واضح آرشیو وب فارسی:فارس: وبلاگ کارگری در روزنامه
راهبرد صداوسیما از کسب درآمد تا جذب مخاطب
در چنین شرایطی که صداوسیما با مشکل مالی مواجه است و حتی دستمزد برنامه سازان و مجریان خودش را هم به سختی و اغلب با تأخیر چند ماهه پرداخت میکند، آیا وسعت بخشیدن به دامنه ساختاری و سخت افزاری بر مشکلات این سازمان اضافه نمیکند؟
به گزارش سرویس فضای مجازی خبرگزاری فارس وبلاگ کارگری در روزنامه نوشت: طی سالهای اخیر، رسانه ملی در کنار همه چالشها، فرصتها و فراز و نشیب هایش، با یک معضل جدید دست به گریبان شده است؛ بحران مالی! اولین بار، اعضای برخی از پروژههای تولید سریالها بودند که با رسانهای کردن بدهی شبکههای سیما به خود، این مشکل را علنی کردند. حتی صحبتهایی درباره بدهی 500 میلیارد تومانی صداوسیما نیز در رسانهها شایع شدهبود که بعداً معلوم شد در حد شایعه است؛ اما بحران مالی در رسانه ملی، امری غیرقابل کتمان بود. نخستین بار رئیس شبکه یک سیما بود که بدهکار بودن صداوسیما را رسماً اعلام کرد. محسن فرجی در نشست خبری اعلام برنامههای شبکه یک سیما در نیمهدوم سال که در تاریخ 17 شهریور سال جاری برگزار شد، صراحتاً گفت که صداوسیما مشکل مالی دارد، اما این مشکل بسیار کمتر از بدهی 500 میلیارد تومانی شایع شده است. البته مبتلا شدن دستگاه عریض و طویلی چون صداوسیما به مشکلات مالی با توجه به فراگیری تورم و افزایش نابهنگام قیمتها در سال های اخیر، چندان عجیب و غریب نیست. مهم، نوع مواجهه رسانه ملی با این بحران بود. طبیعتاً در چنین شرایطی از صداوسیما انتظار میرفته و میرود که صرفه جویی پیشه کرده و قبل از هر کاری، بدهیهای خود را تسویه کند. آشکارترین و عقلانی ترین شاخص در مدیریت فرهنگی و رسانهای، جلب رضایت نیروهای فعال در یک مجموعه یا دستگاه فرهنگی و رسانهای و تزریق انگیزه در این نیروهاست. تجربه نشان میدهد، میان عدم رضایت عوامل و نیروها با افت کیفی محصولات در چنین مجموعههایی رابطه مستقیم وجود دارد. یعنی هر چقدر رضایت و اطمینان عاطفی و مالی بالاتر باشد، کیفیت محصولات تولید شده نیز افزایش مییابد. به بیان بهتر، صداوسیما باید مانع از رشد کمی شده و به جای آن، کیفیت برنامههای خود را تقویت میکرد. اما آنچه در یکی دو سال اخیر از سوی صداوسیما اتفاق افتاد، معکوس با این انتظارات بود. یعنی نه تنها صرفه جویی و پرهیز از هزینههای اضافه، مدنظر قرار نگرفت که شاهد اضافه کردن شبکههایی جدید امّا با حداقل کیفیت و تأثیرگذاری بودیم؛ سیاستی که هزینه ها را زیاد کرد، اما کیفیت را تغییری نداد! البته در نیت مثبت مدیریت سیما در تکثر بخشیدن به شبکههای تلویزیونی جای تردیدی نیست؛ قصد مسئولان سیما از این کار، گسترش دامنه رسانهای و ارتقای نفوذ رسانه ملی در جامعه، بوده است. این کار هم ظرفیت ارائه خدمات رسانهای به مردم را بیشتر میکند و هم اینکه راهی است برای مقابله با سیگنالهای بدخواه شبکههای ماهوارهای دشمن. چون ضریب جذب مخاطب را بالا میبرد. اما مسئله این است که در چنین شرایطی که صداوسیما با مشکل مالی مواجه است و حتی دستمزد برنامه سازان و مجریان خودش را هم به سختی و اغلب با تأخیر چند ماهه پرداخت میکند، آیا وسعت بخشیدن به دامنه ساختاری و سخت افزاری بر مشکلات این سازمان اضافه نمیکند؟ به ویژه اینکه اکثریت این شبکهها هم فاقد خوراک لازم و در شأن یک شبکه تلویزیونی هستند. به طوری که بخش اعظم فضای شبکههای جدیدالتأسیس را بازپخش برنامههای شبکههای غیردیجیتال فرا گرفته است؛ نتیجه این است که هم اکنون ما صاحب 20 شبکه قابل دریافت از طریق سامانه دیجیتال هستیم، اما اکثر این شبکهها قوت و قدرت لازم برای جذب مخاطب را ندارند. دلیلش هم مشخص است؛ اولین شاخصی که به نهادها و بنگاههای رسانهای اعم از شبکههای تلویزیونی، نشریهها، خبرگزاریها شخصیت و هویت میبخشد، محصولات تولیدی و خاص آنهاست. شبکهای که همه وقتش را با برنامه تکراری پر میکند، در واقع یک شبکه مجازی است، نه واقعی. ای کاش صداوسیما در این بزنگاه که مبتلا به بحران مالی است، به جای گسترش کمی که در نتیجه آن، هزینههایش به طور تصاعدی بیشتر می شود، سعی بر جمع و جور کردن خود و در مقابل، بالابردن کیفیت خود کرد. این، کاری است که همه بنگاههای رسانهای در مواقع بحرانی انجام میدهند. مثلاً بیبیسی«بنگاه سخن پراکنی بریتانیا» در سال 2011 سه شبکه صربستانی، پرتغالی و یوگسلاوی خود را به خاطر کمبود بودجه تعطیل کرد چراکه منطق حکم میکند که در شرایط بغرنج اقتصادی از گسترش کمی و سازمانی پرهیز کرد؛ منطقی که صداوسیما چندان به آن پایبند نیست! اما از خالی بودن شبکههای تازه تأسیس که بگذریم، وضعیت کنونی، صداوسیما را به سمت یک تمهید نه چندان خوشایند برده است؛ تولید برنامه مشارکتی تدبیر جدیدی است که سیما برای بهبود زخمهای اقتصادی خودش در پیش گرفته است. البته این ترفند از سوی صداوسیما با عنوان تولید برنامه مشارکتی نامگذاری شده است، امّا معنای واقعی آن، «آنتن فروشی» است! به این ترتیب که شبکههای سیما در فواصل برنامهها یا در متن یک برنامه، بخشی را در اختیار یک شرکت تولیدی یا تجاری قرار میدهند تا محصولات خود را معرفی کند. در واقع، این کار هم نوع جدیدی از آگهی و تبلیغ تجاری محسوب میشود. با این تفاوت که در شکل مرسوم، تبلیغات در قالب یک مجموعه مجزا و با تیتراژ مشخصی، قبل، میان و یا در پایان سریالها و برنامههای تلویزیون به نمایش در میآیند. امّا در شکل جدید که بهترین نام آن آنتن فروشی است، تبلیغ یک شرکت خاص به صورت یک برنامه مستقل به خورد مخاطب داده میشود. این ترفند، هرچند قسمتی از مشکلات مالی صداوسیما را مرتفع میکند، اما خسارتهای زیادی را نیز در پی دارد. از جمله اینکه در حال حاضر بخشی از برنامههای سیما تبدیل به ملک مطلق موسسات بازرگانی و کارخانهها و حتی شرکتهای انبوه ساز مسکن و ویلا شده است! آیا واقعاً این وضعیت در شأن صداوسیمایی که «دانشگاه عمومی» خوانده میشود هست؟ خسارت دیگر «آنتن فروشی» اتلاف وقت بینندگان سیماست؛ چون اغلب این برنامههای تبلیغاتی در بهترین ساعات شبانه روز روی آنتن میروند و بخشی از زمان پخش آنها با هنگامه نمایش یک سریال تداخل پیدا میکند و مردم مجبور هستند که نمایش این تصاویر را تحمل کنند تا نوبت به برنامه مدنظرشان برسد. حتما مدیران محترم رسانه ملی میدانند، مالک اصلی صداوسیما، همه ملت ایران هستند، نه صاحبان ثروت و سرمایهدارها. حتی تحمیل پیامهای بازرگانی هم با نگاه آرمان گرایانه و انقلابی پذیرفته نیست چه رسد به اینکه بهترین ساعات زندگی مردم در اختیار بنگاههای اقتصادی قرار گیرد. متعاقب چنین مسئلهای، اعتماد مخاطب نیز به سیما کاهش مییابد؛ به ویژه اینکه آیتمهای مذکور، در پایینترین سطح هنری و رسانهای ممکن تهیه و ترسیم میشوند و نامی به جز بیاحترامی به مخاطب نمیتوان روی آنها گذاشت. در نتیجه تداوم چنین مسیری، بیننده دچار دلزدگی شده و ریزش روز افزون مخاطب را در پی خواهد داشت. در نتیجه، رسانهملی در برخورد با کمبود بودجه، سیاست متضادی را در پی گرفته است؛ از یک طرف و با هدف پیروزی بر رقبای بیگانه در حال افزایش شبکههای خودش است و از طرف دیگر برای جبران هزینه راهاندازی این شبکهها به آنتنفروشی روی آورده که باعث نزول کیفیت فضای رسانهای سیما و ریزش مخاطب میشود. باید منتظر ماند و دید که صداوسیما تا کی این سیکل معیوب را ادامه خواهد داد؟ وبلاگ خود را به ما معرفی کنید بازگشت به صفحه نخست گروه فضای مجازی انتهای پیام/
92/11/02 - 09:31
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]