تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835020831
دبیرملی طرح حفاظت از دریاچه ارومیه:94 درصد دریاچه خشک شده است
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
دریاچه ارومیه قربانی ضعف مدیریتی و سهل انگاری؛ دبیرملی طرح حفاظت از دریاچه ارومیه:94 درصد دریاچه خشک شده است تهران-ایرنا-دبیرملی طرح حفاظت از دریاچه ارومیه گفت که وضع کنونی دریاچه ارومیه ناشی از ضعف مدیریتی سازمان حفاظت محیط زیست و سهل انگاری وزارت نیرو در انجام وظایف قانونی خود است.
به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، عیسی کلانتری اظهارداشت:وضع امروز دریاچه ارومیه ناشی از دو ضعف مدیریتی است. نخست آنکه سازمان حفاظت محیط زیست در گذشته اصلا به فکر حفظ دریاچه ارومیه نبود و دوم سوء استفاده مستاجران یا بهره برداران از این ضعف است.
هر چند نام عیسی کلانتری هنوز هم برای بسیاری یادآور بخش کشاورزی است اما این روزها به واسطه حساسیت و پیگیری افکار عمومی در مورد دریاچه ارومیه، نام عیسی کلانتری با دبیر ملی دریاچه ارومیه، ستاد احیاء دریاچه ارومیه، دریاچه ارومیه و ارومیه گره خورده است.
کلانتری که وزیر کشاورزی دولت های سازندگی و اصلاحات بوده و در حال حاضر هم مدیر گروه پژوهشی امور کشاورزی فعلی مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیرکل نهاد مدنی خانه کشاورز است، می گوید، کشاورزی غیراصولی یکی از مهم ترین عوامل تشدید کننده بحران ارومیه است.
رک بودن و بیان بی پرده مسایل، منجر به طرح بسیاری از زوایای پنهان بحران دریاچه ارومیه شد که در ادامه مشروح سخنان کلانتری می آید:
س:طبق آخرین مطالعات یونپ در مورد دریاچه ارومیه و علل خشکی آن، از جمله مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر خشکی این حوضه آبریز توسعه بی ضابطه کشاورزی و احداث سد نام برده شده و این در حالی است که هم وزیر نیرو در سخنرانی اخیر به جایگاه سوم ایران در سد سازی افتخار می کند و خیل عظیمی هم بر خود کفایی و نبود واردات در تمامی محصولات کشاورزی تاکید دارند، در چنین شرایطی چه باید کرد؟
ج:آمار یونپ کاملا درست است. فی الواقع سد سازی و کشاورزی بد نیست ولی به شرط رعایت ضوابط توسعه پایدار، اما اگر این ضوابط رعایت نشده است و امروز دریاچه ارومیه با بحران بی آبی و خشکی مواجه شده است به دلیل بی کفایتی و مدیریت غلط سازمان حفاظت محیط زیست است.
حفاظت از دریاچه ارومیه و حق آبه هایی که منجر به زنده ماندن دریاچه می شد، وظیفه قانونی و بلامنازع سازمان حفاظت محیط زیست بود زیرا دریاچه در مالکیت سازمان بود ولی نتوانست از آن محافظت کند و این درست شبیه این می ماند که خانه ای تحت مالکیت من تخریب شود و من هیچ اقدامی برای حفظ آن انجام ندهم.
به نظر من وضع امروز ناشی از دو ضعف مدیریتی است. نخست آنکه سازمان حفاظت محیط زیست اصلاً به فکر حفظ ارومیه نبود. وضعیت امروز دریاچه ارومیه حاصل ضعف مالک (سازمان حفاظت محیط زیست) و سوء استفاده مستاجران یا بهره برداران از این ضعف بود.
دوم ضعف و سهل انگاری وزارت نیرو در انجام وظایف قانونی و حفاظت از منابع آب های زیرزمینی. مطابق قانون توزیع عادلانه آب مصوب سال 1361، وزارت نیرو مکلف و موظف به حفاظت کمی و کیفی از منابع آب زیرزمینی است و برداشت هر قطره آب زیرزمینی باید با مجوز و نظارت وزارت نیرو باشد ولی متاسفانه وزارت نیرو با صدور مجوز برداشت آب بیش از ظرفیت واقعی و سکوت درمقابل متجاوزان به وظیفه قانونی خود عمل نکرده است. همان طور که سازمان حفاظت محیط زیست در مورد حفظ اصل دریاچه کوتاهی کرده است.
سد سازی بالقوه بد نیست به شرط آنکه سازمان حفاظت محیط زیست حق آبه های دریاچه از این سدها را دریافت می کرد. به طور مثال سدی با ظرفیت 500 میلیون متر مکعب آب باید حق آبه برابر با 200 تا 250 میلیون متر مکعب آب برای دریاچه پرداخت کند، آیا چنین اتفاقی رخ داد؟!
س:یعنی جدا از این موضوع که مطابق با شرایط اقلیمی ایران سد سازی اقدامی اصولی است یا خیر، سازمان موظف بود از سد های ساخته شده، حق آبه دریاچه را دریافت می کرد؟
ج:بله. از هر سد هم باید حق آبه تالاب ها و رودخانه ها و دریاچه ها دریافت شود و هم حق حفظ محیط زیست که در این زمینه اقدامی صورت نگرفت و مردم هم در نتیجه این بی توجهی و کم کاری مسوولان از موقعیت سوء استفاده کردند و نهایتا دریاچه به وضعیت فعلی دچار شد.
نظارتی بر آب های زیرزمینی مغذی دریاچه نبود، حق آبه دریاچه از سدها هم پرداخت نشد، در نتیجه دریاچه ای که با عمق 7 متر، تبخیری معادل 1100 میلی متر در سال دارد با بارشی حدود 300 میلی متر در هر سال و با کاهشی معادل 80 سانتی متر ، نهایتا در مدت 8 تا 9 سال خشک شد.
در گذشته سالی 700 میلیون متر مکعب تا 1 میلیارد متر مکعب آب وارد رودخانه می شد و تبخیر یک متر و 10 سانتی آب در ازای این میزان آب ورودی بود، اما به مرور جلوی ورود آب به دریاچه گرفته شد ولی همان میزان تبخیر باقی ماند و این در نهایت منجر به ایجاد بحران خشکی و بی آبی برای دریاچه ارومیه شد.
مساله مهم دیگر که تاثیری بسزایی در فرآیند خشک شدن دریاچه داشته است، پر شدن دریاچه با رسوبات ورودی به خصوص از قسمت جنوبی دریاچه که از حوضه های آبریز زرینه رود، سیمینه رود، کلارچای تغذیه می شده است و امروز این رسوبات حدود 1500 تا 1600 کیلومتر مربع از سطح دریاچه را در برگرفته اند.
البته بخشی از رسوب گذاری این قسمت هم ناشی از عدم احداث بخش دوم پل میان گذر دریاچه بوده که منجر به کاهش گردش آب شده است.
*** بخش غیرقابل احیاء دریاچه زیستگاه مناسبی برای حیات وحش است
س: این قسمت رسوب گذاری شده، همان قسمتی است که به عنوان دریاچه و اکوسیستم آبی قابل احیا نیست؟
ج :بله. تنها حدود 3600 تا 3700 کلیومتر مربع از دریاچه قابلیت احیای مجدد دارد. قسمت جنوبی دریاچه به عنوان دریاچه ارومیه و اکوسیستم آبی قابلیت احیا ندارد ولی به واسطه آب و خاک شیرین و مساحت وسیعی در حدود 150 تا 160 هزار هکتار می تواند با تغییر کاربری به پناهگاهی برای حیات وحش تبدیل شود که در حال حاضر در کشور نمونه ای شبیه به آن وجود ندارد.
البته همین قسمت هم به دلیل برخورداری از شرایط اقلیمی بسیار مناسب و به منظور جلوگیری از تعدی و تصرف سوء استفاده کنندگان باید مورد حفاظت و مراقبت شدید قرار گیرد که جزو وظایف سازمان حفاظت محیط زیست است.
س: بخشی از خشکی دریاچه ناشی از حفر چاه های متعدد در محدوده تغذیه آبی دریاچه است. آمار دقیقی از تعداد چاه های مجاز و غیرمجاز منطقه وجود دارد؟
ج : 41 هزار چاه غیرمجاز و 43 هزار چاه مجاز در منطقه وجود دارد که میزان آب برداشتی از چاه های غیرمجاز، سالانه حدود 600 میلیون متر مکعب و میزان آب برداشتی از چاه های مجاز، سالانه حدود 1 میلیارد و 450 میلیون متر مکعب است.
از طرف دیگر آب های سطحی نیز در پشت سدها گرفتار شده یا از طریق پمپاژهای کنار رودخانه ها یا از موتور پمپ آب بندان ها برداشت می شوند که رقمی حدود 1 میلیون و 146 هزار متر مکعب است.
2 میلیون و 306 هزار متر مکعب هم از آب های زیرزمینی برداشت می شود که 2 میلیون و 22 هزار متر مکعب از چاه ها، 173 میلیون متر مکعب از چشمه ها و 111 میلیون مترمکعب از قنوات برداشت می شود.
در نتیجه طبق این آمار دیگر آبی برای دریاچه ای که سالانه 1100 میلی متر تبخیر آب دارد، باقی نمی ماند.
س: آب مورد نیاز دریاچه چگونه تامین خواهد شد؟
ج : تمام تلاش ما و اولویت اصلی ما بر این است که آب مورد نیاز دریاچه از خود حوضه تامین شود. به همین منظور افزایش راندمان آبیاری کشاورزی و استفاده از آب های سطحی جمع شده در پشت سدها می تواند کمک بزرگی برای تامین آب مورد نیاز دریاچه از حوضه باشد.
البته انتقال آب از حوضه رود زاب ضروری است که امیدواریم مطابق برنامه اعلام شده بتوانیم از فروردین 1398 با برگشت 670 میلیون مترمکعب آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه گامی مهم برای تامین آب دریاچه برداریم. انتقال آب از ارس نیز همچنان در دست بررسی است.
س: جدای از کم کاری های صورت گرفته در گذشته و نقش مردم در احیای مجدد دریاچه با توجه به وضعیت پیچیده دریاچه ارومیه آیا امروز و در وضعیت فعلی دریاچه ارومیه، عزمی جدی و فراتر از حرف از طرف تمام نهادهای مسوول به ویژه وزارت نیرو و جهاد کشاورزی برای احیاء دریاچه وجود دارد؟ آیا بانک ها حاضر به همکاری با دولت برای جبران خسارت مردم از طریق پرداخت وام به آن ها هستند؟
ج : خوشبختانه در مدت 5 ماهی که من مسوولیت احیاء و نجات دریاچه ارومیه را برعهده گرفته ام، تمامی نهادها و سازمان های درگیر و مسوول از جمله وزارت خانه های کشور، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت، آموزش و درمان، جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست نهایت همراهی و همکاری را در امور محوله داشته اند.
اما در مورد بانک ها و پرداخت خسارت احتمالی مردم از طریق آنها، باید بگویم بانک ها مسئول پرداخت خسارت مردم نیستند زیرا بانک ها با سرمایه مردمی اداره می شوند و نمی توانند جایگزین حاکمیت شوند و وظایف حاکمیتی را برعهده گیرند.
دولت موظف است اگر خسارتی هست، هزینه آن را تامین کند ولی ممکن است دولت از بانک ها بخواهد خسارت احتمالی را تامین کنند ولی دولت متضمن بازگشت پول به بانک باشد.
*** شیب صفر، سرعت تبخیر و باتلاقی بودن مهم ترین چالش های کنونی انتقال آب در دریاچه ارومیه
س: وضعیت فعلی دریاچه از نظر میزان آب موجود در آن چگونه است؟
ج : در حال حاضر دریاچه تقریبا به دو قسمت تقسیم شده است. بخش شمالی و مرکزی که حدود یک و نیم میلیارد متر مکعب آب دارد، البته بهتر آنکه بگوییم مرطوب است چون نمی توان گفت آب دارد و بخش جنوبی که باتلاقی و خشک شده است.
البته حدود 70 درصد از آب ورودی به دریاچه از قسمت جنوبی است و یکی از چالش های کنونی انتقال آب به پیکره اصلی دریاچه به نحوی که منجر به حفظ آب شود، است. زیرا از وسط دریاچه به دلیل باتلاقی بودن نمی توان آب را منتقل کرد و آب همزمان با پخش، سریعا تبخیر خواهد شد زیرا شیب دریاچه چیزی کم تر از یک در ده هزار است و این یعنی شیب صفر و عدم حرکت آب در سطح دریاچه.
گروه های مهندسی در حال تلاش برای یافتن راه حل دو موضوع مهم هستند؛ نخست، انتقال آب به پیکره اصلی دریاچه با بهترین و کم هزینه ترین راه و دوم، حفظ آب باقی مانده که بسیار کم و چیزی در حدود 6.5 درصد از کل آب دریاچه است، یعنی تقریبا 94 درصد دریاچه خشک شده است و اگر همین میزان آب باقی مانده را نیز از دست بدهیم، بازگشت به وضعیت نجات بسیار سخت تر خواهد شد.
غلظت نمک موجود در دریاچه هم بالای 40 درصد است، یعنی از هر متر مکعب آب دریاچه، بیش از 400 کیلوگرم آن نمک است و در وضعیت فعلی حدود 6 تا 7 منطقه به عنوان محل های خیزش نمک شناسایی شده است که مساحتی بالغ بر 100 هزار هکتار از دریاچه را در بر می گیرد.
*** نبود اطلاعات کافی از نگین فیروزه ای ارومیه با قدمتی 13 هزار ساله
س: یعنی همان بخشی که مولد طوفان ها و ریزگردهای نمکی در سطح منطقه است؟
ج : بله، باید راه حلی هم برای تثبیت نمک های این قسمت به منظور جلوگیری از توفان ها و ریزگردهای نمکی تا زمان احیای دریاچه و گردش آب در آن داشته باشیم. زیرا اگر تمام راه حل ها از لحاظ فنی و کارشناسی تایید و بودجه مورد نیاز نیز تامین شود، احیای دریاچه حدود 12 تا 15 سال زمان می خواهد، البته تنها 3600 تا 3700 کیلومتر مربع از دریاچه احیاء خواهد شد نه تمام مساحت 5200 کیلومتر مربعی آن.
در ایران تجربیات خوبی برای جلوگیری از حرکت شن های روان وجود دارد، هرچند ممکن است سازمان حفاظت محیط زیست به لحاظ مسائل زیست محیطی با تثبیت از طریق مالچ پاشی موافق نباشد و مثلا رس پاشی را انتخاب کند. به هر صورت ما موظف هستیم بین گزینه های موجود، گزینه ای با ضریب خطر کم تر را انتخاب و اجرا کنیم.
بسیاری از مسائل دریاچه به رغم قدمت بسیار زیاد این اکوسیستم آبی ناشناخته است و همین موضوع اهمیت بررسی های بیشتر را دو چندان می کند. خوشبختانه کمک های بسیاری به ویژه در حوزه علمی از سوی سایر کشورها بی هیچ چشم داشتی در اختیار ما قرار گرفته است.
ولی همچنان جای تاسف است که ایران به عنوان صاحب اصلی نگین آبی فیروزه ای ارومیه با قدمتی در حدود 13 تا 14 هزار سال، تحقیقات و اطلاعات مفصلی از آن ندارد و حجم اطلاعات موجود در این حوزه بسیار جزئی و ناچیز است. تا آنجا که حتی برخی از روش های 19 گانه ارائه شده نیز دارای مشکلات فنی است و قابل اجرا نیست که خوشبختانه در این مدت با محوریت دانشگاه صنعتی شریف و همکاری همه نهادها و دانشگاه های درگیر، همچنین مشاوره علمی داخلی و خارجی، راه کارهای بسیار خوبی به دست آمده است.
البته در نشست اخیر در تبریز، دانشگاه های دو شهر تبریز و ارومیه تقریبا اطلاعات خوبی از دریاچه در بانک اطلاعاتی خود داشتند ولی متاسفانه همین میزان اطلاعات هم تجمیع شده و هماهنگ و جامع نیست که همین موضوع منجر به کاربری نشدن این اطلاعات می شود.
در حال حاضر اگر فشاری که برای احیای دریاچه در مدت زمان کوتاه است، برداشته شود و این فرصت فراهم شود تا در زمان فعلی که تمام نهادها و سازمان های مسوول هماهنگ و همراه شده اند، تحقیقات جامعی صورت دهند و بهترین راه حل ها انتخاب شود، کار بسیار دقیق تر و علمی تر انجام خواهد شد.
دریاچه ای که طی مدت 13 تا 14 سال خشک شد، شاید 20 سال زمان برای احیاء نیاز داشته باشد. انتقال آب از خزر و دریاچه سوان ارمنستان باید مورد بررسی قرار گیرد و تنها درصورتی که راه حلی منطقی و علمی، اجرایی و اقتصادی داشته باشد، انتخاب شود.
موضوع زندگی، سلامت و بهداشت مردم است، نمی توان بدون در نظر گرفتن مسائل اکولوژیکی و زیست محیطی اقدامی داشت. تحقیقات جدید نشان می دهد که مردم حوضه دریاچه به ویژه در آذربایجان شرقی با مشکلات عدیده ای در خصوص سلامت خود مواجه شده اند.
س: تصویری از آینده ای بدون دریاچه و تاثیر آن بر جنبه های مختلف زندگی مردم منطقه درگیر در موضوع و کل کشور داریم؟ چه شرایطی را در صورت عدم احیاء یا خشکی کامل دریاچه باید متصور شویم؟
ج : متاسفانه تاکنون پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است و نمی توان با اطمینان از عواقب بهداشتی، تغییرات ژنتیکی، تغییرات اقلیمی، ایجاد اختلاف درجه حرارات زمستان و تابستان صحبت کرد. آنچه مسلم است این پیکره آبی نقش مهمی در تعدیل دمای زمستان و تابستان و جذب گرمای تابستان و سرمای زمستان داشته است.
تحقیقات موجود به دلیل هدفمند نبودن، نبود انسجام فکری و عملی، نتیجه گرا نبودن و عدم نگاه عملگرایانه نمی تواند کمکی در این راستا باشد و البته این بیانگر ضعف سیستم پژوهشی کشور و نبود آینده پژوهشی در مسائل مختلف است.
تنها می توان گفت بخش کشاورزی تا حدودی در حوزه وظایف خود، تحقیقاتی دارد.
وزارت بهداشت پس از 12 سال درگیری دریاچه ارومیه با پدیده خشکی و نبود آب مورد نیاز، به تازگی پژوهش خود را در مورد تاثیر نبود دریاچه بر سلامت مردم منطقه آغاز کرده است. سازمان محیط زیست هم وضعیتی مشابه وزارت بهداشت دارد.
مسایلی از قبیل شوری آب و خاک و تاثیر آن بر حاصلخیزی زمین و از دست رفتن فرصت های اقتصادی و اشتغال و نهایتا تاثیر مستقیم بر روند مهاجرت مردم و مسائلی از این دست، مواردی است که همه می دانند اما اطلاعات جامع تری وجود ندارد.
محیط زیست باید مجهز به موسسه تحقیقاتی باشد که بتواند تالاب ها، دریاچه ها و تمامی پهنه های آبی کشور را ارزش گذاری کند، آنچه امروز این سازمان ارائه می دهد، پژوهش هایی است که سازمان های بین المللی انجام داده اند و این ها بومی نشده اند. به طور مثال ارزش اقتصادی دریاچه ارومیه و تالاب گاوخونی به یک میزان است. در حاشیه تالاب گاوخونی کسی ساکن نیست اما در حاشیه دریاچه ارومیه 6 میلیون نفر سکونت دارند. این ها گلایه هایی از موسسه های تحقیقاتی ذیربط است.
ما امروز با اطمینان به این نتیجه رسیده ایم که 1500 تا 1600 کیلومتر از جنوب دریاچه قابلیت احیای آبی ندارد، سازمان محیط زیست طرح بدهد برای این وسعت عظیم که شاید به لحاظ محیط زیستی ارزش آن از دریاچه هم بیشتر باشد.
این وسعت عظیم تقریبا برابر با 80 درصد مساحت کشور لوکزامبورگ است، اما سازمان برای آن برنامه ای ارایه نداده و کارگروه ملی احیای دریاچه ارومیه تعیین برنامه برای تبدیل این قسمت به پناهگاه حیات وحش را در دستور کار خود قرار داده است.
متاسفانه در شرایطی که توسعه لجام گسیخته تکنولوژی، افزایش جمعیت و افزایش میل مردم به کسب ثروت بی توجه به مشروع بودن و نبودن آن یا تجاوز و تجاوز نکردن به حقوق سایر مردم، محیط زیست و طبیعت ایران را به شدت در معرض تهدید و تخریب قرار داده است، محیط زیست و طبیعت کشور به حال خود رها شده است.
س: با توجه به جمعیتی بالغ بر 6 میلیون نفر که در حاشیه دریاچه ارومیه ساکن هستند، در کارگروه ملی دریاچه ارومیه، برنامه ای برای مدیریت حوزه دریاچه و کاهش آسیب های مادی و معنوی احتمالی بر مردم یا تعیین راه حل برای همراه کردن دموکراتیک آنها در نظر گرفته شده است؟
ج: گروه راهبردی نجات دریاچه که دکتر تجریشی معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف برعهده دارد، دارای 6 زیر کمیته است که یکی از این کمیته ها، کمیته فرهنگی و اجتماعی است.
البته از نظر اجرایی با توجه به لزوم حضور مجموعه ای از افراد در منطقه برای بررسی ابعاد موضوع و کاهش آسیب ها بر مردم، استانداران پیشنهاد تشکیل کمیته فرهنگی، اجتماعی و مردمی در استان تحت مسوولیت استاندار با شرط حضور 75 درصدی افراد و گروه های غیر دولتی در این کمیته را دادند که در حال حاضر در استان های آذربایجان غربی و شرقی این گروها با عضویت 7 عضو دولتی و 20 عضو غیر دولتی و بومی تشکیل شده است.
یکی از اشتباهات دولت گذشته، امنیتی کردن مساله دریاچه ارومیه بود و به همین دلیل مردم منطقه که بزرگترین متضرران این موضوع بودند، هیچ آگاهی از ابعاد موضوع و تاثیر آن بر زندگی خود و راهکارهای مقابله با این تاثیرات نداشتند بنابراین همکاری هم در جهت رفع مساله نداشتند که خوشبختانه با نگاه منطقی و درست دولت جدید و حذف نگاه امنیتی به مساله دریاچه ارومیه این چالش نیز مرتفع شد.
در حال حاضر حتی دستور العمل ایجاد مرکز آینده پژوهشی در ارتباط با موضوع دریاچه به منظور انجام بررسی های علمی در مورد ماهیت دریاچه، کنش متقابل دریاچه با محیط زیست مردم و زندگی آنها در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تهیه شده که هفته آینده به استان های حوزه ابلاغ خواهد شد.
*** دولت موظف است ما به التفاوت حق آبه های قانونی کشاورزان را پرداخت کند
س: با توجه به لزوم تامین آب دریاچه از حوضه که منجر به کاهش آب مصرفی توسط کشاورزان می شود، این قشر تا چه میزان حاضر به همکاری برای احیای دریاچه هستند؟
ج: شکی نیست که باید آب دریاچه و حق آبه آن بازگردانده شود و بخش عمده ای از این آب باید از بخش کشاورزی تامین شود. اما خوشبختانه تکنولوژی کشاورزی در دنیا و ایران پیشرفت بسیار خوبی داشته و امروز می توان با کاهش مصرف آبی در حدود 30 تا 40 درصد، میزان تولید محصولی بسیار بیشتر از میزان فعلی داشت که البته دستیابی به این مهم نیاز به سرمایه گذاری در این بخش دارد.
در عین حال از نظر اقتصادی دولت برای استفاده از حق آبه قانونی کشاورزان موظف به پرداخت تفاوت میزان کاهش آب تخصیصی به آنهاست. زیرا در کوتاه و میان مدت، آب های سطحی نجات دهنده دریاچه هستند و تاثیر آب های زیرزمینی با توجه به لایه های سخت و رسوبات زیرزمینی در طولانی مدت است.
آب های زیرزمینی در هر سال حداکثر می توانند 20 تا 40 متر پیشروی داشته باشند و این به آن معناست که برای رسیدن به 20 کیلومتر پیشروی و بالا آمدن آب سطح دریاچه فقط از طریق آب های زیرزمینی، حدود 50 تا 100 سال زمان لازم است.
در نتیجه ما باید در کوتاه مدت از طریق آب های سطحی و صرفه جویی در بخش کشاورزی، آب مورد نیاز دریاچه را تامین کنیم و برای رسیدن به این منظور و استفاده از حق آبه های کشاورزی هم باید دولت هزینه ما به تفاوت را پرداخت کند تا در نهایت کشاورزان هم بتوانند با استفاده از دریافت این تفاوت حق آبه و وام بانکی مجهز به تکنولوژی های نوینی شوند که با کاهش 40 درصدی مصرف آب، تولید بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
به طور مثال باغ های سیب که تعداد آن ها کم هم نیست، بین 15 تا 20 هزار متر مکعب در هر هکتار آب مصرف می کنند و این تنها در آذربایجان غربی که بیش از 90 هزار هکتار باغ سیب وجود دارد، درصدی بالا از مصرف آب را به همراه دارد که حتی در صورت صرفه جویی در حدود 6 تا 7 هزار متر مکعب که بسیار راحت هم هست، اگر همراه با استفاده از تکنولوژی های روز کشاورزی باشد، افزایش تولید را هم در بر دارد، در سال حدود 7 میلیون متر مکعب صرفه جویی آب را به همراه خواهد داشت.
اطمینان دارم در صورت توجیه درست و صادقانه مردم، شاهد همکاری بسیار خوبی از سوی آنها خواهیم بود، همانطور که در حال حاضر بسیاری از آنها خود پیشگام همکاری در نجات دریاچه شده اند.
امیدوارم با همت و حمایت بی قید و شرط دولت یازدهم از برنامه اجرایی که تا اواسط خرداد ماه تحویل دولت داده خواهد شد، بتوانیم فاز اجرایی کار را به منظور احیای 3500 تا 3600 کیلومتر از دریاچه به سرعت آغاز کنیم و مساحت باقی مانده را که قابلیت احیاء به عنوان اکوسیستم آبی ندارد به پناهگاه بسیار خوبی برای حیات وحش تبدیل کنیم.
س: بسیاری از باغ ها به ویژه در اطراف ارومیه با وجود مصرف آب تنها مصرف تفریحی دارند و کشاورزی حرفه ای در آنها صورت نمی گیرد.
ج: سطح زیرکشت مشخص است ولی مساله مهم این است که بیشتر این باغ ها از آب چاه ها استفاده می کنند که با فاصله ای حدود 1 کیلومتر از رودخانه ها قرار دارند ولی اولویت اصلی ما در حال حاضر چاه هایی است که مستقیما از رودخانه ها آب برداشت می کنند یا در فاصله بسیار کمی از رودخانه قرار دارند و عمدتا در اختیار کشاورزان و زارعین است.
کسانی که به صورت تفرجی از باغ های خود استفاده می کنند، در مجموع مساحتی بیش از 4 تا 5 هزار هکتار را زیر کشت و آبیاری ندارند و این تاثیری حدود 1 تا 1.5 درصد در خشکی دریاچه ارومیه دارد.
س: در حال حاضر میزان آب مصرفی برای کشاورزی چه مقدار است و در حالت استاندارد جهانی چه میزان باید باشد؟
ج: در حال حاضر میزان آب مصرفی برای بخش کشاورزی، چیزی حدود 85 درصد است ولی مطابق استانداردهای زیست محیطی جهانی میزان استفاده ما از آب های تجدید پذیر در بالاترین میزان می تواند تا 40درصد باشد و این به آن معناست که ما در حال استفاده بیش از 83 درصد ظرفیت موجود هستیم و این یعنی حق آبه محیط زیست را پرداخت نمی کنیم.
س: فرض کنیم 15 سال زمان لازم برای احیاء دریاچه سپری و با اجرای درست تمام برنامه ها، زندگی مجددا به دریاچه ارومیه بازگشت. چه تضمین یا راه حلی وجود دارد برای اینکه بازگشت مجدد به شرایط بحران را نداشته باشیم؟ یعنی مردم مجدد به حفر چاه های مجاز و غیرمجاز و بهره برداری بیش از اندازه از آب ها روی نیاورند، نمایندگان مجلس و مسوولان مجددا پیگیر طرح های پر هزینه و آسیبی همچون احداث سدهای غیراصولی یا توسعه بی ضابطه صنعت و کشاورزی نشوند.
ج: پس از احیاء، وظیفه حفاظت بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است. اگر می خواهیم کشور را حفظ کنیم، باید خطرات موجود را به صورت شفاف توضیح دهیم تا روند توسعه ای اصلاح شود و در راستای توسعه پایدار قرار گیرد. بخش مهمی از این وظیفه نیز بر عهده اصحاب رسانه است.
علمی ( 2 ) **9014**1440
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
06/02/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]
-
گوناگون
پربازدیدترینها