واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دانش بشري در معرض نابوديفيلم 2012 که يک ماهي از اکرانش مي گذرد داستانيست بر مبناي پيشگويي قبيله ماياها که معتقد بودند در 21 دسامبر 2012 دنيا نابود مي شود. مثل تمام فيلم هاي هاليوودي، آمريکايي هاي سوپرمن صفت دنيا را نجات مي دهند!!! نمي خواهم در مورد نکات فيلم بحث کنيم ولي از نکات جالب فيلم، تلاش براي حفظ کردن هنر و تمدن بشري بود. داستان از اين قرار است که سياست مداران و دانشمندان دنيا وقتي متوجه مي شوند 21 دسامبر 2012 دنيا نابود مي شود تمام اشيا موزه ها و کتابخانه ها و دانش بشري را در جعبه ها و حفاظ هاي پيشرفته، درون کشتي-سفينه اي (اين قسمتش آدم را ياد داستان نوح مي اندازد!) جاسازي مي کنند که نسل بشر، بعد از نابودي سطح زمين و پايان طوفان دوباره بتواند تمدن بشر را بازسازي کند.
«در روز پانزدهم ماه ششم، سياره زهره در غرب ناپديد شد، سه روز به همين شکل ناپديد ماند و در روز هجدهم ماه ششم اين بار از سمت شرق پيدا شد.» اين گزارش رصدي مربوط به سه هزار و 500 سال پيش است که توسط منجمان بابلي انجام گرفته و اطلاعات آن يکهزار سال بعد روي يک لوح سفالي با نام لوح زهره آمي سادوکا حک شد. اين لوح هنوز دست نخورده باقي مانده و در موزه بريتانيا در لندن نگهداري ميشود. ما اطلاعات زيادي در مورد بابليها در دست نداريم. اما موضوع اين است که ديگر از راه دور حرکت سياره زهره را زير نظر نميگيريم بلکه با سفينههاي فضايي به آن سياره سفر ميکنيم. کارشناسان و منجمان هماکنون سيارههاي کهکشانهاي ديگر را رصد ميکنند و به حدي رسيدهاند که ميتوانند آغاز عالم گيتي را درک کنند.
کارخانهدارهاي ما سنگ و نفت را به مواد کوچکتر تبديل ميکنند، ماشينهاي پيچيده ميسازند و فلزات را به فلزات ديگر تبديل ميکنند؛ کاري که کيمياگران در خواب ميديدند. اما با وجود اينکه علم بشر روز به روز در حال توسعه است، هنوز هم در ذخيره و ثبت دانش ضعيف هستيم و اگر تمدن امروز همانند تمام تمدنهاي گذشته رو به زوال برود، معلوم نيست تا چه اندازه ميتوانيم دستاوردها را براي آيندگان ثبت و ضبط کنيم.البته اگر فاجعهاي آنقدر عظيم رخ دهد که کل نسل بشر را نابود کند، مثلا برخورد سيارهاي با زمين، اين حرفها ديگر اهميتي ندارد. بياييد فرض کنيم که فاجعهاي کوچکتر رخ دهد و مثلا ساختمانها سر پا بماند و از نسل بشر هم تعدادي کافي زنده بماند تا چند دهه يا چند قرن بعد، تمدن را بازسازي کند. براي مثال فرض کنيم که سيستم مالي جهاني از هم بپاشد يا يک ويروس جديد بخش عمده جمعيت جهان را از پا درآورد يا يک طوفان خورشيدي شبکه برق شمال آمريکا را نابود کند. حالا به هر دليلي اگر برق بانک هاي کامپيوتري که دانش بشري در آنها ذخيره شده قطع شود، ديگر مردم از اين بانکها مراقبت نکنند و صنايع، ريزتراشه و درايور نسازند، دانش ما تا چه زماني باقي خواهد ماند و بازماندگان يک فاجعه، چگونه ميتوانند دانش دههها يا قرن ها پيش را احيا کنند؟ فاجعه Fogbank حتي اگر فاجعه اي رخ ندهد، از دست رفتن دانش بشري يک معضل بزرگ است. بشر امروزي بيش از پيش دانش توليد مي کند، ولي مساله آنجاست که آن را در رسانه هاي نامطمئن ذخيره مي کند. البته بيشتر اطلاعات در شرف نابودي ضروري نيست و نسل هاي آينده شايد بي وجود عکس ها و تصاوير خانوادگي امروزي هم مي تواند به حياتش ادامه دهد؛ اما بخشي از اين اطلاعات هم مهم است. به طور مثال در سال 2008، ايالات متحده متوجه شد که برخي رموز ساخت کلاهک هاي هستهاي را به دست فراموشي سپرده است. در اين حادثه که به Fogbank موسوم است، رکوردهاي اطلاعاتي به طور مناسبي نگهداري نشد و بسياري از پرسنل کليدي يا بازنشسته شده و يا مسووليت خود را در اين آژانس از دست داده بودند. آمريکا براي جبران اين ناکامي و احياي دوباره برنامه کلاهک سازي، هزينه اي بالغ بر 69 ميليون دلار متحمل شد.
در شرايط کنوني، ميراث دانش بشري وابستگي زيادي به هارد درايو (فناوري که مسووليت حافظه اجتماعي مان را بر عهده دارد) پيدا کرده است. هر چيزي از آخرين اسکن هاي ژنوم تا رکوردهاي بانکي و دولتي و اطلاعات شخصي در هارد درايوها جا گرفته اند و حجم وسيعي از آنها در داخل سرورهايي است که مراکز داده نام دارد. اما هارد درايوها هيچ گاه براي ذخيره طولاني مدت اطلاعات طراحي نشده اند و هيچ کس نمي داند که اين اطلاعات تا کي روي آنها باقي مي ماند.کوين مورل امانتدار موزه ملي رايانش در بريتانيا که اخيرا توانسته يک هارد درايو 450 مگابايتي را که از دهه 1980 تاکنون بلااستفاده مانده بود، به کار بگيرد، گفت که براي گرفتن اطلاعات از اين هارد درايو با مشکلي مواجه نشده است. اما درايوهاي مدرن اين قابليت را ندارند. تراکم ذخيره سازي روي هارد درايوها هم اکنون از 200 گيگابيت در هر اينچ مربع هم فراتر رفته است. البته درايوهاي امروزي براي بازيابي اطلاعات سکتورهاي کوچک تنظيم شده اند، اما به همين نسبت هرچه خطا در سکتور کوچکتري صورت بگيرد، با افزايش حجم ذخيره سازي، اطلاعات بيشتري هم در معرض خطر نابودي قرار مي گيرد.
از آن بدتر، حافظه هاي فلش که هر روز فراگيرتر مي شود، حتي امنيت هارد درايو را ندارد و اينکه تا چه مدت اطلاعات و داده ها را نگهداري مي کند، مشخص نيست و هيچ آزمون مستقلي در اين زمينه انجام نشده است. جو ايراچي که در مورد قابليت اطمينان رسانه هاي ديجيتال تحقيق ميکند، ميگويد: از عمده اطلاعات مهم، پشتيبان تهيه ميشود، اما فرمت هاي پشتيبان گيري مثل نوارهاي مغناطيسي و ديسک هاي نوري حتي براي پنج سال هم قابل اطمينان نيست. او در بررسي هاي خود اين ابزارهاي ذخيره سازي را در معرض گرما و رطوبت قرار داده و مي گويد: مطمئن ترين ابزار، CDهايي است که لايه بازتابشي طلايي و رنگ آميزي فتالوسيانين دارند که مي توانند تا 100 سال اطلاعات را حفظ کنند. اما در ساير رسانه ها اين مدت از 5 تا 10 سال فراتر نميرود.مشکل ديگري که دانشمندان ناسا از آن با عنوان «عظيم» ياد ميکنند، بازيابي دادههاي خام از روي نوارهاي مغناطيسي قديمي است که به گفته آنان در يک مورد، بازيابي اطلاعات با فرمولهاي خاص و تبديل به فرمتي مورد استفاده خاص نزديک به سه ماه وقت برده است. حال اگر دانشمندان علاقهمند امروز با تمامي امکانات و بودجه تحقيقاتي کلان براي بازيابي اطلاعاتي که به خوبي نگهداري شده به اين همه زمان نياز دارند، نسل پس از فاجعه احتمالي چه بايد بکند؟ نسلي که احتمالا نه پول دارد و نه امکانات آزمايشگاهي.راهبرد کنوني براي ذخيره سازي دادههاي حياتي، ذخيره آنها در کپيهاي متعدد و در نقاط مختلف و حتي در فرمتهاي گوناگون است. اين راهبرد ممکن است دانش بشري را در شرايط بحرانهاي منطقهاي همچون زلزله و طوفان حفظ کند اما در مورد يک فاجعه فراگير شرايط متفاوت است. الکساندر روز، رييس مرکز The long Now Foundation در کاليفرنيا ميگويد: هيچ استاندارد ديجيتالي نيست که بتواند در دراز مدت قابل اطمينان باشد. بخشي ديگر از مشکل اين است که هيچ بازاري ابدي نيست و اطلاعات ذخيره شده در قالبهايي مثل بارکد در زماني که نياز تجاري نباشد از بين ميرود. شايد تنها قالب دادهاي ديجيتالي که بتواند با “کاغذ رقابت بکند، “ديسک روزتا (Rosetta Disk) باشد که توصيفات و متون را به هزار زبان ذخيره ميکند. ديسکهاي نيکلي هم براي ذخيره اطلاعات در فضاهاي ميکروسکوپي در دست ساخت است. اما اگر بالاخره راه مناسب براي ذخيرهسازي طولاني مدت اطلاعات ديجيتالي يافته شود، باز هم اين سوال مطرح است که چه اطلاعاتي را بايد نگهداري کنيم و چگونه آن را امن و قابل بازيابي بگردانيم. منبع: NewScientistترجمه: نسترن صائبيتنظيم براي تبيان: فاطمه مجدآبادي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 416]