واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز:
آینده روابط ایران و عربستان
اختلافات ایران و عربستان نشات گرفته از رقابتهای منطقهای، تلاش برای نفوذ منطقهای و مسئله انرژی است.
به گزارش نامه نیوز به نقل از آرمان :دکتر غلامعلی خوشرو *: عربستان سعودی اکنون در شرایط دشواری قرار گرفته است. مقامات سعودی احساس میکنند که علاقه مقامات ایالات متحده نسبت به منطقه خاورمیانه و خلیج فارس روز به روز کمتر میشود.
آنها احساس میکنند که واشنگتن، خاورمیانه را یک منطقه هزینهبر و کمفایده تلقی میکند. به یک معنا میتوان گفت دولتمردان سعودی احساس میکنند دولت اوباما فرصتهای اصلی این کشور را در منطقه آسیای شرقی جستجو میکند. از سوی دیگر عربستان احساس میکند بهبود نسبی و کاهش تنشی که در روابط میان ایران و آمریکا در جریان گفتوگوهای هستهای رخ داده است جایگاه عربستان را در روابط دوجانبه با آمریکا دچار تزلزل میکند.
بنابراین عربستان از این دو حیث دچار یک وضعیت نامتعادل روانی و استراتژیک است. اما اشتباه اصلی عربستان در این است که ایران را رقیبی میبیند که توانمندیاش موجب کاهش قدرت مانور عربستان در خاورمیانه و عرصه بینالمللی میشود. اکنون این شرایط فراهم آمده است تا عربستان سعودی دیدگاه خود را عوض کند چرا که دولتمردان ایران هیچ گاه؛ قدرت سیاسی و استراتژیک خود را در مقابل همسایه مسلمان خود بهکار نمیگیرند.
کشور ما همیشه قدرت خود را در همکاری و تعامل سازنده با عربستان میبیند. مقامات سعودی باید بدانند تقویت شدن قدرت نفوذ هر کشوری در گرو حضور قدرتهای خارجی نیست. کارشناسان و تحلیلگران منطقه تنها راه حفظ امنیت و صلح در خاورمیانه را همکاری استراتژیک و اتحاد این دو قدرت منطقهای میدانند. بیشک سیاست خارجی جدیدی که جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته افق تازهای را در همکاری منطقهای و بینالمللی فراهم کرده است. در چنین شرایطی مقامات سعودی باید تحولاتی که به واسطه روی کار آمدن دولت یازدهم پدید آمده است را قدر بدانند.
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که دولت یازدهم، دولتی تعامل گراست و با تکیه بر عقلانیت و تدبیر سیاست تنش زدایی را در پیش میگیرد. دستگاه دیپلماسی این دولت برای گسترش روابط با جامعه بینالمللی، کشورهای منطقه و به خصوص عربستان دارای پتانسیلهای فراوانی است. روابط ایران و عربستان میتواند بر اساس احترام و تعامل متقابل ایجاد شود. درعین حال مقامات سعودی باید بدانند که قرار نیست این دو قدرت منطقهای نفوذ و قدرت یکدیگر را در منطقه کاهش دهند. بیتردید قدرت عربستان و ایران از واقعیتهای منطقه خاورمیانه است.
دو دولت عربستان و ایران از قدرت بزرگ جهان اسلام هستند بنابراین نباید قدرت این دو کشور در تضاد با یکدیگر تعبیر شود. مقامات سعودی از گفتوگو و البته همکاری با ایران هیچ ضرری نمیکنند در صورتی که مقدمات سفر مقامات تهران به ریاض فراهم شود. دو کشور میتوانند در جهت ایجاد یک همکاری بلند مدت با یکدیگر گام بردارند. مسلما در این همکاری بلند مدت امنیت انرژی و همکاریهای منطقهای لحاظ خواهد شد.
در شرایط فعلی لازم است سفارتخانههای دو کشور فعال شوند و سفیر جدیدایران به ریاض اعزام شود. بنابراین لازم است که مقامات هر دو کشور تمام تلاش خود را به عادیسازی روابط اختصاص دهند. در زمان آیتا...هاشمی و آقای خاتمی روابط تهران و ریاض بهبود نسبی پیدا کرد هر چند این روابط در دولتهای بعدی روند مثبتی را به خود ندید. اما اکنون، به واسطه روی کار آمدن دولت تدبیر و امید هیچ مانعی برای بازگشت به روند مثبت گذشته وجود ندارد. ایران و عربستان دارای موارد مشترکی هستند که میتوانند برای آغاز گفت وگوها بدان تکیه ورزند. یکی از این موارد مشترک ثبات منطقهای است؛ منطقه خاورمیانه هر چقدر پر آشوبتر باشد منافع ملی هر دو کشور را در خطر قرار خواهد داد.
مسئله دیگر محدود کردن خشونتهای فرقهای در خاورمیانه بحرانی است. ممکن است عربستان با بهره گیری از گروههای فرقهای و افراطی هدف مشخصی را در یک منطقه از جهان دنبال کند اما دولتمردان سعودی باید بدانند که این گروههای افراطی همیشه مطیع و فرمانبردار نیستند. نمونه بارز این گروههای تکفیری، القاعده است.
همگان دیدند این گروهک پس از دریافت امکانات و تجهیزات؛ در نهایت برای عربستان خطرناک شد. همگان آگاهند که فرقهگرایی در خاورمیانه امروز، تاسفبارترین تحولی است که کشورهای منطقه با آن دسته و پنجه نرم میکنند. به همین مناسبت رئیس جمهور ایران قطعنامهای را برای مهار خشونت گرایی پیشنهاد کردند که در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید. اکنون و پس از فراز و نشیبهای فراوان این فرصت فراهم آمده است تا دولتمردان سعودی در جهت اجرای ایده، دنیای عاری از خشونت همراه با ایران گام بردارد.
بنابراین ریاض میتواند با تهران در چارچوب همکاریهای دوجانبه و چندجانبه خاورمیانهای امن را پدید آورد و این تنها راهی است که ما میتوانیم برای راحت شدن از شر تروریست در پیش بگیریم. اکنون برخی از کشورهای منطقه به دلیل ناامن بودن و برداشتهای نادرست برخی از حاکمان منطقه از قدرت،سالانه میلیاردها دلار صرف خرید تسلیحات میکنند.
این در حالی است که همکاری و تعامل این کشورها میتواند بخش اعظمی از نگرانیهای آنها را بکاهد. حال که سیاستهای آمریکا نسبت به خاورمیانه دچار تحول شده لازم است دولتمردان این کشور بر همکاریهای منطقهای و تعامل با کشورهای همسایه تاکید ورزند. بی هیچ تردیدی مهمترین کشور خاورمیانه که تعامل با آن میتواند همکاریهای منطقهای را گستردهتر کند ایران است. بنابر این تحلیل میتوان خبرهای بهبود روابط ایران و عربستان را در چارچوب همکاری منطقهای بهفال نیک نگریست.
1393/2/3
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]