واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: موفقيت محققان ايراني در ساخت نانوحاملهاي دارويي غيرويروسي
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشكي مشهد با همكاري دانشگاه مينهسوتاي آمريكا موفق به ساخت نانوحاملهاي دارويي غيرويروسي شدند.
به گزارش ايسنا، دكتر نسيم شهيدي همداني، دكتراي بيوتكنولوژي از دانشگاه علوم پزشكي مشهد در اين باره اظهار كرد: امروزه ژن درماني، به عنوان يكي از روشهاي مهم در درمان بيماريهايي مانند سرطان و بيماريهاي ارثي، مورد توجه روزافزوني قرار گرفته است. موفقيت اين روش بستگي زيادي به طراحي نانوحاملهاي مؤثر و ايمن به منظور رساندن ماده ژنتيكي مورد نظر به سلولهاي هدف دارد. با توجه به محدوديتهاي نانوحاملهاي ويروسي از قبيل محدوديت در اندازه DNA قابل حمل توسط آنها و هزينه بالا، نانوحاملهاي غير ويروسي جايگزين مناسبي به شمار ميروند؛ كه در اين ميان پليمرهاي كاتيوني از اهميت خاصي برخوردارند. مشهورترين پليكاتيون مورد استفاده براي انتقال ژن به درون سلول، پلياتيلنايمين (PEI) نام دارد. از ويژگيهاي خاص پلياتيلنايمين ميتوان به توانايي اتصال به DNA و متراكم كردن آن، دارا بودن ظرفيت بافري زياد و حفاظت DNA از تخريب و تجزيه اشاره كرد. از طرفي در راستاي كاهش سميت دارو و افزايش اختصاصيت آن، آپتامرها يكي از جديدترين مولكولهايي هستند كه به عنوان نانوحامل مورد استفاده قرار ميگيرند و از مزيتهاي بارز آنها ميتوان غير ايمونوژن بودن، پايداري زياد در دامنه وسيعي از pH، دما و حلالهاي آلي نام برد. لذا در اين تحقيق، با توجه به خصوصيات مطلوب پلياتيلنايمين به طراحي نانوحامل غيرويروسي و همراه كردن خصوصيات آن با عملكردهاي مناسب آپتامر در هدف قرار دادن سلول سرطاني پرداخته شد. وي خاطرنشان كرد: سلولهاي لنفوسيتيك به پذيرش قطعات ژنتيكي از خارج سلول بسيار مقاوم هستند و اين خصوصيات روند ژن درماني را در آنها با مشكل روبرو ميكند. سيستمي در ژندرماني موفق است كه بتواند بر موانعي همچون ورود به سلول، نقل و انتقال سيتوپلاسمي و در مورد DNA پلاسميدي، انتقال به هسته فائق آيد. از دغدغههاي ديگر موجود ميتوان به خصوصيات فيزيكوشيميايي مناسب مجموعههاي حامل/ نوكلئيك اسيد در فرمولاسيون و نيز قابليت هدفگيري بافت يا سلول مورد نظر و در عين حال عدم ورود و بيان نابجا در سلولهاي غير اختصاصي اشاره كرد. همراه كردن مولكولهاي هدفگيريكننده سلولها با نانوحاملهاي ژني، علاوه بر نگهداري قطعات ژني در اطراف سلول و تسهيل ورود آنها به سلولهاي خاص، مانع از ورود آنها به سلولهاي غير سرطاني و جلوگيري از بروز عوارض جانبي ناشي از بيان نابجاي ژن در سلولهاي سالم ميشود. با توجه به آنچه گفته شد، هدف از انجام طرح حاضر، سنتز مشتقهاي پلياتيلنايمين با وزن مولكولي متفاوت و اتصال ليگاندهاي هدفگيريكننده سلول بر روي آنها به عنوان سري جديدي از سيستمهاي مبتني بر پليمر/آپتامر در تحويل اسيد نوكلئيك بود.
وي گفت: در اين راستا ابتدا نانوحاملهايي بر پايه پليمر كاتيوني پلياتيلنايمين تهيه شده و خصوصيات فيزيكي آنها از قبيل قابليت نگهداري قطعات ژنتيكي، اندازه ذرات، بار سطحي و توانايي مقابله با تغييرات محيط مورد بررسي قرار گرفت. در ادامه آپتامرها به عنوان مولكولهاي هدفگيري كننده شاخصهاي سطحي سلولهاي سرطاني به پليمر كاتيوني متصل شده و قابليت نانوحامل نهايي در انتقال قطعات ژني و همچنين جلوگيري از ورود آنها در سلولهاي فاقد شاخصهاي سرطاني مطالعه شد. شهيدي در ادامه افزود: در اين كار، با استفاده از 14 نانوحامل مختلف كه داراي اصلاحات ساختاري متفاوت بودند، تحقيقاتي بر روي سلولهاي سرطان پروستات انجام پذيرفت.
به نوشته سايت نانو، داروها و يا قطعات ژني همراه شده با اين دسته از نانوحاملهاي هدفمند قادر خواهند بود رشد سلولهاي سرطاني از جمله سلولهاي سرطان خون را به كمك ژنهاي مسؤول تنظيم چرخههاي سلولي، ژنهاي مسؤول خودكشي سلولي و يا ژنهاي بيان كننده آنزيمهاي خاص در بدن متوقف كنند. همچنين اين نانوحاملها سبب كاهش عوارض جانبي ناشي از بيان نابجاي ژن در سلولهاي سالم خواهند شد. اين قبيل حاملها پس از طي مراحل مطالعات باليني قابليت ورود به صنايع داروسازي را به عنوان نسل جديد داروها دارند. لازم به ذكر است نانوحاملي با مكانيسم مشابه كه توسط دكتر اميد فرخزاد و همكارانش در دانشگاه هاروارد طراحي شده است، در حال گذراندن مطالعات باليني جهت ورود به بازار دارويي است.
نتايج اين كار پژوهشي كه توسط دكتر نسيم شهيدي همداني، دكتر محمد رمضاني عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد، دكتر خليل آبنوس عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد و ساير همكارانشان صورت گرفته، در مجله Gene Medicine به چاپ رسيده است.
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مردم سالاری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 79]