واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
وحدت حوزه و دانشگاه در تحصن روحانیون اگر بخواهیم حضور موثر روحانیت و تاثیرات سیاسی آن را در تاریخ معاصر ایران به طور گذرا مرور کنیم، باید بگوییم روحانیت تشیع در ایران از عهد صفویه به بعد یکی از گروههای با نفوذ عمده به شمار میرفته و در مقایسه با دیگر گروههای اجتماعی از شأن و حقوق و مصونیت اجتماعی قابل ملاحظهای برخوردار بوده است و پادشاهان خودکامه و دیکتاتور به سهولت نمیتوانستند در امور روحانیت و علمای دینی مداخله کنند. مشروعیت قدرت سیاسی نیز تا حدود زیادی به جلب حمایت روحانیون منوط بوده است.
در دوران رضاشاه، نوسازی ایران به سبک غربی بر موقعیت اجتماعی و نفوذ سیاسی روحانیون آسیب هایی وارد کرد و بر این اساس شرع اسلام و دستورات دینی کمتر در زندگی اجتماعی مردم نقش ایفا می کرد. کشف حجاب زنان، تغییر لباس مردان، تاسیس محاکم عرفی و تشکیلات دادگستری از سال 1305 به بعد موجب خروج بسیاری از مناصب حقوقی و قضایی از دست روحانیون می شود. در نتیجه فروپاشی دولت رضاشاه در سال های 1332 ـ 1320، روحانیون بسیاری آزاد شدند و بخشی از نفوذ از دست رفته خود را دوباره به دست آوردند. پس از کودتای 28 مرداد 32 و تا سال 1342 میان دربار و روحانیت شکاف و کشمکش سیاسی پیدا نشد، اما نقض قانون اساسی و تشدید روند نوسازی به شیوه غربی توسط دربار از سال 1342 به بعد واکنش های منفی را در بین بخش هایی از روحانیت برانگیخت و در نتیجه میان دولت و مذهب شکافی عمیق پدید آمد. این رخداد بزرگ 15 خرداد 1342 به وجود آمد و موجب آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) شد. از اواسط سال 1356 روحانیون به طرفداری از امام تشکلی به نام «روحانیت مبارز» در میان خود و در تهران به وجود آوردند. گفتنی است، شخصیت عمده تشکل روحانیت مبارز را شهید دکتر بهشتی تشکیل می داد. علاوه بر ایشان شهید مطهری، دکتر مفتح، دکتر باهنر، مهدوی کنی، هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری از فعالان و گردانندگان روحانیت مبارز به شمار می آمدند. برنامه ریزی راهپیمایی ها، سخنرانی در مساجد، تهیه شعارها و در مجموع سازماندهی نهضت عمدتا توسط روحانیت مبارز صورت می گرفت. هشتم بهمن 1357 و در اعتراض به ممانعت دولت بختیار از ورود امام خمینی(ره) به کشور، حدود 40 نفر از روحانیون مبارز و انقلابی، در مسجد دانشگاه تهران تحصن کرده و شرط پایان این تحصن را بازگشت حضرت امام(ره) عنوان کردند. با آغاز این حرکت بتدریج بر تعداد روحانیون افزوده شد و دانشجویان هم به جمع آنان پیوستند و به این ترتیب فشارها بر دولت بختیار فزونی یافت. روحانیون مبارز سراسر کشور که برای استقبال از امام(ره) به تهران آمده بودند، وقتی با بسته شدن فرودگاه ها و علاوه بر آن ، سرکوب مردم توسط نظامیان مواجه شدند در مسجد دانشگاه تهران تحصن کردند. سازمان ملی دانشگاهیان ایران هم با صدور اعلامیه ای پشتیبانی خود را از اقدام روحانیون متحصن اعلام کرد. این تحصن مورد حمایت و استقبال شدید مردم و مراجع تقلید واقع شد و در نهایت شرایطی را به وجود آورد که بالاخره دولت بختیار را مجبور کرد به بستن فرودگاهها پایان بخشد و قدمی دیگر به عقب برود. به این ترتیب جریان نهضت با زعامت امام خمینی(ره) و رهبری روحانیت ادامه یافت تا این که 22 بهمن 1357 رژیم سلطنتی ساقط شد. منابع: نقش روحانیت شیعه در پیروزی انقلاب اسلامی از دکتر احمد نقیب زاده و وحید امانی زوارم * سیاستمداران اهل فیضیه از علی دارابی * خاطرات دکتر بهشتی نغمه قطبی / جام جم
پنج شنبه 10 بهمن 1392 8:17
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]