واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
جشن باران در قزوین/ پنجاه بدر قزوین - ایرنا - برگزاری آیین های سنتی و مذهبی در دیار کهن قزوین همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و به عنوان بخشی از اعتقادات و باورهای عمیق مردمی مطرح است.
به گزارش ایرنا، به گواه تاریخ، آیین های مردم این سرزمین نشان از عظمت تمدن و غنای فرهنگ مذهبی و ملی مردم قزوین در زمانهای دور و نزدیک دارد، گرچه بسیاری از این مراسم به دست فراموشی سپرده شده و یا به شکلی محدود برگزار می شود.
دشت قزوین به لحاظ آب و هوا و موقعیت خاص جغرافیایی از گذشته های بسیار دور همواره مورد توجه اقوام و طوایف مختلف بوده است تا جایی که بر اساس نتایج حاصل از کاوش های علمی در پایگاه های تاریخی دشت قزوین، قدمت سکونت و یکجانشینی در این منطقه به بیش از هفت هزار سال می رسد.
این پیشینه تاریخی کهن و رفت و آمد اقوام مختلف در طول تاریخ باعث ایجاد تنوع فرهنگی بسیار گسترده در این منطقه شده است که گاه آیین های سنتی در این دیار کهن از چنان پایگاهی برخوردار می شود که به عنوان بخشی از اعتقادات مردم مطرح می شود.
برگزاری ˈجشن باران ˈدر پنجاهمین روز از بهار، از آیین های ویژه قزوین است که هر ساله گروههای مختلف مردم بویژه ساکنان محله های قدیمی شهر در آن شرکت می کنند.
در این روز که در نزد قزوینی ها به ˈپنجاه بدرˈ معروف است، آن زمان که آفتاب به افول می گراید، مردم قزوین منازل خود را ترک می کنند و به مصلای شهر رفته و آداب این روز را برگزار می کنند.
براساس برخی اسناد تاریخی و اظهارات کهنسالان، در گذشته در این مکان یک آب انبار و یک مسجد وجود داشت که امروزه تنها بخشی از آب انبار به جای مانده است.
خانواده ها در گذشته در باغهای اطراف این آب انبار نشسته و پس از تناول غذا و تنقلات که بیشتر نذری بود، بچه ها به بازی و سرگرمی مشغول شده و بزرگترها نیز به خواندن نماز باران می پرداختند.
یکی از اعتقادات مردم در اجرای این آیین مذهبی، این است که پس از بجا آوردن نماز باران، چند قطعه سنگ کوچک را پس از نیت، بردیوار آب انبار می فشردند و معتقد بودند چنانچه حاجتشان پذیرفته شود، سنگ بدون داشتن ماده چسبناک به دیواره می چسبد.
در پنجاهمین روز بهار که در نزد قزوینی ها به ˈپنجاه بدرˈ مصطلح است، مردم با توزیع عصرانه نظیر ˈآش رشتهˈ، ˈدویماجˈ و لقمه های پنیر و سبزی، نذر خود را در این خصوص ادا می کنند.
یکی دیگر از مراسمی که در این روز در مصلای قزوین برگزارمی شود، اجرای تعزیه سید و سالار شهیدان در واقعه عاشورا می باشد.
بی تردید احداث مسجد در بیرون شهر و در میان باغات سنتی نشان از انجام مناسکی خاص دارد و از آنجا که مراسم باران خواهی از سنت های کهن این سرزمین است، احتمال دارد بنای این مسجد که امروزه تخریب شده از روزگاران قدیم مکان و نیایشگاهی برای مراسم طلب باران بوده باشد.
یک زن سالخورده به خبرنگار ایرنا در این باره گفت: از دوران قدیم خانواده ها برای زیارت به این مصلی می آمدند و دو رکعت نماز حاجت بجا می آوردند.
ˈزهرا مجیدیˈ افزود: حاجت مندان برای برآورده شدن حاجات نذر می کردند و پس از برآورده شدن آن در سال آینده نذر خود را ادا می نمودند.
ˈمحمد علی ندافˈ پیرمرد سالخورده در این خصوص گفت: بنا به روایت پیشینیان این مکان محل عبور چند تن از امامان معصوم به مقصد شهر ری بوده که آنان در این مصلی نماز خوانده اند و به همین دلیل مکانی مقدس برای شهروندان قزوینی است.
وی افزود: بسیاری از قزوینی ها که به استانهای دیگر هجرت کرده اند هر ساله سعی می کنند برای شرکت در این مراسم، خود را به قزوین برسانند.
نداف ادامه داد:مراسم پنجاه بدر یکی از این آیین ها و شاید مهمترین آنها برای حاجت خواهی ازخداوند برای بارش باران است که تنها به قزوینی ها تعلق دارد.
مشاور فرهنگی استاندار قزوین در این باره می گوید: برخی مستندات تاریخی از این محل نشانگر مکانی مانند پرستشگاه آناهیتا (الهه آب) بوده که وجود معبد در کنار آب و اختصاص آن به زنان از ویژگی های معابد آناهیتا در ایران باستان است.
ˈمحمدعلی حضرتی هاˈ افزود: مراسم ˈپنجاه بدرˈ پیش از اسلام در این شهر و در زمانی که در شهر قزوین خشکسالی اتفاق افتاد رایج شد و طی آن مردم برای طلب باران دعا کردند که پس از آن باران فراوانی بارید و بعد از آن هرساله در این روز باران رحمت می بارد.
وی خاطر نشان کرد: طبق اعتقاد مردم قزوین، اهریمن خشکسالی یکی از قدیمی ترین دشمنان ایران زمین است که برای مبارزه با این دیو علاوه بر حفر قناعت و ساخت آب انبار مناسک اعتقادی باید انجام شود.
حضرتی ها گفت: در آیین کهن مردم این شهر در مراسم مشابه دیگری به نام ˈچمچه خاتونˈ مردم شهر داخل یک قدح آب ریخته و آن را به پشت بام برده و به وسیله یک چمچه (وسیله شبیه کفگیر و ازجنس مس) کم کم آب داخل قدح را به طرف آسمان می باشند.
وی یادآو شد: در بخش دیگری از مراسم باران خواهی، ˈکوسه گلینˈ اجرا می شود که در این مراسم پیرزنی با پارچه و لباسهای کهنه عروسک کوچکی را درست و در کوچه ها و خیابانها حرکت می کند بچه ها نیز پشت سر او را همراهی می کنند آنها به هر خانه که می رسند از صاحب خانه چیزی از وسایل تهیه آش درخواست کرده که با آن آش می پزند و در بین اهالی تقسیم می کنند.
19 اردیبهشت ماه هر ساله مراسم پنجاه بدر یا جشن باران در قزوین برگزار می شود.
7389/616
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
19/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]