محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832595550
باوند: نقش اروپا در موفقیت گفت و گوهای هسته یی بیشتر از آمریکا است
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
روابط ایران و اتحادیه اروپا در گفت و گو با استاد حقوق و روابط بین الملل باوند: نقش اروپا در موفقیت گفت و گوهای هسته یی بیشتر از آمریکا است تهران-ایرنا-«داوود هرمیداس باوند» استاد حقوق و روابط بین الملل در گفت و گو با ایرنا گفت: اگر اروپا در مسیر گفت و گوهای هسته یی مثبت و سازنده گام بردارد، آمریکا نیز می تواند فعال تر و با دست بازتری ظاهر شود.
«کاترین اشتون» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده ی گروه 1+5 در گفت و گوهای هسته یی، شنبه شب 17 اسفند به تهران سفر کرد و دیروز یکشنبه نیز با مقام های ارشد کشورمان از جمله «حسن روحانی» رییس جمهوری و «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه دیدار و گفت و گو کرد.
افزون بر موضوع همکاری های دوجانبه میان ایران و اتحادیه ی اروپا، گفته می شود موضوع گفت و گوهای هسته یی نیز یکی از مسایل مورد گفت و گوی اشتون با مقام های ایرانی در این سفر بود.
بیش از یک دهه است که موضوع هسته یی به اصلی ترین پرونده ی سیاست خارجی و امنیتی کشور تبدیل شده است. پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، توجه و تلاش به منظور حل موضوع هسته یی قوتی دو چندان به خود گرفت که نقطه ی اوج این تلاش ها، توافق نامه ی هسته یی بین ایران و گروه 1+5 در آذرماه گذشته بود؛ توافق نامه یی که اولیه بود و زمینه را برای ورود دو طرف به گفت و گوها برای توافق نهایی فراهم کرد. از این رو ماه های آینده در موضوع هسته یی بسیار سرنوشت ساز و حیاتی است.
به منظور تحقیق و بررسی حقوقی توافق نامه ی ژنو به عنوان مهم ترین محور گفت و گوی اشتون و مقام های کشورمان، گروه پژوهش های خبری ایرنا گفت و گویی با «داوود هرمیداس باوند» استاد حقوق و روابط بین الملل ترتیب داد.
این در حالی است که ایرنا در روزهای گذشته نیز با تدارک دیدن سلسله گفت و گوهایی با حقوقدانان و استادام دانشگاه، به بررسی توافق نامه ی ژنو و چشم انداز نهایی گفت و گوهای هسته یی پرداخت. «یوسف مولایی» استاد حقوق بین الملل دانشگاه تهران و «نادر ساعد» مدرس و پژوهشگر حقوق بین الملل از جمله ی این صاحبنظران بودند.
داوود هرمیداس باوند از سال ۱۳۵۴ به استخدام وزارت خارجه ایران درآمد و مدتی را نیز در سازمان ملل فعالیت کرد و یک سال ریاست کمیته حقوق مجمع عمومی سازمان ملل را بر عهده داشت. باوند دکترای روابط بین الملل خود را از دانشگاه امریکن در واشینگتن دی سی در سال ۱۹۶۳ دریافت کرده و در دانشگاه های رودآیلند، تهران، امام صادق(ع) و آزاد اسلامی تدریس کرده است.
باوند از اعضای هیات موسس انجمن علوم سیاسی ایران، انجمن ایرانی روابط بین الملل و انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد است.
هرمیداس باوند در گفت و گو با ایرنا به تمایل بالای اروپایی ها برای نزدیک شدن به ایران و حل موضوع هسته یی اشاره کرد و گفت: امروزه اروپایی ها از نظر اقتصادی، مالی و تجاری در شرایط مطلوبی به سر نمی برند. آنها به شدت تمایل دارند که هر چه زودتر زمینه برای سرمایه گذاری در ایران و همچنین میزان مبادله های اتحادیه ی اروپا با کشور ما افزایش یابد.
وی نقش اروپا در به سرانجام رسیدن گفت و گوهای هسته یی را مهمتر از آمریکا دانست و تصریح کرد: اروپا در زمینه ی موضوع هسته یی به مراتب می تواند نسبت به آمریکا بهتر عمل کند. اگر کشورهای اروپایی گام های نخست را مثبت و سازنده بردارند، اوباما نیز می تواند در موضوع هسته یی فعال تر ظاهر شود.
استاد حقوق بین الملل در عین حال بر تمایل آمریکا به حل مساله ی هسته یی و همزمان تلاش اسراییل برای ناکامی گفت و گوها تاکید کرد و گفت: شکی نیست که لابی اسراییل از قدرت بالایی برخوردار است و هدف آنها نیز به صفر رساندن توانایی هسته یی ایران است؛ از این رو، برای رسیدن به هدف های خود از تحمیل هیچ فشاری فروگذار نمی کند. اما این تحمیل فشار در ایجاد دست انداز در مقابل ایران نسبی است. به نظر اینجانب، دیگران (کشورهای غربی) نیز منافعی در این زمینه دارند. بنده معتقدم که دولت اوباما بیش از همه تلاش دارد تا زمانی که عمر دو ساله ی دولت کنونی در آمریکا به پایان نرسیده است، موضوع هسته یی را حل و فصل کند که البته در این زمینه، منافع آمریکایی ها را مورد توجه قرار داده است.
هرمیداس باوند، بغرنج شدن وضعیت پرونده ی هسته یی ایران را نتیجه ی سیاست های تهاجمی و تهدیدزایی دولت های نهم و دهم دانست و گفت:آن راهبردی که در آن زمان ما فکر می کردیم مقاومتی است، طرف گفت و گو کننده ی غربی از آن بهره جست و روز به روز بر دامنه ی تحریم ها می افزود و قطعنامه های جدیدی علیه ما تصویب می کرد.
استاد حقوق بین الملل ضمن تاکید بر اهمیت توافق نامه ی ژنو برخی از انتقادها به این توافق نامه را در راستای منافع حزبی و جناحی دانست و گفت: یک گروهی در مجلس که اصولگرا و تندرو هستند، از این وضعیت تغذیه کرده و نفع برده اند و تصورشان بر آن است که با استمرار چنین وضعیتی موقعیت خود را تثبیت می کنند. این در حالی است که موضوع هسته یی و توافقنامه ی ژنو بسیار فراتر از منافع حزبی و جناحی است. ما در یک شرایط اضطراری قرار گرفته ایم و اگر این توافق به نتیجه ی نهایی نرسد، پیامدهای بسیار ناگواری بر کشور و مردم ما تحمیل خواهد شد.
باوند در پاسخ به برخی انتقادها مبنی بر اینکه حق غنی سازی در توافق نامه ی ژنو ذکر نشده است و از این رو این توافق نامه شفاف نیست گفت: وقتی کشوری عضو معاهده ی منع گسترش تسلیحات هسته یی (NPT) باشد، حق غنی سازی برای استفاده ی صلح آمیز در متن آن برای همه ی اعضا وجود دارد و به عبارتی دیگر، غنی سازی حقی ذاتی برای همه ی کشورهای عضو تلقی می شود و نیازی به بیان جداگانه یا توافق دیگری در این باره نیست.
وی تاکید کرد که ارتقای وضعیت حقوق بشر در ایران می تواند تاثیر بسزایی در افزایش چانه زنی دولت در مسیر گفت و گوهای هسته یی داشته باشد و دست دولتمردان را در سیاست تنش زدایی داشته باشد.
عضو هیات موسس انجمن های علوم سیاسی و روابط بین الملل ایران، مهمترین دلیل سکوت دانشگاهیان در قبال توافق نامه ی ژنو را که چندی پیش مورد انتقاد رییس جمهوری قرار گرفت، جو امنیتی سال های گذشته در دانشگاه ها و برخوردهای تند و حذفی با استادان دانشگاه دانست.
در ادامه متن کامل گفت و گوی ایرنا با داوود هرمیداس باوند آمده است؛
***ایرنا: همانطور که مستحضرید از زمان روی کارآمدن دولت یازدهم تلاش برای حل مساله ی هسته یی، به اولویت اصلی کشور تبدیل شده است. تردیدی نیست که دولتمردان در این مسیر دشواری های بسیاری نیز دارند. هرچند تاکنون به زعم بسیاری از تحلیلگران، موفقیت های مهمی در این راستا نصیب ایران شده است که توافق نامه ی ژنو که بن مایه ی اصلی آن اذعان به حق هسته یی ایران از یک سو و لغو تدریجی تحریم ها علیه کشورمان بود، مهمترین تجلی این موفقیت بوده است. به نظر شما چرا وضعیت موضوع هسته یی به این مرحله ی دشوار رسید که دولت یازدهم آن را نخستین دغدغه خود و کلید حل مشکلات دیگر کشور از جمله مسایل اقتصادی عنوان کند؟ تا چه حدی این وضعیت نتیجه ی اقدام های دولت پیشین است؟
**باوند: در دوره ی هشت ساله ی رییس جمهوری احمدی نژاد، یک سیاست تهاجمی، تهدید زایی و نگاه به شرق حاکم بود. خط مشی حاکم در کشور ما یک خط مشی عوام گرایانه (پوپولیستی) بود. خط مشی هایی اندیشیده می شد که به طور معمول با عرف و حقوق بین الملل سازگاری زیادی نداشت. طرح مسایلی از جمله هولوکاست ارتباطی با منافع ملی ایران نداشت. بنابراین خط مشی هایی معقولی نبود که استادهای دانشگاه و کارشناسان حقوقی قدم به عرصه ی بررسی و تفسیرهای علمی بگذارند و در این حوزه، حضور و مشارکت فعالانه و جدی داشته باشند.
با ایجاد و تداوم تنش ها در ارتباط با موضوع هسته یی ایران، دولت پیشین تلاش کرد که در فرایند نگاه به شرق، روسیه و چین را نیز به این ماجرا وارد کند. از این رو، قطعنامه یی که شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در برابر ایران صادر کرد، عبارت بود از تعلیق کامل و دایم تمام مراحل توسعه ی غنی سازی هسته یی که در حقیقت از توقف این فعالیت صلح آمیز در کشور ما حکایت داشت و بعد این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد محول شد. شورای امنیت نیز یک بیانیه و سپس چهار قطعنامه علیه ایران صادر کرد.
بنابراین، قطعنامه های شورای امنیت نیز نه تنها مسایل و موضوع های اقتصادی را هدف قرار داد، بلکه به سایر موضوع ها از قبیل امور سلاح سازی و موشکی نیز کشیده شد. در دوره های مسوولیت «علی لاریجانی» و «سعید جلیلی» به عنوان مذاکره کنندگان ارشد هسته یی کشورمان، نتیجه یی راضی کننده نصیب ایران نشد. جلیلی در هر دور از گفت و گوهایی که به منظور حل موضوع هسته یی بین ایران و قدرت های بزرگ برگزار می شد، به نتیجه یی دست نمی یافت و به طور سریع، خبرها از بی نتیجه ماندن گفت و گوهای هسته یی حکایت می کرد.
آنها (طرف غربی گفت و گوهای هسته یی) با اعلام به نتیجه نرسیدن گفت و گوها برای خود مبنای مشروع و قانع کننده یی پیدا می کردند تا تحریم ها را افزایش دهند. به عبارتی آن راهبردی که ما فکر می کردیم مقاومتی است، طرف گفت و گو کننده ی غربی از آن بهره جست و روز به روز بر دامنه ی تحریم ها می افزود و قطعنامه های جدیدی علیه ما تصویب می کرد؛ تحریم هایی که به «تحریم های یکجانبه ی مضاعف» نامیده می شد؛ یعنی تحریم هایی که از زمان «بیل کلینتون» رییس جمهوری پیشین آمریکا در قانون «داماتو» (در اوت 1996میلادی -مرداد 1375) صورت گرفت؛ بر اساس این قانون، هر شرکتی که در صنایع نفت و گاز ایران، بیش از 40 میلیون دلار سرمایه گذاری می کرد، مشمول تحریم آمریکا می شد که البته این سقف در دوره ی «جرج بوش» به 20 میلیون دلار کاهش پیدا کرد. اتحادیه ی اروپا این تحریم ها را خلاف مقررات سازمان جهانی تجارت و مخالف حقوق بین الملل دانست و حتی شرکت توتال فرانسه در پارس جنوبی جانشین شرکت آمریکایی شد که از ایران خارج شده بود.
***ایرنا: اگر تحریم های یکجانبه ی مضاعف علیه ایران از طرف آمریکا وضع شد و برخی از کشورهای اروپایی آن را نپذیرفتند و آنطور که اشاره کردید برخی کشورها از جمله فرانسه آن را بی اعتبار خواندند، پس چه عواملی اتحادیه اروپا را در کنار آمریکا و مقابل ایران قرار داد؟
**باوند: ادامه ی قانون داماتو، ضعف مدیریتی دولت پیشین در رسیدن به توافق هسته یی و همچنین به بن بست رسیدن گفت و گوها منجر به آن شد که اعضای اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا و غیره، مشابه آمریکا تحریم های یکجانبه ی مضاعف را در دستور کار خود قرار دهند. از این رو، به تدریج تحریم های یکجانبه ی مضاعف ابعاد بیشتری به خود گرفت؛ یعنی اگر قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل، محدود به برخی افراد و موارد خاص و متعارف بود، در دور جدید، نظام بانکی، نقل و انتقال ها و مسایل دیگر را نیز زیر عنوان تحریم های خود قرار داد. در تحریم های یکجانبه ی مضاعف بود که در قالب آن به تهدید کشورهای دیگر پرداخته می شد که در صورت برقراری روابط تجاری و اقتصادی با ایران، از تعامل و روابط اقتصادی با کشورهای اروپایی و آمریکا محروم خواهند ماند.
از طرف دیگر، ضعف مدیریتی احمدی نژاد هم این روند به بن بست کشاندن موضوع هسته یی و تداوم فشارها را افزایش می داد. بنابراین، امروز این وضعیت به جایی رسیده است که ما در شریط اضطراری قرار گرفته ایم و نمی توان انتظار داشت در چنین شرایطی هر چند که توافق صورت گرفته از قاعده ی برد-برد پیروی می کند، توقع امتیاز مساوی 50- 50 را در این شرایط از توفقنامه ی ژنو داشت. آنها توانسته اند دست به بسیج بین المللی زده و همه کشورها را در مقابل ما قرار داده اند.
این موضوع شباهت زیادی با موضوع 50-50 دریای مازندران دارد که امروزه با این که روی 20 درصد در حال گفت و گو هستیم، سال هاست که به نتیجه یی دست نیافته ایم. این در حالی است که این 20 درصد نیز همان بازی برد- برد را تداعی می کند. از این رو، در مورد توافق ژنو در این شرایط اضطراری که ما در آن به سر می بریم یک بیانیه ی مشترک صادر شد که در آن دو طرف گفت و گو به دلایل مصلحت های سیاسی تعهدهایی را پذیرفتند و به اعتقاد بنده مراحل بعدی گفت و گوها بسیار پیچیده تر خواهد شد و موضوع حقوق بشر نیز در این روند مورد توجه قرار خواهد گرفت.
***ایرنا: شما اشاره کردید که توافق نامه ی ژنو از بازی برد-برد پیروی می کند؛ این در حالی است که ممکن است در یک توافق نامه ای هر چند دو طرف سود ببرند اما خطوط قرمز آنها در سند توافق لحاظ نشود. به نظر جناب عالی در این توافق نامه، خطوط قرمز و اولویت های ایران رعایت شده است یا خیر؟
**باوند: خطوط قرمز نسبی است و بستگی به شرایط یک جامعه دارد. شرایط و اوضاع متفاوت به ما دیکته می کند که از چه خط مشی یی (چه تهاجمی و چه تدافعی) پیروی کنیم. در دوره ی هشت ساله ی احمدی نژاد وضعیت به جایی رسید که امروزه دست ما در گفت و گوها باز نیست؛ بنابراین در تعریف خط قرمز به این شرایط باید توجه شود. ما اعتقاد داریم که غنی سازی به منظور هدف های صلح جویانه حق ما است؛ با وجود این، غنی سازی پنج درصد تعیین شده و در این موضوع حق غنی سازی ما لغو نشده است و به خط قرمز ما در این مورد توجه شده است.
***ایرنا: به نظر شما با توجه به اهمیت توافق نامه ی ژنو، چرا جامعه دانشگاهی آنگونه که بایسته و شایسته است قدم به میدان تحلیل و بررسی این توافق نگذاشته اند؟
**باوند: ریشه این وضعیت را باید در حوادث سال های گذشته دید. به عنوان مثال در انتخابات ریاست جمهوری دوره ی پیش، گروهی از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی به حمایت از یکی از نامزدها که مورد تایید شورای نگهبان هم قرار گرفته بود، اعلامیه یی منتشر کردند و جمعی از استادهای دانشگاه نیز این موضوع را مورد تایید و امضا قرار دادند که همین موضوع باعث اخراج برخی از استادها و ممنوعیت تدریس آنها شد.
***ایرنا: پس شما جو امنیتی حاکم بر فضای دانشگاه که تا کنون هزینه های زیادی برای محافل دانشگاهی در بر داشته را در وارد نشدن دانشگاهیان به رویدادهای مهم موثر می دانید؟
**باوند: بله. دانشگاه تاکنون هزینه های زیادی را برای ایفای نقش فعال و سازنده ی خود پرداخت کرده است. همان طور که گفتم انتخابات به صورت قانونی برگزار شده بود و عده یی از نامزدها نیز مورد تایید قرار گرفتند. به هر حال در جریان انتخابات گروهی از دانشجویان از یک نامزد و گروه دیگر نیز از نامزدی دیگر حمایت می کنند. متاسفانه در کشور ما زمانی که بین گروه های قدرت تقابل به وجود می آید، دیگران را قربانی می کنند. بنابراین در این شرایط وقتی دانشگاهیان مشاهده می کنند که با یک امضا در حمایت از یک نامزد انتخاباتی، آینده ی خود را تباه ساخته اند و وقتی بار دیگر به آینده ی نامعلوم خود می اندیشند، از ورود به هر موضوعی که از اهمیت بالایی برخوردار باشد به شدت دوری می ورزند و در صورت وارد شدن به این موضوع ها هم مجبور هستند «دست به عصا» حرکت کنند.
***ایرنا: به نظر جنابعالی به عنوان یک دانشگاهی و حقوقدان، آیا دانشگاهیان و جامعه ی حقوقدانان ما می توانند با ورود فعال به تحلیل و تفسیر توافق نامه ی ژنو به حل این موضوع کمک کنند؟
**باوند: بله. به طور قطع پیشبرد گفت و گوها از طرف مسوولان کشور ما بدون حمایت و شفاف سازی توسط محافل دانشگاهی به آسانی محقق نمی شود. اما مشکل اینجا است که به طور اساسی دانشجویان و استادهای رشته های علوم انسانی بخصوص در رشته ی حقوق نسبت به سایر رشته های دیگر دانشگاهی محافظه کاری بیشتری از خود نشان می دهند. شما مشاهده می کنید که دانشجویان رشته های فنی و مهندسی دانشگاه های شریف، تهران و امیرکبیر در زمینه های سیاسی فعال تر از دانشجویان رشته های علوم انسانی هستند که این موضوع به ویژگی رشته های آنها و همچنین به فضای سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایران بر می گردد.
***ایرنا: هر اندازه گفت و گوهای هسته یی به گام های نهایی خود نزدیک تر شود، این گفت و گوها تخصصی تر و پیچیده تر می شود؛ از طرف دیگر ما می بینیم افزون بر موضوع هسته یی غرب انتظارهای دیگری از ایران بویژه در زمینه ی مساله ی حقوق بشر دارد. در چنین وضعیتی چه چشم اندازی برای ادامه ی گفت و گوها وجود دارد؟
**باوند: در مرحله ی نخست توافق، این موضوع حقوقی نیست بلکه به شدت سیاسی است و مشاهده می شود که موضوع حقوق بشر نیز مطرح شده است. برای اینکه طرف گفت و گو کننده ی ایرانی با دستی پر بتواند در این گفت و گوها حضور یابد، مصلحت ایجاب می کند که زندانیان سیاسی و عقیدتی آزاد شوند؛ تا با این اقدام طرح مساله ی حقوق بشری خنثی و بی رنگ شود. البته این موضوعی است که بی ارتباط با موضوع های مورد بحث حقوقدانان است.
***ایرنا: اگر اقدام در زمینه ی حقوق بشر در کشور ما انجام شود، از بار فشار طرف غربی گفت و گو کننده کاسته خواهد شد؟ اهمیت این موضوع تا چه حدی است و به چه میزان در بالا بردن قدرت چانه زنی تیم مذاکره کننده ی کشورمان تاثیر خواهد داشت؟
**باوند: تردیدی نداشته باشید که این موضوع تاثیر بسزایی در افزایش چانه زنی ما خواهد داشت. به تازگی حدود 40 نفر از زندان آزاد شدند؛ این موضوع می توانست برگ برنده یی در دست دولت روحانی برای تنش زدایی و دست پر ظاهر شدن در گفت و گوهای پیش رو باشد. اما متاسفانه شورای عالی قضایی به طور رسمی اعلام کرد که آزادی این افراد ارتباطی با دولت ندارد. اگر این موضوع می توانست برای حل موضوع هسته یی نتیجه بخش باشد به طور کلی توسط خود نهادهای داخلی خنثی و بی اثر شد.
بنابراین، یک زمانی منافع حزبی و جناحی مورد نظر است و طبق آن افراد و گروه ها اقدام به موضع گیری می کنند و یک زمانی نیز ممکن است منافع ملی و حیاتی کشور مورد نظر باشد. از این رو، مسایلی که به گفت و گوهای پیش رو ارتباط می یابد قبل از این که جنبه ی تخریبی آن مورد توجه مسوولان و نهادهای داخلی قرار گیرد، لازم است که به جنبه ی مثبت آن نگاه شود و به منافع ملی و پیشبرد گفت و گوها اهمیت داده شود.
***ایرنا: منتقدان توافق نامه ی ژنو مدعی اند که این توافق نامه از شفافیت لازم برخوردار نیست. به عنوان مثال می گویند موضوع حق غنی سازی به تصریح در توافق نامه ذکر نشده است و همین مساله امکان تفسیرهای مختلف را ایجاد کرده است. نظر شما در ارتباط با این نقد چیست؟
**باوند: وقتی کشوری عضو معاهده ی منع گسترش تسلیحات هسته یی (NPT) باشد، حق غنی سازی برای استفاده ی صلح آمیز در متن آن برای همه ی اعضا وجود دارد و به عبارتی دیگر، غنی سازی حقی ذاتی برای همه ی کشورهای عضو تلقی می شود و نیازی به بیان جداگانه یا توافق دیگری در این باره نیست. حتی فراتر از آن، کشورهایی که از فناوری لازم برای غنی سازی صلح آمیز برخوردارند باید به کشورهایی که از این پیشرفت و فناوری محروم اند، کمک رسانند. همچنین کشورهای درخواست کننده نیز متعهد شوند آنچه را طلب می کنند تا به دست آورند به منظور هدف های صلح جویانه به کار گیرند.
اگر اساسنامه ی نشست بین المللی منع تولید سلاح هسته یی یا اساسنامه ی آژانس بین المللی انرژی اتمی را مطالعه کنید، متوجه خواهید شد که غنی سازی یکی از نیازهای اساسی اعضا معرفی شده است. غنی سازی انرژی هسته یی برای مصرف های صلح آمیز از جمله سوخت، استفاده ی پزشکی، کشاورزی و غیره از نیازهای ضروری هر کشوری است. از این رو، آب سنگین اراک بیشترین کمک را می تواند به پیشرفت پزشکی بکند.
***ایرنا: اگر غنی سازی انرژی هسته یی در معاهده NPT حق ذاتی کشورهای عضو معرفی شده و از طرفی ایران هم عضو این معاهده است، پس چرا مسوولان غربی و آمریکایی در برخی از موارد مشاهده می شود که حق غنی سازی را برای ایران به رسمیت نمی شمارند؟ آیا آنان به حق ذاتی غنی سازی کشورها در معاهده NPT اعتقادی ندارند؟
**باوند: اوباما چندین بار تکرار کرده است که ایالات متحده حق ایران را برای دستیابی به هدف های صلح آمیز به رسمیت می شناسد. بنابراین آنها میزان پنج درصد غنی سازی را برای اهداف صلح جویانه ایران پذیرفته اند. چون اسراییلی ها تاکیدشان بر آن است که ایران نیز مانند لیبی باید از موضوع انرژی هسته یی چشم پوشی کند و برای مصرف داخلی هم اشاره دارند که این موضوع در توافق نامه اشاره نشده است. پرسش اینجاست که اگر کشوری نتواند برای غنی سازی اقدام کند، پس چطور می تواند به تولید برق و الکتریسیته و هدف های دیگر بپردازد؟ امروز بحث ها و رایزنی ها بیشتر در ارتباط با میزان درصد غنی سازی است تا اینکه اصل غنی سازی را زیر سوال ببرند.
***ایرنا: اگر شناسایی حق غنی سازی به منظور هدف های صلح آمیز آن طور که بیان کردید امری مسلم و حق ذاتی هر کشوری است، پس به نظر شما مانور طرف گفت و گو کننده ی غربی بر شناسایی نکردن این حق برای ایران یا ذکر نشدن این موضوع در توافق نامه ی ژنو اعتبار اعتماد به غرب را زیر سوال نمی برد؟
**باوند: آنها این امر را در گفت و گوهای جدی لحاظ نمی کنند. اما این موضوع یک اظهار نظر گفتمانی است که حتی مقام های کشور خودمان نیز از آن استفاده می کنند. مگر در کشور خودمان «حسن فیروزآبادی» فرمانده ی ستاد کل نیروهای مسلح برای نبرد با آمریکا اعلام آمادگی نکرد؟ اگر کسی در مقام قضاوت برآید به این نتیجه خواهد رسید که وقتی کسی چنین اظهارنظرهایی را بیان می کند، درک درستی از مسایل بین المللی ندارد.
***ایرنا: اگر این تندگویی ها در جلسه های رسمی مطرح نمی شود، پس کارکرد این اظهار نظرهای گفتمانی در چیست؟
**باوند: این اظهار نظرهای گفتمانی بیشتر مصرف داخلی دارد؛ همان طور که عرض کردم این موضوع (شناسایی حق غنی سازی) به قدری شفاف و واضح است که نیازی به بازگویی مجدد آن در توافق نامه ی ژنو نبود. در گفت و گوهای فشرده و مهمی که در حال برگزاری است به چنین موضوعی پرداخته نمی شود. این تندگویی ها جنبه ی تبلیغاتی و اقناعی داخلی برای مردم هر کشوری دارد که سیاستمداران از آن بهره می برند.
***ایرنا: آنچه مطرح شد، بیشتر به موضع گیری های تند و ستیزه جویانه ی غرب اشاره داشت. در زمینه ی نقد و انتقادهای داخلی که به خصوص از طرف برخی نمایندگان مجلس صورت می گیرد، تحلیل جناب عالی چیست؟ شما این انتقادها را دلسوزانه می دانید یا اینکه آن را مخرب و جناحی می پندارید؟
**باوند: متاسفانه نقدهایی که از طرف نمایندگان مجلس ما نسبت به توافق نامه ی ژنو صورت گرفته است همه در راستای منافع حزبی و جناحی بوده است. یک گروهی در مجلس که اصولگرا و تندرو هستند، از این وضعیت تغذیه کرده و نفع برده اند و تصورشان بر آن است که با استمرار چنین وضعیتی موقعیت خود را تثبیت می کنند. این در حالی است که موضوع هسته یی و توافقنامه ی ژنو بسیار فراتر از منافع حزبی و جناحی است. ما در یک شرایط اضطراری قرار گرفته ایم و اگر این توافق به نتیجه ی نهایی نرسد، پیامدهای بسیار ناگواری بر کشور و مردم ما تحمیل خواهد شد.
***ایرنا: در صورت کارشکنی های داخلی و خارجی در به بن بست کشاندن گفت و گوها، تا چه مدت می توانیم به حمایت روسیه و چین از ایران امیدوار باشیم؟
**باوند: روسیه و چین که چندین بار در روند این توافق از کشور ما دفاع کردند نیز گفته اند که نسبت به تحریم های سازمان ملل پایبند هستند؛ ولی نسبت به تحریم های یکجانبه ی مضاعف خود را ملزم به رعایت آن نمی دانند. خود این دو کشور از این رابطه بیشترین سود را نصیب خود می کنند. چین در این شرایط نه تنها به ایران ارز پرداخت نمی کند؛ بلکه کالاهای بی کیفیت و نامرغوب خود را به بازارهای ایران روانه می کند و همچنین هند نیز به جای ارز به ما برنج می فروشد. چندی پیش یکی از مقام های هند گفت که ما از این وضعیت پیش آمده پنج میلیارد دلار صرفه جویی کرده ایم و ارزش «روپیه»(واحد پول هند) نیز بالا رفته است. این مواردی که اشاره شد (چین، هند و روسیه) کشورهای دوست در این برهه ی تاریخی هستند؛ اما می بینیم که از ما استفاده ی ابزاری نیز می کنند. آنها در تصمیم گیری های نهایی جانب ایران را می گیرند و به نفع کشور ما رای می دهند؛ اما در مقابل از ایران امتیاز می گیرند. در مجموع، آن کشورهایی که ما تصورمان بر آن است که همراه و حامی ما هستند، در مرحله های ابتدایی و در سطح ابراز نظر درست است که از کشور ما پشتیبانی می کنند، اما در تصمیم گیری های نهایی آنها بیش از اروپایی ها و آمریکایی ها از این جریان و تداوم تحریم ها سود برده اند.
***در چنین وضعیتی شما افق گفت و گوهای جدید را که چند هفته یی است، دوباره به جریان افتاده است، چطور می بینید؟
**باوند: گام نخست گفت و گوها که همان مقدمه ی توافق هسته یی است، مثبت و مفید ارزیابی شده است. امروزه اروپایی ها از نظر اقتصادی، مالی و تجاری در شرایط مطلوبی به سر نمی برند. آنها به شدت تمایل دارند که هر چه زودتر زمینه برای سرمایه گذاری در ایران و همچنین میزان مبادله های اتحادیه ی اروپا با کشور ما افزایش یابد. به عنوان مثال در دریای شمال به دلیل تحریم ها، انگلستان از حوزه ی تولید نفتی در این مکان محروم شده است و تلاش دارد تا با برداشتن تحریم ها از ایران منافع خود را در این منطقه بازیابد. در مجموع، به نظر اینجانب برای این که از تحریم های بیشتر نسبت به کشور ما جلوگیری به عمل آید، ایران باید پیگیر گفت و گوها باشد و به اعتقاد بنده در گام اول این نشست ها موفقیت آمیز بود، ولی انتظاری که ما نسبت به حل سریع موضوع هسته یی و رفع تحریم ها داریم بیشتر از توقع ما زمان خواهد برد و همچنین پیچیده تر خواهد شد.
***ایرنا: شما گفتید که انتظار حل موضوع هسته یی را در طولانی مدت دارید؛ ولی بحثی که در اینجا قابل طرح است بحث نوع توافق نامه بین ایران و 1+5 است. برخی از منتقدان داخلی و خارجی، این توافق نامه را معاهده ی بین المللی حقوقی نمی دانند که الزام آور باشد. به نظر شما به عنوان یک حقوقدان دور از ذهن نیست که طرف غربی بخواهد با تلاش برای تحمیل موضوع های چالشی از جمله وضعیت حقوق بشر در ایران، گفت و گوها را به بن بست برساند و به صورت یکجانبه آن را زیر پا گذارد؟
**باوند: شکی نیست که لابی اسراییل از قدرت بالایی برخوردار است و هدف آنها نیز به صفر رساندن توانایی هسته یی ایران است؛ از این رو، برای رسیدن به هدف های خود از تحمیل هیچ فشاری فروگذار نمی کند. اما این تحمیل فشار در ایجاد دست انداز در مقابل ایران نسبی است. به نظر اینجانب، دیگران (کشورهای غربی) نیز منافعی در این زمینه دارند. بنده معتقدم که دولت اوباما بیش از همه تلاش دارد تا زمانی که عمر دو ساله ی دولت کنونی در آمریکا به پایان نرسیده است، موضوع هسته یی را حل و فصل کند که البته در این زمینه، منافع آمریکایی ها را مورد توجه قرار داده است.
اما در مورد اروپا لازم است که اشاره کنم، اروپا در زمینه ی موضوع هسته یی به مراتب می تواند نسبت به آمریکا بهتر عمل کند. اگر کشورهای اروپایی گام های نخست را مثبت و سازنده بردارند، اوباما نیز می تواند در موضوع هسته یی فعال تر ظاهر شود. چنانچه در مورد سوریه این اتفاق افتاد؛ در انگلیس مجلس عوام این کشور با اقدام های نظامی علیه سوریه مخالفت کرد و تصمیم گیری در این زمینه به سنا واگذار شد که در نهایت مجلس سنا نیز اقدام نظامی ضد سوریه را رد کرد. بنابراین فضا به سمت مذاکره های دیپلماتیک سوق داده شد و سوریه نیز با اعلام همکاری در زمینه از بین بردن سلاح های شیمیایی در حل این بحران پیش آمده کمک کردند.
بنابراین، نخست اینکه اروپایی ها کنگره یی ندارند که مسوولان سیاستگذار آنها را در تنگنا قرار دهند؛ دوم اینکه لابی اسراییل آن چنان که در آمریکا فعال و قدرتمند است در اروپا از توانایی بالایی برخوردار نیست و سوم اینکه بر خلاف آمریکایی ها، کمپانی های اروپایی از پیشدر ایران فعالیت داشته اند که به خاطر تحریم ها فعالیت هایشان را به حالت تعلیق در آورده اند. از این رو، چون اروپایی ها از قبل وارد قراردادهای سرمایه گذاری با ایران شده اند، برای آنها بسیار راحت تر است که دوباره به فعالیت های گذشته ی خود ادامه دهند. اگر دیپلماسی ما کارآمد و فعال باشد، می تواند با توجه به تمایل آمریکا و اروپا برای برقراری روابط دوباره با ایران، زهر تحریم ها را از بین ببرد و پیشرفت گفت و گوها نیز رو به افزایش خواهد بود.
**گفت و گو از: حسن شکوهی نسب (گروه پژوهش های خبری)
پژوهش**ح.ش**2054
انتهای پیام /*
19/12/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]
-
گوناگون
پربازدیدترینها