محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827869914
سرآغاز فهم ما از اندیشه ی سیاسی غرب
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
گفت و گو با دکتر مزدک رجبی سرآغاز فهم ما از اندیشه ی سیاسی غرب تهران - ایرنا - در تاریخ مواجهه ی ایرانیان با دست آوردهای صنعتی و علمی جهان مدرن همواره مباحث فکری و نگرش های تحلیلی غرب نسبت به موضوعات اجتماعی و سیاسی عصر حاضر نظر متفکران ایرانی را به خود جلب کرده که این امر با انتقادات جدی روبرو بوده و هست.
گروه اندیشه ایرنا در خصوص تاریخ مواجهه ی متفکران ایرانی با اندیشه های سیاسی نوین غرب گفت وگویی را با دکتر مزدک رجبی عضو هیئت علمی گروه غرب شناسی پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی ترتیب داده است. آنچه در پی می آید گزیده ای است از این گفتگو.
* س : آقای دکتر به عنوان اولین پرسش بفرمایید مواجهه و تأثیرپذری ایرانیان با اندیشه های سیاسی غربی در عصر حاضر چگونه آغاز شد ؟
- از همان سرآغاز برخورد ما با غرب در دوران پیش از مشروطه و هنگام جنگ های ایران و روسیه و شکست های ایران عباس میرزا به این برداشت رسید که باید ارتش مدرن و توپ و تفنگ جدید را از آنها گرفت و وارد کرد تا ایران قدرتمند شود و به همان قدرت پیش از اسلام بازگردد. این برداشت بنیادین که ما ایرانیان با اخذ آنچه از غرب می آید به سعادت و سرمنزل مقصود میرسیم. به قضاوت در مورد اندیشه ی غربی نیز سرایت کرد و بسیاری از ایرانیان پیش ازمشروطه مانند عباس میرزا گمان کردند که با اخذ اندیشه ی بنیانی غربی در باب حکومت و اجتماع و قانون و پیاده کردن آن در سرزمین بومی خود میتوانند به سرمنزل مقصود و سعادت دنیوی دست یابند که همانا ترقی و پیشرفت است. تصورات عصر روشنگری از پیشرفت و ترقی به گونه ای خام دستانه بسیاری از اصلاح طلبان اجتماعی را مفتون و شیفته کرد.
در برابر این برداشت بسیاری از ایرانیان جبهه گیری کردند و گمان کردند که با نفی همه ی آنچه از غرب می آید چه رادیو و تلویزیون و اسباب و وسایل فن آوری و چه اخلاق و اندیشه و مبانی حقوقی و تمدنی غرب میتوان به سرمنزل مقصود رسید و سعادت در ترقی عصر روشنگری نیست بلکه در بازگشت به اصل اسلام و سنّت و ارزشهای دینی و فرهنگی خود ماست. باید اشاره کنم که اساساً خود ایرانی تازه در این هنگام شکل گرفت زیرا به واسطه ی تقابل با دیگری است که خود و برداشت از خود و آگاهی به خود و از خود پدید می آید . به تعبیری تکوین خود در برابر دیگری غرب در این هنگام تحصّل می یابد و پدیده ای است ماحصل دوران مدرن و برخورد و مواجهه ی ما با این دوران.
* س : این دو نگاه چگونه شکل گرفت؟
- : این دو نگاه با هدف ِ فهم نبود و رخداد ِفهم همواره در میان عطش سیری ناپذیر مثلا مدرن شدن که یعنی قدرتمند شدن از سویی و پناه جستن در پس پشت سایه ی آنچه اصالتا هستیم از سوی دیگر، عقیم ماند. منظور من این نیست که هیچ کدام تلاش نکردند تا بنیان های اندیشه ی غربی را بفهمند ، تلاش حتماً و قطعاً بود ولی غایتِ این تلاش ، فهم نبود. غایت این تلاش، اخذ نقاط قوت غرب برای تسلط بر آن بود. همان نگاهی که در بنیادهای انگیزه ی شرق شناسی هم پنهان و آشکار بود این به تعبیر من اراده ای برای مهار و به دست گرفتن زمام یا اراده ای در جهت قدرت بود. البته این تعبیر از شوپنهار و نیچه است و من همه ی مضمون و محتوای آن را قصد نمیکنم ولی تعبیر مناسبی برای بیان محتوای سخن من است. تلاش برای ˈفهمˈ نبود ؛ بلکه تلاش برای تسلط و استیلای بر دیگری بود و ˈخود در برابر دیگریˈ برساخته ی رابطه ی تعاملیِ فهم، نبود بلکه محصول نسبت قدرت بود.
* س : یعنی به نظر شما ایرانیان در درک متون سیاسی غرب با مشکل مواجه بوده اند ؟
- همان برداشت همچنان نزد بسیاری از ایرانیان هست. ذهنیّت جمعی بسیاری از ایرانیان اینچنین نسبت خود را با جهان پیشرفته و توسعه یافته به معنای جامعه شناسانه اش تعیین میکند. فهم مانند پدیده ای هرمنوتیکی رخ نداده و نمیدهد زیرا غایت نیست ؛ فهم چونان پدیده ای هرمنوتیکی در بستر آزادی رخ میدهد آن هم هنگامی که نسبتِ من با متن ، نسبتی برای فهم باشد نه برای تسلط و قدرت ؛ آن هنگام است که امکان نزدیک شدن افقِ معناییِ من با افقِ معناییِ متن ، فراهم می شود و متن توسط ذهن من هضم می شود و چیزی تازه و معنایی نو پدید می آید.
* س : افق معنایی ما چیست و چگونه تکوین یافته است؟
- : جهان مدرن همه ی جهان انسانی را بلعیده است و این به سبب ویژگی محیط عام و شامل آنست که چنین می شود. افق معنایی ما در دوران معاصر در درون این گستره شکل گرفته و عده ای همچنان توهّم دارند که ما بیرون از جهان مدرن ایستاده ایم.
* س : در نظر شما چگونه می توان به فهم اندیشه ی سیاسی مدرن دست یافت ؟
- : جهان مدرن ابزار و وسایل فن آوریِ صرف نیست بلکه زیست- جهانی است که هستی و افق معنایی ما با آن و درون آن است و بنابراین سخن گفتن از بیرونِ آن یعنی گویی ایستادن بیرون از تاریخیّت انسان. که این دیدگاه، وهم و پنداری نوستالژیک و مخدر است. بدون فرض این شرط ضروری و شناخت شناسانه و بدون خودآگاهی نسبت به آن ، امکان فهم اندیشه ی مدرن و اندیشه ی سیاسی مدرن میسر نیست.
اینچنین است که هدف، تسلط و قدرت نیست، بلکه فهم است. با خودآگاهی نسبت به این شرط، دیگر وهم نداریم که میتوان هر چیزی را با هر چیزی درهم آمیخت و هر چیزی را به هر چیزی چسباند.
گویی التقاط ممکن است. در حالی که زمام و مهار مفاهیم در دست ما نیست بلکه آنها بر زیست- جهان ما مسلط اند و زیست- جهان ما هستند.
چه بدانیم و چه ندانیم کشف بستر معنایی این امکان را برای ما فراهم میکند که با متن مورد نظر دست و پنجه نرم کنیم برای رسیدن به فهم نه در جهت تسلط بر امری بیرونی و دیگری. قصد و غایت ما فهم وآگاهی خواهد بود نه برخوردی ابزاری و بیرونی با متن. در این هنگام رخدادِ فهم که پدیده ای درونی است میسر میشود.
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
10/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]
-
گوناگون
پربازدیدترینها