تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 12 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):شتاب کردن در کاری پیش از بدست آوردن توانایی و سستی کردن بعد از به دست آوردن فرصت...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820048480




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

فارش گزارش می‌دهد صنعت چاقوی زنجان قدمتی در دل تمدن ایرانی اسلامی


واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارش گزارش می‌دهد
صنعت چاقوی زنجان قدمتی در دل تمدن ایرانی اسلامی
صنعت چاقوی زنجان که از صنایع دستی مهم محسوب می‌شود قدمتی در دل تمدن ایرانی اسلامی دارد.

خبرگزاری فارس: صنعت چاقوی زنجان قدمتی در دل تمدن ایرانی اسلامی


به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، با توجه به اینکه ایرانیان در بین دیگر کشورهای دنیا از جنگاوران بی‌باک و چیره‌دست شناخته شده‌اند ناگزیر باید از ابزارهای جنگی خوبی برخوردار بوده باشند، چرا که در زبان فارسی نام ابزارهای جنگی به جای مانده که برخی از آنها را در ایران باستان یعنی در نوشته‌های روزگار هخامنشیان و بیشتر آن‌ها را در نامه دینی ایرانیان، اوستا، می‌یابیم.  بیشتر این ابزار در حال حاضر نیز بین نوشته‌ها، مشاهده می‌شود، کمان ابرو، کمند گیسو، تیر‌مژه دلدار، از جمله تشبیهات زیبا و دلنشین ادبیات فارسی هستند.

*قدیمی‌ترین چاقوی به دست آمده از معدن نمک چهرآباد زنجان قدیمی‌ترین چاقوی به دست آمده از مجموعه‌ی مرد نمکی در معدن نمک چهرآباد(روستای حمزه‌لو) متعلق به هجده قرن پیش است. این چاقو دارای دسته‌ای از شاخ بز است و طول آن 11 سانتی‌متر بوده که با استفاده از دو میخ پرچ به تیغه‌ای متصل شده است. طول تیغه 8.5 سانتی‌متر اندازه‌گیری شده و تیغه مقداری زنگ زده است. غلاف آن از جنس چرم بوده و با بندی از جنس چرم به به لباس وی متصل بوده است. طول غلاف 15.5 سانتی‌متر بوده که در عرض آن شکافی تعبیه شده و احتمال می‌رود وسیله‌ای شبیه گوش‌پاک‌کن یا نوعی سنجاق در آن جاسازی شده است. این چاقو را می‌توان به عنوان نخستین و قدیمی‌ترین سند موثق به دست آمده در خصوص صنعت چاقوسازی زنجان نام برد. شاردن نقل می‌کند که در زمان او هیچ یک از ایرانیان بدون شمشیر از خانه بیرون نمی‌رفتند. تیغه این شمشیرها به قدری برنده بود که بر طبق داستان‌های قدیمی اگر با دست پهلوانی به سواری زده می‌شد او را از فرق سر تا روی زین به دو نیم می‌کرد.

*شهرت و معروفیت زنجان در صنعت چاقو سازی ایران با ورود سلاح گرم به بازار به تدریج حمل و استفاده از سلاح سرد منسوخ شد. صنعت شمشیرسازی نیز رو به افول می‌رود و در حد چاقوسازی و ساخت اشیاء برنده مورد نیاز روزمره زندگی به حیات خود ادامه می‌دهد، یکی از شهرهایی که صنعت چاقوسازی و ساخت اشیاء برنده را حفظ کرده و بیشترین شهرت و معروفیت را در ایران دارد، شهر زنجان است.

هنوز چاقوسازی در زنجان به طور قطع ماحصل عواملی چون موقعیت جغرافیایی و نقش زنجان در جنگ‌های مختلف تاریخی (قبل از اسلام و بعد از اسلام)، موقعیت سوق‌الجیشی استان نسبت به استان‌های همجوار، قرار گرفتن بر سر تمدن‌های شرقی، غربی و نزدیکی به فلات مرکزی، وجود و فراهم بودن مواد اولیه و معادن غنی آهن و مس و ... است. در بررسی‌های به عمل آمده و با توجه به شواهد و مدارک به دست آمده به طور قطع اعلام تاریخ دقیق و مشخص پیرامون زمان شروع این صنعت در استان زنجان مقدور نیست. در چهار قرن نخست تمدن اسلامی، بیشتر اشیاء ساخته شده فلزی به غیر از تغییرات جزئی اصولا تقلیدی از فلزکاری دوره‌ ساسانی بوده است. از قرن پنجم به بعد صنعت فلزکاری ایران وارد مرحله‌ جدید می‌شود که آن را می‌توان تجدید حیات هنری نامید، به طور مشخص در دوره‌ سلجوقیان عده‌ای از هنرمندان فلز کار به این ناحیه مهاجرت می‌کنند. 

*رونق سبک نوین چاقو سازی با پیروی از مذهیت تشیع در اواسط قرن 15 میلادی فلزکاران ایرانی از پیروی سبک‌های پیشین، به ویژه مغولی، که یکنواخت و خسته کننده بود، دست برداشتند. این هنرمندان به علت گسترش معتقدات مذهبی تازه که تشیع بود و به علت تحولات سیاسی در داخل کشور سبکی نوین در هنر فلز کاری به وجود آوردند. با روی کار آمدن صفویان باب تازه‌ای در مکتب هنر ایران گشوده شد و در واقع محور طلایی هنر ایران مقارن حکومت همین دودمان بوده است. در اوایل حکومت شاه اسماعیل صفوی که ایران با ترک‌های عثمانی وارد جنگ شده برای تهیه ادوات و فلزات و ابزار جنگ از چند شهر کمک گرفت. از اواخر قرن دهم هجری برتری اسلحه‌ ایرانی در جهان آن روز زبانزد همگان شد. «تاورینه»، سیاح معروف فرانسوی، که در زمان شاه صفی و شاه‌عباس دوم، شاه سلیمان نه بار به ایران مسافرت کرده معتقد است که ایرانیان در هنر فولادسازی مهارت و استادی کامل دارند و می‌دانند چگونه فولاد را برای ساختن تیغه‌های شمشیر، خنجر، قمه، چاقو با زاج و سایر مواد در مراحل مختلف آماده کنند. مرغوبیت محصولات پولادین این هنرمندان مدیون فولادی است که از ناحیه‌ای از هند به نام گل کندا، به ایران آورده می‌شد.  * عبدالغفار سکاک پیشوای دینی و استاد چاقو‌ساز دوره صفویه در زنجان در دوره‌ صفویه استادانی چون عبدالغفار سکاک در زمینه چاقوسازی زنجان نقش مهمی در رونق این صنعت مهم داشته‌اند، همچنین ایشان پیشوای دینی بوده و تألیفاتی نیز دارد. این صنعت تا دوره‌ی قاجاریه، یعنی تا سفر ناصرالدین شاه به فرانسه به همین سبک ادامه داشته است و معروف‌ترین آن‌ها چاقوهای کرند و یا چاقوهای ساخت حسن (حسن نام استاد زنجانی از استادان آن دوره) بوده است. از حدود قرن 10 هجری قمری شهر زنجان یکی از مراکز مهم صنعتی بوده است که در آن کارگاه‌های مختلف اسلحه‌سازی دایر و چاقوسازی نیز یکی از صنایع جنبی آن، محسوب می‌شده است. با کشف مجموعه‌ منحصر به فرد مرد نمکی، پیشینه‌ تاریخی این صنعت در زنجان از هجده قرن پیش به طور قطع مشخص است. از جمله مدارک موثق دیگر از سازمان اسناد ملی کشور به دست آمد. می‌توان به مکاتبات معمول شده و یک برگ صورتجلسه‌ چاقو سازان که در تاریخ 1323 شمسی انجام یافته اشاره کرد. در این سند اسامی و امضای 31 نفر از چاقو سازان زنجانی درج شده است. با توجه به سلیقه، ذوق و نیز هنر نمائی استادکاران را به منظور بازاریابی و جلب رضایت متقاضیان، ساخته‌های متنوع از چاقوها در ابعاد متفاوت تهیه و به بازار عرضه شده که جنبه‌ نمایشی و موزه‌ای نیز دارند. همچنین این صنعت در دیگر کاربردها در منازل همچون کارد آشپزخانه، قند شکن و مصنوعات تزئینی ساخته می‌شود. استقبال مسافران نوروزی از این صنایع استان زنجان بسیار مناسب بوده است.  عموم تولیدات جنبه‌ کاربردی و مصرفی داشته که با در نظر گرفتن نوع کاربرد درباره انواع ساخته‌ها می‌توان این تقسیم‌بندی را در نظر گرفت. چاقوی ضامن دار معمولی، چاقوی ضامن‌دار مغزی، چاقوی ضامن دار فشاری، چاقوی متری یا قلم‌تراش، انواع کاردها،کاردهای شکاری و صحرایی، کاردهای آشپزخانه، چاقوهای قصابی، چاقوی سلاخی، چاقوی قصابی، چاقوهای باغبانی و پیوندزنی، انواع ساتور و کارد کباب پزی، قلم‌تراش، قلم‌تراش یک تیغه، قلم‌تراش دو تیغه، قلمتراش یک لبه و قلم‌تراش دو لبه را نام برد. .............................. گزارش از: احمد اسدی .............................. انتهای پیام/73007/

93/01/13 - 08:23





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن