واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
85 سال از قدمت بیمارستان نجمیه تهران میگذرد. بنیانگذار این مجموعه خیریه ملکتاج خانم فیروز، ملقب به نجمالسلطنه، فرزند شاهزاده فیروز میرزا نصرتالدوله و همایون سلطان خانم و مادر دکتر محمد مصدق است. وی خرداد 1305 و نزدیک به شش سال پیش از درگذشتش، مریضخانهای در جنب خیابان یوسفآباد، کمی پایینتر از تقاطع خیابانهای حافظ و جمهوری اسلامی ساخت و در آبان 1307 هجری شمسی / 1347 هجری قمری آن را با نام مریضخانه نجمیه بر عموم بیماران مملکت وقف کرد و طبق همین سند املاکی را در داخل و خارج شهر برای مصارف این مرکز و بیماران ضمیمه کرد و تولیت و نظارت آن را به خود و خانوادهاش واگذار کرد. پس از مرگ بانی بیمارستان، در دی 1311، فرزندش دکتر مصدق متولی آن شد و با همکاری نمایندهاش محمد شرافتیان به سر و سامان دادن امور موقوفه و موقوفات و تهیه صورتحسابها و پاسخ به اداره کل اوقاف پرداخت. مقررات وقفنامه در گزارش، دکتر مصدق، مقررات وقفنامه نسبت به عواید املاک و مستغلات موقوفه را به قرار زیر اعلام کرده است: اول، عشر عایدات برای تعمیر عمده و اساسی که به طور فوقالعاده رخ میدهد در بانکی ذخیره میشود که در موقع لزوم، املاک موقوفه تعمیر شود و از بین نرود که چون املاک موقوفه خراب و غالبا مجاورین از خرابی آنها به محاکم صلحیه شکایت میکردند و ذخیره نمودن وجه، مستلزم این بود که هم خرابیها زیادتر شود و هم از عواید موقوفه مبلغی به مصرف محاکم برسد. گذشته از اینکه وجهی در بانک ذخیره نشد، مبلغی هم به طوری که از خلاصه محاسبات معلوم میشود اضافه بر عواید، صرف تعمیرات شده که اکنون هیچ قسمتی از املاک موقوفه نیست که محتاج به تعمیر باشد. دوم، از بقیه عایدات دو عشر برای حقالتولیه و همچنین مخارج لازمه به تعمیرات خود موقوفه و مالیات و عوارضات آن و تعمیرات ابنیه مریضخانه از قبیل رنگ و روغن آهنها و... باید موضوع شده و بقیه هر چه هست به مصارف مرضای مریضخانه و لوازم آنها برسد. سوم، از عواید مستغلات واقع در محله قورخانه کهنه، در سال، 20 تومان به مصرف روشنایی مقبره مرحومه حاجیه شاهزاده خانم والده واقفه در نجف اشرف برسد. چهارم، از عواید دو باب قهوهخانه واقع در ناحیه 4 سنگلج و خیابان ماشین، در سال، 15 تومان به امام جماعت مسجد مرحومه حاجیه شاهزاده خانم، واقع در خیابان شاهپور، گذر وزیر دفتر پرداخته شده که در مسجد مزبور صرف تعزیهداری حضرت خامس آلعبا و ائمه هدی ـ سلامالله علیهم اجمعین ـ بشود. افتتاح مریضخانه مریضخانه نجمیه در پانزدهم آذر 1308 مفتوح شد و از تاریخ مزبور تا مهر 1311 بانی مریضخانه، ماهی 450 تومان برای مخارج نگاهداری ده مریض شبانهروزی و دادن نسخه مجانی به بیماران غیر دائم به دکتر میر میپرداخت و بعد، با توجه به اینکه عواید موقوفه برای تامین مخارج مریضخانه کافی نبود دیگر بیماران به صورت رایگان درمان نمیشدند. در هشتم آبان 1311 مریضخانه به دکتر معاون واگذار شد. او از عواید بیماران خصوصی، ماهی 250 تومان میپرداخت تا به همراه عواید املاک و مستغلات، ذخیره شده و پس از جمعشدن وجوه کافی مریضخانه تعمیر و مجدد بیماران به صورت شبانهروز پذیرش شوند. در تاریخ دهم دی 1311، ملکتاج خانم فیروز از دنیا رفت و تولیت مریضخانه به دکتر مصدق واگذار شد و چهارماه و نیم بعد مجدد مریضخانه پذیرای بیماران به صورت شبانهروزی و غیردائم شد. کمی بعد مصدق در نامهای خطاب به وزارت فرهنگ عنوان کرد که چون نظارت و رسیدگی به مال میر، به سبب مسافت، وقتگیر و مشکل است و درآمد قابل توجهی هم ندارد حاضر است آن را با ملکی ارزشمندتر که درآمدش نیز بیشتر است مبادله نماید که مورد موافقت هم قرار میگیرد. وی چندی بعد، در تیر 1319، از سوی شهربانی توقیف و تبعید میشود. در بخشی از نامه مسئول رسیدگی به حسابهای بیمارستان نجمیه (در سر برگ «وزارت فرهنگ»، خطاب به اداره کل اوقاف، به شماره 27723 مورخ 20 / 02 / 1318) آمده است: پایگاه وزارت متبوع محترما به عرض میرساند در موقع بررسی به حسابی که جناب آقای دکتر مصدق، متصدی موقوفات بیمارستان نجمیه، به اداره اوقاف تسلیم فرمودهاند و برای رسیدگی به اداره تحقیق ارسال شده معلوم گردید که جناب معزیالیه علاوه بر درآمد موقوفات مبالغی نیز از خود صرف بیمارستان میفرمایند و در واقع امور موقوفاتی که تحت تصدی ایشان میباشد به بهترین وجهی اداره میشود. بنابراین چنانچه اجازه میفرمایند نسبت به اقدام نوع پرورانه ایشان که در راه بهداشت و انتظام موقوفات مربوط مبذول میشود مورد تقدیر قرار گیرد... . دکتر محمد مصدق از عصر روز بیست و نهم مرداد 1332 تا هفدهم شهریور 1335، در باشگاه افسران زندانی بود و سپس به سلطنتآباد منتقل شد. در سیزدهم مرداد 1335، دوره سه ساله زندان در لشکر 2 زرهی قصر پایان یافت و تحت مراقبت مأموران سازمان امنیت به روستای احمدآباد، تنها باغ کوچکی که برای او باقی مانده بود، منتقل شد و تا اواسط بهمن 1345 که برای ادامه درمان و بستری شدن در بیمارستان به تهران آمد به مدت ده سال و پنج ماه در آن محل، همچنان زیر نظر مأموران سازمان امنیت بود، تا آنکه سرانجام در سحرگاه چهارم اسفند همان سال در بیمارستان نجمیه درگذشت. پس از او نابرادریاش، ابوالحسن دیبا، عهدهدار تصدی تولیت، سپس مهندس احمد مصدق این مسئولیت را پذیرفت. حسین حقیقی
25 فروردین 1393 ساعت 12:02
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]