واضح آرشیو وب فارسی:فردا نیوز: بررسي معادلات جديد روابط خارجي اعراب همه چرخشهايخاورميانه
پژوهشگر دانشگاه جان هاپكينز مواضع كشورهاي غربي به خصوص آمريكا را طي تحولات بهار عربي و توافقنامه هستهاي ايران عامل ايجاد موجي از بياعتمادي نزد حاكمان كشورهاي عربي و تقويت ايده گرايش به اتحاد با روسيه و چين تحليل كرد.
تسنيم: پايگاه خبري ديلي بيست در ياددشتي به قلم سواد مكهنت، روزنامه نگار و پژوهشگر دانشگاه جان هاپكينز به تحليل تاثير مواضع كشورهاي غربي در جريان تحولات جهان عرب و روند گفتگوهاي هستهاي با ايران پرداخت:
پس از حمايت آمريكا از انقلابيون در تحولات جهان عرب، و نيز گفتگوها با ايران كه به توافق هسته اي منجر شد، دولت هاي منطقه خاورميانه اعتماد خودرا به آمريكا به عنوان يك شريك از دست داده اند.
در هر نقطه از شمال آفريقا تا خاورميانه اگر از مقامات اين كشورها اين سوال پرسيده شود كه به آمريكا به عنوان يك متحد مي توان اعتماد كرد؟ معمولا با مكثي طولاني اين پاسخ مبهم را خواهيد شنيد:"خب...، صادقانه بگويم..." و غالبا پاسخ مثبتي شنيده نميشود.
اين موضوع كه كاهش اعتماد(به آمريكا) در منطقه اكنون به اوج خود رسيده، امر پوشيده اي نيست، و به دليلي كه احتمالا غربيها را متعجب ميكند: اهل تسنن در منطقه كه در بيشتر كشورها اكثريت را تشكيل مي دهند معتقدند غرب و قدرت هاي اروپايي در حال قدرتمندساختن دولت هاي شيعه در منطقه به ضرر آنها هستند. توافق هسته اي با ايران، به عنوان دليلي بر اين مدعا ارائه ميشود. با اين حال به خاطر حساسيت اين موضوع، بسياري از مقامات سياسي و امنيتي معمولا به صورت ناشناس اظهار نظر ميكنند.
عليرغم اطمينان بخشي مقامات كاخ سفيد نسبت به تعهدات آمريكا مبني بر حمايت از متحدان خود و ادامه ارائه تجهيزات نظامي به آنها، مقامات اين كشوها ميگويند چنين اظهارنظرهاي عمومي- همچون سخنراني وزير دفاع آمريكا، چاك هيگل در اجلاس امنيتي بحرين- اثر اندكي بر ترميم اين بي اعتمادي دارد.
يك مقام مصري ميگويد: ابتدا شاهد آن بوديم كه چگونه مقامات غربي عليه حاكمان اين منطقه تحت پوشش بهار عربي موضع گرفتند؛ و اكنون آنها توافقي را با ايران امضا مي كنند كه هيچ كدام از كشورهاي منطقه در جريان و شامل آن نيستند. به نظر ميرسد در حال تكرار همان رفتار زمان استعمار با ما هستند- آنها تصميم مي گيرند چه چيزي براي منطقه خوب است- و صداي ما گويا به حساب نمي آيد.
يك مقام امنيتي ديگر از كشورهاي آفريقاي شمالي نيز بر اين باور است كه رژيم هاي عربي احساس ميكنند به آنها خيانت شده است، پس از آنكه دهه ها ياور آمريكا بودند. وي افزود:« ما آنها را در برخي عمليات ها عليه تروريسم كمك كرديم.» آمريكا سابقه خوبي در زمينه شكنجه و نقض حقوق بشر ندارد، اما به نظر مي رسد رئيس جمهور فعلي و دولت وي قصد دارند اين واقعيت ها را فراموش كنند، اما ما فراموش نخواهيم كرد.»
اينگونه سرخوردگيها راه را براي ايده هاي ممكن در ارتباط با قدرت هاي نوظهور باز ميكند. از شمال آفريقا تا خاورميانه، مقامات رسمي از امكان گرايش بيشتر به روسيه و چين صحبت ميكنند، به خصوص پس از حمايت قاطعانه مسكو از دولت بشار اسد در دمشق
يك مقام امنيتي كويتي ميگويد:« به حسني مبارك، بن علي و قذافي بنگريد، همكاري هاي گسترده اي بين سرويس هاي اطلاعاتي اين كشورها(با غرب) وجود داشت، اما غرب اجازه داد آنها سقوط كنند، اما به نظر مي رسد روسيه در كنار متحدان خود ميايستد.
طي جنگ سرد، قابل تصور نبود كه روسيه بتواند متحدي براي منطقه خليج قارس و شمال آفريقا باشد، اما زمانه تغيير كرده است. حتي اعتماد به انگليس نيز- كه همچون آمريكا بر حمايت از متحدان منطقه اي اش تاكيد كرد- كاهش يافته است. يك مقام امنيتي ديگر در منطقه خليج فارس مي گويد« ما احمق نيستيم. فرقي بين آمريكا و انگليس نيست، ما مواضع يكسان آنها را در به اصطلاح بهار عربي و نيز گفتگوهاي هستهاي با ايران فراموش نمي كنيم.»
يك مقام اماراتي ميگويد: اين رفتار رياكارانهاي است زماني كه مي بينيم وزرايي از انگليس و آمريكا به منطقه آمده و درصدد اطمنان دادن نسبت به تامين امنيت منافع خود هستند. اما شايد زمان آن رسيده است تا منطقه امكان گسترش شركاي خود را بررسي كند.
آيا اين به معناي همكاري با ايران نيز هست؟ اغلب مقامات عرب مورد مصاحبه براي اين يادداشت به با صراحت چنين ايدهاي را نفي نكرده اند، اما در عين حال افزوده اند كه ايران بايد حسن نيت خود را نشان دهد و از بي ثبات كردن مستقيم و غير مستقيم منطقه پرهيز كند.
تركي فيصل، رئيس سابق دستگاه اطلاعاتي عربستان، گفته است سعودي نسبت به گفتگوها با ايران ناراحت نيست، اما خصوصا اينكه هيچ كدام از همسايه هاي ايران در روند تفاهم هسته اي دعوت نشده اند در بهت و نگراني است.
از سوي ديگر، مقامات ايراني نيز ميگويند، از حساسيت ها نسبت به حضور ايران در منطقه و نيز بي اعتمادي غرب آگاه هستند، حسين موسويان، ديپلمات سابق ايران مي گويد:« شايد ايجاد صلح و ثبات در منطقه به نفع برخي كشورهاي غربي نباشد، به خاطر منافع اقتصادي و نيز نفوذ آنها، اما ايران خواستار روابط خوب با همسايگان و كل منطقه است.»
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فردا نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 61]