام به عنوان پاشنه آشیل و نقطه ضعف اساسی کشور قلمداد میکنند. به نظر میرسد در هر حال آنچه که مهم است آینده کشور و افق بلندمدت آن است و نه همین چندماه و چند سال پیشرو. بنابراین دولتمردان و در رأس آنان وزارت محترم نفت، مانند وزیر اقتصاد که دغدغه و برنامه اصلی خود برای اقتصاد کشور را رفع تدریجی وابستگی به نفت عنوان کرده بود، باید به دنبال همین هدف اساسی برود. نه اینکه در اظهار نظرها در داخل و خارج کشور همچون اجلاس اوپک طوری سخن بگوید که حاکی از اشتیاق همهجانبه و شدید ایران به فروش منابع نفتی خود و کسب درآمد از ناحیه آن باشد. این اظهارنظرات به نظر میرسد دقیقاً مخالف آن راهبرد اساسی نظام و نیز وزیر اقتصاد در جهت کاهش وابستگی به نفت است. چنانکه رهبری معظم انقلاب به صراحت فرمودند: «یکی از سخت‌ترین آسیب های اقتصادی ما همین وابستگی به نفت است. این نعمت بزرگ خدادادی برای کشور ما در طول ده‌ها سال مایه فروریختگی‌های اقتصادی و فروریختگی‌های سیاسی و اجتماعی شد؛ باید ما یک فکر اساسی بکنیم. ما نمی گوییم از نفت استفاده نشود، [بلکه] تکیه ما بر استفاده حداقلی از فروش نفت خام است» (بیانات در جلسه تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، 1392/12/20). نفت به عنوان اهرم فشار و برگ برنده در تعاملات اقتصادی اینکه ایران با رفع تحریمها و مذاکرات خارجی توانسته ظرفیت تولیدی خود را افزایش بخشد و با محدودیتهای زمانِ شدت تحریمها مواجه نیست فی نفسه امری مطلوب است چون دایره انتخابهای ما را افزایش می بخشد، اما آیا این باید به معنای افزایش فروش و صادرات نفت و گاز به کشورهای دیگر و به ویژه کشورهایی که آن چنان با ما از جهات سیاسی و منطقه ای همراه نیستند و در نتیجه تقویت آنان شود. کمااینکه بعضی از کشورهای اروپایی همچون آلمان، سوئیس، یونان و … درخواست صدور گاز از ایران به کشورشان را به طور مستقیم یا غیرمستقیم داشته اند که به نظر میرسد بیشتر به خاطر عدم اطمینانی از ناحیه قطع صادرات گاز روسیه میباشد. به نظر میرسد بیش از اینکه خود ما از نتیجه کاهش تحریمها در حوزه مسائل نفت و گاز و نیز مبادلات بانکیِ مربوط بدان منتفع شویم با این سیاست ها و برنامه ها، رقبا و دشمنان ما استفاده بیشتری خواهند برد و این دقیقاً به ضرر ماست. یعنی ما اگر هم بنای صادرات نفت و گاز به چنین کشورهایی که زمانی تحریمهای شدید علیه ما وضع کردند و همچنان نیز بر این تحریمها اصرار دارند، داریم باید به گونه ای باشد که منافع و مصالح کشور ما را حداکثر کند. با چنین راهبردی از سوی وزارت نفت، نتیجه رفع تحریم های نفتی نه تنها به سود ما نخواهد بود بلکه با افزایش صادرات نفت و گاز به این کشورها به سود خود غربیها و تقویت صنایع و اقتصاد آنان بدون هیچ مزیتی برای ما تمام خواهد شد اکنون با اتفاقات به وجود آمده در روسیه و نیز حتی عراق، برگ برنده در دستان ماست و ما نباید به راحتی از این برگ برنده به نفع رقبای استراتژیک خود که همچنان بر تحریم ایران اصرار دارند، استفاده کنیم. بلکه میتوان از آن به عنوان اهرم فشاری در برابر زیاده خواهی های ایشان و نیز استفاده از تکنولوژیها و سرمایه های فنی ایشان و سیاست نفت در برابر کالاهای تحریم شده و رفع تحریمها بهره گرفت. البته قطعاً این کار باید با محاسبات دقیقِ واکنشهای طرف مقابل و تحلیل سناریوهای مختلف صورت گیرد اما حداقل میتواند به عنوان یک گزینه روی میز مطرح باشد. بنابراین باید به طور دقیق برآورد کرد که آیا ما از صادرات نفت، نفع بیشتری میبریم یا غربیها؟ براساس آمار سازمان اوپک در شرایط فعلی عراق روزانه نزدیک به 3٫5 میلیون بشکه نفت در تولید می کند اما آمار تولید نفت ایران پس از تحریم ها به 2٫5 میلیون بشکه رسیده است (خبرگزاری فارس، 21/3/1393). آیا در صورت برداشته شدن تحریم های فروش نفت و تحریم های بانک مرکزی و مبادلات پولی، آیا بایستی همچون گذشته و بلکه به قول وزیر بیش از گذشته تا سقف 4 میلیون بشکه نفت تولید و صادر کرد و یا بهتر است تدبیر مؤثرتر و کامل تری را در پیش گرفت تا اینکه مانند زمان تحریم ها دچار مشکلات عدیده در معیشت مردم به خاطر وابستگی به درآمدهای نفتی و محصولات وارداتی استراتژیک همچون غذا و دارو نشویم؟ البته حتی اگر چنین راهبردی در جهت تحکیم و تقویت جایگاه ایران در میان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و بازگشت به رتبه سابق باشد، باز اهداف مهمتر و با اولویت بیشتری وجود دارد که نباید از آن غافل گردید. در پایان باید گفت با چنین راهبردی از سوی وزارت نفت، نتیجه رفع تحریم های نفتی و تحریمهای بانکی غربیها نه تنها به سود ما نخواهد بود بلکه با افزایش صادرات نفت و گاز به این کشورها به سود خود غربیها و تقویت صنایع و اقتصاد آنان بدون هیچ مزیتی برای ما تمام خواهد شد و در نتیجه دوباره بازار ما در ازای فروش نفت، به روی محصولات صنعتی و مصرفی وارداتی غرب گشوده خواهد شد. تولید و اشتغال و سرمایه گذاریهای صنعتی و تکنولوژیکی کاهش خواهد یافت و درجه وابستگی اقتصاد کشور به نفت فزونی خواهد گرفت. علی‌اکبر کریمی منبع: رصد انتهای متن/

93/03/27 - 06:37

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]