محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832603146
نقش مناطق آزاد در توسعه اقتصادی کشور - علی اصغر مونسان
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
نقش مناطق آزاد در توسعه اقتصادی کشور - علی اصغر مونسان کیش - ایرنا - توسعه مناطق آزاد اقتصادی قابلیت های فراوانی را برای کشورهای میزبان ایجاد نموده و قادر است کشورهای در حال توسعه را در پیمودن فرآیندهای صنعتی شدن، هدایت کند با وجودیکه کشورهای مختلف، اهداف متفاوتی را از برقراری مناطق آزاد اقتصادی دنبال می کنند ولی شباهت های فراوانی میان این اهداف دیده می شود
در جهان امروز توسعه مناطق آزاد اقتصادی (FEZS) به عنوان یکی از مهمترین نوآوری های نهادی، در اقتصاد به شمار رفته و نقش کلیدی این مناطق در جذب سرمایه گذاران خارجی برای رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه، حیاتی قلمداد می گردد. امروزه کشورهای درحال توسعه سعی دارند با اعطای امتیازاتی بر تعرفه های موجود تنظیم معافیت های مالیاتی و تسهیل رویه های اداری به حمایت از فعالیت های اقتصادی در این منطقه مبادرت ورزند. در حال حاضر تعداد کثیری از مناطق آزاد اقتصادی در سراسر جهان به بهره برداری رسیده و یا فرآیند برنامه ریزی جهت بهره برداری از آنها انجام یافته است.
باور عمومی بر این است که احداث مناطق آزاد اقتصادی منجر به جذب سرمایه گذاری خارجی، ارتقای صادرات، افزایش عایدات ناشی از سرمایه گذاری های خارجی و ایجاد فرصت های شغلی مناسب برای نیروی کار خواهد گردید.
بدیهی است که برآورده شدن موارد یاد شده تاثیرات مثبتی بر اقتصاد کشور میزبان بر جای گذارده و به بهبود استاندارد زندگی مردم خواهد انجامید.
مناطق آزاد اقتصادی را می توان در قالب های گوناگون توصیف نمود. اما ادبیات رایج در این زمینه حاکی از وجود چهارگونه از مناطق آزاد اقتصادی است. این طبقه بندی را می توان چنین تبیین کرد:
1. مناطق آزاد تجاری که تنها به صادرات مجدد کالاهای وارد شده می پردازند.
2. مناطق پردازش صادرات که در آنها، کالاها پس از اعمال ارزش های افزوده صادر می شوند.
3. مناطق ویژه اقتصادی که در آنها فعالیت های اقتصادی در داخل منطقه با رویکردهای چند بخشی انجام می پذیرد و سرانجام :
4. مناطق صنعتی که تنها فعالیت های صنعتی خاص، در آنها مورد میزبانی قرار می گیرد.
با این تفاسیر، هدف غایی از موجودیت مناطق آزاد اقتصادی تنها تسهیل در انجام مبادلات نبوده و در این زمینه اهداف والاتری از جمله پیشرفت در توسعه اقتصادی منطقه، حمایت از صنعتی خاص و تولید شغل دنبال می شود.
پس مشوق های موجود در مناطق آزاد اقتصادی، می بایست به فراخور نیازهای منطقه و در راستای جذاب نمودن برای سرمایه گذاران هدف تنظیم گردد. از این رو در جهان امروز، تسهیل رویه های اجرایی، تنظیم مقررات مبادله و شکل گیری نهادهای ناظر در این مناطق، در راستای سیاست گذاری های توسعه اقتصاد منطقه ای و ملی صورت می پذیرد.
* چگونگی توزیع مناطق آزاد اقتصادی در جهان
آمار غیر رسمی حاکی از وجود 167 منطقه آزاد اقتصادی مجزا در سال 2012 می باشد. شکل زیر به نحوه توزیع مناطق آزاد اقتصادی در جهان پرداخته و پس از آن نمودارهایی در راستای تحلیل توزیع مناطق آزاد تجاری به تفکیک کشور ترسیم خواهد شد.
آمارهای موجود نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران با هفت منطقه آزاد اقتصادی- در صورت احتساب منطقه آزاد ماکو - در میان سی و شش کشور دارای منطقه آزاد اقتصادی رتبه هشتم را در اختیار داشته و این در حالی است که کشورهای ترکیه و امارات متحده عربی، هر کدام با تعداد بیست و یک منطقه آزاد اقتصادی در جایگاه اول قرار گرفته اند. جدول زیر به تشریح نحوه توزیع مناطق آزاد اقتصادی در جهان می پردازد.
** تاثیر مناطق آزاد اقتصادی بر اقتصاد کشور :
توسعه مناطق آزاد اقتصادی قابلیت های فراوانی را برای کشورهای میزبان ایجاد نموده و قادر است کشورهای در حال توسعه را در پیمودن فرآیندهای صنعتی شدن، هدایت نماید. با وجودی که کشورهای مختلف، اهداف متفاوتی را از برقراری مناطق آزاد اقتصادی دنبال می نمایند. غالباˈ شباهت های فراوانی میان این اهداف مشاهده می شود.
از یک سو می توان اهداف کوتاه مدت کشورهای میزبان در تشکیل مناطق آزاد اقتصادی را در افزایش صادرات و عایدات ناشی از مبادلات خارجی، تولید فرصت های شغلی، تحریک منابع سرمایه گذاری و شتابدهی به توسعه منطقه ای دانست.
از سوی دیگر اهداف بلند مدت پیاده سازی چنین طرح هایی را می توان در انتقال فن آوری، اکتساب و ارتقای مهارت های مدیریتی و بهبود ارتباطات اقتصاد کشور میزبان با سایر اقتصادها در عرصه بین المللی جستجو کرد.
***جذب سرمایه گذاری های خارجی (جریانات سرمایه)
تشریک مساعی با سرمایه گذاران خارجی، به عنوان یکی از روش های مرسوم اقتصادهای درحال توسعه بمنظور بهبود صادرات و توسعه ارتباطات سازماندهی شده با بازارهای بین المللی برشمرده می شود. نقش سرمایه گذاران خارجی تنها به وارد نمودن جریانات سرمایه به مناطق آزاد اقتصادی خلاصه نمی شود، بلکه پرورش مهارت های مدیریتی و تسهیل در بازاریابی نیز می تواند جزء کارکردهای ایشان قملداد شود. پس مدیریت مناسب و تعهد به آزادی مبادلات، همراه با مشوق های هدفمند و زیرساخت های کارآمد مناطق آزاد اقتصادی را به فضایی جذاب جهت سرمایه گذاری مبدل خواهد ساخت.
****ارتقاء صادرات و عایدات ناشی از مبادلات بین المللی
در واقع افزایش میزان صادرات و مبادلات در بازارهای بین المللی به عنوان دلیل اصلی وجود مناطق آزاد اقتصادی مطرح می گردد. پیاده سازی استراتژی های صنعتی شدن در کشورهای در حال توسعه از یک سو و محدودیت کشش بازارهای داخلی از سوی دیگر، این کشورها را مجبور به ورود در عرصه های بین المللی از طریق افزایش صادرات نموده است. از این رو راه اندازی مناطق آزاد اقتصادی یکی از مهمترین روش های دستیابی به بازارهای بین المللی جهت صادر نمودن تولیدات خارجی است.
مشکلات موجود در تعادل تراز تجاری کشورهای درحال توسعه که در اغلب آنها واردات بیشتر از صادرات صورت می پذیرد که در اثر واردات بخش عمده ای از مواد خام مورد نیاز صنایع داخلی و کالاهای واسطه ای در فرآیند تولید بوجود می آید. این کشورها را بر آن داشته است تا با احداث مناطق آزاد اقتصادی و درآمد ناشی از افزایش صادرات به تراز تجاری خود سامان بخشند.
*****خلق و ارتقای کیفیت فرصتهای شغلی
پس از افزایش در صادرات می توان خلق فرصت های شغلی منبعث از مناطق آزاد اقتصادی را به عنوان مهمترین عامل ایجاد این مناطق قلمداد نمود. افزایش نرخ رشد نیروی کار در کشورهایی مانند مصر، اردن ، سوریه و ... این کشورها را بر آن داشت تا با راه اندازی مناطق آزاد اقتصادی برای سربار نیروی کار خود مشاغل مناسب و مولودی را تامین نمایند. پس می توان ایجاد فرصت های شغلی و توسعه مهارت های نیروی کار را از جمله منافع وجود مناطق آزاد اقتصادی برشمرد.
******انتقال فن آوری و ارتقای مهارت های مدیریتی :
بنگاه های فعال در مناطق آزاد اقتصادی بیشتر از سایر بنگاهها با دنیای خارج در ارتباط می باشند. از این رو می توان از آنها به عنوان پیشران های انتقال فن آوری ها و نوآوری های روز آمد جهان مدرن، به داخل مرزهای کشور بهره جست. بنگاههای فعال در این مناطق قادرند تا از طریق الگوبرداری از بنگاههای موفق بین المللی، به دانش های فن آوری و مدیریتی، مهارت های شغلی و بهره گیری از متخصصین خارجی در شرکت های داخلی موجود در مناطق آزاد دست یابند. لازم به ذکر است انتقال دانش از مناطق آزاد به داخل مرزهای کشور مستلزم آماده بودن شرایط در داخل کشور (آزادی در واردات، وجود ساختارهای منعطف و مقرراتی و... ) هستند.
*******ارتباط مناطق آزاد اقتصادی با اقتصاد بومی
نتایج حاصل از عملکرد مناطق آزاد اقتصادی حاکی از آن وجود رابطه میان فعالیت های مناطق آزاد و اقتصاد بومی می باشد. هرچه این ارتباط گسترده تر باشد سودآوری حاصل از فعالیت های مناطق آزاد در بلندمدت افزایش خواهد یافت. صنایع ساختمان، تامین انرژی و حمل و نقل نقشی اساسی در استحکام این ارتباط بازی می کنند.
********المان های موثر در توفیق مناطق آزد اقتصادی
امروزه عوامل موثر در توفیق مناطق آزاد اقتصادی موضوع بسیاری از پژوهش های علمی واقع گردیده است . نتایج این پژوهش ها حاکی از وجود ارتباط میان میزان جذب بنگاهها به سرمایه گذاری در این مناطق و توفیق اقتصادی آن می باشد. موارد زیر جزء نتایج پژوهش های انجام گرفته از مناطق آزاد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه است.
********ثبات سیاسی
ثبات سیاسی به عنوان مهمترین عامل در جریان ورود سرمایه به مناطق آزاد اقتصادی کشور میزبان قلمداد می شود. در واقع بنگاههای اقتصادی معتبر و بین المللی همواره از سرمایه گذاری در کشورهایی بدون ثبات سیاسی اجتناب می کنند. پس می توان گفت وجود ثبات سیاسی و اقتصادی کشور میزبان نقش مهمی را در تثبیت و توفیق یک منطقه آزاد اقتصادی ایفا می کند. تعهد به اقتصاد آزاد (بازبودن اقتصاد )در حقیقت سیاست گذاری های مبادله و نرخ مبادله مناسب در اقتصاد کلان و همچنین حاکمیت قانون در راستای حمایت از کسب و کار از المان های پایه ای و ضروری ورود یک اقتصاد درحال توسعه به بازار جهانی می باشد. در کشورهایی که مالیات، تعرفه و سایر محدودیت ها برای واردات کالاهای تولیدی وجود دارد، صادر کنندگان قادر نخواهند بود تا به ایجاد مزیت رقابتی برای کالاهای صادراتی خود بپردازند. پس هرچه میزان تعهد دولت به تجارت آزاد بیشتر باشد ضمانت بقای بنگاه های خارجی در مناطق آزاد افزایش یافته و جذابیت این مناطق برای سرمایه گذاری دوچندان خواهد شد.
*********موقعیت استراتژیک
مناطق آزاد اقتصادی می بایست در نزدیکی بازارهای عمده بین المللی راه اندازی گردند. در واقع موفقیت یک منطقه آزاد اقتصادی تا حدود زیادی وابسته به موقعیت جعرافیایی و استراتژیک آن می باشد. به عنوان مثال موقعیت استراتژیک دبی به عنوان پل ارتباطی غرب و شرق دور، و مجاورت با خلیج فارس، دریای سرخ، آفریقا و شبه قاره هند شرایط ممتازی را برای موقعیت مناطق آزاد اقتصادی واقع در منطقه جبل علی فراهم آورده است .
در طول تاریخ نظریه های گوناگونی در مورد موقعیت یابی فعالیت های صنعتی، توسعه یافته است. اما به طور کلی در تصمیم گیری در این مورد عواملی همچون هزینه های حمل و نقل، هزینه های نیروی انسانی، مزیت های بازاریابی و نزدیکی به صنایع مکمل (کمکی) مورد توجه واقع می شود. برخی از اقتصاددانان نیز خدمات رسانی به تعداد مشخصی از مشتریان با صرف کمترین هزینه را خصیصه اساسی یک منطقه آزاد اقتصادی برشمرده اند. در این صورت می توان ادعا کرد که موقعیت یک منطقه آزاد تجاری از توابع عرضه و تقاضا تبعیت می کند.
********در دسترس بودن و هزینه پایین نیروی کار
از آن جایی که بنگاه های خارجی مایل به کاهش هزینه تولیدات خود می باشند، هزینه و در دسترس بودن نیروی کار جزء عوامل اساسی جذب سرمایه گذاران خارجی در مناطق آزاد اقتصادی و در مقابل افزایش احتمال موفقیت آن ها محسوب می شود. با این وجود عامل فوق نقش کم رنگ تری نسبت به سایر موارد از جمله کیفیت طبیعی، شرایط و هزینه های حمل و نقل و شرایط ایجاد کسب و کار خواهد داشت .
*********مهیا بودن تسهیلات و زیرساخت های مناسب
مهیا بودن تسهیلات و زیرساخت های مناسب و همچنین سایر خدمات عرضه به عنوان یکی از بایدهای مناطق آزاد اقتصادی تلقی می گردد. فراهم بودن امکانات مناسب در زمینه حمل و نقل و نظام ارتباطات، اسکله های مدرن و مجهز به ترمینال های دوقلو، فرودگاه های بین المللی مدرن و استقرار سیستم های افشای اطلاعات و مستند سازی (MDS) از جمله عواملی هستند که موفقیت یک منطقه آزاد اقتصادی را تضمین می کند.
علی اصغر مونسان - رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش
9102/668
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها