تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820224054
زنان سرپرست خانوار و بایسته های برنامه ریزی و حمایت
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
زنان سرپرست خانوار و بایسته های برنامه ریزی و حمایت تهران- ایرنا- برنامه ریزی برای اشتغال و توانمندسازی 2 میلیون و 500 هزار زن سرپرست خانوار که فقط 18 درصد آنان شاغل هستند، به پشتیبانی های اجتماعی و اقتصادی دولت و توجه سازمان های مردم نهاد نیاز دارد.
توجه به سلامت و تامین نیازهای همه افراد جامعه به ویژه افرادی که در تنگناهای ویژه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... هستند از سیاست های رفاهی و تامین اجتماعی در هر کشور به شمار می رود. در این میان، وضعیت زنان به گونه ای متفاوت از دیگر افراد است. افزون بر تنگناهای یاد شده، تبعیض های جنسیتی گاهی خود به عنوان عامل تشدیدکننده در مرتبه ای بالاتر از این علل قرار می گیرد.
توسعه یافتگی هدفی است که هر کشوری برای رسیدن به آن تلاش می کند و در توسعه باید همه گروه های انسانی و قشرهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، سیاسی و... مورد توجه قرار گیرند.
گام نهادن در راه توسعه به علل و عوامل بسیاری نیازمند است که بدون فراهم نشدن آنها نمی توان گفت جامعه برای دستیابی به توسعه موفق بوده است.
امکان دسترسی زنان مانند مردان به فرصت های عادلانه، کسب امنیت اقتصادی و اجتماعی و برطرف کردن فقر یکی از عواملی است که جریان توسعه را شتاب می بخشد یا آن را کند می کند.
**آمار فزاینده زنان سرپرست خانوار
مسائل گوناگون زنان مانند سلامت جسمی و روانی، اشتغال، امنیت اجتماعی- اقتصادی و... با توجه به نقش زنان در فرزندآوری، تربیت، پرورش و جامعه پذیری نسل بعد می تواند منشا مشکلات بسیاری در جامعه باشد و این مسائل نه در یک کشور و جامعه ویژه بلکه در جوامع گوناگون دیده می شود و این موضوع در مورد زنان سرپرست خانوار پررنگ تر است.
در کشوری مانند ایران که تربیت فرزندان و نگهداری از آنان و امور خانه بر عهده زنان است، حضور نداشتن مرد در خانواده بار مشکلات زندگی این زنان را دوچندان کرده و آنان را آسیب پذیرتر می سازد.
زنان سرپرست خانوار از گروه های آسیب پذیر جامعه هستند که گاه عواملی چون طلاق، فوت یا اعتیاد همسر، ازکارافتادگی، رهاشدن توسط مردان مهاجر یا بی مبالاتی همسر این طیف را آسیب پذیرتر می کند.
«عادل آذر» رییس سازمان آمار ایران، هجدهم دی ماه پارسال در همایش «کارآفرینی و ایجاد اشتغال زنان سرپرست خانوار» در دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرد «در سرشماری سال 1390، 21 میلیون و 110 هزار و 481 خانوار شناسایی شد که 88 درصد سرپرست های آنها مرد و 12 درصد آنها زن بودند. گرچه در سرشماری های نخستین شمار زنان سرپرست خانوار 6 و نیم درصد بود اما در سال 90 به رشد 2 برابری رسید و بر این پایه پیش بینی می شود تا سه سال آینده آمار زنان سرپرست خانوار به 15 درصد برسد.
بر پایه سرشماری های انجام شده در مرکز آمار ایران، 2 میلیون و 500 هزار زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد که هم اکنون فقط 18 درصد آنان شاغل و 82 درصد دیگر بیکار هستند. آمارهای گرفته شده از زنان سرپرست خانوار بر پایه سه گروه سنی کمتر از 35 تا 64 سال و بالای 65 سال نشان دهنده این است که بیشتر، زنان میانسال سرپرست خانوار هستند (1).
**زنان سرپرست و حقوق اجتماعی
«شهلا کاظمی پور» جمعیت شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، در تحقیقی با عنوان «تحلیلی بر فرصت های اشتغال زنان سرپرست خانوار» می نویسد: زنان سرپرست خانوار گروهی کاملا ناهمگون هستند که ظرفیت چانه زنی و موقعیت آنان در شرایط گوناگون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیار متفاوت است. به عبارت دیگر، زنان به دلایل گوناگونی سرپرستی خانوار را به عهده می گیرند. سرپرستی اختیاری یا اجباری بر اثر ازدواج یا بدون ازدواج بر اثر طلاق، فوت یا مفقود شدن همسر، می تواند از معیارهای بنیادین دسته بندی زنان سرپرست خانوار به حساب آید (2).
زنان سرپرست خانوار زنانی هستند که بدون حضور منظم یا پشتیبانی یک مرد بزرگسال سرپرستی خانواده را بر عهده دارند و مسوولیت اداره اقتصادی خانواده و تصمیم گیری های عمده و حیاتی را به دوش کشیده اند.
در همین زمینه، «فاطمه آلیا» عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، به ایرنا گفت: بخشی از زنان جامعه ما به دلایلی از جمله طلاق یا بیکاری، بیماری، فوت همسر و اتفاق های دیگر مسوولیت اداره خانواده را به تنهایی به دوش می کشند و وظیفه ما به عنوان یک ایرانی شناسایی و رسیدگی به وضعیت زندگی این گروه از زنان جامعه است.
وی با اشاره به اصل بیست و نهم قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی افزود: زنان بیوه و بدون همسر در جامعه به دلیل مشکلاتی که دارند باید مورد توجه ویژه قرار گیرند و باید شرایطی فراهم شود که این گروه از زنان زندگی مشقت بار نداشته باشند و به وظایف اصلی خود که همان تربیت فرزندانی سالم برای جامعه است، بپردازند.
به باور او، «اگر این موضوع فراموش شود در آینده هزینه های بسیاری بر جامعه تحمیل می شود که از جمله آن بروز ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی است که دامنگیر این خانواده ها و دیگران می شود».
بر پایه اصل بیست و نهم قانون اساسی، «برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت های پزشکی به صورت بیمه و غیره، حقی است همگانی و دولت موظف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تامین کند».
در بیشتر کشورهای در حال توسعه، زنان از فرصت های شغلی کمتری برخوردار بوده و به طور معمول در بخش غیررسمی، بدون هیچ گونه دستمزدی به کار مشغول می شوند و در بخش اشتغال رسمی نیز دستمزد کمتری نسبت به مردان دریافت می کنند. آنان ساعت های طولانی تری از مردان کار می کنند ولی نتیجه کارشان به صورت برابر با همان ساعت های کار مردان محاسبه نمی شود.
**توانمند سازی زنان سرپرست خانوار
مساله اقتصادی در واقع مهمترین مساله ای است که زنان سرپرست خانوار در زندگی روزمره خود با آن روبرو هستند. قدرت و فشار این مساله در زندگی این گروه از زنان بسیار چشمگیر است و با بالا رفتن شمار افراد زیر سرپرستی زن نیز شدت بیشتری پیدا می کند. از این رو، سیاست های رفاهی یک جامعه به ویژه در سازمان ها و دستگاه های حمایتی باید برای بهبود وضعیت اقتصادی این قشر از زنان و توانمندسازی آنان باشد.
توانمندسازی فرآیندی است که طی آن افراد، گروه ها و جوامع از وضعیت موجود زندگی و شرایط حاکم بر آن آگاهی یافته و برای تغییر شرایط موجود به سمت شرایط مطلوب یا شناسایی نیازهای خود و یافتن راه حل های مناسب برای برطرف کردن آنها اقدام هایی آگاهانه و سازمان یافته انجام می دهند (3).
در همین زمینه «محمدرضا نفریه» معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد: «توانمندسازی زنان سرپرست خانوار دارای ابعاد گوناگون بوده و دربرگیرنده یک فرایند است».
وی گفت: طی سال های گذشته نهادها، صاحبنظران و کارشناسان به صور گوناگون به این موضوع پرداخته اند و طبیعی است در برخی ابعاد اقدام ها برای توانمندسازی بسیار پررنگ بوده، ولی پرداختن جامع به این موضوع نیازمند توجه به فرایند تحولی و چند بعدی آن است.
نفریه کارهای صورت گرفته در زمینه توانمندسازی این قشر زنان در سال های گذشته را کافی ندانست و افزود: در بحث اقتصاد و معیشت فقط درآمد کافی نیست، بلکه اشتغال، مهارت های فنی و فرصت های شغلی نیز در برنامه های توانمندسازی باید در نظر گرفته شود.
بر پایه گزارش سال 1380 سازمان ملل متحد درباره توسعه انسانی، مسائلی مانند رفع موانع اشتغال زنان در بازار کار، دسترسی به منابع مالی، برخورداری از حق مالکیت قانونی، مشارکت احتمالی نهادهای دیگر در نگهداری کودکان و تقسیم کار در منزل می تواند امنیت مالی و پویایی اجتماعی آنان را افزایش دهد. افزون بر این سلامت زنان برای ایفای نقش خویش در مقام مادر یکی دیگر از عواملی است که در توانمندسازی زنان تاثیرگذار است، بنابراین اتخاذ راهبردهایی برای حفظ سلامت زنان ضروری است. همچنین توجه به نیازهای فرهنگی زنان از بایسته های جوامع امروز است (4).
آلیا در این باره اظهار داشت: گروهی از زنان سرپرست خانوار گرایش دارند از نظر اقتصادی مستقل بوده و زیر چتر حمایت سازمان های دست اندرکار نباشند اما متاسفانه در بسیاری مواقع حقوق اجتماعی آنان پایمال می شود؛ به گونه ای که با دستمزدهای ناچیز و بدون بیمه و در ساعت های طولانی کار می کنند.
وی افزود: در اینجا وظیفه برنامه ریزان و سیاستگذاران اقتصادی و اجتماعی و همچنین عوامل اجرایی است که با برنامه ریزی در زمینه دفاع از حقوق این قشر و برخورداری و بهره مندی آنان از حقوق اجتماعی شان تلاش کنند.
نگاهی گذرا به برنامه ها و عملکرد سازمان های دولتی نشان می دهد هر یک از آنها در عرصه اجرایی کردن مسوولیت ها و وظایفی که به عهده دارند، تلاشی بی وقفه را آغاز کرده اند، اما با وجود این فعالیت ها، هنوز پیشرفت گسترده و شایان توجهی را درباره زنان سرپرست خانوار ندیده ایم.
نفریه دامنه اقدام های سازمان بهزیستی در زمینه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را «گسترده» خواند و بیان داشت: در همین زمینه اقدام های گوناگونی از پرداخت مستمری تا توانمندسازی خانواده ها در ابعاد گوناگون فردی- اجتماعی در دست اجرا است.
وی افزود: در برنامه گروه همیار زنان سرپرست خانوار از وابستگی طولانی افراد به پشتیبانی های مستقیم دولتی جلوگیری می شود؛ به گونه ای که افراد با استفاده از توانمندی های گروه، به فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشترک می پردازند که به توانمندسازی آنان منجر می شود.
شکلگیری گروه های خودیار در چارچوب برنامه «خدمات مالی خرد» یکی دیگر از اقدام های حمایتی سازمان بهزیستی است که با رویکرد کاهش فقر و بهبود معیشت زنان و جوانان نیازمند در مناطق کمتر توسعه یافته انجام می شود و محور راهبردی آن، ارایه تسهیلات و پرداخت وام و کارآفرینی از راه ساخت و گسترش واحدها و بنگاه های کوچک اقتصادی و بانکداری پیوندی (Linkage Banking) است.
مقصود از بانکداری پیوندی، برقراری رابطه ای منظم بر پایه اعتماد دوسویه میان یک بانک تجاری یا موسسه اعتباری دولتی با یک یا چند تعاونی اعتباری، تعاونی سپرده گذاری یا واسطه مالی محلی به منظور تحقق دسترسی شمار بیشتری از متقاضیان کوچک و کارآفرینان خرد به خدمات مالی است (5).
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی یادآور شد: سالانه شمار قابل توجهی از زنان سرپرست خانوار توانمند می شوند و بیش از 10 درصد آنان از چرخه خدمات حمایت های مستمر بیرون رفته اند و شمار قابل توجهی نیز در برخی عرصه ها کارآفرینی می کنند.
امروزه بیشتر زنان سرپرست خانوار شاغل در شرایط سخت کاری و با دستمزدهای ناچیز و بدون بهره مندی از بیمه خدمات اجتماعی کار می کنند. کار در شرایط سخت و احساس سرخوردگی ناشی از این موضوع نه فقط سلامت جسمی آنان را با خطر روبرو می سازد بلکه تهدیدی برای بهداشت روانی آنان نیز به شمار می رود و این موضوع در بلندمدت احساس دوگانگی و تعارض نقش را در آنان به وجود آورده و نقش مادری و مربی بودن این مادران در کانون خانواده را نیز متاثر می کند.
آلیا بهترین برنامه توانمندسازی زنان را مهارت آموزی برشمرد و عنوان کرد: اگر زنان سرپرست خانوار بتوانند مهارت و حرفه ای فراگیرند به گونه ای که با تولید و عرضه خدمت و کالایی به بازار از نظر اقتصادی مستقل و خودکفا شوند و سراغ کارها و شغل های خدماتی بدون بیمه با دستمزد پایین نروند، بسیاری از مشکل های آنان برطرف خواهد شد.
**موانع توانمندسازی
سازمان ملل متحد در سند نشست مجمع عمومی ویژه زنان، موانع توانمندسازی زنان را مواردی چون کمبود آموزش، بار دوچندان زنان در کار با مزد و بدون مزد، نگرش ها و کلیشه های منفی اجتماعی می داند (5).
نفریه مشکلات ویژه زنان سرپرست خانوار را دریافت نکردن مستمری ماهیانه برابر 40 درصد کمترین حقوق تعیین شده، نداشتن بیمه مکمل برای درمان، مشکل اشتغال (فرصت برابر) و مسکن، دسترسی نداشتن به تسهیلات بانکی، نداشتن ضامن و... برشمرد.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) نیز عواملی مانند بی سوادی، نبود فرصت های یادگیری، کمبود سلامت روانی و فیزیکی زنان، خشونت فیزیکی، جسمی یا روانی علیه زنان، پایین بودن سطح مشارکت زنان در بازار کار، کمبود امکانات و شرایط برای استخدام زنان، کمی دستمزد و حقوق نابرابر با مردان را از موانع توانمندسازی زنان معرفی می کند.
بر پایه اعلام یونسکو دلایلی همچون تبعیض به علت نگرش های مرسوم در ازدواج ها و باروری ها، آموزش ناکافی و تعصب جنسیتی، کار دختران در خانه، ترک زودرس تحصیل، نبود فرصت های شغلی مناسب و حق انتخاب در زندگی در این امر تاثیرگذار است.
از این رو، بی سوادی یا کم سوادی، کمبود مهارت، موانع فرهنگی بازدارنده اشتغال، نبود دسترسی مناسب به منابع، اشتغال در بخش غیررسمی (منزل) بدون هیچ نوع پشتیبانی قانونی، بی اطلاعی از موارد حقوقی، شبکه بسیار محدود روابط اجتماعی و... همه موجب شده است زنان از نظر توانمندی در زمینه های اقتصادی با مشکل های جدی روبرو باشند.
** سخن آخر
نفریه از جمله برنامه های سازمان بهزیستی در زمینه پشتیبانی از زنان سرپرست خانوار را افزایش سطح آگاهی و دانش آنان و آموزش کارآفرینی، مهارت آموزی و ارایه خدمات مشاوره و مددکاری برای برطرف کردن مشکل ها و همچنین افزایش کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار برشمرد.
بنابراین به نظر می رسد حرفه آموزی، یادگیری مهارت های زندگی در برخورد با مشکل ها و مسائل اجتماعی، هدایت زنان به سوی شناسایی توانمندی ها و استعدادها و پرورش آنها، آموزش کارآفرینی و پشتیبانی مالی از زنان کارآفرین سرپرست خانوار می تواند سطح زندگی اجتماعی و اقتصادی این دسته از زنان را در جامعه بهبود بخشد. از این رو، توجه به این موضوع ها به عنوان پیش نیازهای زندگی سالم در جامعه، بایسته هایی است که برنامه ریزان و مجریان سیاست های رفاه اجتماعی و اقتصادی و سازمان های حمایتی باید آن را به اجرا در آورند.
آلیا به عنوان یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی و فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، اعتمادسازی و باورافزایی به توانمندی ها و پشتیبانی از زنان سرپرست خانوار را موضوعی مهم دانست و با توجه به سهم زنان در اقتصاد مقاومتی، بر تقویت بنیه اقتصادی این گروه از جامعه به منظور افزایش تولید در کشور تاکید کرد.
در واقع زنان سرپرست خانوار از هر راه شرافتمندانه ای که امکان پذیر باشد کسب درآمد می کنند ولی برای انجام این فعالیت ها منابع زیادی در اختیار ندارند. آنان ساده ترین شغل ها را برمی گزینند که نیاز چندانی به منابع نداشته باشد.
از آنجا که گسترش خدمات اجتماعی و پشتیبانی از گروه ها و قشرهای نیازمند و آسیب پذیر جامعه مورد تاکید قانون اساسی بوده و بهبود وضعیت جامعه و پیشرفت برنامه های توسعه در کشور نیز مستلزم بهره مندی و رعایت حقوق اجتماعی گروه های گوناگون جامعه به ویژه زنان و کودکان است از این رو، داشتن جامعه ای مطلوب در گرو تحقق این امر است که همه گروه های اجتماعی مانند زنان سرپرست خانوار به عنوان گروهی آسیب پذیر در کشور از سطح قابل قبولی از خدمات اجتماعی و رفاه بهره مند باشند تا به پشتوانه قانون بتوانند از حقوق اجتماعی خود برخوردار شده و از آن دفاع کنند.
برنامه ریزی برای اشتغال زنان سرپرست خانوار اقدامی فوری و کوتاه مدت نیست. از این رو، خودکفایی اقتصادی زنان سرپرست خانوار به برنامه ریزی و سیاستگذاری بلندمدت برای همه زنان جامعه نیاز دارد و در این میان حضور سازمان های مردم نهاد اجتماعی- اقتصادی (سمن ها) می تواند راهگشای بسیاری از مسائل به ویژه در زمینه حل مشکل های زنان سرپرست خانوار باشد.
موضوع مهم پیوستگی پشتیبانی های اجتماعی و اقتصادی در قالب سمن ها است که هر چند طی چند سال گذشته در جامعه ما شکلی رسمی گرفته، اما کافی نیست و گسترش آنها در کنار فعالیت های دولتی می تواند گره کور بسیاری از مشکلات را به ویژه در عرصه زنان بگشاید.
منابع
-----------
(1) http://mehrnews.com
(2) کاظمی پور، شهلا(1388)، « تحلیلی بر فرصت های اشتغال زنان سرپرست خانوار»، تهران، دومین همایش توانمندسازی زنان و توان افزایی زنان سرپرست خانوار، دفتر امور بانوان.
(3) وزارت رفاه و تامین اجتماعی(1384)، برنامه ملی توانمندسازی اجتماع- مجور، تهران، معاونت برنامه ریزی، رفاه و تامین اجتماعی.
(4) دفتر عمران ملل متحد (1380)، زنان در حرکت، نقش آژانس های سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران، تهران، چاپ کیا نقش.
(5) http://www.agri-bank.com
(6) سازمان ملل متحد(1375)، کار با پایه عمل و اعلامیه پکن، ترجمه علی آرین و علی میر سعید قاضی، تهران، انتشارات دفتر امور زنان نهاد ریاست جمهوری.
گروه تحقیق و تفسیر خبر
تحقیق**ف.د**1961**1358
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
14/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 103]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها