واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: ظهور اختلاف تاريخي «آل» هاي عربي
سه كشور عربستان سعودي، امارات متحده عربي و بحرين با صدور بيانيهاي، سفيران خود را از دوحه، مركز قطر، فراخواندهاند. از بيانيه سه كشور پيدا است كه فراخواندن سفيران به معناي قطع رابطه اين سه كشور با قطر نيست، بلكه اين اقدام بيشتر حكم تهديد مقدماتي براي قطر است و به طور مشخص درخواست سه كشور متمركز بر توافقنامهاي مشهور به توافقنامه رياض است كه به امضاي اعضاي شوراي همكاري خليج فارس و از جمله شيخ تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر رسيده است. اين سه كشور در بيانيه خود مدعي شدهاند كه با وجود تعيين ابزارهاي اجرايي توافقنامه رياض از سوي وزراي خارجه كشورهاي عضو شوراي همكاري، باز قطر حاضر به اجراي توافقنامه نشده است. درخواست پاياني بيانيه از قطر براي برداشتن گامهاي لازم و فوري در جهت اجراي توافقنامه رياض نشان ميدهد كه سه كشور در حال حاضر قصد همكاري قطر و التزام اين كشور به آن توافقنامه را دارند تا قضيه به يك رو دررويي كامل ختم نشود و اختلافات در همين حد تمام شود. با وجود درخواست همكاري قطر باز فراخواندن سفيران و صدور اين بيانيه نشان ميدهد كه اختلافات تا آن حد بالا گرفته كه علني شود و با صدور يك بيانيه انتظارات از قطر به صورت علني بيان شود. بايد توجه داشت كه صحنهگردان اصلي اين برنامه ضد دوحه با آلسعود است و آل خليفه در بحرين و آل نهيان در امارات دنبالهرو اميال ضد قطري آلسعود هستند. چون آل خليفه به طور كلي با آلثاني مشكلي ندارد و پرونده اخوانيهاي اماراتي هم قبل از اين با برگزاري دادگاه و محكوميت اعضاي آن بسته شده بود. در هر صورت، فراخواني سفيران، بيان بروز خشم آلهاي عربي عليه يكديگر است كه در كل، آلسعود در برابر آلثاني قرار گرفته و اصل درگيري بين اين دو آل عربي است. اگر به گذشته نگاهي گذرا بيندازيم معلوم ميشود كه رويارويي آلسعود و آلثاني تازگي ندارد و درگيري بين اين دو آل ريشه در حوادث دور دارد و تحولات جهان عرب باعث شده تا شدت بين آنها بيشتر شود. لازم به ذكر است كه آلثاني مثل آل خليفه در بحرين و آل صباح در كويت در اصل قبايل ساكن در منطقه نجد عربستان بودند كه با قدرت يافتن آلسعود مجبور به ترك موطن اصلي خود و رانده شدن به حواشي منطقه در سواحل خليج فارس شدند. از اين رو، آلثاني همواره خود را محق به عربستان ميدانست، چنانكه حمد بن خليفه آل ثاني، حاكم قبلي قطر، طي ضيافت شام با دو مقام فرانسوي در دسامبر 2011 به اين ريشه تاريخي استناد كرده و از حق آلثاني براي حكومت بر عربستان گفته بود. حاكم سابق قطر در آن ضيافت گفته بود كه چون حمد آلثاني، جد بزرگ حمد بن خليفه، اهل نجد بود و از اين رو فرزندان و نوادگان او حق دارند به هر شيوه ممكن زمام امور در عربستان را به دست بگيرند. در مقابل، آلسعود واقف به اين نيت آلثاني است و حاكمان قطر را متهم به توطئهچيني عليه خود از طريق تجزيه عربستان و گرفتن قدرت در بخشهايي از آن ميداند. امير طلال بن عبدالعزيز، يكي از شاهزادگان سعودي، اين موضوع را همان موقع و طي نشستي در مصر مطرح كرده بود و آلثاني را متهم كرده بود كه در جهت اجراي پروژه امريكايي تجزيه عربستان فعاليت ميكند تا آنكه آلسعود تنها بر بخش كوچكي از مكه و مدينه حكومت بكنند. در اينجا بايد به تلاش عربستان سعودي به همراه مصر براي به راه انداختن كودتايي عليه حمد بن خليفه اشاره كرد كه در سال 1996 راهاندازي شد، اما شكست خورد. اين خصومت تاريخي در جريان تحولات عربي، به روايتهاي مختلفي مجال بروز و ظهور يافت. در حالي كه قطر در قيام مصر، سرنگوني حسني مبارك و حمايتهاي گسترده از اخوانالمسلمين به طور كامل در مقابل عربستان قرار گرفت، در موضوع سوريه مجبور شد براي سرنگوني نظام اين كشور با عربستان همكاري داشته باشد. اين همكاري فقط ميتوانست در هدف يا همان سرنگوني حكومت سوريه معنا داشته باشد و نه در مسير و از اين رو، همكاري هم ظاهري بود و هم به معناي همگامي قطر با عربستان نبود. آنقدر گامهاي دو كشور در اين مسير متفاوت بود كه در نهايت به جدايي و جنگ بين نيروهايشان در سوريه كشيده شد و عربستان با لابي امريكايي توانست سرانجام، پرونده سوريه را از دست قطر بگيرد. اكنون كه آلثاني بازي را در مصر با كودتاي سوم جولاي السيسي باخته و پرونده سوريه را نيز از دست داده، به نظر ميرسد كه آلسعود فرصت را مغتنم شمرده تا اين همتاي كوچك را سرجايش بنشاند. آلسعود اول برنامه فراخواندن سفير را به اجرا درآورده و روزنامه العرب نزديك به مراكز تصميمگيري در رياض فاش كرده كه آلسعود برنامههاي ديگري از تحريم زميني و هوايي هم در دستور كار دارد تا آلثاني ديگر هوس رقابت با آلسعود نداشته باشد.
نویسنده : دكتر سيد نعمتالله عبدالرحيمزاده
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 14 اسفند 1392 - 21:51
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]