واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
استقبال سرد از صنعت بازیافت زباله سالهاست برای کشورهای توسعه یافته، زباله دیگر یک بحران شهری و زیست محیطی به حساب نمیآید.
صنعت بازیافت در این کشورها از جمله صنایع قوی و سودآور است که زباله های شهری را از یک تهدید ملی به فرصت تبدیل کرده است، اما هنوز در کشور ما صنعت بازیافت زباله، نه از سوی دولتی ها و نه از سوی بخش خصوصی جدی گرفته نمی شود. تخمین زده می شود در کشور ما، روزانه حدود 50 هزار تن زباله تولید شود ولی در بهترین حالت، فقط حدود 4 درصد از این زباله ها به مرحله بازیافت می رسد و قسمت عمده آن یا در دل خاک مدفون شده یا در طبیعت رها می شود. در این بین، روزانه حدود هفت تا هشت هزار تن زباله از سوی شهروندان تهرانی تولید می شود و درواقع، حدود 16 درصد زباله های تولیدی کشور متعلق به پایتخت است ولی حدود 90 درصد زباله های پایتخت نیز در اختیار صنعت بازیافت قرار نمی گیرد و در طبیعت رها می شود. گفته می شود هم اکنون نزدیک به 200 واحد عظیم بازیافت زباله در کشور وجود دارد، اما فعالان صنعت بازیافت تاکید دارند بخش زیادی از این واحدها به دلیل حمایت نشدن دولت، تعطیل یا ورشکست شده اند. در صورتی که ایران می تواند با مدیریت صحیح پسماندها، سالانه حداقل ده هزار میلیارد تومان درآمد از صنعت بازیافت داشته باشد، اما واحدهای بازیافت زباله در کشور از حمایت چندانی برخوردار نیستند. فعالان این صنعت، با مشکلات گمرکی، پرداخت عوارض و مالیات سنگین دست و پنجه نرم می کنند، در حالی که حتی برخی از این واحدهای بازیافت زباله بیش از 13 میلیارد تومان سرمایه گذاری کرده اند، اما نگاه غیراولویت دار دولت به صنعت بازیافت موجب شده روز به روز از میزان سرمایه گذاری در این صنعت سخت و طاقت فرسا کاسته شود. دوره گردها، صنعت بازیافت را می چرخانند! وقتی از سهم 4 درصدی بازیافت زباله ها در ایران صحبت می شود، جالب ترین بخش داستان اینجاست که همین سهم اندک صنعت بازیافت هم با کمک دوره گردها حاصل می شود. اگر زباله دزدها را از خیابان ها جمع کنیم، صنعت بازیافت بسختی می تواند روی پای خودش بایستد و همچنان این صنعت با مشکل ورودی زباله تفکیک شده روبه روست. یعنی اگر دوره گردها را از صنعت بازیافت حذف کنیم، این صنعت قادر نخواهد بود در یک بازه زمانی کوتاه مدت، جایگزینی برای زباله جمع کن ها داشته باشد و اتفاقا افراد زیادی از همین ضعف صنعت بازیافت به سودهای هنگفت رسیده اند. فرهنگسازی؛ فراموش شده صنعت بازیافت اگر آموزش و اطلاع رسانی به شهروندان درباره تفکیک زباله از مبدا گسترش پیدا کند و فرهنگ جداسازی زباله های خشک از تر در بین مردم جا بیفتد، در آن صورت صنعت بازیافت می تواند بدون باج دادن به مافیا، زباله های تفکیک شده را از مردم تحویل بگیرد و در آن شرایط، این صنعت به سمت شکوفایی پیش خواهد رفت. حتی دولت می تواند برای شروع کار، زباله های تفکیک شده را از مردم خریداری کند و به این ترتیب، فرهنگ تفکیک زباله از مبدا را بین مردم نهادینه کند، اما نبود مشوق های دولتی و ضعف فرهنگسازی موجب شده بسیاری از شهروندان، برای تفکیک زباله و کمک به صنعت نحیف بازیافت در کشور، رغبت چندانی نداشته باشند. این روزها در کمتر محیط شغلی یا منزلی شاهد هستیم که چند سطل زباله برای تفکیک پسماندها وجود داشته باشد و حتی در محیط های شغلی که فعالیتشان فرهنگسازی است، بندرت تفکیک زباله ها از مبدا رعایت می شود. الگوبرداری از صنعت بازیافت در سایر کشورها صنعت بازیافت زباله در ایران همچنان با صنعتی قدرتمند و سودآور فاصله دارد و اصل 50 قانون اساسی نیز که بر سلامت محیط زیست و بازیافت صحیح زباله ها تاکید دارد، به درستی اجرا نمی شود. اگرچه طی سال های اخیر، اوضاع صنعت بازیافت کشور در مقایسه با دهه گذشته، رشد محسوسی داشته، اما می توان با الگوبرداری از مولفه های مثبت صنعت بازیافت در سایر کشورهای توسعه یافته، به رشد این صنعت در ایران شتاب بخشید. کشورهای آلمان، فرانسه، سوئیس، سوئد و دانمارک را می توان از موفق ترین کشورهای فعال در صنعت بازیافت به حساب آورد. در اغلب کشورهای اروپای غربی، مردم با علاقه نسبت به تفکیک زباله اقدام می کنند و گاه تا پنج سطل زباله مختلف برای زباله های منازل و ساختمان ها یافت می شود. البته برای معدود افرادی هم که به مدیریت پسماندها اهمیت نمی دهند و به زباله به دید یک ماده یکسان و دورریختنی نگاه می کنند، قوانین تنبیهی و مجازات های مختلف وجود دارد. در کشور سوئد به ازای تولید زباله از شهروندان مالیات گرفته می شود و اگر فردی بخواهد از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کند، به دادگاه فراخوانده می شود و معلوم است که با اجرای چنین قوانین سختگیرانه ای، صنعت بازیافت در این کشور می تواند براحتی به زباله های تفکیک شده دسترسی پیدا کند و روز به روز به سوددهی بیشتری نایل شود. در کشور فرانسه نیز قوانین سختی برای حمایت از صنعت بازیافت تدوین شده است و در این کشور، هرگونه انباشت بیش از حد یا پرتاب زباله جرم محسوب شده و بدون چشمپوشی نیز با فرد خاطی برخورد می شود. گرچه در کشور ما نیز قوانینی برای مقابله با افرادی که زباله ها را در طبیعت رها می کنند، تصویب شده است و مثلا براساس قوانین باید با راننده ای که زباله را از ماشینش بیرون پرتاب می کند، برخورد قانونی شود، اما در اغلب موارد این قانون و سایر قوانین مشابه برای مدیریت پسماندها، تفکیک زباله ها و ارتقای صنعت بازیافت، بدرستی اجرا نمی شود و در حقیقت، نبود ضمانت اجرایی برای اجرای اینگونه قوانین، صنعت بازیافت را در کشور نیز تضعیف کرده است. امین جلالوند / گروه جامعه
یکشنبه 15 دی 1392 8:13
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]