واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: جنگ قدرت در تركيه، چرا و چگونه؟
بزرگترين دستاورد رجب طيب اردوغان نخستوزير تركيه در طول يك دهه حاكميت بر كشور، كوتاه كردن دست ارتش و جلوگيري از دخالت آن در سياست بوده است.وي اين مهم را با كمك پر نفوذترين شخصيت مذهبي كشور يعني فتحالله گولن كه در تبعيدي خودخواسته در پنسيلوانياي آمريكا بهسر ميبرد به انجام رساند.
اما اكنون اردوغان با يك نمايش قدرت تازه مواجه است كه احتمالا تاثير مهمي بر آينده سياسي وي و تركيه باقي خواهد گذاشت زيرا گولن اين متحد سابق اردوغان از او رو بر گردانده است.
با آن كه ممكن است براي بسياري عجيب باشد، اما فتح الله گولن شايد تنها شخصيتي باشد كه مي تواند حركت اردوغان به سمت اقتدارگرايي را متوقف كند.
گولن از نظر نگرش اعتقادي به اسلام گرايشي ميانه رو دارد و بر شبكه اي از مدارس، سازمان هاي خيريه و رسانه ها فرمان مي راند.
اكنون پرسش اينجاست كه آيا گولن طرفداران ميليوني خود را در انتخابات شهرداري ها كه در ماه مارس آينده برگزار مي شود عليه اردوغان و حزب حاكم عدالت و توسعه بسيج خواهد كرد؟
اگر چنين اتفاقي بيفتد، آيا حمايت وي از مخالفان اردوغان در انتخابات مي تواند شهر استانبول به عنوان بزرگ ترين غنيمت حزب عدالت و توسعه را از چنگ اين حزب خارج كند؟ مساله مهم ديگر آن كه آيا روياي اردوغان براي بدل شدن به اولين رئيس جمهور منتخب و مردمي تركيه تحقق خواهد يافت؟
افكار عمومي تركيه بر سر نتيجه اين رويارويي يا آن طور كه قدري گورسل از صاحب نظران ترك آن را «جدايي زشت» مي نامد اختلاف نظر دارند. با توجه به دسترسي اردوغان به لايه هاي قدرت در تركيه وي اكنون قوي ترين مرد كشور است.
اردوغان چندي پيش اعلام كرد كه قصد دارد بتدريج هزاران مدرسه خصوصي كه دانشجويان را براي امتحانات آماده مي كنند، تعطيل كند.
يك چهارم اين مدارس كه پايگاه بزرگي براي تربيت هوادار و نيز منبع مهمي از درآمد به شمار مي رود، توسط طرفداران فتح الله گولن (گولنيست ها) اداره مي شود.
اعلام تصميم اردوغان در ماه گذشته موجي از انتقادها و سرزنش ها را در پي داشت. فتح الله گولن با ناميدن اين تصميم به عنوان «استبداد فرعون» بشدت از آن انتقاد كرد.
اردوغان اخراج هزاران طرفدار گولن كه به زعم وي در سرويس هاي امنيتي، وزارتخانه هاي دولتي و دادگستري لانه كرده و دولتي موازي را تشكيل داده اند، آغاز كرده است.
گولنيست ها نيز در پاسخ به اتهامات اردوغان شايع كرده اند مداركي در اختيار دارند كه ارتباط حزب عدالت و توسعه را با اقدامات مفسده آميز نشان مي دهد. همچنين آنان فيلم هاي ويدئويي در اختيار دارند كه شركا و همدستان اردوغان را رسوا مي كند.
گفته مي شود گروهي از خبرچينيان منبع اصلي افشاي اسناد طبقه بندي شده براي رسانه ها بوده اند.
در يكي از اين اسناد كه به طور مستقيم مربوط به شوراي امنيت ملي تركيه و با امضاي شخص اردوغان مي شود، سخن از كوتاه كردن دست گروه هاي مذهبي بويژه گولنيست ها به ميان آمده است.
دادستان هاي تركيه ضمن ايراد اتهام جاسوسي به محمد بارانسو روزنامه نگار ترك كه اين سند را منتشر كرده است، تحقيقات از وي را آغاز كرده اند.
محمد بارانسو فردي است كه با انتشار مدارك حساس نقش مهمي در محكوميت صدها ژنرال متهم به طرح نقشه كودتا در دادگاه جنجالي ارگنه كن بازي كرد و به همين سبب از او به عنوان قهرمان تجليل شد، اما اكنون به نظر مي رسد سابقه وي تاثيري در پيگرد قضايي وي نداشته است. اتهام عليه بارانسو و روزنامه «طرف» نمونه ديگري ازاقدامات اردوغان براي خفه كردن صداي مخالفان بوده است.
گمانه زني هاي مختلفي در باره اين كه چرا اردوغان مقطع كنوني را براي در افتادن با گولنيست ها انتخاب كرده، وجود دارد. عده اي بر اين باورند كه اردوغان در صدد است تا قبل از انتخابات رياست جمهوري ضرب شستي به آنان نشان دهد.
نخست وزير تركيه اعتقاد دارد محور فتح الله گولن ـ اسرائيل در ارتباط با يكديگر بوده و در صدد خلع او از قدرت اند. سوءظن اردوغان ناشي از انتقاد آشكار گولن از قطع رابطه تركيه و اسرائيل سال 2010 است.
با اين همه هنوز بسيار زود است كه بگوييم كداميك از اين دو نفر بر ديگري چيره خواهد شد. گولن در يكي از آخرين مجالس وعظ و خطابه اش سخنان آشتي جويانه اي بر زبان آورد. آخرين نظرسنجي ها در تركيه حكايت از آن دارد كه حزب عدالت و توسعه هنوز هم حدود 50 درصد حمايت مردم را در اختيار دارد.
افراد نزديك به فتح الله گولن از آسيب به وجهه اين جنبش و ضرورت تامل و بررسي در باره علت وقوع اين حوادث خبر مي دهند. اردوغان نيز كه به ندرت هرگونه خطا و اشتباهي را مي پذيرد بايد نسبت به اقداماتش تامل و بازنگري بيشتري داشته باشد. تركيه مي تواند كشوري شادتر و دموكراتيك تر باشد.
منبع: اكونوميست
مترجم: ايرج جودت
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هموطن سلام]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]