محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830268119
رازهای خرس قطبی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
گفت و گوی «جام‌جم» با پروفسور اندرو دروچر، استاد بیولوژی دانشگاه آلبرتای کانادا رازهای خرس قطبی گرمایش جهانی، آب شدن یخ‌های قطبی، بالا آمدن سطح آب دریاها و حتی آسیب‌پذیر شدن گونه‌های شاخص جانوری دیگر تنها یک فرضیه نیست؛ واقعیت‌های ملموسی است که آینده وحشتناکی را نشان می‌دهد.
حتی بزرگ ترین گوشتخوار خشکی نیز از گزند این آسیب ها در امان نمانده است . احتمال اندک بقای خرس های قطبی در مقابل گرمایش جهانی بشدت متخصصان را نگران کرده، اما براستی حذف آنها از زنجیره غذایی چه تاثیری بر اکوسیستم قطب شمال خواهد داشت؟ پرسش هایی از این دست را با پروفسور اندرو دروچر، استاد بیولوژی دانشگاه آلبرتای کشور کانادا، مسئول دپارتمان علوم بیولوژی و نویسنده کتاب راهنمای جامع بیولوژی و رفتارشناسی خرس های قطبی مطرح کرده ایم. مصاحبه اختصاصی روزنامه جام جم را با این پژوهشگر که بیش از 20 سال است روی خرس های قطبی تحقیق می کند، در ادامه می خوانید. مهم ترین ویژگی هایی که امکان بقا و سازگاری خرس های قطبی را با شرایط فوق العاده سخت قطب شمال فراهم کرده، چیست؟ خرس های قهوه ای اجداد خرس های قطبی هستند که حدود چهار تا شش میلیون سال پیش تکامل پیدا کردند. خرس ها طی این پروسه دستخوش تغییرات بسیار چشمگیری شدند. بارزترین این تغییرات رنگ آنهاست که همان طور که در خرس های قطبی مشاهده می کنید، موها کاملا بی رنگ است و به چشم ما سفید می آید. در عین حال چنگال های خرس های قطبی نه تنها انحنای بیشتری دارد، بلکه کوتاه تر و تیزتر هم هست و مجموع این مشخصات باعث می شود که بتوانیم با صراحت بگوییم هدف از این تکامل، موفقیت در شکار در شرایط قطبی بوده است. از دیگر ویژگی های این حیوان می توان به داشتن کرک های خزمانند در زیر پاها، جمجمه باریک تر و عریض تر، دندان های آسیای سازگارتر برای گوشتخواری در مقایسه با خرس های قهوه ای و مهم تر از همه فعال ماندن در سراسر فصل زمستان اشاره کرد. این در حالی است که اجداد آنها یعنی خرس های قهوه ای به خواب زمستانی می روند. البته خرس های قطبی ماده باردار استثنا هستند، چرا که در طول زمستان در لانه یا مخفیگاه خود باقی می مانند و فرزندان خود را به دنیا آورده و پرورش می دهند. جمجمه باریک و عریض خرس های قطبی به واقع می تواند هم نوعی سازگاری برای شکار خوک های دریایی حلقه دار باشد و هم برای گرم کردن اولیه هوا موثر باشد. از نقطه نظر رفتاری خرس های قطبی در محدوده های وسیع تری زندگی می کنند. به عنوان مثال اگر محدوده مورد استفاده خرس های قهوه ای بالغ بر هزار کیلومترمربع است، در خرس های قطبی این محدوده ده الی 50 بار وسیع تر است. رژیم غذایی پرانرژی آنها نیز به نوعی امکان این استفاده متفاوت از فضا را فراهم آورده است. دقیقا به همین دلیل است که خرس های قطبی دو تا سه مرتبه بزرگ تر از خرس های قهوه ای هستند و تعداد توله های آنها کمتر است (بین یک تا دو) در صورتی که خرس های قهوه ای اغلب بین دو تا سه توله دارند. چرا خرس های قطبی در باغ وحش برخلاف آنهایی که در حیات وحش زیست می کنند، بیشتر به رنگ زرد دیده می شوند؟ خرس های قطبی وقتی به رنگ زرد دیده می شوند که کثیف باشند، یا روغن روی موهایشان باشد که البته می تواند اکسیده شود. سفیدترها به واقع آنهایی هستند که زیستگاهشان در میان یخ های دریاست و خود را به آب های شور می زنند. در حیات وحش خرس های قطبی عادت دارند که حتی وقتی غذا می خورند، روی برف و یخ غلت بزنند و به همین دلیل است که واقعا تمیز و شفاف هستند. آیا خرس های قطبی واقعا شناگرانی حرفه ای هستند؟ بله؛ خرس های قطبی شناگران توانایی هستند، به طوری که حتی می توان آنها را به نوعی پستانداران آبزی به حساب آورد، اما این مساله به هیچ وجه قابل مقایسه با خوک های دریایی، نهنگ ها و سمورهای دریایی که تمام یا بخش بزرگی از طول عمر خود را در آب می گذرانند، نیست. خرس های قطبی زیستن روی یخ های قطبی را ترجیح می دهند. در فصل بهار مادرها با توله های کوچک خود که کمتر از 30 کیلوگرم وزن دارند، مسافت های خیلی طولانی را می پیمایند تا توله ها از آب دور نگه داشته شوند، فقط به این دلیل که اجبار توله ها به شنا کردن می تواند احتمال سرمازدگی و حتی مرگ آنها را تقویت کند. در اینجا لازم است به مطلب جالبی از پروفسور جورج دورنر که در سال 2011 در مجله بیولوژی قطبی چاپ شد، اشاره کنم: «یک خرس قطبی ماده را برای بار اول اواخر مرداد و برای بار دوم در اوایل آبان سال 1388 در حوالی دریای بیوفورت زنده گیری و سپس با یک گردنبند ردیاب رادیویی رهاسازی کردیم. این خرس 687 کیلویی بیشتر از 9 روز را به طور مداوم شنا کرد، بعد از آن هم به طور متناوب یا خود را به آب زد یا در روی یخ های قطبی مسافتی بالغ بر 1800 کیلومتر را پیمود. برآورد میزان جابه جایی، فعالیت طی هر ساعت و درجه حرارت زیرپوستی و خارجی بدن این خرس جلوه متفاوتی از نحوه زیست و توانایی های این حیوان را در پیش روی ما قرار داد. این خرس و نوزاد یک ساله اش در فاصله بین دو بار زنده گیری 22 درصد وزن بدن خود را از دست داده بودند. باور ما این است که مسافت باورنکردنی که از شنای این خرس ثبت کردیم، می تواند به آنها در مواجهه با کاهش سطح یخ های قطبی کمک کند. اما این را هم باید در نظر داشت که این کار نه تنها هزینه های بالای انرژی را برای خرس ها به همراه دارد، بلکه حتی می تواند بر قابلیت باروری آنها نیز بشدت اثر بگذارد.» کاهش یخ های قطبی و سایر فعالیت های انسانی چه تاثیری بر حیات آنها دارد؟ ساده ترین تاثیر تغییر سطح یخ های قطبی، از دست دادن زیستگاه است. بدون اغراق باید گفت که یخ های قطبی در حال ناپدید شدن است، هرچند که آمارهای ماهانه به شکل قابل ملاحظه ای متغیر است، اما می توان چنین جمع بندی کرد که هر ساله یک درصد از سطح یخ های قطبی کاسته می شود. بیشترین نگرانی ناشی از افت سطح یخ در فصل بهار و خصوصا پاییز و زمستان است. با توجه به این که در مجموع 19 جمعیت مختلف از خرس های قطبی ثبت شده باید گفت که تاثیر تغییرات در زمان های مختلف متغیر است. تغییرات بدنی از جمله کاهش ذخایر چربی جزو بارزترین تاثیرات ثبت شده است که اکنون به علت اجبار خرس های قطبی در ترک زودتر یخ ها به وفور شاهد آن هستیم. کاهش میزان باروری و طول عمر نیز از پیامدهای طولانی مدت این مساله است. تحقیقات ما نشان داده که کاهش سطح یخ مشخصا باعث کاهش چشمگیر جمعیت خرس های غرب خلیج هادسون و جنوب دریای بیوفورت شده، اما اثبات این مساله هنوز برای سه یا چهار مورد از این جمعیت ها به دلایل تاثیرات بلندمدت ممکن نیست. وقتی صحبت از سایر فعالیت های انسانی به میان می آید، آلودگی مشخص ترین دلیل نگرانی ماست. به عنوان گونه های راس هرم غذایی تجمع بیولوژیکی آلاینده ها در بدن آنها بیشتر به یک فاجعه شبیه است. تنظیمات هورمونی، رشد، رفتار، بقا و سیستم های ایمنی، همه با این مشکل دست به گریبان خواهند شد. از طرف دیگر شکار بی رویه خصوصا در کشور روسیه نیز بسیاری از جمعیت ها را بشدت کاهش داده. اشاره کردید که سیستم های ایمنی بدن خرس ها بشدت نسبت به آلاینده های محیطی حساس است. چه روش هایی برای سنجش این آلاینده ها در بدن این جانور وجود دارد؟ ما در اغلب موارد برای سنجش از بیوپسی (نمونه برداری از بافت) چربی استفاده می کنیم. نمونه های خون و حتی شیر این حیوانات می تواند در این زمینه بسیار راهگشا باشد. متاسفانه در تحقیقاتی که شخصا در آنها حضور داشته ام، شاهد بوده ایم که نمی توان با قطعیت بر یک نوع آلاینده خاص تاکید کرد، چرا که در اکثر موارد ترکیبات شیمیایی شکسته می شود و شناخت دقیق آنها خود یک مشکل اساسی دیگر است. شواهد مستدلی وجود دارد که نشان می دهد این ترکیبات سیستم ایمنی را ضعیف کرده است، اما عواقب این ضعف هنوز به درستی مشخص نیست، اما نسبتا با قطعیت می توان گفت که مرگ برخی از حیوانات آلوده تر و حتی کاهش باروری رابطه تنگاتنگی با آلاینده ها دارد. تازه ترین روش ها و برنامه های حفاظتی چیست؟ گردنبندهای ردیاب ماهواره ای از جمله مواردی است که به طور گسترده برای کنترل و نظارت از آنها استفاده می شود. ردیاب ها را معمولا برای خرس های قطبی ماده و برخی اوقات جوان ترها استفاده می کنیم، چرا که گردن نرها از سرشان بزرگ تر است و ممکن است براحتی گردنبند از گردن آنها جدا شود. معمولا خرس ها بین یک تا سه سال دنبال می شوند. این گردنبندها به GPS مجهز است و موقعیت های مکانی و داده ها را نخست به ماهواره ها و سپس از طریق ایمیل برای ما می فرستد. ما برای هر خرس در طول روز شش موقعیت را دریافت می کنیم، دقت این داده ها برای هر موقعیت حدود پنج متر است. بعد از آن کاربری زیستگاه، میزان جابه جایی و تمایل حیوان به حضور در یک منطقه را بررسی می کنیم. در نهایت این اطلاعات به ما در رفتارشناسی حیوان کمک می کند. آسیب پذیری خرس ها به عنوان شکارچیان راس هرم تا چه حد بر دیگر گونه های جانوری و حتی انسان ها اثر دارد؟ شما می دانید که اکوسیستم ها آشکارا نسبت به تغییرات عکس العمل نشان می دهند. ما می توانیم خرس ها را به طور کل از اکوسیستم حذف کنیم و هیچ نشانه مشخصی از اضمحلال نبینیم، اما در این شرایط قطعا اکوسیستم متفاوتی خواهیم داشت. از نظر پیشینه تاریخی می توان گفت که خرس های قطبی در آخرین عصر یخبندان یعنی زمانی که هوا خیلی سردتر بوده، در دریای بالکتیک و حتی خارج از مرزهای ایرلند حضور داشته اند. در پایان عصر یخبندان خرس های قطبی به طور کل از این مناطق ناپدید شدند. همه اینها اطلاعاتی است که از روی فسیل ها به دست آمده. در آن زمان اکوسیستم محلی از بین نرفت، اما شرایط تغییر کرد و گونه های جدیدی توانستند خود را با این شرایط سازگار کنند. اما سیر تغییرات در گذشته مشخصا خیلی کندتر بود، در حالی که آنچه امروز به واسطه فعالیت های انسانی شاهد هستیم واقعا هشداردهنده است. مشکل خرس های قطبی این است که درست برخلاف اتفاقی که طی آخرین گرمایش طبیعی رخ داد، بیشتر از این نمی توانند به مرزهای شمالی تر پناه ببرند، چرا که به واقع جایی هم باقی نمانده است. خرس های قطبی گونه هایی وابسته به فلات های قاره ای هستند، یعنی جایی که در آن میزان تولید دریایی خیلی بیشتر از آب های عمیق است. (فلات قاره منطقه ای از قسمت کم عمق دریاست که اطراف یک قاره را دربرمی گیرد. معمولا حدفاصل ساحل تا عمق 183 متری فلات قاره خوانده می شود) اگر سطوح یخ های دریایی بیشتر از این به سمت شمال عقب نشینی کند، آنگاه خرس ها هم مجبور می شوند که با زندگی در آب هایی با عمق بیشتر از 2000 متر کنار بیایند. توجه داشته باشید که میزان تولید غذا در این مناطق بسیار کم است و جای تردید است که خرس ها بتوانند جمعیت های پایداری در آن مناطق تشکیل دهند. منظور از جمعیت پایدار، تعداد حیوانات کافی با تنوع ژنتیکی کافی است که امکان بقای آن در درازمدت وجود دارد. اما عواقب نابودی خرس ها اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی خواهد بود. از تجارب خود هنگام تحقیق روی خرس های قطبی بگویید. دلچسب ترین تحقیقاتی که من در آنها شرکت داشته ام مربوط است به مطالعاتی که در لانه های خرس های ماده انجام داده ام. درک نقش شرایط پرورش توله ها بسیار مهم است. در واقع جثه و شرایط مادر است که بر بقای توله ها تاثیر می گذارد. اگر ما از این مساله درک درستی داشته باشیم، می توانیم تاثیر تغییرات اقلیمی را هم بخوبی درک کنیم. شخصا در تهیه 130 مقاله علمی مشارکت داشته ام و باید اعتراف کنم همه آنها برای من سهمی در درک بهتر خرس های قطبی داشته است، اما بستن گردنبندهای ردیاب به دور گردن خرس ها و شروع تجسس در زندگی آنها برای من همیشه یک تجربه بی نظیر بوده است. تصور کنید که مجبور هستید خرس ها را در مسافت های بعید دنبال کنید. من بارها به دنبال خرس ها از روسیه تا گرینلند و حتی از کانادا تا روسیه سفر کردم. شاید باور نکنید، اما در یک سال منطقه ای به بزرگی 400هزار کیلومترمربع را دور زده ایم. حتی تعقیب خرس هایی که کمی تنبل تر هستند و جابه جایی محدودی دارند، مثلا در طول سال فقط از یک خلیج به خلیج بعدی می روند و برمی گردند نیز بسیار جالب است، چرا که هر خرس قطبی یک شخصیت و رفتار متفاوت دارد و حتی استراتژی های آنها نیز منحصربه فرد است. فرناز حیدری / جام جم
دوشنبه 07 بهمن 1392 8:16
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]
-
گوناگون
پربازدیدترینها