تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815605729
آسیا- اقیانوس آرام و تداوم حرکت به سمت کانون جغرافیای راهبردی جهان
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
آسیا- اقیانوس آرام و تداوم حرکت به سمت کانون جغرافیای راهبردی جهان تهران- ایرنا- تحولات سال گذشته حوزه پیرامونی اقیانوس آرام و شرق آسیا نشان از افزایش اهمیت و وزن این گستره سیاسی- جغرافیایی در شکل دهی به آینده جهان و نظام روابط بین الملل دارد.
حرکت تدریجی گرانیگاه تحولات جهانی از غرب به شرق انگاره ای است که شماری از صاحب نظران مسائل بین المللی بر آن تاکید دارند و نشانگان آن را برای رصد سمت و سوی تحولات کلان جهانی و تجسم شمای نظام بین الملل سال های آینده زیر ذره بین تحلیل و بررسی خود قرار داده اند.
هر چند در سده ای که برخی آن را «قرن آسیایی» می خوانند، رویدادهایی چون بحران اوکراین، جنگ داخلی در سوریه، گفت و گوهای هسته ای ایران و قدرت های جهانی، رخدادهای تروریستی، ناآرامی های کشورهای آفریقایی و ... برای مدت ها در صدر اخبار و مرکز توجه رسانه ها قرار می گیرد، اما یکی از مهمترین روندهایی که به صورت پیوسته مسیر تغییر چهره نظام بین الملل کنونی را می پوید، روندی است که از دل تحولات حوزه شرق آسیا و اقیانوس آرام ریشه می گیرد.
در جهانی که نقش اقتصاد و قدرت تجاری، مالی و صنعتی کشورها بر دیگر مولفه های قدرت ساز نظیر قدرت نظامی، کنشگری سیاسی و دیپلماتیک و حتی نفوذ فرهنگی سایه می گسترد و در شرایطی که کشورهای اروپایی و آمریکا همچنان با بحران مالی و اقتصادی دست به گریبانند، روند رو به رشد غول های اقتصادی آسیا کمتر افت و خیز به خود می بیند.
در کنار افزایش فزاینده قدرت اقتصادی کشورهایی چون کره جنوبی، ژاپن، اندونزی، هند و چین، تلاش این کشورها برای افزایش منزلت بین المللی و تقویت دیگر مولفه های قدرت ساز، بروز آشکارتری می یابد.
البته چالش های قومی، نژادی، زیست محیطی و ...، کشمکش ها و ناآرامی های داخلی کشورهای منطقه در کنار هماوردی های راهبردی و اختلاف های سرزمینی از جمله دیگر ویژگی های تحولات شرق آسیا و اقیانوس آرام به شمار می رود.
و اما سال 1392 خورشیدی نیز آبستن رخدادهایی بود که ریشه در تحولات سال های پیشین داشته و بر روندهای آتی اثرگذار خواهد بود. در کنار این رخدادها که باید با نگرشی کلان مورد بررسی قرار گیرد، رویدادهایی نیز به وقوع پیوست که از پنجره بررسی های میان و کوتاه مدت و نیز پدیدار شناسی سیاسی می توان بدان نگریست.
** شرق آسیا در سال 1392؛ عرصه کشمکش های راهبردی
مهمترین تحولات شرق آسیا در سال گذشته به بروز آشکارتر اختلاف های سرزمینی کشورهای منطقه، تداوم هماوردی بازیگران بزرگ حوزه آسیا- اقیانوس آرام و نیز تمدید بحران شبه جزیره کره مربوط می شود.
به باور بسیاری از تحلیلگران، کلان ترین و اصلی ترین متغیر شکل دهنده به رخدادهای شرق آسیا و اقیانوس آرام، رقابت بازیگران بزرگ برای به دست گرفتن سکان رهبری منطقه است.
اعلان راهبرد «آسیا محوری» از سوی باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در سال 1390 بیش از پیش قطب تمرکز راهبردی رهبران واشنگتن را عیان ساخت.
نگرانی آمریکایی ها از رشد شتابنده قدرت ملی چین که با اتکا به توان اقتصادی فزاینده این کشور در عرصه های نظامی، سیاسی و حتی فرهنگی نیز نمود می یافت، محدود سازی این رقیب راهبردی آمریکا را به دستورکاری مهم برای رهبران این کشور تبدیل کرد.
بدین ترتیب افزایش حضور و ضریب نفوذ سیاسی-نظامی- امنیتی واشنگتن در آسیا و اقیانوس آرام و نیز تقویت روابط با متحدان منطقه ای همچنان به شکل ستون خیمه برنامه آسیایی آمریکا در سال 1392 باقی ماند.
از دید بسیاری از ناظران، سفرهای پیاپی مقام های آمریکایی به منطقه، نشانه اهمیت برنامه هایی است که واشنگتن در جهت تنظیم معادله قدرت در شرق آسیا به سود خود، دنبال می کند.
به عنوان نمونه، «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا در روزهای پایانی بهمن ماه سال گذشته، در پنجمین سفر آسیایی خود (از زمان انتخاب به عنوان وزیر امور خارجه در بهمن ماه 1391) راهی چین، کره جنوبی و اندونزی شد تا سوخت دیپلماسی را به ماشین سیاست آمریکا در منطقه تزریق کند.
البته سفرهای پیاپی مقام های آمریکایی به ویژه کری تنها اهدافی چون رایزنی با مقام های پکن برای مدیریت اختلاف های موجود، زمینه سازی افزایش حضور و نقش آمریکا در منطقه و پشتیبانی از شریکان منطقه ای را دنبال نمی کرد، بلکه کنترل بحران شبه جزیره کره نیز نقشی مهم در برنامه های دیپلماتیک واشنگتن در شرق آسیا داشت.
در سال 1392، بحران شبه جزیره کره و افزایش تنش ها در دو سوی مدار 38 درجه (مرز کره شمالی و جنوبی) ادامه یافت؛ بحرانی که از دید بسیاری از ناظران ادامه هماوردی قدرت های بزرگی چون آمریکا و چین در قالب تنشی نیابتی قلمداد می شود.
در این پیوند، پس از آزمایش های موشکی و هسته ای کره شمالی در سال 1391، حتی قطعنامه های 2087 و 2094شورای امنیت و هشدارهای آمریکا، متحدان منطقه ای واشنگتن و کشورهای غربی نیز موجب نشد تا پیونگ یانگ در بحران شبه جزیره پا پس بکشد.
رهبران کره شمالی حتی در پایان فروردین ماه به نمایندگی های سیاسی کشورهای خارجی هشدار دادند که به دلیل افزایش احتمال درگیری های نظامی، پیونگ یانگ را ترک کنند.
با این حال، در سال گذشته سطح تنش ها به تدریج کاهش یافت و التهاب در شبه جزیره کره از نقطه اوج فرو غلتید. در این پیوند، گفت و گوهای نمایندگان 2کره که از خردادماه آغاز شد توانست به توافق های محدودی در زمینه دیدار خانواده های جدا شده از زمان جنگ شبه جزیره (ابتدای دهه 50 میلادی) و بازگشایی مجتمع مشترک صنعتی موسوم به «کائه سونگ» بیانجامد.
در این میان، باز هم رزمایش های مشترک نظامی آمریکا و کره جنوبی، زمینه ساز تداوم بی اعتمادی و بروز تشنج در منطقه شد. اعلان خبر برگزاری رزمایش های سالانه سئول و واشنگتن که از پنجم اسفندماه آغاز و تا روزهای پایانی فروردین امسال ادامه خواهد یافت، باز بر آتش هماوردی سئول و پیونگ یانگ دمید و آن را شعله ورتر ساخت.
از دید برخی ناظران، تحولات داخلی کره شمالی در سال 1392 نیز رخدادهایی قابل تامل بوده است. «کیم جونگ اون» رهبر جوان کره شمالی در سال گذشته با اقدام هایی چون تسویه حساب سیاسی در بالای هرم قدرت و برگزاری انتخاباتی که 100 درصد آرای مردمی به حساب تشکل حاکم واریز شد، ستون های قدرت و و پای خود را بر جای پای رهبران اقتدارگرای این کشور استوار ساخت.
با توجه به سیر تحولات کره شمالی، کارشناسان تداوم حیات ساختار سیاسی آهنین پیونگ یانگ را در زمره مهمترین کانون های بازتولید بی ثباتی در شبه جزیره و منطقه شرق آسیا بر می شمرند. این در حالی است که پیشتر روی کار آمدن رهبر جوان پیونگ یانگ، کورسوی کم رمقی از تحول ساختار سیاسی یاد شده و کارکردهای آن پدیدار ساخته بود.
تحولات مربوط به اختلافات سرزمینی چین با همسایگان این کشور در آب های پیرامونی، دیگر کانون شکل دهی به تحولات منطقه در سال گذشته بود.
در کنار کشمکش های سیاسی و دیپلماتیک پکن با فیلیپین، ویتنام و حتی برونئی و اندونزی بر سر محدوده های حاکمیتی در دریای چین جنوبی، اختلاف های توکیو و پکن در دریای چین شرقی نیز ادامه یافت. در این میان، رویکردهای دولت محافظه کار «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن و تهاجمی تر شدن سیاست منطقه ای این کشور، بر شدت و دامنه چالش های روابط توکیو و پکن افزود.
در سال گذشته، رخدادهایی چون بازدید جنجالی آبه از معبد «یاسوکونی» که به باور همسایگان ژاپن نماد تجاوزگری این کشور در سال های جنگ جهانی و پیش از آن به شمار می رود و همچنین تعقیب و گریزهای کشتی ها و هواپیماهای جنگی چین و ژاپن در مناطق مورد اختلاف به نقاط عطفی در کشمکش منطقه ای 2کشور تبدیل شد.
همچنین در روزهای نخستین آذرماه، مقام های پکن اقدام به تعیین حریم شناسایی دفاع هوایی بر فراز مناطق مورد اختلاف کردند که واکنش شدید توکیو، سئول و واشنگتن را بر انگیخت و حتی رهبران کره جنوبی را به سمت واکنشی مشابه سوق داد.
افزون بر آنچه گفته شد، تمایل بیشتر پکن و توکیو به افزایش توان نظامی، بی اعتمادی متقابل و حرکت 2کشور به سمت بالا بردن ضریب بازدارندگی امنیتی را آشکار ساخت. نمود این تمایل نیز افزایش بودجه و هزینه های نظامی ژاپن و چین بود.
در این پیوند، در برابر بودجه نظامی 120 میلیارد دلاری سال گذشته چینی ها که در نشست اسفندماه 1391 کنگره خلق به تصویب رسیده بود، رهبران ژاپن نیز اقدام به افزایش بودجه نظامی خود کردند. در آذر ماه سال گذشته مقام های توکیو اعلام کردند که هزینه های نظامی ژاپن در پنج سال آینده نزدیک به 240 میلیارد دلار خواهد بود که افزایشی چشمگیر نسبت به بازه زمانی پنج ساله پیشین نشان می دهد.
**نگاهی به تحولات داخلی کشورهای حوزه آسیا- اقیانوس آرام
در سال 1392 در برخی کشورهای منطقه چون تایلند، کامبوج، مالزی و استرالیا انتخابات برگزار شد. انتخابات پارلمانی در استرالیا منجر به پیروزی محافظه کاران به رهبری «تونی ابوت» نخست وزیر کنونی این کشور شد و به دوره 6 ساله حاکمیت حزب کارگر و دیگر تشکل های سیاسی ائتلاف حاکم پایان داد.
بسیاری از ناظران، سخت تر شدن سیاست های مهاجرتی و گسترش همکاری های کانبرا -پایتخت استرالیا- و واشنگتن در چارچوب سیاست آسیا محوری آمریکا را نخستین پیامدهای روی کار آمدن دوباره محافظه کاران بر می شمرند.
و اما فرایندهای مردمسالارانه در دیگر دموکراسی های پارلمانی شرق آسیا در سال 92، متفاوت از استرالیا بود. در اردیبهشت ماه سال گذشته مالزی شاهد انتخابات پارلمانی بود که در این انتخابات ائتلاف حاکم جبهه ملی موسوم به «باریسان نشنال» بار دیگر توانست با پیروزی بر تشکل های سیاسی رقیب، قدرت را حفظ کند.
کمتر از سه ماه پس از انتخابات مالزی، در کامبوج نیز حزب حاکم خلق به رهبری «هون سن» نخست وزیر کهنه کار سه دهه گذشته، توانست بار دیگر مسند ریاست دولت تکیه زند.
همچنین در تایلند انتخابات پارلمانی زودهنگام در روزهای میانی بهمن ماه برگزار شد تا به ماه ها تنش سیاسی و ناآرامی اجتماعی در این کشور پایان داده شود. انتخابات تایلند از این نظر با رخدادهای مالزی و کامبوج شباهت یافت که در هر سه کشور، احزاب حاکم توانستند بر نیروهای مخالف چیرگی یابند. همچنین در هر سه کشور پس از اعلان نتایج انتخابات، اعتراضات گسترده ای رخ داد و شمار زیادی از مخالفان مشروعیت و سلامت انتخابات را زیر سوال بردند.
البته ناآرامی ها و تنش ها در تایلند همچون ماه های پیش از انتخابات، به مراتب شدیدتر و پردامنه تر از رخدادهای مالزی و کامبوج بود و به دلیل پشتیبانی برخی نهادهای قدرت همچون دربار و ارتش از مخالفان دولت، تحلیلگران سال 93 را نیز سالی پرتنش در این کشور آسیایی پیش بینی می کنند که ممکن است حتی منجر به سرنگونی دولت کنونی بانکوک شود.
افزون بر آنچه گفته شد، در پایان تیرماه سال گذشته در ژاپن، حزب حاکم لیبرال دموکرات به رهبری آبه توانست پیروزی آذرماه سال 1391 در مجلس نمایندگان را در مجلس سنا نیز تکرار کند و موقعیت خود در عرصه سیاسی این کشور را تحکیم بخشد. تحلیلگران تکرار پیروزی حزب حاکم را منجر به افزایش اعتماد به نفس رهبران توکیو دانسته و در عرصه رویکردهای خارجی ژاپن، به همراهی بیشتر با سیاست های منطقه ای آمریکا و افزایش تنش با چین به عنوان پیامدهای تثبیت موقعیت سیاسی حزب حاکم اشاره کردند. در ارتباط با مسائل داخلی ژاپن نیز شمار زیادی از تحلیلگران با توجه به تمرکز دولت بر رفع بحران رکود اقتصادی، در زمینه پیامدهای کوتاه و بلند مدت سیاست های تازه اقتصادی رهبران توکیو، تحلیل ها و بررسی های گوناگونی را مطرح ساختند.
در سال گذشته، میانمار همچون سال 1391 شاهد درگیری های شدید قومی و مذهبی بود. در بهار سال گذشته در برخی رسانه های جهان تصاویری باورنکردنی از نسل کشی مسلمانان به نمایش درآمد که نشان می داد ده ها مسلمان به فجیع ترین شکل ممکن قربانی خشونت های افسارگسیخته ملی گرایان و بوداییان تندرو در میانمار شده اند؛ خشونت هایی که به باور شماری از ناظران به دلیل بی تفاوتی و حتی پشتیبانی دولت از خشونت طلبان بر آتش آن دمیده شد.
نکته قابل تامل، تداوم سکوت معنادار کشورهای غربی بویژه آمریکا و نیز کنشگران حقوق بشری در برابر کشتار و آوارگی مسلمانان میانمار است که این مساله مهمترین عامل بحران انسانی در این کشور آسیایی به شمار می آید.
افزون بر جدال های سیاسی، رقابت های راهبردی، تنش های اجتماعی و درگیری های قومی- مذهبی، رخدادی چون طوفان «هایان» نیز در سال گذشته منطقه شرق آسیا را در نوردید که نتیجه آن کشته شدن بیش از 6هزار تن و بی خانمانی نزدیک به 6 میلیون نفر در کشوری چون فیلیپین بود.
**جمع بندی
از رایزنی های راهبردی دولتمردان روسی با رهبران ژاپن گرفته تا سفرهای پیاپی مقام های آمریکایی به مقصد کشورهای شرق آسیا، نشان داد که منطقه پیرامونی اقیانوس آرام در حال تبدیل به عرصه تازه تقابل و توازن قوای بازیگران بزرگ جهانی است.
در حالی که برای دهه ها هماوردی های جنگ سردی و رقابت های تنگاتنگ اقتصادی و تجاری غول های آسیایی مهمترین ویژگی بستر جغرافیایی حوزه آسیا-اقیانوس آرام به شمار می رفت، اکنون روندهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه بیش از پیش به سرنوشت نظام بین الملل گره می خورد.
بدین ترتیب گذشته از چند و چون رقابت های راهبردی، حتی رخدادهای داخلی کشورهای آسیایی نیز به دلیل تاثیرگذاری روز افزون تحولات آسیا بر روندهای جهانی اهمیت روز افزون می یابد و از این رو در سال های آتی روند حرکت جهان به سمت آسیا محوری، شتاب بیشتری خواهد یافت.
از محمد کاظمی - گروه تحقیق و تفسیر خبر
تحقیق**9279**1358
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 29]
-
گوناگون
پربازدیدترینها