واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: انحلال مجلس در گذر تاريخ
از دوم تيرماه سال 1287 شمسي كه مجلس به دستور محمدعلي شاه قاجار به توپ بسته شد تا همين هفته گذشته؛ كشمكش دولت و مجلس هميشه ادامه داشته است. همين هفته گذشته سعيد حجاريان تئوريسين جناح اصلاحات در گفت وگويي اظهار كرد كه قانون اساسي عوض شود، بايد شرايطي فراهم شود تا مانند بسياري از كشورها، دولت بتواند مجلس را منحل كند. اظهاراتي كه يادآور انحلال مجلس هفدهم شوراي ملي توسط مصدق بود.
بعد از واقعه به توپ بستن مجلس شوراي ملي توسط محمدعلي شاه در سال 1287، معروفترين شكل انحلال مجلس، به مردادماه سال 1332 برمي گردد. با اين تفاوت كه اين بار در شكل و شمايلي دموكراتيك تر؛ نماد دموكراسي ذبح شد. دكتر محمد مصدق همهپرسي انحلال هفدهمين دوره مجلس شوراي ملي را در تاريخ 12 مرداد 1332 در تهران و 19 مرداد در سراسر كشور برگزار شد. انحلال مجلس هفدهم 25 مرداد اعلام شد.
مقصر مصدق نبود
به گزارش مهر،درباره اين ماجرا روايتهاي مختلف نقل ميشود. دكتر متين دفتري نوه دكتر مصدق درباره علت همهپرسي براي بستن مجلس ميگويد «ما در حال جنگ بوديم با بريتانيا و با كل شركتهاي نفتي. در ميان وكلاي مجلس عدهاي بودند كه هر گاه دولت با مجلس كاري داشت و لايحهاي را به مجلس ميبرد كه براي مسايل جاري كشور مهم و حياتي بود، مجلس آبستراكسيون (از اكثريت انداختن مجلس) ميكرد. اين اقليت كه رهبريش هم با دكتر مظفر بقائي بود بيش از همه مانع هر نوع كار مجلس بود و عملا مجلس كارهايش متوقف شده بود.»فرزنده آيت الله كاشاني اما در اين باره ميگويد: يك سال و نيم پس از آغاز دوره دو ساله مجلس هفدهم، اختيار قانونگذاري از اين مجلس گرفته شد. اما ماجرا خطرناكتري كه با آن روبروييم، بحث انحلال مجلس در مردادماه 32 است هنگامي كه مصدق ميخواست مجلس هفدهم را منحل كند، غير از آيتالله كاشاني، دكتر حائريزاده و بيست و دو نفر از نمايندگان به شدت ايستادگي كردند و هواداران مصدق هم مخالفت كردند، افرادي مثل شايگان، سنجابي، صديقي، اينها البته آن موقع مخالفت خود را افشا نكردند. ولي همه در خاطراتشان گفتند كه ما مخالفت كرديم و حتي مخالفتمان را هم ابراز كرديم. بالاخره مجلس منحل شد و به فاصله كوتاهي در جريان يك كودتا دولت مصدق هم ساقط شد.
احمدي نژاد و مجلس در رأس امور
مجالس بعدي شكل فرمايشي به خود گرفت تا آنكه انقلاب رخ داد و مجلس شوراي اسلامي با تاكيد امام خميني (ره) بر در راس امور بودن مجلس شكل گرفت. اما مجلسي كه به گفته امام خميني (ره) در راس امور بود را محمود احمدي نژاد شهريورماه سال 89 زير سؤال برد. او پيش از سفر به يكي از اجلاسهاي سازمان ملل در گفت وگو با روزنامه ايران گفت كه «بعضيها استقلال قوا را فقط براي قوه مقننه و قوه قضائيه ميخواهند. اتفاقاً قوه مجريه، قوه اول كشور است، بعضيها يك جمله حضرت امام(ره) را متعلق به زماني كه نظام ما پارلماني بوده برجسته ميكنند، آنزمان رئيسجمهور مسئول اداره كشور نبوده بلكه نخستوزير مسئول اداره كشور بوده كه از طريق مجلس انتخاب ميشده است. آن موقع مجلس بالاترين بود. اكنون در قانون اساسي قوه مجريه بار اصلي اداره كشور را بر دوش دارد و قواي ديگر بايد كمكش كنند.»اين سخنان در آن مقطع با واكنشهاي تند نمايندگان مجلس هشتم همراه شد.
حجاريان و انتخابات زودهنگام
مجلس هشتم كه گذشت و دولت احمدي نژاد به سر آمد، اين بار سخناني از همان جنس از زبان سعيد حجاريان جاري شد. او با اشاره به طرح برخي موضوعات در مجلس برخلاف روند حركت دولت، گفت: «نمايندگان بر خلاف خواسته مردم حرف بزنند و عمل كنند و بعد آن وقت ببينند آيا مردم حوزههاي انتخابيهشان آنها را به شهرشان راه ميدهند؟ اگر اين كار را بكنند مردم آنها را حتي به شهرهايشان راه نميدهند. من معتقدم حتي اگر قرار باشد قانون اساسي عوض شود، بايد شرايطي فراهم شود تا مانند بسياري از كشورها، دولت بتواند مجلس را منحل كرده و انتخابات زودهنگام برگزار كند تا مردم مجدداً راي دهند و سيستمي هماهنگ پديد آورند»اما يك نكته متناقض در اين گفت وگوي حجاريان با سخنان سابقش مشهود بود. او گفته بود كه« من معتقدم بايد مجلس دهم شبيه مجلس پنجم شود يعني اقليت قوي و تأثيرگذار از اصلاحطلبان وارد مجلس شوند و با توجه به شرايط موجود، چنين چيزي قابل قبول و راضيكننده خواهد بود. در مجلس پنجم، كارگزاران فراكسيوني قوي بودند. به نظر من حضور آقاي ناطق نوري در مجلس بعدي بسيار مؤثر خواهد بود»حجاريان در اين گفت وگو از مجلس پنجم به نيكي ياد ميكند اما پيش تر در جريان انتخابات مجلس ششم در از خانه تكاني در مجلس پنجم سخن گفته و اظهار داشته بود: «ما در 29 بهمن خانه ملت را بازسازي ميكنيم. خانه ملت بايد خانهتكاني شود... نمايندگان قبلي ما در مجلس كارمند بودند كه وارد سلسله مراتب قدرت شدند و وظايف قانوني خود را فراموش كردند. اين نمايندگان را بايد مورد انتقاد بيرحمانه قرار داد... نمايندههايي كه از ابتدا نماينده مردم نبودند و مانع ترقّي و توسعه بودند و قوانينشان انحصارگرانه و انسدادخواهانه بود سر كوچه ميگذاريم»سخنان اخير حجاريان با واكنش تند نمايندگان اصولگراي مجلس نهم همراه شد. برخي از آنها گفتند كه اين سخنان بوي ديكتاتوري ميدهد.
ارسال نظر
سه شنبه 3 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ابتکار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]