واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
استانها > جنوب > اصفهان
هنر سرامیک سازی نطنز در سراشیبی نابودی/ ظروف مشابه خارجی دلیل تعطیلی کارگاه ها
اصفهان – خبرگزاری مهر: تنها هنرمند سرامیک ساز نطنزی گفت: زمانی در نطنز 200 گارگاه صنایع دستی وجود داشته که یکصد کارگاه مختص سرامیک سازان بوده اما امروز تنها دو گارگاه به فعالیت خود ادامه داده و میراث اجدادی خود را حفظ کرده اند.
به گزارش خبرنگار مهر، هنر سفال و سرامیک در مناطق شاخص ایران دارای فنون و ویژگی های متنوعی است که با وجود تمام اشکالات توانسته به حیات خود ادامه دهد. وجود گارگاه های متعدد در شهر های مختلف واز آن جمله نطنز، خود دلیل بر این مدعاست. در مورد این هنر که آشنایی با آن لازم و ضروری است به نظر می رسد اطلاعات مکتوب و منابع مدون چندانی وجود ندارد. نطنز قرنها جایگاه سفالینه سازی با لعاب فیروزه آسمانی، نقش پردازی سیاه، زیر لعابی، جلا کاری و شاید مینایی سده های میانی بوده است. نطنز شش هزار سال تاریخ سفال گری دارد و بقایای سفال هایی با این قدمت چند هزار ساله در اطراف نطنز و به خصوص منطقه ی اریسمان یافت شده است که هم اکنون در موزه باستان شناسی این شهر نگه داری می شود. باغ شهر تاریخی نطنز در زمان شاه عباس صفوی چیره دست ترین کاشی کاران (سرامیک سازان) را برای اصفهان پرورش می داده و گویا دوره اوج این صنعت در زمان همین شاه صفوی بوده که حتی محصولات آن به خارج از کشور نیز صادر می شده است. به گفته کهنسالان واستادان این هنر تاریخی ، در اواخر عصر قاجار و اوایل دوره پهلوی هم سرامیک سازی در نطنز رونق بسیاری داشته و حتی بسیاری از زندگی ساکنین از این طریق می گذشت. مطالب نوشته شده در کتاب اعظم الوزرا طالقانی ،حاکم نطنز، تحت عنوان صنایع نطنز خود دلیلی بر صحت گفته های اهالی این شهر است. از یکصد کارگاه سرامیک سازی فعال در نطنز فقط دو کارگاه باقی مانده است هنرمند سرامیک ساز نطنزی که هم اکنون مشغول به این حرفه است، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: زمانی در نطنز 200 گارگاه صنایع دستی وجود داشته که یکصد کارگاه مختص سرامیک سازان بوده اما امروز تنها دو گارگاه متعلق به برادران عباد اللهی، معروف به گارگاه عبادی به فعالیت خود ادامه داده و میراث اجدادی خود را حفظ کرده اند. نمونه های قدیمی سرامیک کاری نطنز را می توان در بقعه شیخ نورالدین عبدالصمد عارف بزرگ سده هشتم هجری قمری،که در کناره غربی مسجد جامع نطنز واقع شده مشاهده کرد. آرتور پوپ دانشمند، مورخ و ایران شناس آمریکایی که آرامگاهش در اصفهان است؛ در کتاب سیری در هنر ایران، ازسرامیک پلی کروم چند رنگی نطنز سخن به میان آورده و بسیار از آن وهنرمندی و چیره دستی صاحبان این صنعت تعریف کرده است. عباس عباداللهی امتیاز و برتری سرامیک نطنز را در نوع نقاشی ها و نوع پخت ظروف میداند. وی افزود: کارهای نطنز شاخص است.طرح های خاصی برای نقاشی آن بکار می رود که از آن جمله می توان به نقوش خرگوش، شکار،اسلیمی،هندسی، خطی، گل گندمی، پیازی، بزمی و بند گردون اشاره کرد. این هنرمند نطنزی همچنین با اشاره به روش و کوره پخت قدیمی کارگاه خود بیان داشت: امتیاز کار ما این است که هر ظرف در سه مرحله وارد کوره وپخته می شود.پس از طی مراحل ساخت بدنه،تراش،مونتاژ،لکه کیری،سنباده کاری،آب کاری،طراحی، تراش وبرجسته کاری مهمترین مرحله ی کار ما کوره است. که اکثرا دیگر سرامیک سازان این مرحله را به طور کامل انجام نداده وکیفیت کارشان کمتر است. به دلیل اینکه در نقاشی ظروف سرامیکی از رنگ های سنتی و دست ساخته استفاده می شود وهر رنگ نقطه ذوب مخصوص به خود را دارد روش خاصی برای پخت آن باید به کار برد تا رنگ ها خراب نشوند که به گفته عبادی فرمول این کار ساخته و مخصوص اجداد و خانواده ایشان است. بنابر گفته معاون اداره میراث فرهنگی شهر نطنز، تاکنون اقداماتی جهت جلوگیری از نابودی این هنر گرانبها وکمک به صاحبان آن توسط این سازمان صورت گرفته است. وی با اشاره به این که تنها برادران عبادی در نطنز به صورت تخصصی به این هنر می پردازند اظهار داشت: در سال های گذشته با تلاش های اداره میراث فرهنگی حرفه سفال وسرامیک نطنز و گارگاه های برادران عبادی با قدمت حدود 350 سال به ثبت اداره میراث فرهنگی درآمده است. داوود عرب عامری اضافه کرد: هر ساله دو یا سه دوره کلاس های آموزش سرامیک سازی در مرکز آموزش صنایع دستی با استادی آقایان عبادی برگزار می شود که دوره شامل دو قسمت مقدماتی و تکیمیلی است که هرکدام حدود 3 ماه به طول می انجامد. وی ضمن بیان اینکه تلاش ها جهت کمک های مالی به برادران عبادی صورت گرفته اذعان داشت: ما درنمایشگاه های مختلف صنایع دستی در سطوح شهرستان، استان و حتی کشوری از سرامیک سازان نطنز دعوت به عمل می آوریم تا هنر خود را در معرض نمایش و فروش بگذارند.
ظروف مشابه خارجی دلیل تعطیلی کارگاه ها
عباداللهی با اشاره به مشکلات این حرفه اظهار داشت: در سال های اخیر حتی به اجبار و به دلیل مشکلات مالی قسمتی از کارگاه قدیمی خود را فروخته اند. وی بیان داشت: علی رغم اینکه ساختمان کارگاه به ثبت اداره میراث فرهنگی در آمده است چندی پیش به دلیل عدم مرمت و بازسازی، سقف بنا فرو ریخت و کارگاه در حال تخریب است. این هنرمند سرامیک ساز نطنزی گفت: برای فعالیت و ادامه کار یک کارگاه هنرمند باید چندین مهارت را به صورت حرفه ای داشته و یا حداقل 15 نفر با مهارت های مختلف در آن فعالیت کنند تا کار به سرانجام برسد. عباداللهی افزود: دلیل بسته شدن دیگر کارگاه در سالیان گذشته وعدم ادامه این کار توسط آنها این بود که ظروف مشابه خارجی وارد ایران شد و فروش محصولاتی که در گذشته خواهان زیادی داشت را کاهش داده و باعث نابودی کارگاه ها شد.
۱۳۹۳/۲/۲۲ - ۱۲:۴۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]