تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 10 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):براستى كه هر كس را حق سود ندهد، باطل زيانش رساند و هر كس به راه هدايت نرود، به كجر...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819703009




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

کارشناس روس در گفت‌وگو با فارس تشریح کرد اهداف کشورهای منطقه از ایجاد منطقه حائل بین افغانستان و آسیای مرکزی


واضح آرشیو وب فارسی:فارس: کارشناس روس در گفت‌وگو با فارس تشریح کرد
اهداف کشورهای منطقه از ایجاد منطقه حائل بین افغانستان و آسیای مرکزی
به باور کارشناس روس، عدم کنترل کابل بر اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان، بحث ایجاد مناطق حائل بین این کشور و آسیای مرکزی را برای روسیه و کشورهای منطقه مهم خواهد کرد.

خبرگزاری فارس: اهداف کشورهای منطقه از ایجاد منطقه حائل بین افغانستان و آسیای مرکزی


به‌ گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای فارس در دوشنبه، طی ماه‌های اخیر بحث ایجاد مناطق حائل بین کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان در میان محافل سیاسی و کارشناسی منطقه به‌ صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. بیش از ۲ ماه پیش با توجه به‌ سفر غیررسمی ژنرال عبدالرشید دوستم به ‌قزاقستان و ازبکستان و دیدارهای وی با مقامات سیاسی و امنیتی این کشورها، کارشناسان و رسانه‌های گروهی یکی از اهداف این سفر را جلب حمایت آستانه و تاشکند از ایده ایجاد مناطق حائل در شمال افغانستان دانستند. بر اساس اعلام منابع روسی، در نشست ۲ هفته پیش وزرای دفاع سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر خجند تاجیکستان نیز بحث ایجاد مناطق و یا شبه‌دولت‌های حائل در نوار مرزی افغانستان با آسیای مرکزی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.   خبرنگار منطقه‌ای فارس در دوشنبه، ضمن گفت‌وگو با «الکساندر کنیازف» کارشناس سیاسی روس، دلیل توجه مسکو و کشورهای آسیای مرکزی نسبت به ‌این موضوع را جویا شد. کنیازف گفت: آینده مبهم افغانستان روسیه و کشورهای آسیای مرکزی را به‌ فکر تهیه راهکارهایی انداخته است تا بتوانند آسیب‌پذیری خود در برابر نفوذ و تاثیر نامطلوب تحولات افغانستان را کاهش بدهند. یکی از سناریوهایی که برای ‌آینده نه‌ چندان دور افغانستان قابل پیش‌بینی به ‌نظر می‌رسد، تقسیم این کشور به‌ «جزائر» قومی- سیاسی‌ای می‌باشد که بین خود در تقابل و حتی رویارویی قرار خواهند داشت. از این نظر بعید است که ‌نتایج انتخابات جدید ریاست جمهوری افغانستان بتواند از وخامت اوضاع و حساسیت مسائل قومی- سیاسی بکاهد. اصل بحث به ‌آن برمی‌گردد که طی دهه‌های اخیر رشد روند خودشناسی نخبگان سیاسی اقلیت‌های ملی و قبل از همه تاجیک‌ها، با تلاش‌های نخبگان سیاسی پشتون برای حفظ و تقویت برتری سیاسی، اقتصادی، ایدئولوژی و... در تقابل آشتی‌ناپذیر قرار گرفته است.  وی ادامه داد: با این وضع افغانستان کشوری مرکب از تنظیم‌ها و به‌ عبارت دیگر مجموعی از گروه‌های مستقل سیاسی- نظامی باقی خواهد ماند. تا حدود زیادی منطقه‌گرایی که دارای ریشه‌های تاریخی در این کشور می‌باشد طی دهه‌های اخیر بیشتر رشد کرده است. از این جاست که بر خلاف آموزه‌های اسلامی، تنظیم‌های افغانی  به‌صورت عمده بر مبنای تعلق قومی شکل گرفته‌اند. در دهه 90 نیز شرایط مشابهی به‌نظر می‌رسید: طالبان پشتونی در ابتدا و به‌خصوص در اواخر دهه یادشده بیش از آنکه یک جریان افراطی مذهبی باشند، جریان قوم‌‌گرای افراطی بودند. بر این اساس؛ نیروهای ضد طالبان نیز به‌طور عمده بنا بر تعلق قومی شکل گرفتند: «جمعیت» تاجیک‌ها، «جنبش» ازبک‌ها، «حزب وحدت» هزاره‌ها و... عرض وجود کردند. سابقه شبه‌دولت دوستم و احتمال احیای آن وی در کنار تعلق قومی بحث وابستگی منطقه‌ای را نیز برای گروه‌های افغانی مهم خواند و تصریح کرد: علاوه بر تعلق قومی، این گروه‌ها تا حد زیادی دارای به‌ اصطلاح هویت منطقه‌ای نیز می‌باشند که باز هم به‌ بحث اسکان این یا آن قومیت در محل خاص ارتباط پیدا می‌کرد. این بود که در سال 1996 ژنرال «عبدالرشید دوستم» در مناطق ازبک‌نشین شمال افغانستان (جوزجان، سرپل، تاشقورغان، فاریاب و تا حدودی بادغیس و بلخ) عملا یک دولت مستقل ایجاد کرد. وی ادامه داد: در پایتخت آن دولت که شهر «مزار شریف» دانسته می‌شد کشورهای نظیر روسیه، ازبکستان، ایران، ترکمنستان و پاکستان نمایندگی‌های سیاسی داشتند و حتی وزارت امور خارجه دوستم نیز فعال بود. این همه در حالی اتاق افتاده بود که رسما در شهر «طالقان» دولت برهان‌الدین ربانی موجود بود که علی‌رغم چنین یک شرایطی نوع رفتار کشورها به ‌نوعی مشروعیت شبه‌دولت دوستم را تائید می‌کرد. کنیازف در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با فارس به‌‌ سابقه علاقه‌مندی روسیه و آسیای مرکزی نسبت به‌ موضوع ایجاد مناطق امن مرزی در شمال افغانستان پرداخت و گفت: ایده ایجاد یک منطقه حائل در شمال افغانستان برای کشورهای آسیای مرکزی حرف جدیدی نیست. در اواخر سال‌های 1920 تضعیف قدرت مرکزی در افغانستان باعث شده بود تا دیپلماسی شوروی و نهادهای تجارت خارجی آن فعالیت‌های خود در مناطق هم‌مرز این کشور را تشدید کنند. اولین اقدام در این زمینه صدور مصوبه دفتر آسیای میانه کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی مورخ 22 آوریل سال 1929 بود که در آن از جمله گفته می‌شد: «...مطمئن‌ترین ابزار دستیابی به ‌تحقق اهداف مورد نظر، توسعه روابط اقتصادی و قرار دادن ولایت‌های شمالی افغانستان در ‌مدار تجارت شوروی می‌باشد». اجرای این مصوبه در آن موقع به ‌طور نسبتا سریع به ‌عادی‌سازی اوضاع مناطق افغانی هم‌مرز با آسیای میانه شوروی کمک کرد. پراکندگی مدیریت مناطق افغانستان کنیازف با بیان اینکه وجود جزائر قومی- سیاسی امروز یک واقعیت انکارناپذیر افغانستان می‌باشد، تصریح کرد: امروز برخی از تحلیل‌گران افغان و از جمله «عزیز آریانفر» کارشناسان سیاسی و مدیر سابق مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان، وجود «قندهار بزرگ» را به‌ عنوان جزیره قومی- سیاسی از واقعیات غیر قابل انکار می‌داند. در حقیقت فضایی از ولایت «زابل» تا «کنر» به‌ طور ثابت تحت کنترل طالبان بوده و در این رابطه انتظار نمی‌رود که در سال‌های نزدیک وضعیت بتواند دست‌خوش تغییر شود. غرب افغانستان و حداقل ولایت «هرات» زیر نظر محمد اسماعیل‌خان و شمال شرق کشور تحت کنترل گروه متعلق ب ه‌مرحوم ‌برهان‌الدین ربانی رئیس جمهور پیشین این کشور باقی خواهد ماند. وی ادامه داد: همچنین هیچ دلیلی برای تردید نسبت به ‌‌موقعیت ثابت عطا محمد نور والی بلخ در بخش مرکزی افغانستان وجود ندارد. در صورتی که دکتر عبدالله وزیر امور خارجه پیشین افغانستان بتواند رئیس جمهور این کشور شود پس شکل گرفتن ائتلافی میان کابل و مزار شریف و همچنین شمال شرق این کشور بعید نخواهد بود که به ‌معنای ایجاد یک نوع شبه‌دولت‌های ضد طالبانی (و تا حدودی ضد پشتونی) مرتبط به‌ هم در امتداد مرزهای شمالی می‌باشد. نقش «دوستم» با ابهام مواجه شده است  این کارشناس روس با در نظر گرفتن احتمال تحقق سناریوی فوق، گفت: چنانچه این سناریو وارد مرحله اجرایی بشود، تا حدی وضعیت شمال غرب افغانستان و نقش آتی سیاسی ژنرال دوستم ناروشن باقی خواهد ‌ماند. به‌ اعتقاد «رفیق سیفولین» مشاور پیشین رئیس جمهور ازبکستان، در صورت وخامت اوضاع افغانستان و قرار گرفتن این کشور در مسیر فروپاشی و تبدیل به‌جزائر با هم درگیر، منطقه‌ تحت کنترل ژنرال دوستم نقش حائل (بافر) برای آسیای مرکزی را خواهد داشت. به‌ باور وی، دوستم به ‌عنوان یک سیاست‌مدار دارای جهت‌گیری سکولار از مواضع متعادل پیروی می‌‌کند که این موضوع مورد تائید کشورهای آسیای مرکزی می‌باشد. اما کنیازف تحقق این امر با محوریت نقش دوستم را در آینده تا حدی بعید دانست و در این رابطه به‌دلایلی اشاره کرد: بر اساس اطلاعی که از برخی از منابع موجود در کابل می‌رسد ژنرال دوستم جهت درمان در استانبول بستری بوده و وضعیتش نیز نگران‌کننده عنوان می‌شود. در حالی که تحولات سیاسی افغانستان از آهنگ بسیار سریعی برخوردار است عدم حضور دوستم در کشور به‌ معنای تشدید رقابت‌های میان رهبران ازبکی و افزایش میزان اختلافات در این منطقه می‌باشد. علاوه بر مبهم بودن شرایط جامعه ازبک تبارهای افغانستان، فعال شدن ترکمن‌ها نیز می‌تواند منجر بر تشدید اوضاع در شمال غرب این کشور شود.  فعال شدن ترکمن‌ها، ترکیه و سعودی در مناطق شمالی کنیازف گفت که از چند سال پیش به‌ این طرف در ولایت‌های فاریاب و بادغیس گروه‌های قومی ترکمن فعال می‌باشند که یکی از آن‌ها با نام «گروه تکفیری» به‌طور مستقیم به‌جناح‌های طالبان پشتون مربوط می‌باشد. در میان گروه‌های ترکمن برای رهبری مبارزه‌ای مداوم صورت می‌گیرد. وی با تأکید به برجسته شدن نقش برخی از کشورها و نهادهای خارجی در مناطق شمالی افغانستان، تصریح کرد: مشکل دیگر تشدید فعالیت‌های ترکیه از طریق پیروان فتح‌الله گولن (در ترکیب نیروهای ترکی آیساف و به‌اصطلاح «تیم‌های بازسازی ولایت‌ها») برای اعمال نفوذ و گسترش ایدئولوژی پان‌ترکیسم در میان ترکمن‌ها و همچنین ازبک‌ها می‌باشد. موضوع دیگری که بسیار جدی است، وهابی‌سازی منطقه از سوی عوامل سعودی و با همکاری علما و امام ‌خطیبان محلی است که گستره بزرگی از هرات گرفته تا مزار شریف (و همچنین سایر مناطق شمالی) را در بر گرفته است. نگرانی روسیه و منطقه از بخش ترکمنی مرز این صاحب‌نظر مسائل منطقه، وضعیت مناطق مرزی ترکمنستان با افغانستان را برای روسیه و آسیای مرکزی بیشتر نگران کننده دانست و افزود: مشکل این‌جاست که در مناطق افغانستان هم‌مرز با ترکمنستان نیروهای عمده سیاسی وجود ندارند که در ازای همکاری و حمایت، بتوان از رهبران آن‌ها تقاضای حسن نیت و حفظ ثبات نسبی در نواحی مرزی را کرد. دیگر اینکه روسیه، سازمان پیمان امنیت جمعی، ازبکستان و سازمان همکاری‌های شانگهای هیچ گونه ارتباط منظم با نهادهای مربوطه عشق‌آباد در رابطه با ‌تامین امنیت جمعی را ندارند. بنابراین رفتار ترکمنستان و توانایی آن در جهت حمایت از خود و جلوگیری از نفوذ تهدیدات به‌منطقه غیر قابل پیش‌بینی می‌باشد. کنیازف با توجه به‌ شرایط تعریف‌شده در مناطق شمالی افغانستان، گفت: رهبری سیاسی و نظامی باقی کشورهای آسیای مرکزی و همچنین روسیه نسبت به‌ ایده ایجاد مناطق حائل بین آسیای مرکزی و افغانستان نظر منفی نخواهند داشت. از سویی هم در میان جوامع کارشناسی منطقه این موضوع به‌ عنوان فرصت تامین امنیت منطقه‌ای همواره مورد بحث و بررسی قرار دارد. وی به‌ عنوان مثال به‌ دیدگاه‌های «کنستانتین سریوژکین» پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات استراتژیک قزاقستان اشاره کرد که هنوز در سال 2001 برای ارتقاء نقش سازمان همکاری شانگهای در این زمینه مطرح کرده بود: الف. تامین مالی پروژه‌های اجتماعی و زیربنایی مناطق شمالی افغانستان؛ ب. کمک در جهت مبارزه با قاچاق مواد مخدر در افغانستان و از جمله از طریق ایجاد مکانیسم‌های کنترل آن در امتداد مرزهای افغانستان با آسیای مرکزی؛ ج. ایجاد محیط خارجی مطلوب، به‌ صورت حداکثر مسدود کردن صادرات مواد مخدر از افغانستان و واردات مواد شیمی مربوطه به ‌این کشور و به ‌طور جدی محدود کردن حمایت‌های مالی خارجی از مخالفان افغان و ایجاد شرایطی که مانع گسترش و صدور افراط گرایی اسلامی شود. کنیازف گفت: هدف ارائه این راهکارها ایجاد مناطق حائل (دارای ثبات و امنیت و بدون تولید مواد مخدر) در مرزهای کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای با افغانستان بود. ایجاد مناطق حائل و مسئله امنیت آسیای مرکزی دیدگاه غالب در محافل سیاسی‌ روسیه و آسیای مرکزی این است که در صورت عدم کنترل لازم کابل بر شرایط، کمک به ‌ایجاد مناطق حائل که بتوانند مانع تاثیر اختلافات داخلی افغانستان به‌ کشورهای همسایه شوند، در راستای منافع امنیتی آسیای مرکزی و روسیه خواهد بود. از نگاه کنیازف، یک سری از عوامل عینی برای تحقق این موضوع وجود دارد که به‌عنوان مثال می‌توان به‌برخی از آن‌ها اشاره کرد: - روابط تاریخی قومی و فرهنگی بین ولایت‌های شمالی افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی که در دو طرف مرز ( قبل از همه تاجیک‌ها و ازبک‌ها) به‌سر می‌برند؛ - ارتباط موثر میان تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان و روسیه با رهبران منطقه‌ای و گروه‌های سیاسی و نظامی افغانستان که معمولا نمایندگان اقلیت‌های ملی این کشور می‌باشند؛ - علاقه‌مندی جمعیت ولایت‌های شمالی نسبت به‌تقویت روابط اقتصادی با کشورهای آسیای مرکزی که وجود که زیرساخت‌های ارتباطاتی لازم شمال افغانستان را از طریق آسیای مرکزی با روسیه  و چین متصل می‌کند. انتهای پیام/خ

93/01/27 - 10:20





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن