واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: ساخت نانوحاملهاي داروي غيرويروسي جهت درمان بيماري "سرطان"
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشكي مشهد با همكاري دانشگاه مينيهسوتاي آمريكا موفق به ساخت نانوحاملهاي دارويي غيرويروسي شدند .
به گزارش خبرنگار علمي باشگاه خبرنگاران، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشكي مشهد با همكاري دانشگاه مينيهسوتاي آمريكا موفق به ساخت نانوحاملهاي دارويي غيرويروسي شدند. اين نانوحاملها كه از جنس پلياتيلنايمين هستند، داراي ابعاد نانومتري بوده و ميتوانند به صورت گسترده در صنايع داروسازي به ويژه جهت درمان سرطان مورد استفاده قرار گيرند .
امروزه ژن درماني، به عنوان يكي از روشهاي مهم در درمان بيماريهايي مانند سرطان و بيماريهاي ارثي، مورد توجه روز افزوني قرار گرفته است. موفقيت اين روش بستگي زيادي به طراحي نانوحاملهاي مؤثر و ايمن به منظور رساندن ماده ژنتيكي مورد نظر به سلولهاي هدف دارد. با توجه به محدوديتهاي نانوحاملهاي ويروسي از قبيل محدوديت در اندازه DNA قابل حمل توسط آنها و هزينه بالا، نانوحاملهاي غير ويروسي جايگزين مناسبي به شمار ميروند؛ كه در اين ميان پليمرهاي كاتيوني از اهميت خاصي برخوردار است. مشهورترين پليكاتيون مورد استفاده براي انتقال ژن به درون سلول، پلياتيلنايمين (PEI) نام دارد. از ويژگيهاي خاص پلياتيلنايمين ميتوان به توانايي اتصال به DNA و متراكم كردن آن، دارا بودن ظرفيت بافري زياد و حفاظت DNA از تخريب و تجزيه اشاره كرد. از طرفي در راستاي كاهش سميت دارو و افزايش اختصاصيت آن، آپتامرها يكي از جديدترين مولكولهايي هستند كه به عنوان نانوحامل مورد استفاده قرار ميگيرند و از مزيتهاي بارز آنها ميتوان غير ايمونوژن بودن، پايداري زياد در دامنه وسيعي از pH ، دما و حلالهاي آلي نام برد. لذا در اين تحقيق، با توجه به خصوصيات مطلوب پلياتيلنايمين به طراحي نانوحامل غيرويروسي و همراه نمودن خصوصيات آن با عملكردهاي مناسب آپتامر در هدف قرار دادن سلول سرطاني، پرداخته شد .
دكتر نسيم شهيدي همداني، دكتراي بيوتكنولوژي از دانشگاه علوم پزشكي مشهد، بيان كرد: «سلولهاي لنفوسيتيك به پذيرش قطعات ژنتيكي از خارج سلول بسيار مقاوم هستند و اين خصوصيات روند ژن درماني را در آنها با مشكل روبرو ميكند. سيستمي در ژندرماني موفق است كه بتواند بر موانعي همچون ورود به سلول، نقل و انتقال سيتوپلاسمي و در مورد DNA پلاسميدي، انتقال به هسته فائق آيد. از دغدغههاي ديگر موجود ميتوان به خصوصيات فيزيكوشيميايي مناسب مجموعههاي حامل/ نوكلئيك اسيد در فرمولاسيون و نيز قابليت هدفگيري بافت يا سلول مورد نظر و در عين حال عدم ورود و بيان نابجا در سلولهاي غير اختصاصي اشاره نمود. همراه كردن مولكولهاي هدفگيريكننده سلولها با نانوحاملهاي ژني، علاوه بر نگهداري قطعات ژني در اطراف سلول و تسهيل ورود آنها به سلولهاي خاص، مانع از ورود آنها به سلولهاي غير سرطاني و جلوگيري از بروز عوارض جانبي ناشي از بيان نابجاي ژن در سلولهاي سالم ميگردد. با توجه به آنچه گفته شد، هدف از انجام طرح حاضر، سنتز مشتقهاي پلياتيلنايمين با وزن ملكولي متفاوت و اتصال ليگاندهاي هدفگيريكننده سلول بر روي آنها به عنوان سري جديدي از سيستمهاي مبتني بر پليمر/آپتامر در تحويل اسيد نوكلئيك بود .»
در اين راستا ابتدا نانوحاملهايي بر پايه پليمر كاتيوني پلياتيلنايمين تهيه شده و خصوصيات فيزيكي آنها از قبيل قابليت نگهداري قطعات ژنتيكي، اندازه ذرات، بار سطحي و توانايي مقابله با تغييرات محيط مورد بررسي قرار گرفت. در ادامه آپتامرها به عنوان مولكولهاي هدفگيري كننده شاخصهاي سطحي سلولهاي سرطاني به پليمر كاتيوني متصل شده و قابليت نانوحامل نهايي در انتقال قطعات ژني و همچنين جلوگيري از ورود آنها در سلولهاي فاقد شاخصهاي سرطاني مطالعه شد .
شهيدي در ادامه افزود: « در ادامه اين كار، با استفاده از ۱۴ نانوحامل مختلف كه داراي اصلاحات ساختاري متفاوت بودند، تحقيقاتي بر روي سلولهاي سرطان پروستات انجام پذيرفت .»
داروها و يا قطعات ژني همراه شده با اين دسته از نانوحاملهاي هدفمند قادر خواهند بود رشد سلولهاي سرطاني از جمله سلولهاي سرطان خون را به كمك ژنهاي مسؤول تنظيم چرخههاي سلولي، ژنهاي مسؤول خودكشي سلولي و يا ژنهاي بيان كننده آنزيمهاي خاص در بدن متوقف نمايند. همچنين اين نانوحاملها سبب كاهش عوارض جانبي ناشي از بيان نابجاي ژن در سلولهاي سالم خواهند شد. اين قبيل حاملها پس از طي مراحل مطالعات باليني قابليت ورود به صنايع داروسازي به عنوان نسل جديد داروها دارند. لازم به ذكر است نانوحاملي با مكانيسم مشابه كه توسط دكتر اميد فرخزاد و همكارانش در دانشگاه هاروارد طراحي شده است در حال گذراندن مطالعات باليني جهت ورود به بازار دارويي است .
نتايج اين كار پژوهشي كه به دست دكتر نسيم شهيدي همداني، دكتر محمد رمضاني (عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد) ، دكتر خليل آبنوس (عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد) و ساير همكاران صورت گرفته است در مجله The journal of Gene Medicine ( جلد 15، ماه جولاي سال 2013، صفحات 261 تا 269) به چاپ رسيده است .
انتهاي پيام/
دوشنبه 25 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 93]