تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833814800
یک کارشناس صنعت نفت در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس: چشم اندازی ۱۰۰۰ دلاری برای نفت/ اشتباه تاریخی در کسب درآمد نفتی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یک کارشناس صنعت نفت در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس:
چشم اندازی ۱۰۰۰ دلاری برای نفت/ اشتباه تاریخی در کسب درآمد نفتی
یک کارشناس صنعت نفت با اشاره به اینکه فروش نفت درآمد ایجاد نمی کند بلکه سرمایه کشور به فروش می رود گفت: آنچه تا کنون از نفت به دست آمده درآمد نیست.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس هم زمان با آغاز دهه مبارک فجر و آغاز سی و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران نگاهی به عملکردها لازم به نظر می‌رسد و در این بین یکی از موضوعات مهمی که موجب شده است در این مدت مورد توجه اقتصاد دانان و حتی مسئولان سیاسی و اقتصادی کشور قرار گیرد بحث جدایی بودجه جاری از درآمدهای نفتی است. برخی از کارشناسان انرژی معتقدند در مورد نفت و گاز نظریه‌ای وجود دارد که می‌گوید فعالیت تولید نفت مانند فعالیت‌های دیگر صنعتی نیست، زیرا نفت از یک معدن استخراج می‌شود و چون پایان پذیر و تجدید ناپذیر است و هنگامی که آن را استخراج می‌کنیم، به نسبتی که استخراج کرده‌ایم، معدن تهی می‌شود، سوالی پیش می آید که هزینه‌ای که صرف استخراج می‌شود، آیا هزینه تمام شده این کالا است و این هزینه به عنوان ارزش افزوده مطرح می‌شود یا خیر؟ مثلا اگر هزینه تولید نفت را به طور مثال 5 دلار در هر بشکه در نظر بگیریم و آن را 100 دلار به فروش برسانیم، آیا به سودی بالغ بر 95 دلار می‌رسیم؟ پاسخ به این شبه و سوال می تواند منجر به خروج از این وضعیت یعنی وابستگی بودجه جاری از درآمدهای نفتی شود. از این رو با دکتر محمد رحیم اسماعیلی یکی از کارشناسان صنعت نفت و انرژی گفت‌وگو کردیم. متن گفت و گوی خبرنگار فارس با دکتر اسماعیلی بدین شرح است: فارس: آقای دکتر به نظر شما آنچه که هم اکنون به عنوان درآمدهای نفتی مطرح است و در بودجه سالانه نیز دیده می شود درآمد است یا فروش سرمایه؟ اسماعیلی: باید گفت که این رقم نمی تواند ارزش افزوده حاصل از فرایند تولید باشد. چون نفت یک کالای تجدید ناپذیر است که تمام می شود و تمام شدن آن نشان می‌دهد درآمد حاصل از فروش آن نمی تواند دائمی باشد، هر چند که از دید کاسبان این 95 دلار ارزش افزوده است،اما به محض پایان یافتن مخزن دیگر هزینه‌ای برای استخراج نمی شود زیرا نفتی در مخزن نیست. نکته بسیار مهم دیگر این است که اگر نفت را نگهداریم و 30 سال دیگر که منابع نفتی دنیا تمام می‌شود، آن را بفروش برسانیم، قیمت به چه میزان خواهد بود؟ یک نظریه وجود دارد که این نفت درون مخزن هیچ قیمتی نخواهد داشت، چون انرژی‌های جدیدی وجود دارد که انسان را به نفت بی نیاز می کند،بنابراین نفت بی ارزش می شود. اما نظریه دیگری نیز وجود دارد که می گوید نفت ماده ای است که برای جایگزین کردن آن هزینه های هنگفتی باید صورت گیرد. انرژی های خورشیدی یا ماسه های نفتی آمریکا و انرژی های اتمی اگر بخواهد استفاده شود، هزینه تولید بیش از اندازه افزایش خواهد یافت و زمانی که این هزینه ها بسیار بالاست، نفت می تواند با آن رقابت کند. ضمن اینکه نه تنها از نفت سوخت تولید می شود، بلکه نفت و گاز به عنوان مواد اولیه در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. از این دیدگاه نمی‌توانیم بگوئیم که پس هرچه زودتر ذخایر نفتی خودمان را خالی کنیم بهتر است و می بینیم که هرچه این ذخایر را نگهداری کنیم ارزش آن بیشتر خواهد شد. با این دیدگاه نفت یک سرمایه است. فارس: یعنی آنچه که امروز و دیروز به فروش می رساندیم در واقع سرمایه فروشی بود؟ اسماعیلی: بله. برای درک بهتر مسئله باید گفت اگر در 30 سال آینده هر بشکه نفت به رقمی بالغ بر 1000 دلار رسید که احتمال آن نیز با توجه به روندی که در این سالها طی شده و از 5 دلار به 140 دلار هم افزایش پیدا کرده دور از انتظار نیست با این دیدگاه نفت یک نوع سرمایه است و اگر امروز آن را به قیمت 90 دلار نفروشیم، در 30 سال آینده مطمئنا آن را با قیمتهای بسیار بیشتر خواهیم فروخت و یا از آن کالاهایی تولید خواهیم کرد که همه بازارهای جهان نیازمند آن هستند. در واقع به این سادگی نمی توان گفت که چون ما برای تولید 5 دلار هزینه کرده‌ایم و آن را 100 دلار می فروشیم، پس 95 دلار سود بدست آورده ایم و این 95 دلار درآمد است. مطمئنا فروش نفت آن هم به صورت خام، فروش سرمایه است، پس عایدی حاصل از آن درآمد محسوب نمی شود. اگر ما نفت و گاز را به صورت خام به فروش رسانیم، چون نفت بازتولید نمی شود، ثروت حاصل از آن هم بازتولید نمی شود و به دلیل اینکه منابع نفتی ما تهی می‌شود پس نمی توانیم فروش نفت را به عنوان درآمد تلقی کنیم، بلکه سرمایه است و باید برای نسل آینده سرمایه را به سرمایه تبدیل کنیم. فارس: با این تفاسیر چگونه می توانیم از این سرمایه خلق سرمایه کنیم؟ اسماعیلی: وقتی توانستیم از سرمایه‌های نفتی برای ایجاد زیرساختها و ایجاد سرمایه جدید و تولید ارزش افزوده در فرایند واقعی تولید محصول استفاده کنیم، می توانیم مرتب این سرمایه را بازتولید کنیم، پس در این حالت دیگر مهم نیست که چگونه از نفت و گاز استفاده کنیم، چون فرایندی را راه اندازی کرده‌ایم که امکان بازتولید ثروت را دارد و امروز ما می توانیم از آن بهره ببریم و باز تولید کنیم و فردا هم نسل های بعد باز تولید می کنند و از آن استفاده می‌کنند و این چرخه همچنان می تواند ادامه داشته باشد. اما هم‌اکنون از نفت به گونه‌ای استفاده می کنیم که انگار تا ابد وجود دارد و هر چقدر هم جمعیت ما اضافه می‌شود، خرج ما از محل فروش نفت بیشتر می شود. خوب این دیدگاه غلطی است در استفاده از سرمایه ای که موقت است و نسل موجود حق ندارد، از نفت به این شکل استفاده کند. نکته مهم این است که وقتی ما مصرفمان را خیلی بالا می بریم تا به رفاه بیشتر برسیم باید ببینیم، این کالاهای مصرفی از کجا تامین می‌شود؟ اگر از داخل تامین می شود و در داخل تولید می‌شود، پس عناصر تولید با یکدیگر ترکیب شده اند یعنی ماشین، ابزار، مواد، کارگر و مدیریت صحیح، در نهایت کالا تولید کرده و ما مصرف می کنیم که این دارای آثار مثبت توسعه‌ای است. ولی اگر مصرف را به این شکل در نظر بگیریم که تکنولوژی، ماشین، قطعات و مواد اولیه را از خارج وارد کنیم و بابت خرید اینها هم فقط و فقط نفت را داده‌ایم و آورده‌ایم در نهایت این کارما تولید است اما در اینجا این تولید زودگذر است، زیرا تنها کالای تولید شده در داخل مصرف می شود و اصلا به دنبال درآمد ارزی آن نیستیم در صورتی که نفت را فروختیم و برای خودمان سرمایه ایجاد کرده‌ایم و این سرمایه باید تبدیل به درآمد شود. فارس: با توجه به وضعیت کنونی کشور و آنچه که تا امروز شاهدش بودیم همین بحثی است که شما مطرح کردید،با این شرایط مدل اقتصادی ایران تاکنون زیر سوال رفت از این رو مدل مفید اقتصاد ایران چیست؟ اسماعیلی: بله دقیقا همین طور است این مدل تولید مفید نیست و نمی تواند ابزاری برای درآمدزایی و بازتولید ثروت باشد. زیرا چرخه ای برای بازتولید درآمد و ثروت وجود ندارد و یک حرکت یک طرفه است که از نفت ارتزاق می کند و وقتی نفت نباشد به بن بست می خورد، اما اگر از فروش نفت، دستگاه و ماشین، قطعه و مواد اولیه وارد شود و تولید کنندگان، کالاهای رقابتی تولید کند و به طور مثال 30 درصد آن را در داخل به فروش برساند و 70 درصد آن را در سطح بین المللی عرضه نموده و ارزآوری کند،در این حالت نگرانی وجود ندارد و از عایدات حاصل از فروش نفت می توان مرتب ماشین آلات، مواد اولیه و قطعات وارد کرد. فارس: اگر این مدلی که شما گفتید اجرا نشود آنگاه چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ اسماعیلی: دقیقا این شرایط مانند بدنی است که خون ندارد و خودش هم نمی تواند برای خودش خون تولید کند. بنابراین نیازمند خون رسانی از طریق صدور نفت خام است. پس در این صورت رفاه ما یک رفاه کاملا پوچ وظاهری خواهد بود و تولید هم تولید وابسته و ظاهری است که با یک عدم ناسازگاری می تواند از کار بیافتد. باید دقت داشت ما در این سالها عین کالای مصرفی را وارد کرده ایم و در اختیار توزیع کنندگان و مصرف کنندگان قرار داده ایم و این بدتر از شکلی است که قبلا توضیح داده شد، چرا که در حالت قبل و مصرف شدن تمام کالاهای تولیدی در داخل، لااقل اشتغال به وجود می آید و این شانس وجود دارد که بتوانیم بخشی از تولید را صادر کنیم، ولی در این حالت، احتمال اشتغال هم از بین می رود. این حالت به نوعی مردم را وابسته به نفت می کند که نمی تواند تداوم داشته باشد. یعنی در واقع کاهش یا توقف درآمد نفتی یا آسیب منابع و یا تمام شدن ذخایر نفتی، هریک به تنهایی می توانند زندگی اقتصادی ایران را فلج کنند. فارس: با این شرایط تعریف توسعه اقتصادی نیز که منجر به رفاه جامعه خواهد شد تغییر پیدا می کند؟ اسماعیلی: براساس اصل 43 قانون اساسی نباید در جامعه فقر باشد و باید تمام جمعیت از حداقل امکانات برخوردار باشند. مسکن مناسب، تغذیه مناسب، آموزش مناسب و یک بار در روز هم بیشتر کار نکنند،که این موارد بسیار ارزشمند و مورد تاکید همه اقتصاد دانان است ولی اینکه همه افراد بتوانند خودروی شخصی داشته باشند و هر خانواده دو دستگاه تلویزیون داشته باشد و ما هدفمان این باشد که به هر کسی یک قایق تفریحی بدهیم و تجهیزات پیشرفته ماهواره ای بدهیم و غیره، این اصلا چیزی نیست که از توسعه مورد نظر است، هر چند غرب در حال ترویج آن است و به دنبال افزایش مصرف و حتی مصرف گرایی هستند. کارشناسان اقتصادی معتقد هستند برای آنکه به این توسعه دست یابیم، دو راه وجود دارد: باید گفت راه اول این است که در ایران طی 80 تا 90 سال اخیر که درآمد نفت داشته‌ایم و به خط توسعه قدم گذاشته‌ایم، هرگاه به توسعه فکر کردیم همزمان به مصرف فکر کرده‌ایم و در واقع منظور از توسعه مصرف بالا بوده است. یعنی در ذهن برخی مدیران بهبود وضعیت مردم برابر است با افزایش واردات، حال این واردات به صورت مواد اولیه و ماشین آلاتی که در ایران نصب می شود ولی قطعات و مواد آن از خارج وارد می‌شود و هر زمان که یک قطعه خراب شد، باز هم از خارج وارد می کنیم و تکنولوژی آن را هم از خارج می آورند و کهنه می شود. امکان صادرات هم نیست و فقط برای مصرف داخلی است. اما راه دوم این است بعضی وقتها اصلا خود کالا را می آورند و مصرف می کنند در این روش ذهنیت برنامه ریزان کوتاه مدت تر است. فارس: برای آنکه اصل 43 قانون اساسی نیز مورد تاکید قرار گیرد چکار باید کرد؟ روش و پیشنهاد شما برای توسعه اقتصادی چیست؟ اسماعیلی: باید گفت راه سومی نیز برای رسیدن به شاخص های توسعه یافتگی وجود دارد که در زیر توضیح داده می شود. از این رو در دو روش اول هر دو این هدف گذاری ها کوتاه مدت است و این در حالی است که باید به بلند مدت فکر کنیم و برای 20 سال آینده برنامه ریزی کنیم. مشابه آن چیزی که در چشم انداز بیست ساله توسعه هم بر آن تاکید شده و به دولتها ابلاغ شده است. در این روش از حرکت به سمت توسعه، صنایع سنگینی را به وجود می آوریم که در 20 سال آینده و در زیر مجموعه خود صنایع دیگری می سازند، تقاضاهای زیادی به وجود می آورند، رشد پیدا می کنند و به مرحله بلوغ می رسند. در بخش تکنولوژی این صنایع هم می‌تواند سرمایه‌گذاری صورت گیرد و خود این صنایع نیز می توانند تولید کننده تکنولوژی جدید باشند ولی این روش تنها مربوط به مدیرانی با اندیشه بلند مدت نه کوتاه مدت است و اگر مدیر ناکارامد باشد دیگر قطعا این شکل سوم از روند توسعه هرگز جامه عمل نخواهد پوشید. مدیر با تفکر کوتاه مدت و ناکارمد به این می اندیشد که هر چه می تواند بیشتر وارد کند تا امروز خود را موفق جلوه دهد و آینده برایش خیلی مهم نیست. فارس: با توجه به این شرایط دیدگاه های مدیریتی برای توسعه اقتصادی کشور بسیار مهم است بناراین اگر مقام معظم رهبری بحث جدایی بودجه جاری از نفت را مطرح می کنند برای تحقق آن نیازمند مدیرانی هستیم که تفکر بلند مدت داشته باشند ... اسماعیلی: البته کارهای بزرگی از انقلاب اسلامی تاکنون صورت گرفته و با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست.اما بحث ما بحث مدیریت کلان است. بحث تولید کننده ای است که ضعیف مانده است و نمی‌تواند از تولید خود دفاع کند و این به نفع واسطه‌ها است. هم اکنون و در شرایط فعلی کشور بالاترین سودها در تولید نیست، زیرا اگر سود در تولید بود، افراد در تولید فعالیت می‌کردند، اما در واسطه گری و وارد کردن کالا سود بیشتری وجود دارد و بیشتر تمایل بازار به آن سمت است در این شرایط فضایی به وجود آمده که در حال حاضر می بینیم. یعنی درآمد نفت به این مدلی که تا حال استفاده شده، به جای اینکه عاملی برای توسعه باشد، تبدیل به ضد توسعه و ضد تولید شده است. بنابراین برای آینده کشور حتما به مدیری نیازداریم که هم بلند مدت فکر کند و هم اینکه نگاهش به توسعه کشور نگاه بخشی نباشد و تمام مولفه ها را در کنار هم ببیند، تا درآن صورت بتوان به سمت توسعه کشور گام برداشت. انتهای پیام/م
92/11/15 - 10:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها